Հասարակության ներսում խնամքով փորվող խրամատները

25/01/2020 schedule19:40

ԱԱԾ նախկին տնօրեն Գեորգի Կուտոյանի մահվանը հաջորդած քարոզչական «առանց կանոնների մարտերը» բացահայտեցին փոխադարձ ատելության ու անհանդուրժողականության այն ահավոր մթնոլորտը, որն իշխում է Հայաստանի քաղաքական ու մերձքաղաքական շրջանակներում: Ահավոր տհաճ էր տեսնելը, թե ինչպես են «կողմերը» փորձում դիվիդենտներ քաղել այդ ողբերգությունից, մեղադրել միմյանց, ոչնչով չհիմնավորված «վարկածներ» ներկայացնել, եւ այլն:

Ինչո՞ւ այդպես եղավ: Պատճառները, ցավոք, խորն են եւ տասնամյակների պատմություն ունեն: Հիմնական պատճառներից մեկը երեւի այն է, որ հատուկ ծառայությունները միշտ էլ էական դերակատարում են ունեցել ներքաղաքական կյանքում եւ իրենց հիմնական գործառույթից զատ (գուցե նույնիսկ առաջնահերթության կարգով) զբաղվել են նաեւ ներքաղաքական հարցերով, ինտրիգներով, կարեւոր դերակատարում են ունեցել իշխանությունների ձեւավորման եւ պահպանման հարցերում, օրվա իշխանությունների քաղաքական հակառակորդների դեմ պայքարում, մի խոսքով՝ նաեւ ներքաղաքական գործիքի դեր են կատարել: Ու բնականաբար՝ ԱԱԾ որեւէ նախկին տնօրենի բռնի մահվան դեպքում հասարակությունն առաջին հերթին մտածում է ներքաղաքական «հետքի» մասին:

Եթե հատուկ ծառայությունները ներքաղաքական հարցերով չզբաղվեին եւ իրենց հիմնական գործը համարեին երկրի արտաքին անվտանգության ապահովումը՝ հասարակությունը, բնականաբար, առաջին հերթին «արտաքին հետք» կփնտրեր: Հատուկ շեշտում ենք՝ սա ընդհանուր դիտարկում է եւ կոնկրետ Կուտոյանին չի վերաբերում: Այսինքն՝ ԱԱԾ նախկին տնօրենի մահվան շուրջ առաջացած այս աղմուկի հիմնական պատճառներից մեկը համակարգային է:

Երկրորդ պատճառը երեւի այն է, որ Հայաստանում տասնամյակներ շարունակ արդարադատության ու իրավապահ մարմինների նկատմամբ հասարակության վստահության մակարդակը շատ ցածր է եղել ու հիմա էլ շարունակում է ցածր մնալ: Այսինքն՝ հասարակության որոշակի մասը (հատկապես քաղաքականացված հատվածը) թերահավատ է, որ դեպքը կբացահայտվի, բացահայտվելու դեպքում էլ՝ կասկածներ կմնան, որ իրավապահներն ինչ-որ բան այնուամենայնիվ թաքցնում են, անմեղ մարդկանց «գլխին սարքումեն», եւ այլն: Ընդորում, նման կասկածներ կմնան՝ անկախ նրանից, թե ինչպես կաշխատեն իրավապահները, եւ սրա համար հասարակությանը մեղադրել չարժե: Այս հասարակությունը քաղաքական չբացահայտված սպանություններ եւ «ուչաստկովիի գործեր» շատ է տեսել:

Իսկ վստահության պակասը միշտ է կասկածներ առաջացնում: Ինչպե՞ս են վարվում, օրինակ, հիվանդի հարազատներն ու բարեկամները, եթե անվերապահորեն հավատում են բժշկին: Ճիշտ է` հանգիստ սպասում են ախտորոշմանը: Իսկ եթե բժշկին չեն հավատում՝ մեկն ասում է «երեւի սխալ բան ա կերել», մյուսն ասում է «սաթրջան ա», երրորդը պնդում է, որ «թուղթ ու գիր են արել», չորրորդը հայտարարում է, որ բժիշկը պարզապես իր ընկերոջ ներկրած դեղերն է նշանակում, որովհետեւ դրանից փայ ունի... Այլ կերպ ասած՝ այս դեպքում նույնպես պատճառը համակարգային է:

Թե ինչպես պիտի հաղթահարել այս իրավիճակը՝ հասկանալի է:

Առաջին՝ եթե հասարակության մեծամասնությունը վստահում է իշխանություններին, ուրեմն պիտի վստահ լինի նաեւ, որ այս իշխանությունների օրոք հատուկ ծառայությունները ներքաղաքական գործընթացներին չեն մասնակցելու, եւ պետք է ամեն ինչ անել, որ դա դառնա անշրջելի: Երկրորդ՝ հասարակությունը պիտի կամաց-կամաց սովորի վստահել իրավապահ համակարգին եւ ներքին համոզվածություն ունենա, որ իշխանություններն այդ համակարգը չեն ծառայեցնելու սեփական քաղաքական շահերին, ինչպես դա եղել է շատ երկար ժամանակ: Հասկանալի է, որ սա հեշտ չի լինելու, խանգարողների պակաս էլ չի զգացվելու:

Բայց եթե սրան չհասնենք՝ հասարակության տարբեր հատվածների միջեւ խնամքով փորվող խրամատները գնալով միայն խորանալու են:

Տպել
3729 դիտում

Նարեկ Մանասյանը հաղթել է Ադրբեջանը ներկայացնող բռնցքամարտիկին

Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախաձեռնող խմբի նիստ․ Նիկոլ Փաշինյանը հանդես է եկել զեկույցով

Հրդեհ է բռնկվել ռեստորաններից մեկի ծխատարում

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ուսուցիչների օժանդակության ծրագրի գործողության ժամկետը երկարաձգվել է

ԱԳՆ-ում քննարկվել են Բրյուսելի եռակողմ հանդիպման ընթացքում ձեռք բերված պայմանավորվածություններին վերաբերող հարցերը

«Ակադեմիական քաղաք» ծրագիրը քննարկվել է մարզերում գործող ՀՀ պետական բուհերի ռեկտորների հետ

Բռնցքամարտի ԵԱ․ Բարեղամ Հարությունյանը եզրափակչում է

Կստեղծվի և կներդրվի թանգարանների Էլեկտրոնային տոմսերի միասնական ավտոմատացված համակարգ

Այն ինչ տեղի ունեցավ 1915-ին, չկանխվեց և պատճառ դարձավ նմանատիպ իրադարձությունների կրկնությանը շատ երկրներում․ նախագահ

Մենք «ՈՒԱԶ»-ով չենք մտել ժողովրդի մեջ, չորս տարեկան թևը կոտրած երեխա էր սպասում. հարցազրույց Տավուշի ԵԿՄ նախագահի հետ

Եգիպտոսն Իսրայելին է փոխանցել մեկ տարով հրադադարի մասին ՀԱՄԱՍ-ի առաջարկը

Երևան-Գյումրի ճանապարհին բեռնատարներ են բախվել․ «ԶԻԼ»-ը կողաշրջվել է

2․5 գյուղի ավերակների վերադարձը միակողմանի չէ, քանի որ դրա դիմաց մենք Ադրբեջանից լուրջ խաղաքարտ ենք ստանում․ Իոաննիսյան

Ազգային ժողովը Ռուսաստանի Դաշնությունից նամակ չի ստացել

Դանիական պատվիրակությունը Գորիսում ԵՄ դիտորդական առաքելության հետ պարեկություն է իրականացրել

Ժողովուրդը շատ լավ է հասկանում, թե իր շուրջն ինչ է տեղի ունենում, փողոցում գտնվողները արդյունքի չեն հասնելու. Մկրտչյան

«Օրենքով գող»-ը ակումբներից մեկում վիճաբանել, հայհոյել է, հարվածներ հասցրել մեկ անձի․ նրան մեղադրանք է ներկայացվել

Աբովյանի կամրջի հարևանությամբ մեքենաներ են բախվել

Ռուբեն Վարդանյանը դժկամությամբ, բայց համաձայնել է ընդհատել հացադուլը․ նրան թույլ են տվել խոսել կնոջ հետ

Սանոսյանն ու Կոպիրկինը ԱԷԿ-ի 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման երկարաձգման աշխատանքների վերաբերյալ հարցեր են քննարկել

Ալեն Սիմոնյանն ու Դըվինազը մտքեր են փոխանակել անվտանգային և տնտեսական դիվերսիֆիկացման հնարավորությունների շուրջ

Ալագյազում Մալխաս և Ռոման Ամոյանների անվան նոր մարզադպրոց կկառուցվի

Փոխվարչապետն ու Իրանի դեսպանն անդրադարձել են սահմանազատման գործընթացի վերջին զարգացումներին

Նոյեմբերյան-Բագրատաշեն ճանապարհը փակած ակցիայի մասնակիցը ձերբակալվել է․ վերջինս հետախուզման մեջ է եղել

Զինծառայողը ականապայթյունային վնասվածք է ստացել

Միրզոյանը Սերբիայի ԱԳ նախարարի հետ հեռախոսազրույցում ընդգծել է Հարավային Կովկասում հարատև խաղաղության կարևորությունը

Կորոնավիրուսի ժամանակ 829 կեղծ պատմագրի հիման վրա Առողջապահության նախարարությունից հափշտակվել է 263 մլն 480 հազար դրամ

Ռեստորանի մոտ մեքենաներ են բախվել․ դրանցից մեկը դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց, բախվել օբյեկտներից մեկի պատին

Հիմա հեշտ է պառկել ասֆալտին ու ցույց տալ, թե փրկում եք հայրենիքը․ Սաֆարյանը՝ ԱԺ նախկին գործընկերներին

Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 20 սահմանային սյուն է տեղադրվել

ԱԺԲ-ի հանրահավաքի ժամանակ բռունցքով ոստիկանության ծառայողի գլխին հարվածած կինը ձերբակալվել է

Հակոբ Արշակյանը Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի փոխնախագահին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը

Պապոյանն ու ՌԴ դեսպանը քննարկել են Վերին Լարսով Վրաստանից Ռուսաստան տանող ճանապարհով բեռնափոխադրումների խնդիրները

Տաքսու մեջ ծխելու հետ կապված վեճի ժամանակ ուղևորը քիմիական նյութ է փչել վարորդի դեմքին․ վերջինս այրվածքներ է ստացել

Հնդկաստանի ԱԳՆ-ն արձագանքել է Հայաստանին զենք մատակարարելու վերաբերյալ Ադրբեջանի քննադատությանը

ՄԻՊ արագ արձագանքման խմբեր են մեկնել Ոստիկանության բաժիններ՝ այսօր բերման ենթարկված անձանց տեսակցելու համար

Դոլարն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 25-ին

«Խաղաղության խաչմերուկը» Հայաստանի տեսլականն է դեպի խաղաղություն. Սիմոնյանը՝ Սիրիայի խորհրդարանի փոխխոսնակին

Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև եռակողմ պայմանավորվածությունները շարունակում են մնալ արդիական. Զախարովա

Կարծում եմ՝ պետք է քննարկենք այդ հարցը․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Ադրբեջանից Հայաստան գազ ներկրելու՝ Իլհամ Ալիևի առաջարկի մասին