«Հայոց եկեղեցու պատմություն» դպրոցներում չի լինի. առարկան կմատուցվի ինտեգրված կամ այլ բովանդակությամբ ու անվանումով

«Հայոց եկեղեցու պատմություն» առարկան դպրոցներում դասավանդվում է արդեն ավելի քան 15 տարի եւ նույնքան էլ շարունակվում են քննարկումներն ու կարծիքների բախումները, թե ինչքանով է այդ առարկայի գոյությունը նպատակահարմար, որքանով է դա կրոնի քարոզ եւ ընդդեմ մարդու իրավունքների ու Սահմանադրությամբ նրան վերապահված խղճի ու կրոնի ազատության:

Թեման այս ընթացքում ժամանակ առ ժամանակ հայտնվել է օրակարգում: Որոշ իրավապաշտպան ակտիվիստներ, կրոնական փոքրամասնություններ եւ աթեիստներ պարբերաբար մտահոգություն են հայտնել «Հայոց եկեղեցու պատմություն»-ը պարտադիր դասավանդվելու վերաբերյալ: «Սինջար եզդիների ազգային միավորում» ՀԿ-ն, օրինակ, 2016 թ. դեկտեմբերին բաց նամակով դիմել էր վարչապետ Կարեն Կարապետյանին՝ ընդգծելով, որ պետությունը ոտնահարել է եզդի երեխաների կրոնական ազատության իրավունքը՝ իրականացնելով կրոնական դաստիարակություն եւ ոչ քրիստոնյա աշակերտների դավանափոխություն՝ դպրոցում որպես պարտադիր առարկա դասավանդելով Հայոց եկեղեցու պատմությունը:

«Համագործակցություն հանուն ժողովրդավարության» ՀԿ-ի նախագահ Ստեփան Դանիելյանը մի առիթով նկատել է, որ դասագրքերի բովանդակությունը միանշանակ եկեղեցու պատմություն չէ, այլ գաղափարախոսության քարոզչություն: «Մենք այս տարիների ընթացքում բազմաթիվ բողոքներ ենք ստացել ծնողներից, որ դպրոցում այդ առարկայի դասավանդումը վերահսկում են տեղի քահանաները, որոնք ուսուցիչներին հրահանգներ են տալիս, մասնակցում են դասերին: Երեխաներին տանում են եկեղեցական ծիսակատարությունների, դասերի ժամանակ ստիպում են աղոթել: Ուսուցիչներն ամոթանք են տալիս այն աշակերտներին, որոնց ծնողներն այլ կրոնական կազմակերպության անդամներ են, ու ամբողջ դասարանի առջեւ նրանց անվանում աղանդավորներ: Այդ աշակերտներին դասարանից դուրս են հանում, մեկուսացնում, նույնիսկ նրանց դասընկերներին են ներքաշում, որպեսզի մասնակցեն այդ բոյկոտին»,- պատմել է Դանիելյանը:

Հետհեղափոխական Հայաստանում «Հայոց եկեղեցություն պատմություն» առարկայի լինել-չլինելու հարցը հերթական անգամ ծառացավ, ու թեմայի շուրջ սկսվեցին քննարկումներ: Հայաստանի Հանրապետության եւ Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցու հարաբերություններին առնչվող հարցերով աշխատանքային խումբը, որը վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի որոշմամբ ստեղծվել է այս տարվա հունվարին, քննարկման է առել նաեւ «Հայոց եկեղեցու պատմություն» առարկայի դասավանդումը շարունակելու անհրաժեշտությունը:

Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Երկրորդը, վերջերս խոսելով հայոց եկեղեցու պատմություն առարկան դպրոցական ծրագրից դուրս գալու հնարավորության մասին, ասել էր. «Մեր առջեւ նման հարց չի բարձրացված: Մենք կարծում ենք, որ հայ եկեղեցու պատմությունը կշարունակվի ուսուցանվել դպրոցներում, պարզապես մենք մեր համատեղ հանդիպումների ընթացքին անդրադարձ ենք կատարել, որ պետք է բարեփոխվի դասագիրքը բովանդակային առումով»:

Կրթության, գիտության, մշակույթի եւ սպորտի նախարարությունում, սակայն, հակված են վիճահարույց առարկան չպահպանելու եւ այն ինտեգրված ձեւով ուսուցանելու տարբերակին: Նախարարի տեղակալ Արեւիկ Անափիոսյանը, որը վարչապետի որոշմամբ ստեղծված հանձնաժողովում նախարարության ներկայացուցիչն է, մեր զրույցում արձագանքելով կաթողիկոսի դիտարկումներին, ասաց, որ «Հայոց եկեղեցու պատմություն» առարկան պահպանելու որոշման մասին տեղեկատվության ինքը չի տիրապետում: Խնդիրը հանձնաժողովում քննարկվել է, բայց նման որոշում չի կայացվել:

«Հարցը քննարկելիս մենք գալիս ենք առարկայի նպատակից՝ ինչ նպատակ ենք հետապնդում՝ այդ առարկան դասավանդելով (սա նաեւ քննարկել ենք «Հայ ժողովրդի պատմություն» առարկայի շահառուների խմբի հետ): Եթե նպատակն այն է, որ մեր սովորողները գիտակցեն եւ հասկանան հայ եկեղեցու կարեւորությունը հայ ժողովրդի պատմության ընթացքում, ապա լավագույնս դա հնարավոր է անել «Հայոց պատմության» շրջանակներում: Եթե նպատակը արժեքային հենք ստեղծելն է, ապա դա չպետք է լինի մեկ առարկայի խնդիր, այլ բոլոր առարկաների խնդիրը պետք է լինի: Այսինքն՝ հստակ մենք փորձում ենք նպատակից գալով տեսնել, թե որտեղ է ավելի նպատակահարմար»,- ասաց Արեւիկ Անափիոսյանը:

Կրթական գերատեսչության համար այդ նպատակը հստակ է: «Հայոց եկեղեցին մեծ կարեւորություն է ունեցել հայ ժողովրդի պատմության գործում՝ հայապահպանությունից սկսած մինչեւ շատ-շատ հարցեր: Եվ աբստրակտել սա պատմությունից ու ցույց տալ առանձին՝ որպես զուգահեռ պատմություն՝ ե՛ւ մեթոդաբանական, ե՛ւ դասավանդման, ե՛ւ ուսումնառության, ե՛ւ նաեւ փորձագիտական տեսանկյունից սխալ է: Այսինքն՝ լավագույնս դա պետք է անենք՝ պատմության մեջ ճիշտ ձեւով ճիշտ ժամաքանակ հատկացնելով: Իսկ եթե արժեքային հենքի մասին է խոսքը, ապա մենք ունենք արվեստ, մշակույթ, ունենք հայագիտություն. այս բոլոր առարկաների միջոցով այդ արժեքային հենքը ձեւավորվում է սովորողների մոտ»,- համոզմունք հայտնեց ԿԳՄՍ նախարարի տեղակալը:  

Նախարարությունն, ըստ նրա, «Հայոց եկեղեցու պատմություն» առարկան տեսնում է որպես ինտեգրված առարկա՝ հայ ժողովրդի պատմություն առարկայի շրջանակներում:

«Ինտեգրված տարբերակով սովորեցնելը լավագույն մեթոդն է, որով կարող է մեր եկեղեցու դերն ու կարեւորությունն արժեւորվի հասարակությունում: Արհեստական առանձնացնելով՝ իրականում մեծ չարիք արեցին սովորողներին, որովհետեւ հիմա երեխաները նախ չեն պատկերացնում, որ դրանք նույն բանն են, եւ կան անվերջ բողոքողներ»,- շարունակեց փոխնախարարը: 

Բայց եթե, այնուամենայնիվ, այնպես ստացվի, որ աշխատանքային խմբի որոշումը չլինի նշված երկու առարկաների միավորման օգտին, «Հայոց եկեղեցու պատմություն» առարկան այլ անվանում կստանա, բացի այդ էլ կսահմանվեն որոշակի չափանիշներ:

«Եթե այնպիսի որոշում կայացվի, որ պետք է առանձին դասավանդվի, ապա մի բան շատ հստակ է․ Եվրոպայի տնտեսական համագործակցության կազմակերպությունը ունի «Տոլեդոյի սկզբունքներ» կրոնագիտություն դասավանդելու համար՝ չի կարող լինել քարոզչություն, չի կարող լինել հոգեորսություն եւ չի կարող լինել որեւէ կրոնի նկատմամբ այլատյացության սերմանում։ Եթե նույնիսկ որոշում կայացվի, որ պետք է լինի առանձին առարկա (չնայած այն նպատակները, որ ես նշեցի, մենք դա միանշանակ տեսնում ենք ինտեգրված տեսքով), ապա պետք է լինի՝ ըստ «Տոլեդոյի սկզբունքների»: Դա արդեն կլինի այլ առարկա եւ ոչ թե «Հայոց եկեղեցու պատմություն»: Իսկ հայ ժողովրդի պատմության շրջանակներում «Հայոց եկեղեցու պատմության» ուսումնասիրությունը այն լավագույն տարբերակն է, որով որ մենք կկարողանանք մեր սովորողներին ներկայացնել եկեղեցու դերն ու կարեւորությունը մեր պատմության մեջ»,- ընդգծեց Արեւիկ Անափիոսյանը։

Այս հրապարակումը պատրաստվել է Եվրոպական միության եւ «Բաց հասարակության հիմնադրամներ - Հայաստան»-ի ֆինանսական աջակցությամբ։ Հրապարակման բովանդակության պատասխանատվությունը կրում է հեղինակը եւ այն չի արտացոլում Եվրոպական միության եւ «Բաց հասարակության հիմնադրամներ – Հայաստան»-ի տեսակետները:

Տպել
23679 դիտում

Ալիևի նախկին փեսան հայտարարել է՝ իրենց պատկանող «Crocus city»-ի վերականգնումը կախված է Պուտինի և Վորոբյովի կարծիքից

ՔԿԾ-ին անհրաժեշտ են վարորդներ. ովքեր և ինչպես կարող են դիմել

Հայաստանում վտարանդի կառավարություն ներկայացող բոլոր գրասենյակները պետք է փակել. Չախոյան

