Երևան
17 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
17 °C
Ներկայումս համակարգչային խաղերը երեխաների վրա մեծ ազդեցություն ունեն: Դեռահասների մեծ մասը իրենց ազատ ժամանակը անցկացնում է համակարգչի առջև՝ չիմանալով, թե ինչպես են հայտնվում համացանցի թաքնված ծուղակներում: Այդ ծուղակներից են նաև մահաբեր խաղերը, որոնք դեռահասներին հետապնդում են սոցիալական ցանցերի միջոցով: Շատերի կարծիքով այդ խաղերն էլ հաճախ դեռահասների ինքնասպանության պատճառ են դառնում:
Մասնավորապես այս վարկածը առաջ քաշվեց մեկ ամիս առաջ տեղի ունեցած 15-ամյա տղայի ինքնասպանության դեպքից հետո: Տղայի մարմինը ոստիկանությունը գտել էր Երեւանում՝ Հրազդանի կիրճում: Ողբերգական լուրը կայծակնային արագությամբ տարածվեց սոցցանցերում և առաջ քաշեց կատարվածի պատճառների մի քանի վարկած, որոնցից գլխավորը դեռևս շարունակում է մնալ համակարգչային խաղերի ազդեցությունը («Синий кит», «Беги или умри» և այլն): Նման վարկած տղայի ինքնասպանության դեպքը քննելիս առաջադրել է նաև ՀՀ քննչական կոմիտեն: Այս մասին «Հայկական Ժամանակի» հարցմանը պատասխանելով՝ տեղեկացնում է ՀՀ քննչական կոմիտեի տարածքային և քննչական վարչությունների գործունեության վերահսկողության գլխավոր վարչության պետ Վիգեն Մեսրոպյանը:
Այդ վտանգավոր խաղերի մասին 2016թ.-ին սկսեց գրել ռուսական մամուլը՝ հայտնելով, որ մահաբեր խաղերի թիրախը երեխաներն ու դեռահասներն են: Ըստ Риа Новости-ի՝ դրանք տարածվում են հատկապես ռուսական «Վկոնտակտե» (Вконтакте) սոցիալական կայքի միջոցով: Խաղն օգտատերը հեշթեգի միջոցով է գտնում, գրելով բանալի բառերը՝ այնուհետև ստանում է հաղորդագրություն, որ արդեն խաղի մեջ է և խաղից դուրս գալու ելք չկա: Ամեն անգամ ժամը 04:20-ին երեխաներին տարբեր առաջադրանքներ են տալիս, նաեւ՝ ինքնավնասում պահանջող: Չկատարելու դեպքում մասնակիցը սպառնալիքներ է ստանում՝ օրինակ ծնողներին կամ այլ հարազատներին վնասելու մասին: Իսկ խաղը հանգուցալուծվում է ինքնասպանության առաջադրանքով:
Այս խաղերից մեկի հեղինակ 21-ամյա Ֆիլիպ Բուդեյկինը Ռուսաստանի Դաշնությունում ձերբակալվեց 2016 թվականի նոյեմբերին։ Նա մեղադրվեց 2016 թվականի ապրիլ-մայիս ամիսներին ВКонтакте-ով անչափահասների շրջանում ինքնասպանություն քարոզող քննարկումներ կազմակերպելու համար։ Խմբի մոտ 10 մասնակիցներ և ադմինիստրատորներ Բուդեյկինի դեմ ցուցմունք էին տվել։ Արդյունքում նա դատապարտվեց 3 տարի 6 ամիս ազատազրկման։
Ռուսաստանում այդ խաղերի պատճառով, ըստ տեղական լրատվամիջոցների, 2015թ.-ի նոյեմբերից 2016թ. ապրիլն ընկած ժամանակահատվածում 130 անչափահաս է ինքնասպան եղել: 2020 թվականին ինքնասպան է եղել 16 դեռահաս:
Թե Հայաստանում գրանցված ինքնասպանություններից ու ինքնասպանության փորձերից քանիսի՞ հիմքում են եղել նման խաղերը, Քննչական կոմիտեից փոխանցեցին, որ ինքնասպանության դեպքերի քննությամբ ձեռք չեն բերվել տվյալներ այն մասին, որ ինքնասպանության կամ ինքնասպանության փորձի դրդապատճառ է հանդիսացել համակարգչային խաղը: Անչափահասները հիմնականում ինքնասպան են լինում սոցիալական ծանր պայմանների, ծնողների դիտողության, ծնողի մահվան փաստի հետ չհամակերպվելու պատճառով, ծնողի ուշադրությունը գրավել ցանկանալու համար, ծնողների մշտական վեճերի պատճառով: Որոշ դեպքերում էլ Քննչական կոմիտեին չի հաջողվել պարզել անչափահասների ինքնասպանության դրդապատճառը:
«Հայկական Ժամանակի» հարցմանը ի պատասխան՝ ՀՀ ոստիկանության հասարակության հետ կապի և լրատվության վարչությունից հայտնում են՝ Հայաստանում 2015-ին գրանցվել է անչափահասների ինքնասպանության 10 դեպք, 2016-ին՝ 5, 2017-ին՝ 7, 2018-ին՝ 7, 2019-ին՝ 1, 2020-ին՝ 5: Ընդհանուր առմամբ՝ 35 դեպք հինգ տարում: Ինչ վերաբերում է անչափահասների ինքնասպանության փորձերին, 2015-ին գրանցվել է 23 դեպք, 2016-ին՝ 5, 2017-ին՝ 21, 2018-ին՝ 12, 2019-ին՝ 16, 2020-ին՝ 12: Ընդհանուր՝ 89 դեպք:
Քննչական կոմիտեից էլ հավելում են, որ անչափահասի ինքնասպանության կամ ինքնասպանության փորձի հասցնելու դեպքերի առթիվ հարուցված քրեական գործերի վիճակագրությունը այսպիսին է՝ 2016թ.-ին՝ 6, 2017թ.-ին՝ 6, 2018թ.-ին՝ 3, 2019թ.-ին՝ 5, իսկ 2020թ.-ին՝ 3 քրեական գործ (երեխաների նկատմամբ կատարված հանցագործություններով վիճակագրություն կոմիտեն վարում է 2016-ից):
Վտանգավոր համարվող համակարգչային խաղերի մասին վերջին շրջանում կրկին սկսեցին խոսել հայաստանյան մեդիափորձագետները, հոգեբանները: Մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանի համոզմամբ՝ երեխային ընդամենը պետք է հասկացնել, որ իրականում ռեալ վտանգ այդ խաղերի հետևում չկա, և դա այնքանով կարող է վտանգավոր լինել, որքանով վախենա երեխան: Հոգեբանական գիտությունների թեկնածու Մարիա Թեւոսյանի դիտարկմամբ էլ՝ բոլոր տեսակի խնդիրներից խուսափել հնարավոր է ծնողական վերահսկողության միջոցով։ Մասնագետները ծնողներին խորհուրդ են տալիս ուշադիր լինել երեխայի հաջողություններին, անհաջողություններին, երեխայի հետ այնպիսի հարաբերություններ ստեղծել, որ նա չվախենա իր խնդիրները պատմել ծնողներին։
Հավելենք, որ «Синий кит» («Կապույտ կետը») խաղը, որի հետ կապում են անչափահասի ինքնասպանության վերջին դեպքը, համակարգչային խաղերի ցանկում չկա, միջազգային որևէ ընկերության կողմից «սերտիֆիկատ» չունի, հնարավոր չէ գտնել որոնողական համակարգում, այդուհանդերձ, երեխաներն իմանում են դրանք հայտնաբերելու գաղտնիքները:
Մերի Խաչատրյան
Մենք ԵՄ-ի հետ սկսում ենք սերտ համագործակցության նոր ճանապարհ․ Արարատ Միրզոյան
Խաղաղության գործընթացը հիմնականում բաղկացած է որոշումներից, որոնք դուրս են «հակամարտելու» տրամաբանությունից․ Թորոսյան
Շուտով հայտնի ուժերը «մետոձիչկաները» կստանան, ու 10 կոպեկանոց լացի նոր եթերաշրջանը կհամարենք բացված․ Ալեքսանյան
Հայաստանը կստանա հնարավորություն սահմանազատման գործընթացը կազմակերպել քաղաքակիրթ և լեգիտիմ ընթացքով․ Ղազարյան
Աշխարհի գավաթ․ մարմնամարզիկ Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր է նվաճել
Կողմերը կառաջնորդվեն Ալմա Աթայի 1991թ. հռչակագրով, մի բան, որից Ադրբեջանը արդեն տևական ժամանակ խուսափում էր․ Եղոյան
Հուսանք՝ այցից հետո կհայտնվի մեր հարաբերությունների զարգացման «ճանապարհային քարտեզ»․ Միրզոյանի հարցազրույցը Arab News-ին
Վկան գլխի ճակատային մասով 3 անգամ հարվածել է աշխատասեղանին․ ինչ է կատարվել Շենգավիթի քննչական բաժնում
Սահմանազատման հանձնաժողովների հրապարակած փաստաթղթում երկու բավականին դրական և հուսադրող միտում տեսա․ Արամ Սարգսյան
Առաջին անգամ կա հնարավորություն ունենալ սահմանազատված պետական սահման, որտեղ կտեղակայվեն սահմանապահներ. Հովհաննիսյան
