Դրանում սփոփող ոչինչ չկա․ հոգեբանը՝ որդեկորույս մայրերի՝ պատերազմից առաջ և հետո արված լուսանկարները համեմատելու մասին

Վերջին օրերին սոցիալական ցանցերում ակտիվորեն տարածվում են 44-օրյա պատերազմում որդի կորցրած մայրերի՝ պատերազմից առաջ և հետո արված լուսանկարները, որոնց միջև համեմատական է տարվում՝ նպատակ ունենալով ցույց տալ, թե ինչպես է վիշտը փոխել նրանց արտաքին տեսքը:

Թե ովքե՞ր են գաղափարի հեղինակները, ըստ ամենայնի, տեղեկություններ չկան: Սակայն մի բան ակնհայտ է, որ որոշ շրջանակներ, անտեսելով մարդկային բոլոր բարոյական նորմերն ու չափանիշները, վայրկյան անգամ չեն խորշում վշտաբեկ ծնողների տառապանքներին քաղաքական ենթատեքստ հաղորդելուց:

Ինչ խոսք, որևէ մեկը չի կարող կասկածի տակ առնել այս մայրերի տառապանքը, բայց ուշագրավ է նաև այն հանգամանքը, որ գաղափարի հեղինակները համադրել են ծնողների այն լուսանկարները, որտեղ նրանք պատերազմից առաջ շպարված են, խնամված տեսքով, իսկ պատերազմից հետո, բնականաբար, ամեն բան այլ է: 

Նկատենք, սակայն, որ առանց այդ ծնողների թույլտվության, ըստ էության, գաղափարի հեղինակները չէի համարձակվի նման բան անել: Սակայն թե ի՞նչ միջոցներով են ծնողներին համոզել գնալ նման քայլի, պարզ չէ:

Հոգեբույժ, հոգեբան, հոգեթերապեևտ, «MHS» հոգեկան առողջության կենտրոնի տնօրեն Արամ Հովսեփյանի խոսքով՝ ասել, թե ինչ նպատակով է սա արվում, դժվար է, բայց ակնհայտ է, որ այս համեմատականը անող ծնողներից շատերը որդի կորցնելու կորուստը լիարժեք չեն վերապրել, դեռևս գտնվում են հոգեբանական տրավմաների ներքո և չեն գիտակցում այս երևույթի հետևանքները:

«Այս պարագայում այդ ծնողները շատ հեշտ են տրվում մանիպուլացիաների: Նման կանայք, որոնք կորուստ ունեն, շատերն այդ կորուստը լիարժեք չեն վերապրել, այսինքն՝ հոգեբանական տեսանկյունից նրանք, այդ դրության մեջ գտնվելով, ունեն խնդիրներ: Եթե լուսանկարները տարածում են հենց ծնողները, դա չի նշանակում, որ լիովին հասկանում են այդ երևույթի հետևանքներն ու իրենց վրա թողած ազդեցությունը, դա կոչվում է ռետրավմատիզացիա, այսինքն՝ մարդը տարել է հոգեբանական տրավմա, այդ տրավմային վերաբերող երևույթները նա չի կարողանում ճիշտ և սթափ գնահատել»,- նկատում է մասնագետը:

Նրա խոսքով՝ այս պարագայում որդեկորույս ծնողները թարմացնում են իրենց վերքերը, նաև հետևում տենդեցին, այսինքն՝ տեսնում են, որ մեկը տարածել է, իրենք ևս գնում են այդ քայլին:

Հովսեփյանը կարծում է, որ պատերազմից առաջ և հետո արված լուսանկարները համեմատելը մայրերն անում են այն բանի համար, որովհետև չեն կարողանում արտահայտել իրենց մեջ առկա ցավն ու տառապանքը:

«Շատ դեպքերում նրանք ցավը լիարժեք չեն կարողանում արտահայտել ոչ մի իրավիճակում: Եվ երբ տեսնում են ինչ-որ իրավիճակ, որը, իրենց պատկերացմամբ, ինչ-որ ձևով ելք է ցույց տալիս, թվում է, թե կարող են իրենց էմոցիաներն արտահայտել, նրանց մոտ առաջանում է գայթակղություն և ներգրավվում են դրանում»,- նկատում է զրուցակիցը և հավելում. «Սթրեսային վիճակում գտնվող մարդկանց հեշտ է մանիպուլացնել, բայց թե ո՞րն է դրա նպատակը, դժվար է ասել, պարզապես դրանից օգտվում են: Որդեկորույս ծնողը ցավից կարող է մանիպուլացիայի ենթարկվել, ինքն էլ չհասկանալով՝ ինչպես»: 

Մասնագետն ասում է՝ լավ և վատ պահերը լուսանկարներով համեմատելն իր բացասական ազդեցությունն անպայման թողնելու է այդ մայրերի վրա: «Այս ամենի մեջ մայրերին աջակցող, սփոփող ոչինչ չկա, հակառակը, սա անելիս պետք է հաշվի առնվեին նաև մյուսների զգացմունքներն ու ավելի նրբանկատ գտնվել»,- խորհուրդ է տալիս նա:

Մերի Խաչատրյան

Տպել
1893 դիտում

Նորատուսում «ԻԺ» մակնիշի ավտոմեքենա է հրդեհվել

Գեղամ Նազարյանի ասածները չեն համապատասխանում իրականությանը. ինչ է քննարկվել վարչապետի հետ հանդիպմանը

ԱՄՆ-ն ասում է՝ տես, Ալիև, կարմիր գծերը չխախտվեն. ինչու է ադրբեջանական կողմը ուշ հրապարակել Բլինքենի հետ հեռախոսազանգը

Հայաստանի և Սաուդյան Արաբիայի միջև տնտեսական ու աշխատաշուկայի հարաբերությունների զարգացմանն առնչվող հարցեր են քննարկվել

4259 խախտում, պահպանվող հատուկ տարածք տեղափոխված 122 մեքենա․ պարեկների անցած շաբաթվա ծառայության արդյունքները

Կիրանցի բնակիչների հետ վարչապետի հանդիպումը երկու ժամ է տևել

Ձորակապում ընկերությունը արոտավայրում և վարելահողում առանց թույլտվության արդյունահանում է իրականացրել

Ոտքով, ձեռքով, հոգևորականներով, թաշախուստով կախվել են պետության ոտքից, որ ազատություն թույլ չտան. Հայկ Սուքիասյան

ԵՄ մի շարք երկրներ կարող են ճանաչել Պաղեստինը որպես պետություն․ Բորել

Թեհրանում քննարկվել են հայ-իրանական երկկողմ առևտրաշրջանառության ավելացման և լոգիստիկ երթուղիներին առնչվող հարցեր

Շոտլանդիայի առաջին նախարար Համզա Յուսաֆը հրաժարական է տվել

Ուշադրություն է դարձվում «Խաղաղության խաչմերուկ»-ի կյանքի կոչմանն առնչվող ոլորտներում միջոցառումների կատարմանը․ Սանոսյան

«Լադանիվա»-ի առաջին փորձը եվրատեսիլյան բեմում (լուսանկարներ)

Սահմանի նոր նկարագրություն է արվում՝ իրավաբանորեն ուժ ունեցող քարտեզի հիման վրա. Արսեն Թորոսյան․ «Ազատություն»

Թուրքիայում ահաբեկչության նախապատրաստման կասկածանքով 7 անձ է ձերբակալվել

Պետությանը վերադարձված գույք, դատարան ուղարկված գործերի աճ․ Վարդապետյանը ներկայացրել է 2023-ի գործունեության հաղորդումը

19-ամյա տղան իր «Տելեգրամ» ալիքներով թմրանյութի առցանց վաճառքով զբաղվող հարթակ է գովազդել, ձեռք է բերել «Մեթամֆետամին»

Գառնիկ Դանիելյանի հայտնած տեղեկատվությունը չի համապատասխանում իրականությանը. սահմանային ոչ մի սյուն չի հանվել

«Զանգեզուր» կենսոլորտային համալիրի տարածքում կրկին ընձառյուծ է արձանագրվել (տեսանյութ)

Համաշխարհային բանկը ոչ միայն դոնոր կազմակերպություն է Հայաստանի համար, այլև կարևորագույն գործընկեր․ փոխվարչապետ

Հովհաննիսյանը շնորհակալություն է հայտնել Ռուգենաաթին՝ ՀԲ կառավարիչների խորհրդում ՀՀ-ին առնչվող ծրագրերին աջակցելու համար

Ապրիլի 17-29-ը ՀՀ մի շարք շրջաններում գրանցված առավելագույն ջերմաստիճանը գերազանցել է գրանցված պատմական արժեքները

Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 35 սահմանային սյուն է տեղադրվել

Դաշտերից մեկում տղամարդը հրազենով սպանել է իր շանը, ապա՝ ինքնասպան եղել

Անժելա Բիձյանը որոնվում է որպես անհետ կորած

Վաղը Եվրոպական հանձնաժողովի գլխավոր տնօրենը կայցելի Հայաստան․ ինչ հանդիպումներ են նախատեսված

Հաստատվել են ԱԺ առաջիկա նիստի նախագծերը․ օրակարգում 18 հարց է ընդգրկված

71-ամյա տղամարդը շենքի մուտքում բռնել է 13-ամյա աղջկա ձեռքը, քաշել դեպի իրեն և փորձել անառակաբարո արարք կատարել

ՀՀ-ին պատկանող որևէ տարածքի՝ այլ երկրի տիրապետությանը «հանձնելու» հարց չի քննարկվել և չի կարող քննարկվել․ կեղծ թեզեր են

Նարեկ Սամսոնյանը կմնա կալանավորված

Չի կատարվել «Գրքի աշխարհ» կառուցելու պայմանը․ Կողբացի 36/3 համալիրի 235,8 քմ-ի սեփականության իրավունքը փոխանցվել է ՀՀ-ին

Ջեյհուն Բայրամովն աշխատանքային այցով մեկնել է Կատար․ այնտեղ է նաև Արարատ Միրզոյանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 29-ին

Հայաստան է ժամանել Մարսելի արքեպիսկոպոս կարդինալը

Մենք չենք միջամտելու Ադրբեջանի և Հայաստանի բանակցություններին. Ղազախստանի ԱԳՆ

Թբիլիսիում ևս մեկ փոթորկոտ գիշեր է անցել. «Օտարերկրյա գործակալների» մասին օրենքի դեմ ցույցերն ու բախումները չեն դադարում

Չինաստանի նախագահը կմեկնի Ֆրանսիա, Սերբիա և Հունգարիա

Տավուշում Բագրատ սրբազանի բիզնեսի հետքերով. մանրամասներ

Մյասնիկյան պողոտայում 3 մեքենաների բախումից հետո դրանցից մեկը կողաշրջվել է. կա տուժած

Նովգորոդի իրավապահների կողմից հետախուզվողին հայտնաբերել են Բագրատաշենի անցակետում