Ապագա բժիշկը պատերազմի ժամանակ ինքն իր վերքը մշակել է եւ միայն 7 ամիս անց պարզել, որ գլխում բեկորներ կան

Արցախյան 44-օրյա պատերազմի ընթացքում զինառայողների կողքին կռվում էին նաև սպիտակ բանակի զինվորները: 26-ամյա կլինիկական օրդինատոր Հայկազ Հարությունյանն առաջիներից էր, որ պատերազմը սկսվելուց հետո կամավոր մեկնեց Արցախ և մինչև ռազմական գործողությունների ավարտը մնաց այնտեղ՝ բուժելով վիրավոր զինծառայողներին ու նաեւ իր վերքերը։

Հայկազը հակառակորդի ականանետից հոկտեմբերի 31-ին վիրավորում է ստացել գլխի շրջանում: Ինքն իրեն առաջին օգնություն է ցույց տվել, մշակել վերքը, եւ նորից զբաղվել մյուս վիրավորներով: Պատերազմի ավարտից յոթ ամիս անց, սակայն, պարզվել է, որ երիտասարդի գլխում բեկորներ են մնացել, որոնք օրեր առաջ հեռացվել են վիրահատական միջամտությամբ:

Սեպտեմբերի 27-ին Հայկազը տարբեր բժիշկներից բաղկացած  խմբի հետ սկզբում գնացել է Հադրութ, որտեղ հիվանդանոցային շենքը վերածել են զինվորական հոսպիտալի, այնտեղ որոշ ժամանակ մնալուց հետո ստացել են նահանջ հրաման և շարժվել դեպի Ազոխին գյուղ: Այստեղ էլ, սակայն, Հայկազն ու իր խումբը երկար չեն մնացել, հերթական նահանջ հրամանից հետո խմբի որոշ անդամներ գնացել են տարբեր ուղղությամբ, իսկ ինքը միացել է կամավորական խմբի և որպես ռազմական բժիշկ բարձրացել է առաջնագիծ:

«Առաջին օրն էլ մեկնեցի Արցախ, տարբեր տեղեր լինելուց հետո բարձրացա առաջնագիծ, Եղնիկներում էինք, Թալիշի կողմից, որ շատ մոտ էր թշնամուն, էդտեղ սկսեցինք նոր խրամատներ ու մշտական տեղակայման վայր սարքել: Երկու շաբաթ էր գետնափոր տնակներ էինք սարքում, հարմարեցնում էինք բուժկետի ու վիրավոր զինվորներին օգնում»,- մեզ հետ զրույցում պատմում է Երևանի Մ. Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարանի ուսանող:

128441634_440270694042311_5363258599964662274_n.jpg (112 KB)

Գլխի շրջանում ստացած վիրավորումը և ընկերոջ կորուստը չեն ստիպել նրան թողնել դիրքը: «Ականանետի պայթունը խլեց ընկերներիս՝ Կիմի ու Մայիսի կյանքը, ինձ վիրավորեց, կոնտուզիա ստացա, բայց շարունակեցի մնալ դիրքում: Աննկարագրելի ցավ եմ ապրել։ Իմ ընկերների նահատակությունը և մյուս ցավալի ու անդառնալի կորուստները ինձ ստիպեցին վերաարժևորել կյանքը և հասկանալ, որ ես այլևս չեմ ապրում ինձ համար՝ ապրում եմ իմ ընկերների 18-20 տարեկան քաջ զինվորների հիշատակի համար», - ասում է Հայկազը։

Նոյեմբերի 24-ին Հայկազը վերադարձել է Արցախից, բայց առաջինը ոչ թե տուն է գնացել, այլ «Նորք» ինֆեկցիոն հիվանդանոց, որտեղ կամավոր էր գրանցվել դեռևս համավարակի սկզբին, և անցել բժշկական ծառայության՝ բուժելու կորոնավիրուսային հիվանդությամբ վարակված հիվանդներին: Վիրավորման հետևանքները նա զգացել է միայն մարտ-ապրիլ ամիսներին, երբ սկսել է զգալ ձեռքի թմրություն, թուլություն, մի քանի անգամ նույնիսկ ուշագնաց է եղել: «Աստիճանաբար հասկացա, որ գլխիս այդ հարվածը հետևանք է թողել: Որոշեցի  հետազոտություններ անցնեմ, ուղեղիս մոտ երեք բեկոներ կային, բարդություններից խուսափելու համար որոշեցինք, որ ես պետք է վիրահատվեմ»,-ասում է նա:

192066567_323978852674300_2621596331354994029_n.jpg (43 KB)

200 օր անց բեկորն այլևս Հայկազի գլխում չէր: Հինգ օր հիվանդանոցում մնալուց և վերականգնողական փուլն անցնելուց հետո նրան դուրս են գրել: Ասում է՝ բեկորի մասին չէր էլ մտածում, քանի որ իր գլխում այլ մտքեր ու ապրումներ կային, որոնք շատ ավելի ծանր բեռ են իր համար: Հայկազը չի կարողանում համակերպվել պարտության հետ, դրանից զայրանում է ու կարծում, որ իրենց անձնազոհ պայքարն այսպիսի ավարտ չպետք է ունենար:

Հիշում է Արցախում անցկացրած օրերն ու անկեղծանում՝ կատարվածը այլևս հիշողություն է, որոնք էլ երբեք չեն կրկնվի. «Արցախում անցկացրած օրերը ես երբեք չեմ կարող մոռանալ, մեր տարածքները, մեր զինվորներին՝ ոնց էին իրենց վիրավորումը թաքցնում, որպեսզի նորից միանային իրենց ընկերներին՝ պայքարելու թշնամու դեմ, ինչպես էին արցախյան առաջին պատերազմի մասնակիցներին 18-20 տարեկան տղաներն ասում, որ այդ պայքարն իրենց պայքարն է, ասում էին՝ «հոպար ջան, դու ինչու ես եկել, ես զինծառայող եմ, սա իմ պարտքն է», նրանք էլ իրենց հերթին էին ասում՝ «տղա ջան, մենք ենք էս պատերազմը կիսատ թողել, դուք չպետք է տեսնեիք սա»»,- պատմում է Հայկազն ու շարունակում. «Պատերազմ տեսած, դրանով ապրած մարդն այսուհետ պետք է իր ամեն մի քայլը կատարելիս հասկանա՝ հանուն պատերազմում զոհված  տղաների պետք է մեր երկիրը էլ  ավելի զարգացնենք»:

188595495_4018314691590929_2604018657399500937_n (1).jpg (129 KB)

Հայկազի հայրն էլ՝ բժիշկ Արամ Հարությունյանը, մեզ հետ զրույցում պատմում է՝ իր առողջական վիճակի մասին որդին ոչինչ չի ասել, նրա վիրավորման մասին լուրն իմացել է, երբ գյուղ է հասել Հայկազի ընկերոջ՝ Կիմի մահվան բոթը: Արցախյան առաջին ազատամարտին մասնակցած բժիշկն իր երկու տղաներին էլ ճանապարհել է ռազմաճակատ, բայց ներսում պայքարել են բժիշկն ու ծնողը: «Հայկազս առաջին օրը գնաց, ասեց՝ էն ժամանակ դու ես պայքարել, հիմա մեր հերթն է, փոքր տղաս Արսենը գնաց կամավորական ջոկատով: Հայկազին չհասցրի ճանապարհել, միայն Արսենիս: Հետևից եկան մեքենայով, ինքը նստեց, իմ աչքերը լցվեցին: Իր հետ գնում էր նաև մահացածս եղբոր մինուճար որդին: Ճանապարհեցի ու գնացի մայրիկիս, հայրիկիս ու եղբորս գերեզմանին, ասեցի՝ պապ ջան, կներեք, ես էս ինչ ցավ եմ էն ժամանակ տվել ձեզ, ես հիմա եմ զգում, թե ինչ եք ապրել դուք»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Արամ Հարությունյանը:

Դրանից հետո երկու տղաների հայրն անընդհատ նայել է զոհված զինծառայողների մահվան ցուցակն ու ամեն անունից հետո շունչը պահել: Ասում է՝ փառք Աստծո երեք տղաներն էլ ողջ վերադարձել են տուն, բայց զոհվածների ծնողների աչքերին չի կարողանում նայել. «Մարդ կա իր միակ որդուն ուղարկել է, ու էդպես էլ չի տեսել նրան, կորցրել է, իսկ իմ երեխաները սկզբից մինչև վերջ էնտեղ են եղել, ոնց որ պախկվածի տպավորություն լինի, բայց իմ տղաները մինչև վերջ կռվել են»:

Ազատամարտիկը պատմում է՝ Հայկազին ճանապարհել է նաև Ապրիլյան քառօրյա պատերազմին, որին ինքն էլ է մասնակցել: «Ապրիլյան պատերազմի ժամանակ զանգ ստացա Հայկազից, ասեց՝ գնում եմ Ղարաբաղ, ասեցի՝ բալես, հիմա քո կռիվը սպիտակ խալաթով է, ոչ թե կամուֆլյաժով, ասեց՝ հայրիկ, դրա ժամանակը կգա, եթե գնամ պատերազմ ու հետ գամ: Այդ ժամանակ նորից աչքերս թրջած իրեն ճանապարհեցի: Էս անգամ իր բժիշկներից մեկը զանգեց, ասեց՝ Հայկազին տանում եմ հետս պատերազմ, գալիս է, ասեցի՝ որտեղ դուք, այնտեղ էլ տղես: Բայց երկու մարդ էր մեջս կռվում՝ մեկը բժիշկը, որը պարտք ունի հայրենիքի հանդեպ, երկրորդը՝ ծնողն էր, որ իր զավակի մասին էր մտածում, բայց միշտ ծնողը պարտված է լինում, եթե տղան իր պարտքն է ուզում տալ: Ես միջիս ծնողին լռեցնում էի, բայց ներսս վառվում էր:

Ընդհանրապես իմ տղաները հայրենասեր երեխաներ են: Մի հետաքրքիր դեպք էլ պատմեմ. երբ փոքր էին, մեր գյուղում մահացած ազատամարտիկների երեխաներին տանում էին ճամբար, եկան, Հայկազն ասեց՝ պապ, բա ասում ես կռվել ես: Ես էլ հպարտ պատասխանեցի՝ հա, բալես, իհարկե կռվել եմ: Մեկ էլ փոքրս՝ Արսենը, ասեց՝ բա դու ինչի  զոհված ազատամարիտկ չես, որ մեզ էլ տանեին ճամբար»,- հիշում է տղաների հայրը:

Հիմա 44-օրյա պատերազմին մասնակցած Հայկազը անցնում է հետվիրահատական շրջանը: Ասում է՝ եթե իր կարիքն Արցախում զգան, ապա ամեն վայրկյան պատրաստ է մեկնել:  

Մերի խաչատրյան

Տպել
4949 դիտում

Երևանում թմրամոլության և ապօրինի թմրաշրջանառության մի շարք դեպքեր են բացահայտվել (տեսանյութ)

Մարտի 30-ից 11 բանկի քարտապան կարող է օգտվել կենսաթոշակի և նպաստի հետվճարի ծրագրից. որոնք են դրանք

«Երևան ավտոբուս» ընկերության տնօրենն աշխատանքից ազատման դիմում է ներկայացրել

Զատկին ընդառաջ ՍԱՏՄ-ը վերահսկողական միջոցառումներ է իրականացնում ձվի շուկայում

Միաժամանակ մի քանի հոդվածով հետախուզվող տղամարդը ներկայացել է ոստիկանության բաժին

Կարեն Գիլոյանը հետևել է հեծանվուղու և մարզադպրոցի կառուցման աշխատանքներին

Գևորգ Պապոյանը Կորեայի ԱԳ փոխնախարարին ներկայացրել է «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությունը

Փորձ է արվել Աբու Դաբիից Հայաստան ներմուծել առանց հայտարարագրման բջջային հեռախոսներ

Ինչ թեմայի շուրջ է կենտրոնանալու Բրյուսելում ԱՄՆ-Հայաստան-ԵՄ հանդիպումը. Միլլերը մանրամասներ է հայտնել

Երբ է սպասվում դեղձենու մասսայական ծաղկումն Արարատյան դաշտում

«Քո կառուցած շենքից տեսանելի է իմ տան անցուդարձը». Գագիկ Բեգլարյանը սպառնացել, հայհոյել է «Կապիտալ պլյուս»-ի տնօրենին

Առաջիկա շաբաթներին հնարավոր հարձակման մասին խոսակցությունները չափազանցված են. Սարգսյանը մանրամասնել է

Խուզարկել են գնդապետ Վոլոդյա Ավետիսյանի տունը, առգրավել համակարգիչ, տեսախցիկներ

Հայաստանն արգելափակել է Վլադիմիր Սոլովյովի հաղորդումների հեռարձակումը ՀՀ տարածքում

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Լեհաստանը զորքեր կուղարկի Ֆրանսիա

Երևանում թալանել են «Տոյոտա Երևան»-ի վաճառքի բաժնի ղեկավարի «Տոյոտա»-ները

Ոչ միայն դեղերը, այլև վիտամինները, սննդային հավելումները պետք է պահվեն երեխաների համար անհասանելի վայրում. ԱՆ

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված