ԱՆԴՐԵԱՍՅԱՆԻ ՏԱՐԲԵՐԱԿԸ

Կարծում եմ, Անդրեասյանին Հայաստանում գիտեն բոլորը. քիչ ավելի տարիքովները` ԽՍՀՄ-ում ծնվածները` որպես լեգենդար ֆուտբոլիստի, իսկ անկախացած Հայաստանում արդեն ծնված ու մեծացած ֆուտբոլասերները` որպես ֆուտբոլի զարգացման մասին իր տեսակետով տարբերվող, հայկական եւ ընդհանրապես ֆուտբոլի նկատմամբ իր ուրույն վերաբերմունքն ունեցող մասնագետի: Անդրեասյանը մեր ֆուտբոլի, թերեւս, ամենատիտղոսակիր ֆուտբոլիստն է. ԽՍՀՄ չեմպիոն, փոխչեմպիոն ու կրկնակի գավաթակիր, 1972-ի օլիմպիական խաղերի բրոնզե մեդալակիր, 1973-ին 2-րդ տեղն է գրավել ԽՍՀՄ լավագույն ֆուտբոլիստների մրցույթում, ընդ որում ` այդ տարի Արկադի Անդրեասյանը պիտի համարվեր անգամ լավագույնը: ԽՍՀՄ առաջնություններում մշտապես լավագույն ֆուտբոլիստ էր ճանաչվում երկրի չեմպիոնի կոչումը նվաճած թիմի առաջատարը, իսկ 1973-ին «Արարատը» ոչ միայն նվաճել էր չեմպիոնի կոչումը, այլ դարձել նաեւ գավաթակիր: Ուղղակի լավագույն ֆուտբոլիստին որոշող լրագրողների մեջ մեծ թիվ էին կազմում ուկրաինացիները, եւ նրանց շնորհիվ լավագույն ճանաչվեց Կիեւի «Դինամոյի» հարձակվող Օլեգ Բլոխինը: Ինչեւէ. Անդրեասյանի այս նվաճումները հայ ֆուտբոլիստների կողմից մինչ այսօր դեռ չեն գերազանցվել: Ժամանակին Անդրեասյանին համեմատում էին անգամ հանրահայտ «թռչող հոլանդացու»` Յոհան Կրուիֆի հետ. երկուսն էլ հրաշալի տեխնիկա ունեին, դրսեւորում էին առաջատարի, դիսպետչերի ու ռմբարկուի հատկանիշներ, խաղադաշտում աչքի էին ընկնում արտիստիզմով, անսպառ երեւակայությամբ: Ընդ որում` Անդրեասյանն ու Կրուիֆը նման էին նաեւ իրենց ծանր բնավորությամբ, բուռն վարքագծով, անկառավարելիությամբ: Հետաքրքիր է, որ այս երկու ֆուտբոլիստներն էլ ծնվել էին նույն թվականին` 1947-ին... Ֆուտբոլիստի իր կարիերան ավարտելուց հետո Անդրեասյանը անցավ մարզչական աշխատանքի, ու մինչեւ հիմա էլ (կարճ դադարներով) աշխատում է իր հարազատ «Արարատում»: Սակայն լեգենդար ֆուտբոլիստին չհաջողվեց մարզչական աշխատանքում հասնել մեծ նվաճումների ու, մեծ հաշվով, Արկադի Անդրեասյանը մեր ֆուտբոլում մնալու է որպես բոլոր ժամանակների լավագույն ֆուտբոլիստներից մեկը: Մշտապես սկանդալային պատմությունների մեջ հայտնվող, հասարակության, ֆուտբոլասերների կողմից միանշանակ չընդունվող, բայց նաեւ մեր ֆուտբոլում խարիզմատիկ անձնավորություն համարվող այս մարդուն էլ խնդրեցի ներկայացնել հայկական ֆուտբոլի բոլոր տարիների լավագույն ֆուտբոլիստներին` ըստ տասնամյակների: Անդրեասյանը չցանկացավ անդրադառնալ 20-րդ դարի մինչեւ 60-ականներն ընկած ժամանակահատվածին, այլ ներկայացրեց իր կարծիքը այն ֆուտբոլիստների մասին, ում անձամբ տեսել է խաղադաշտում: «20-րդ դարի 60-70-ականներին լավագույնը Սարգիս Հովիվյանն էր, ով աչքի էր ընկնում մեկնարկային արագությամբ, հարվածների ուժգնությամբ ու դիպուկությամբ: Հովիվյանը բնատուր տաղանդ էր, սակայն չէր սիրում դաշտում աշխատել, իսկ նրան, մեծ հաշվով, փչացրեցին ֆուտբոլասերները: Երբ Հովիվյանը տեղափոխվեց Մոսկվայի «ԲԿՄԱ» ու այս թիմի հետ ժամանեց Երեւան` ԽՍՀՄ առաջնության հանդիպման համար, ֆուտբոլասերները Հովիվյանի համար «Երեւան» հյուրանոցի դիմաց ցույց կազմակերպեցին` սա չլսված երեւույթ էր խորհրդային ֆուտբոլի համար: Հովիվյանը հայ ֆուտբոլասերների կուռքն էր, բայց հենց այդ անսահման սերը, կարելի է ասել, անփոխարինելի լինելու փաստը, մարզական ռեժիմին չենթարկվելն` ուղղակիորեն խանգարեցին Հովիվյանին ցույց տալ իր ամբողջ տաղանդը»,- այսպիսին է Անդրեասյանի կարծիքը 1960-70 թվականների հայկական ֆուտբոլի լավագույն ֆուտբոլիստի մասին: Իսկ ահա 1970-80-ականներին արդեն փայլում էին մի քանիսը: «Այդ տարիներին «Արարատում» հավաքվեցին մի շարք ուժեղ ֆուտբոլիստներ, ովքեր կարողացան նաեւ ուժեղ թիմ ստեղծել: Յուրաքանչյուր խաղային օղակում ունեինք առաջատարներ, ովքեր կազմում էին մեր թիմի ողնաշարը` առանցքը: Դարպասապահ Այլոշա Աբրահամյանը, պաշտպանությունում` Ալեքսանդր Կովալենկոն, կիսապաշտպաններ Սերգեյ Բոնդարենկոն, Հովհաննես Զանազանյանը, հարձակման գծում` Էդուարդ Մարգարովը, Նիկոլայ Ղազարյանը, կազմում էին հենց այդ առանցքը»,- նշում է Անդրեասյանը, միաժամանակ ավելացնելով, որ չի ցանկանում խոսել իր խաղի ու դերի մասին: «Ընդ որում Մարգարովը իր լավագույն տարիներն անցկացրել էր ու շատ ավելի բարձրակարգ ֆուտբոլ էր ցույց տվել Բաքվի «Նեւֆթչիում»: Բայց «Արարատին» անհրաժեշտ էր հենց Մարգարովի պես հարձակվող, ու թեեւ Մարգարովի խաղամակարդակը «Արարատի» կազմում զիջում էր իր լավագույն տարիների խաղամակարդակին, բայց էլի նա լավագույններից մեկն էր այդ տարիներին: «Արարատը» աչքի էր ընկնում հատկապես տակտիկական բազմազանությամբ, ինչը հնարավոր էր միայն բարձրակարգ ֆուտբոլիստների առկայության դեպքում»,- շարունակում է Անդրեասյանը: Իսկ ահա 1980-90-ականների լավագույն ֆուտբոլիստը, ըստ Անդրասյանի, միանշանակ Խորեն Հովհաննիսյանն է: «Ֆուտբոլային իմ ընկալմանը համարժեք, կարող եմ նշել նաեւ Ալբերտ Սարգսյանի, Պողոս Գալստյանի անունները: Ինչպես ասում են` այս ֆուտբոլիստները խաղում էին «գլխով»: Իսկ անկախ Հայաստանի առաջին 10 տարիներին, ինչ-որ չափով կառանձնացնեմ Արթուր Պետրոսյանին, հիմա էլ շատ լավ տպավորություն է թողնում Հենրիխ Մխիթարյանը: Կարծում եմ, որ Հենրիխը շատ ավելի ուժեղ ֆուտբոլ է խաղալու, քան նրա հայրը` Համլետ Մխիթարյանը: Բայց լավագույնը համարվելու համար կարեւոր է, որ ֆուտբոլիստը իր մարզական կարիերայի ընթացքում որեւէ նվաճման հասնի»,- լավագույնների մասին իր խոսքը շարունակում է Արկադի Անդրեասյանը: Իսկ վերջում իմ այն հարցին, թե ինչպես եք գնահատում մեր ֆուտբոլի ներկա վիճակը, Անդրեասյանը չցանկացավ պատասխանել: «Ես նախկինում շատ եմ խոսել մեր ֆուտբոլի մասին, սակայն դրանից ոչ մի բան չի փոխվում: Ասողին լսող է պետք»,- եզրափակեց լեգենդար ֆուտբոլիստը: