Երևան
20 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
20 °C
Human Rights Watch իրավապաշտպան կազմակերպությունը Ղազախստանի կառավարությունից պահանջում է հետաքննել Ալմաթիում բողոքի ցույցերի ժամանակ անվտանգության ուժերի կողմից զենքի և հատուկ տեխնիկայի անհամաչափ օգտագործման դեպքերը։
80 տեսանյութ վերլուծելուց հետո իրավապաշտպանները եզրակացրել են, որ ոստիկանությունը և զինվորականները կարող էին ցուցարարների նկատմամբ չափից ավելի ուժ կիրառած լինել առնվազն չորս դեպքում։
Խոսքը Ալմաթիում արված տեսանյութերի մասին է հունվարի 4-իղ սկսած, երբ քաղաքում բողոքի ցույցերը սկսվել են, մինչև հունվարի 6-ը, երբ զինվորականները մտել են քաղաք և կրակ բացել Հանրապետության հրապարակում հավաքված մարդկանց վրա։
Տեսագրությունները ստուգվել են, տեսարանները հաստատվել են տարածքին բնորոշ հատկանիշներով, ժամանակագրությունը սահմանվում է արևի գտնվելու վայրով, կադրում ընկած ստվերով և այլ մանրամասներով։ Իրավապաշտպանները նաև հարցազրույցներ են վերցրել ականատեսներից և ցուցարարներից:
Պաշտոնական տվյալներով՝ Ղազախստանում մոլեգնած ցույցերի ընթացքում սպանվել է 225 մարդ, այդ թվում՝ 19 զինվորական և ոստիկան։
Այն, ինչ հայտնվել է այս տեսանյութերում, պահանջում է «հրատապ, արդյունավետ, անկախ և անաչառ հետաքննություն», պնդում է Human Rights Watch-ը:
Ուսումնասիրության թիրախում հատկապես 4 դրվագ է
Կազմակերպության հիմնական հայտարարությունը վերաբերում է չորս դրվագների. Դրանցից առաջինը և ամենաարյունալին տեղի է ունեցել հունվարի 5-ի գիշերը, երբ ուժայինները ցրել են Հանրապետության հրապարակում բողոքի ակցիա իրականացնող և խանութները թալանող ցուցարարներին։ Օգտագործվել են լուսաձայնային նռնակներ և ռետինե փամփուշտներ, մահակներ ու գազ, որից հետո ամբոխը անցել է հարձակման և այրել ոստիկանական մի քանի մեքենաներ։
Իրավապաշտպանները եզրակացնում են, որ այս օրը առնվազն տասը մարդ է զոհվել, ևս 19-ը վիրավորվել, թեպետ HRW-ն ընդգծում է, որ իրական թիվը կարող է շատ ավլեին լինել։
«Բազմաթիվ ապացույցներ կան, որ անվտանգության ուժերը կրակ են բացել առանց ակնհայտ պատճառի և սպանել առնվազն 10 մարդու», - ասել է HRW-ի կոնֆլիկտների հետազոտող Ջոնաթան Պեդնոն:
Երկրորդ դրվագը տեղի է ունեցել հունվարի 5-ին ժամը 15:00-17:30-ն Ալմաթիի նախագահական նստավայրում։ Ձայնագրությունները ցույց են տալիս, որ շենքը հսկող անվտանգության ուժերը բազմիցս ավտոմատներով կրակել են ցուցարարների վրա, որոնցից մի քանիսը զինված են եղել փայտերով կամ վահաններով: Միաժամանակ, ցուցարարներից մեկի ձեռքում ատրճանակ է նկատվել։ հենց այդ օրվա երեկոյան էր, որ Ղազախստանի նախագահ Կասիմ-Ժոմարտ Տոկաևը հեռուստաուղերձում ցուցարարներին ահաբեկիչներ է անվանել, ընդգծում է Human Rights Watch-ը։
Երրորդ դեպքը հունվարի 6-ին, ժամը 10:00-ի սահմաններում Հանրապետության հրապարակում ցուցարարների վրա զինվորականների կրակոցն է։ Դեպքի վայրում ներկա ականատեսները պատմել են, որ որոշ ցուցարարներ դիմել են ոստիկաններին՝ խնդրելով չկրակել։
Մեկ այլ արյունալի դեպք՝ չորրորդ դրվագը, որի մասին խոսում են HRW-ի փորձագետները, հունվարի 6-ին ժամը 06:00-ի սահմաններում Հանրապետության հրապարակում ցուցարարների հավաքն է՝ «Մենք խաղաղ ցուցարարներ ենք, մենք ահաբեկիչ չենք» գրությամբ պաստառով։
Բողոքի ակցիայի մասնակիցներից մեկը HRW-ին ասել է, որ դրանից հետո իրավապահները նախ մի քանի նախազգուշական կրակոց են արձակել օդ, ապա սկսել են կրակել ցուցարարների ուղղությամբ։ Այդ պահին հիշյալ ականատեսը փորձել է թաքնվել՝ կյանքը փրկելու համար։
Ականատեսները լրագրողներին պատմել են նաև, որ այդ օրը հրապարակում գտնվողներից առնվազն մեկը հրազենային վնասվածք է ստացել գլխին, իսկ երկրորդը՝ մարմնի վերին հատվածում։
Ականատեսների վկայությունները հաստատվում են կրակոցների տակ հայտնված մարդկանց կողմից նկարահանված վեց տեսանյութերից, թեև դրանցից ոչ մեկը ցույց չի տալիս այն պահը, երբ զինվորականները կրակ են բացում: Տեսանյութերից մեկում 100-ից ավելի միաժամանակյա կրակոց է լսվում։
Ո՞վ է մեղավոր բռնության համար.