Ողջունում ենք Հարավային Կովկասի վերաբերյալ «Մեծ յոթնյակի» երկրների ԱԳ ղեկավարների հայտարարությունը․ Արարատ Միրզոյան
Սեփական տան լոգարանում հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի ջոկատի հրամանատարի 31-ամյա տեղակալի դին
Եթե հայ-ադրբեջանական հանձնաժողովի ձեռք բերած պայմանավորվածությունը կյանքի կոչվի, կլինի լուրջ հաջողություն. Իոաննիսյան
Հանձնաժողովների պայմանավորվածության մեջ չափազանց կարևոր է Ալմա-Աթայի սկզբունքի շուրջ համաձայնությունը. Խանդանյան
Կապան-Քաջարան ճանապարհահատվածում հարկադիր քարաթափում է իրականացվել
«Մեծ յոթնյակը» պետք է հրաժարվի Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ հավասարական մոտեցումներից․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան
Տավուշի մարզի ոչ մի սանտիմետր չի կարող տրվել որևէ մեկին, ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը պաշտպանված է․ Կոնջորյան
Պետք է արդյունավետ հավասարակշռություն գտնենք արհեստական բանականության ընձեռած հնարավորությայն և ռիսկերի միջև. Ջուլհակյան
Պապոյանը ՀԱՀ ընկերություններին հրավիրել է մասնակցելու Հայաստանում պետական աջակցությամբ իրականացվող տնտեսական ծրագրերին
ՊՎԾ-ն ամփոփել է վարչապետի հանձնարարությամբ քաղշինկոմիտեում և ԿԳՄՍՆ-ում իրականացված ուսումնասիրությունների արդյունքները
էկոնոմիկայի նախարարությունը նոր գլխավոր քարտուղար ունի․ վարչապետը որոշում է ստորագրել (լուսանկար)
Սահմանազատման սկզբնական փուլում Հայաստանն ու Ադրբեջանը նախնական համաձայնեցրել են սահմանագծի առանձին հատվածները․ ԱԳՆ
Օլաֆ Շոլցը և Ադրբեջանի նախագահը բանակցություններ կվարեն Բեռլինում
Առաջին անգամ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, 4 գյուղի հատվածում, կլինի սահմանազատված պետական սահման. քարտեզ
Ռոստովի մարզում ձերբակալվել են Ադրբեջանի քաղաքացին և ևս 2 անձ․ Շահին Աբբասովը կասկածվում է սպանության մեջ
Ալիևը կմեկնի Մոսկվա՝ Պուտինի հետ բանակցությունների
Թուրքիայում կրկին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 19-ին
Ադրբեջանը խեղաթյուրում է Հայաստանի ներկայացրած փաստական ապացույցները․ Եղիշե Կիրակոսյանի ելույթը ՄԱԿ-ի դատարանում
Օդի ջերմաստիճանը չի փոխվի․ առանձին շրջաններում կարճատև անձրև կտեղա
Հայաստանում անհետ կորել է Ջաթին Շարման
Ռուբեն Վարդանյանը Բաքվում հացադուլ է հայտարարել. նա պահանջում է բոլոր հայ բանտարկյալների անհապաղ արձակումը
Գոռ Աբրահամյանը մեկնաբանել է Շենգավիթի քննչական բաժնում անձի խոշտանգման մասին տեղեկությունները
Բլոգեր Յուլիա Ֆինեսը անմեղսունակ է, կարիք ունի հարկադիր բուժման. ՔԿ-ն մանրամասներ է հայտնել խուլիգանության գործից
Հայաստանն ինքը դեռ չի գծել սահմաններն Ադրբեջանի հետ. Լավրովը վիրավորված խոսել է ՀԱՊԿ-ին ներկայացված պահանջների մասին
Հայաստանին ուզում են արագացված տեմպերով պոկել Ռուսաստանից, ԱՄՆ-ն ուզում է փակել ՀՀ ատոմակայանը. Լավրով
Կեղծ են տեղեկությունները, թե հիվանդանոցներում պետպատվերով բուժումները կասեցվել են. ԱՆ
«Արմավիր» ՔԿՀ-ում խցերից բջջային հեռախոսներ, տարատեսակ պարագաներ և արգելված այլ իրեր են հայտնաբերվել
Ահազանգը չի համապատասխանել իրականությանը. ՆԳՆ-ն՝ Սլավոնական համալսարանում ահաբեկչական սպառնալիքի մասին
Դեպի Ռուսաստան տանող Վերին Լարսի անցակետը բեռնատարների համար փակվել է
