Երևան
23 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
23 °C
Շատ է խոսվել Հայաստանի արտաքին քաղաքականության մոդելների մասին: Թե՛ կոմպլեմենտարիզմի քաղաքականությունը, թե՛ ավելի թարմ՝ «ե՛ւ, ե՛ւ»-ի քաղաքականությունը ներկայացվել են որպես ժամանակի լավագույն լուծումներ:
Կոմպլեմենտարիզմը, կամ փոխլրացման քաղաքականությունը իրենից ենթադրում էր համաշխարհային ու տարածաշրջանային տերությունների շահերի համատեղում եւ զուգակշռի պահպանում: Այն հակադրվում էր արտահայտված ռուսամետ կամ արեւմտամետ դիրքորոշմանը, որը նկատվում էր օրինակ հարեւան Վրաստանում: «Ե՛ւ, ե՛ւ»-ի քաղաքականությունը կոմպլեմենտարիզմի տրամաբանական շարունակությունն է եւ ենթադրում է տարբեր ուժային կենտրոնների հետ սերտ համագործակցություն:
Սակայն մի կողմ թողնելով տարված քաղաքականությունների հաջողված եւ տանուլ տրված կողմերը՝ հարկավոր է փաստել՝ արտաքին քաղաքականության պահանջն այսօր փոխվում է:
«The National Interest»-ի սյունակագիր մեր հայրենակից Արեգ Գալստյանը forbes.ru-ում հրապարակված իր հոդվածում կարծիք է հայտնում, որ չեզոքության ժամանակն անցել է՝ պետք է ընտրություն կատարել: Այս եզրակացությանը նա գալիս է՝ հաշվի առնելով ԱՄՆ-Ռուսաստան հակամարտության նոր փուլը, որը, ըստ հեղինակի, մնալու է տնտեսական մակարդակի վրա: Գալստյանի խոսքով՝ «այսօր ԱՄՆ-ում ամենապրագմատիկ իշխանություններն են», որոնք քաջ գիտակցում են Ռուսաստանի հետ ռազմական բախման հետեւանքները եւ չեն գնա դրան, անկախ Թրամփի վարչակազմի ռազմական հռետորաբանությունից:
Գալստյանի հոդվածում խոսվում է հիմնականում Արեւմուտքի, մասնավորապես՝ ԱՄՆ-ի պատժամիջոցների մասին: Անդրադարձ է կատարվում նաեւ Հայաստանին: Գալստյանի կարծիքով, եթե ԱՄՆ-ն մտրակի քաղաքականություն է վարում իր դաշնակիցներ Թուրքիայի եւ Սաուդյան Արաբիայի նկատմամբ (նկատի ունի S-400-ների գործարքի չեղարկումը), ապա այլ երկրները՝ առավել եւս Ռուսաստանի դաշնակիցները, չեն կարող այլ հույսեր փայփայել: Ի պաշտպանություն այս տեսակետի Գալստյանը մեջբերում է Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Ռիչարդ Միլսի հայտարարությունն առ այն, որ Հայաստանի հանդեպ կարող են պատժամիջոցներ կիրառվել: Մտրակի քաղաքականության օգտին է խոսում նաեւ պետական ծրագրերի համար տրամադրվող օգնության չեղարկումը. ԱՄՆ-ն թողել է տրամադրվող օգնության միայն հումանիտար մասը՝ 6 միլիոն դոլար:
Սակայն, բացի մտրակի քաղաքականությունից, կա նաեւ բլիթների քաղաքականությունը, որը, թերեւս, ավելի պրագմատիկ կլինի ԱՄՆ-ի կողմից: Բանն այն է, որ ընտրելով երկու մտրակների միջեւ (ԱՄՆ եւ Ռուսաստան), մանավանդ հաշվի առնելով Հայաստանում տեղի ունեցող վերջին իրադարձությունները եւ մթնոլորտը, հայերը կարող են գնալ այլընտրանքային ճանապարհով: Համաշխարհային կենտրոն դառնալու ցանկություն ունեն ոչ միայն Մոսկվան ու Վաշինգտոնը: Եւս առնվազն երկու սուբյեկտ՝ ԵՄ-ն եւ Չինաստանը, նման նկրտումներ ունեն: Հայաստանի եւ «երկրորդ սառը պատերազմից» խուսափող երկրների համար կա եւս մեկ տարբերակ՝ կոնսոլիդացվել առանձին միավորի մեջ: Վերջինը, իհարկե, գիտաֆանտաստիկ ժանրից է թվում, սակայն այսօրվա աշխարհում ամեն ինչ շատ արագ է փոխվում:
Իսկ եթե ԱՄՆ-ն որոշի սիրաշահել մեզ՝ խոստանա, որ կապահովի մեր անվտանգությունը, կհոգա ֆինանսական խնդիրները, կհարթի Արցախի հարցը՝ չի կարելի տրվել գայթակղությանը: ԱՄՆ-ն արդեն մեկ Իսրայել ունի:
Այսօրվա դրությամբ Ռուսաստանի ազդեցության գոտուց կտրուկ դուրս գալը ենթադրում է ցնցումներ, հնարավոր է մարդկային կորուստներով: Վերջին օրերին հատկապես ռուսական մամուլում շրջանառվող լուրերին, թե իբր Հայաստանը փորձելու է արտաքին քաղաքական վեկտոր փոխել, կարելի է պատասխանել՝ «ավաղ, հնարավոր չէ»: Հայաստանի անվտանգությունը առայժմ սերտորեն կապված է Ռուսաստանի՝ Հայաստանում առկայության հետ: Միգուցե տեսանելի ապագայում, երբ մենք կկարողանանք ամբողջովին ապահովել մեր համակողմանի անվտանգությունը, դա հնարավոր կլինի:
Ինչ վերաբերվում է մեր վարած կոմպլեմենտարիզմի, իսկ հետագայում «ե՛ւ, ե՛ւ»-ի արտաքին քաղաքականություններին, ապա պետք է նշել, որ դրանք տարվել են անավարտ, իսկ այսoրվա հրամայականը պահանջում է դրանց սինթեզում: Իհարկե, մենք չունենք ռեսուրս, որպեսզի պայմաններ թելադրենք ԱՄՆ-ի կամ Ռուսաստանի պես երկրներին: Սակայն միջազգային հարթակներում արժանապատիվ կեցվածք ընդունելիս հնարավոր է մի շարք դիվիդենտներ շահել: Բացի դրանից, «ե՛ւ, ե՛ւ»-ի քաղաքականությունում առկա կենտրոնները բալանսավորելու կարիք կա, իսկ այդ բալանսավորումը ողջամիտ կլիներ իրականացնել կոմպլեմենտարիզմի սկզբունքով: Այսինքն, խոշոր կենտրոնների հետ համագործակցությունը հարկավոր է իրականացնել դրանց՝ միմյանց փոխլրացնելու սկզբունքը հաշվի առնելով: Սակայն այս քաղաքականությունը որդեգրելու համար դեռ շատ աշխատանք կա կատարելու՝ առաջին հերթին արժանապատիվ կեցվածք ընդունելը:
Տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի ապրիլի 24-ի համարում:
Մահվան ելքով վրաերթի հեղինակ դարձած և փախուստի դիմած վարորդը հայտնաբերվել է
Եղանակը կտաքանա ևս 2-3 աստիճանով. սպասվում է կարճատև անձրև և ամպրոպ
«Նուբարաշեն» ՔԿՀ տեսակցության եկած անձը մարիխուանայով փաթեթ է բերել
Մարդը կոռուպցիայի ակունքին նստած, գնում ես, ժպտում են, ասում՝ ամեն ինչ նորմալ է, թող գնա մենք մեր գործն անենք. վարչապետ
Սիմոնյանն ու Լիտվայի վարչապետը քննարկել են անվտանգային և տնտեսական իրավիճակն Արևելյան Եվրոպայում և Հարավային Կովկասում
Կոնգրեսական Շերմանը կարևորում է ԼՂ տեղահանվածներին տրվող օժանդակության ընդլայնումը և Ադրբեջանին օգնության կրճատումը
ՀՀ կառավարությունը հաստատեց Դավիթ Գյուրջինյանի թեկնածությունը Բրյուսովի անվան բուհի ռեկտորի պաշտոնում
Որ հիվանդությունների դեպքում այսուհետ զինծառայությունը կլինի պարտադիր. մանրամասնել է Պապիկյանը
Կոստանյանն ու Ալ-Սայանը քննարկել են Հայաստանի և Սաուդյան Արաբիայի միջև ՏՏ ոլորտում համագործակցության հնարավորությունները
Կառավարությունը չի կարող մտնել ամեն դպրոց, ասի՝ երեխաները, ուսուցիչները, տնօրենը՝ այստեղ, գնդակը՝ այստեղ. Փաշինյան
Խաղաղապահների կարիքն այլևս չկա, որովհետև ոչ ոք չի վիճում, թե ում է պատկանում Ղարաբաղը. Ժուրավլյով