«Տասնյակ ղազախ ընտանիքներ սգի մեջ են և սպասում են կառավարության պատասխանին:
Ղազախստանի իշխանությունների առաջնահերթությունը պետք է լինի գոնե որոշ չափով վերականգնել օրենքի գերակայությունը և պատժել նրանց, ովքեր մեղավոր են ողբերգական մահերի համար»-ասել է Ջոնաթան Պեդնոն։
Իրավապաշտպանները կոչ են անում ազգային կառավարությոններին, ԵՄ-ին և ԵԱՀԿ-ին ստիպել Ղազախստանին հետաքննել այս դեպքերը:
Ղազախստանում բողոքի ցույցերը սկսվել են հունվարի 4-ին։ Երթն ու բողոքը խաղաղ է անցել, սակայն, ըստ ականատեսների, իրավիճակը սկսել է սրվել, երբ ոստիկանությունը սկսել է ցրել ցուցարարներին խլացուցիչ նռնակներով և արցունքաբեր գազով։ Սա միայն զայրացրել է ցուցարարներին, սկսվել են ուժայինների հետ առաջին բախումները, որոնք տևել են ողջ գիշեր։
Հունվարի 5-ին Ալմաթիի փողոցներում հրազեն է հայտնվել։ Հաջորդ օրը զինվորականներն են մտել քաղաք։
Ականատեսների ու ցուցարարների խոսքով, իրենք դեռ չեն հասկանում, թե այդ գիշեր ով է հրդեհել քաղաքապետարանն ու հարձակվել նախագահական նստավայրի վրա։ Հրապարակում գտնվող ցուցարարներից ոմանք կարծում են, որ դրանք սադրիչներ են եղել և ցուցարարների հետ կապ չեն ունեցել։ Մյուսները խոսում են «ճերմակ թևկապներով, սպոտային կազմվածքով երիտասարդ տղաների» մասին, ովքեր անընդհատ հորդորում էին գնալ բնակավայր, հետո օդանավակայան կամ ոստիկանական բաժանմունք ու այնտեղ սկսել անկարգություններ: Հարցաքննվող ցուցարարները պնդում են՝ տեղի ունեցածը պառակտման փորձ է եղել՝ ուղղորդվող ինչ-որ հատուկ խմբերի կողմից:
Վարչապետն այցելել է Արմավիրի մարզ, ծանոթացել 2023-ին իրականացված և ներկայում ընթացքի մեջ գտնվող ծրագրերին
Լավ ճանապարհ է. վարչապետը ծանոթացել է Արմավիր-Նորապատ 1,7 կմ հատվածի հիմնանորոգմանը
Տղամարդը փորձել է կրակելով վախեցնել շներին, սակայն հրազենային վիրավորում է հասցրել հարևանին. վերջինս հիվանդանոցում է
Սուբվենցիոն ծրագրով ընթացքի մեջ են Խանջյան բնակավայրի մանկապարտեզի շենքի հիմնանորոգման աշխատանքները (տեսանյութ)
Երասխի հատվածում դիրքային որևէ փոփոխություն տեղի չի ունեցել. ՊՆ
Փարիզում մեկնարկել են 33-րդ ամառային Օլիմպիական խաղերը. Ազգային թիմերը մարզասերներին ողջունում են Սենը նավարկելով
Լեռնագոգում «Փաուեր սոլար»-ը կառուցել է 60 Մվտ հզորությամբ արևային կայան, ներդրումը 12,3 մլրդ դրամ է
Երբ երկրի ղեկավարին սիրում են. վարչապետի՝ Արմավիրի մարզի այցի ամենաջերմ պահերը (լուսանկարներ)
Ալիևն ու նրա վարչակազմը մեծ վախեր ունեն. Ադրբեջանի հայտարարությունը բացահայտ պատերազմի մասին է. Հովհաննիսյան
Հայաստանի Հանրապետությունը զարգանում է տեսանելի տեմպերով. Նիկոլ Փաշինյան
Հաջողություն մեր մարզիկներին. Արայիկ Հարությունյանը Փարիզից ՀՀ նախագահի հետ լուսանկար է հրապարակել
Փոքր Վեդու մանկապարտեզում երեխայի նկատմամբ բռնության դեպքի առթիվ քրեական վարույթ է նախաձեռնվել
Բելգիան ողջունել է Խաղաղության եվրոպական հիմնադրամից Հայաստանին 10 մլն եվրո տրամադրելու ԵՄ որոշումը
Լեռնագոգում ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ընտանիքների համար 14 առանձնատուն է կառուցվում և մանկապարտեզ
Արմավիրի նորաբաց շատրվանը. վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
«Պատերազմի մասնակիցների մասնագիտական ներուժի բացահայտում» ծրագրի ֆինանսավորած բիզնես պլանների 70%-ը կայուն եկամուտ ունեն
ՀՀ ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովում աշխատանքային փակ քննարկում է տեղի ունեցել
Մեծամորի համայնքապետարանը կգործի հիմնանորոգված շենքում. վարչապետը ծանոթացել է իրականացված ծրագրերին
Բուհերում որակյալ դասախոսների անհրաժեշտության խնդիրն ավելի «սուր» է, քան ուսանողների. Վահրամ Դումանյան
Գավառում անցկացվել է ՀՀ քննչական կոմիտեի կոլեգիայի արտագնա ընդլայնված նիստը, ամփոփվել են ընթացիկ արդյունքները
Մեկնարկել է Ucom-ի և Արևորդի կազմակերպության համատեղ բնապահպանական նախագծի նոր փուլը
Ինչ իրավիճակ է Լարսի ճանապարհին
Օլիմպիական խաղերի խորհրդանիշներով Visa քարտեր՝ Յունիբանկից
Չեք փոշմանե՞լ որ Հայաստանում եք. վարչապետը հետևել է Երևան-Արմավիր-ՀՀ սահման միջպետական ճանապարհի շինաշխատանքներին
Մագդալենա Գրոնոն նշանակվել է Հարավային Կովկասում ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ. նա փոխարինել է Տոյվո Կլաարին
Արարատ Միրզոյանն աշխատանքային այցով կմեկնի Կիպրոս
Խոստացել էինք, արել ենք. Փաշինյանը դիտարկել է Ծիածան-Աղավնատուն-Լեռնամերձ ճանապարհի հիմնանորոգման աշխատանքները
Դատարանը 24 հայց կքննի. ինչ ապօրինություններ են արել Գյումրու նախկին քաղաքապետներ Վարդան Ղուկասյանը և Սամվել Բալասանյանը
Մանկապարտեզում երեխայի նկատմամբ բռնություն կիրառած աշխատակիցը ձերբակալվել է
Քաղաքացիները թիանավակով հեռացել և չեն կարողացել վերադառնալ
Վարչապետն Այգեշատում ծանոթացել է սուբվենցիոն ծրագրերի ընթացքին (տեսանյութ)
Մանկապարտեզում երեխայի նկատմամբ ֆիզիկական բռնություն գործադրելու դեպքի մասով ուսումնասիրություն է սկսվել. ՄԻՊ
ՀՀ քննչական կոմիտեն շարունակում է 10-ամյակի հոբելյանական միջոցառումների շարքը. հերթական կանգառը Գեղարքունիքն է եղել
Ավտոստոպով Վրաստանից Հայաստան եկած և անհետացած աղջիկը գտնվել է. Սամվել Մարտիորսյանը հայտնել է՝ որտեղ է եղել
Անհրաժեշտ է ճիշտ լինել ճիշտ պահին և ճիշտ տեղում. վարչապետ
Ապարանի ջրամբարի տարածքում ավտոմեքենա է արգելափակվել
Լուծվում են միայն այն հարցերը, որոնք ճիշտ են ձևակերպված. Նիկոլ Փաշինյան
Հայաստան-Թուրքիա սահմանի Մարգարայի անցակետը արդիականացվել է. վարչապետը ծանոթացել է իրականացված աշխատանքներին
Մանկապարտեզում դաստիարակը ծեծել է քնելու պառկած երեխային (տեսանյութ)
Եվրոն ու ռուբլին թանկացել են. ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան հուլիսի 26-ին