Այս անգամ դաշտ են նետել սիրելի պահեստայինին, որը մեկ շաբաթում մեկ ստորագրությամբ լուծարեց ԼՂ-ն. Հովհաննիսյան

Ընթանում է «Հայաստանը՝ որպես քաղաքակրթական խաչմերուկ» միջազգային գիտաժողովը (տեսանյութ)

Հայաստանի գոյությունը կարող է երաշխավորվել բացառապես եվրոպական ընտանիքում․ Արման Բաբաջանյան

ԿԳՄՍ նախարարն ու Ֆրանսիայի դեսպանն այցելել են ակադեմիական քաղաքի տարածք

Եթե մենք մնում ենք Ռուսաստանի հետ, խնդիրները լուծվելու են մեր հաշվին. Արամ Սարգսյան

2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին

Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել

«Տոյոտա»-ի 51-ամյա վարորդը, լինելով խմածության ամենաբարձր աստիճանի, բախվել է 3 մեքենայի

Քննչական կոմիտեի վետերանները հանդիպել են նորանշանակ քննիչների հետ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածները ևս 9 ամիս սոցիալական աջակցություն կստանան, ընդլայնվել է նաև շահառուների շրջանակը

Հայաստանը մարդասիրական օգնություն կցուցաբերի Գազային

Եկամուտների հայտարարագիր ներկայացնող քաղաքացիները պետք է իրականացնեն անձի նույնականացման գործընթաց․ ՊԵԿ

ԼՂ-ից բռնի տեղահանված շուրջ 17 հազար երեխա կրթություն է ստանում ՀՀ դպրոցներում

Խմելու ջրի սակագինը չի թանկանա

ԱՄՆ-ը համաձայն չէ Ադրբեջանի պնդումների հետ․ Մեթյու Միլլեր

Հայաստանը կստանա 92,3 մլն եվրոյի բյուջետային վարկ և 16 մլն եվրոյի դրամաշնորհ. ինչ նպատակների համար կծառայեն դրանք

Հայաստանում, բացի ՀՀ կառավարությունից, որևէ այլ կառավարություն չի կարող գոյություն ունենալ. Փաշինյան

Ադրբեջանի ՊԱԾ ղեկավարը Հայաստանին սպառնում է՝ մեղքը բարդելով Ֆրանսիայի վրա

«Կովկասի գերուհի» ռեստորանի մենեջերը կասկածվում է 11 միլիոն դրամ հափշտակելու համար

ԱԱԾ-ն հայտարարություն է տարածել

Հայաստանը ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ծանուցում չի ուղարկել, բայց աշխատանքներին չի մասնակցում. Թասմագամբետով

Հաստատվել է նախադպրոցական հաստատության ղեկավարման իրավունքի քննության թեստավորման նոր հարցաշարը. ԿԳՄՍՆ

Թթուջուր-Նավուր ավտոճանապարհը բոլոր տեսակի տրանսպորտային միջոցների համար փակ է

Հայ-վրացական սահման տանող ճանապարհի փակ հատվածը թեթև մարդատար մեքենաների համար բացվել է

Թալանել են Սայաթ-Նովա պողոտայի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակվել է 5,5 մլն դրամի բջջային հեռախոս

1000-րդ գործն է մակագրվել ամբողջությամբ թվայնացված քաղաքացիական դատարան. Մինասյանը նշել է համակարգի առավելությունները

Հաստատվել է Բլինքենի և Սամանթա Փաուերի մասնակցությունը ՀՀ-ԱՄՆ-ԵՄ եռակողմ հանդիպմանը

Սպանդարյան, Տոլորս և Տաթև ջրամբարներում ձկնապաշտպան կառույցների նախագծում. հայտարարվում է մրցույթ

Ինչպես ապահովել երեխաների անվտանգ երթևեկությունը. Առողջապահության նախարարության խորհուրդը

Ucom ընկերությունը ցանցային վերազինման աշխատանքներ է մեկնարկում մի շարք մարզերում

ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ

«Ինկած բերդի իշխանուհին»՝ 6 մրցանակի դափնեկիր. հայտնի են «Արտավազդ» թատերական մրցանակաբաշխության հաղթողները

Գեղամ Մանուկյանը երբ լսեց կատարված աշխատանքների մասին, երևի ուրախությունից հուզվել է, և լացը կարող էր գալ․ Քոչարյան

Crocus City Hall-ի ահաբեկչության զոհերի թիվը հասել է 143-ի

Մտածում էի՝ այստեղ միակ հնդիկն եմ լինելու. գրող Արջուն Կրիշնա Լալիի արկածները Հայաստանում (տեսանյութ)

15 օրվա ընթացքում վճարելու դեպքում տուգանքը կնվազի 30 տոկոսով․ երբ կսկի գործել համակարգը

ՀՀ-ն պատրաստ է Ադրբեջանի հետ արդեն համաձայնեցված սկզբունքների հիման վրա գնալ խաղաղության պայմանագրի անհապաղ ստորագրմանը