«Պորշ»-ից գողացել են համարանիշը, տեղադրել իրենց մեքենային, հագել ԱԱԾ աշխատակցի հագուստ. ՀՀ-ն ցնցած գործի նոր մանրամասներ
Խաղաղապահների դուրս բերումը վկայում է ռուս-ադրբեջանական առավել խորացող դաշնակցային հարաբերությունների մասին. Մարգարյան
Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը շարունակում է փակ մնալ
Մարտին ձմեռ էր, ապրիլին՝ ամառ. Սուրենյան
1 զոհ, 1 վիրավոր․ մեքենան բախվել է երկաթե արգելապատնեշներին, հողաթմբին և գլխիվայր շրջվել
Մադրիդի «Ռեալը» հաղթել է «Մանչեսթեր Սիթիին» և դուրս եկել Չեմպիոնների լիգայի կիսաեզրափակիչ
«Գրքի աշխարհ»-ը չկառուցելու դիմաց հափշտակված մոտ 236 քմ տարածքով գույք է վերադարձվել պետությանը
Պետդեպարտամենտից մեկնաբանել են Ղարաբաղից ռուս խաղաղապահների վաղաժամ հեռացումը
Իմ, երեխաներիս, կնոջս, ծնողներիս մասին ինչ ասես՝ ասվեց, ես արժանապատվություն չունե՞մ, պետք է զոհաբերես. Փաշինյան
Տնային կալանք և 7 մլն դրամ գրավ․ դատարանը որոշել է Սամվել Վարդանյանի խափանման միջոցը
«Էրեբունի» օդանավակայան տանող ավտոճանապարհին ավտոմեքենա է այրվել
Արարատ Միրզոյանն ու Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության ԱԳ նախարարը կարևորել են պարբերական ուղիղ չվերթների իրականացումը
Աշխարհի գավաթ․ Հայաստանի մարմնամարզության հավաքականի 3 ներկայացուցիչ եզրափակչում է
Մոտեցումը հստակ է, որակի հարցում կոմպրոմիս չի լինի․ քաղշինկոմիտեի նախագահը և Շիրակի մարզպետը եղել են շինհրապարակներում
Ինչու են ռուս խաղաղապահները դուրս գալիս Լեռնային Ղարաբաղից. ինչ պայմանավորվածություն կա
Խաղաղություն տանող ճանապարհը դժվար է, միայն կողմերի միջև երկխոսությամբ է հնարավոր հասնել դրան․ Կասուն՝ Խանդանյանին
«Խաղաղության խաչմերուկ»-ը մեր ճանապարհային քարտեզն է դեպի խաղաղություն․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Լիտվայի ԱԳ նախարարին
Փոխվարչապետը «Վեոլիա» ընկերության փոխնախագահի հետ երկկողմ հետաքրքրություն ներկայացնող հարցեր է քննարկել
Քաղաքացին ընկել է շենքի նկուղը
Վրաստանը չի հրաժարվի «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքից. Կոբախիձե
Ինչ վիճակում է երրորդ հարկից ընկած 1-ամյա երեխան. ԲԿ-ն նոր մանրամասներ է հայտնել
Լավրով & Մարգո քոմփնին պատմության մեջ կմնան իրենց «հայրենիքին» ստորագույն հարվածը հասցրած կիսահայեր․ Սաֆարյան
Գյումրիում տղամարդը սպառնացել է նետվել կամրջից և ինքնասպան լինել
Բնակիչները գոհունակություն են հայտնել Կառավարության նախաձեռնությունից․ մանրամասներ վարչապետի տավուշյան այցից
«ՊԱԶ»-ը բախվել է քարե պարսպին և հայտնվել մեղվափեթակների մեջ․ ուղևորներին մեղուները խայթել են, 29 հոգի հիվանդանոցում է
Ռուս խաղաղապահների առաքելությունը Լեռնային Ղարաբաղում լիովին կատարված է․ Պետդումա
Վարչապետը Բերքաբերում ծանոթացել է սահմանամերձ բնակավայրերում տների կառուցման ծրագրի ընթացքին (լուսանկարներ)
4 գյուղերը սովետական տարիներին ադրբեջանական են եղել. բնակիչ (տեսանյութ)
Երբ կանայք հաջողում են քաղաքականության մեջ, հաջողում է պետությունը․ պատգամավորները մասնակցում են IDEA-ի ծրագրին
