Հին եւ նոր մոդելների բախումը

13/09/2020 schedule15:50

Մարզերից մեկի բնակիչների հետ հանդիպման ժամանակ ԲՀԿ ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանը հայտարարել է, թե արտակարգ դրության պայմաններում իշխանությունները կարող էին ամեն ընտանիքի գոնե մի հազար դոլար բաժանել, եւ ընդհանրապես՝ «իշխանությունը Ծառուկյանից չպետք է վախենա, պետք է վախենա իր պահած ժողովրդից»։ Ցանկացած իշխանություն, իհարկե, պետք է վախենա ժողովրդից, որովհետեւ վատ կառավարման դեպքում հաջորդ ընտրություններում պարզապես վստահության քվե չի ստանա եւ դուրս կշպրտվի, բայց տվյալ դեպքում շատ ավելի առանցքային է «իր պահած ժողովուրդ» արտահայտությունը, որովհետեւ հենց դա է լավագույնս ընդգծում պետություն-հասարակություն հարաբերությունների հին եւ նոր մոդելների տարբերությունը։

Ըստ «հին մոդելի»՝ իշխանությունները պիտի լավ պահեն ժողովրդին կամ «լավ նայեն»։ Բայց ինչպե՞ս էր աշխատում այդ մոդելը Ռոբերտ Քոչարյանի կամ Սերժ Սարգսյանի ժամանակներում։ Մեխանիզմը շատ պարզ էր՝ պետությունն ընկալվում էր որպես մասնավոր հիմնարկ, որի սեփականատերը նախագահն էր, եւ որը պարտավոր էր գոնե նվազագույն աշխատավարձով ապահովել «իր աշխատողներին»։ Այդ հիմնարկն ուներ առանձին ստորաբաժանումներ կամ ֆիլիալներ՝ մարզերի տեսքով, որոնց տնօրեններն իրենց  հերթին լավ կամ վատ էին «նայում» իրենց «ժողովրդին»։ Չափանիշն էլ մոտավորապես հետեւյալն էր՝ օրինակ, Հովիկ Աբրահամյանն իր ահռելի պլանտացիաներում աշխատող հազարավոր մարդկանց վճարում էր այնքան, որ միայն ցամաք հա՞ց ունենան, թե՞ այնքան լավ էր նայում, որ կարող էին նաեւ հագուստ-բան գնել։ Իրականում «լավ նայելն», իհարկե, առանձնապես կապ չուներ, որովհետեւ այնպես չէ, որ, ասենք, «բարի» Ծառուկյանի Կոտայքի մարզում մարդիկ ավելի լավ էին ապրում, քան «չար» Լիսկայի Սյունիքում կամ «չար» Մանվելի Արմավիրում։ Ոչ, մոտավորապես նույն վիճակում էին։ Իմիջային տարբերություններ, իհարկե, կային՝ մարզերից մեկի տերը կարող էր ժամանակ առ ժամանակ առավել աչքի ընկած ճորտերին մի քանի «Նիվա» նվիրել, մյուսները՝ ոչ, բայց ընդհանուր պատկերը դրանից չէր փոխվում։

Իսկ ահա ըստ «նոր մոդելի»՝ իշխանությունները պարտավոր են ոչ թե «լավ նայել» ժողովրդին, այլ բոլոր անհրաժեշտ պայմանները ստեղծել, որպեսզի քաղաքացիները բարեկեցիկ ապրելու հավասար հնարավորություններ ունենան։ Սա նշանակում է արդար մրցակցային դաշտ, ստարտային հնարավորությունների տրամադրում, նվազագույն միջամտություն մասնավոր բիզնեսի գործերին, բայց անհրաժեշտության դեպքում՝ վիճելի հարցերի արդարացի հանգուցալուծում, բնականաբար՝ այնպիսի կրթական համակարգ, որը բարձրակարգ մասնագետներ կպատրաստի բոլոր ոլորտների համար, եւ այլն։ Իսկ «լավ պահել» իշխանությունները պարտավոր են բոլոր նրանց, ովքեր ի վիճակի չեն սեփական գործունեությամբ ապահովել իրենց բարեկեցությունը։ Թոշակառուներին, գործազուրկներին, հաշմանդամներին, սոցիալապես խոցելի տարբեր խմբերի, եւ այլն։ Հասկանալի է՝ այդ «լավ նայելը» պիտի իրականացվի բոլորիս վճարած հարկերով, ու ինչքան զարգանա տնտեսությունը եւ ինչքան պարտաճանաչ վճարվեն հարկերը, այնքան ավելի արդյունավետ կլուծվի այդ խնդիրը։

Ուշադրություն դարձրեք՝ նույնիսկ համավարակի պայմաններում այդ խնդիրն ավելի լավ է լուծվում, քան մի քանի տարի առաջ, որովհետեւ թոշակներն ու նպաստներն ավելացել են։ Մինչդեռ 2009-ի համաշխարհային ճգնաժամի ժամանակ, երբ աշխարհում, այնուամենայնիվ, փակ սահմաններ չկային,  Հայաստանը հաջողացրեց եռապատկել պետական պարտքը ու միաժամանակ 14,5 տոկոսանոց տնտեսական անկում արձանագրել, որն, ի դեպ, աշխարհում երկրորդ ամենավատ ցուցանիշն էր (Ուկրաինայից հետո)։ Այսինքն՝ «նոր մոդելն» ակնհայտորեն ավելի արդյունավետ է։ Բայց ընդդիմությունը, միեւնույն է, ոչ միայն ձգտում է վերադառնալ «հին մոդելին», այլեւ փորձում է մարդկանց համոզել, որ ցանկացած իշխանության խնդիրը ժողովրդին «լավ նայելն» է։ Շատ չէ, գոնե ամեն ընտանիքի մի հազար դոլար նվիրելով։ Կամ, եթե չկա, գոնե «տուկի թել»։

Տպել
3363 դիտում

Վրաստանից էլեկտրաէներգիայի արտահանումն աճել է 14 անգամ. որքան է վաճառվել Հայաստանին

Հանրապետությունում կան փակ ավտոճանապարհներ

Մահացել է ազատամարտի մասին երգեր կատարող Սահակ Սահակյանը

Պահեստազորի գնդապետ Միհրան Մախսուդյանի որդուն մեղադրանք է առաջադրվել

Գրեթե ռեկորդային. Սուրենյանը հայտնել է Երևանում այսօր սպասվող մինչև +32 աստիճան տաքության մասին

Մահացել է Պարույր Սևակի որդին` ոստիկանության գնդապետ Արմեն Ղազարյանը

Նիկոլ Փաշինյանը տիկնոջ հետ հանդիպել է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի մրցաշարի եզրափակիչ փուլի մասնակիցներին

Սյունիքում ձորն ընկած ավտոբուսի վթարի հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 5-ի

Հենց գալիս են՝ ապրանքը հավաքում, շենքերի բակ ենք փախչում». քաղաքապետարանի և փողոցային առևտրականների «հակամարտությունը»

Գյումրու պատմական «Վառեմ-մարեմի շենքի» փրկության հերթական ծրագիրը․ ով է այս անգամ պատրաստվում վառել Սիրանուշի տան լույսը

4 զոհ և 9 տուժած․ Սյունիքում ձորն ընկած ավտոբուսի վթարի հետևանքով զոհերի թիվն աճել է

Քաղաքացու օրվա կապակցությամբ մարզերում և Երևանում անցկացվել են մի շարք միջոցառումներ

Ցուցարարները կանգնեցրել են «Մերսեդես» մակնիշի ավտոմեքենան և դանակով ծակել ավտոմեքենայի անվադողը. մանրամասներ

Ռուսաստանում կփոխվեն օտարերկրացիների գտնվելու պայմանները

3 զոհ և 6 տուժած․ մանրամասներ Սյունիքում ձորն ընկած ավտոբուսի վթարից

Ողբերգական ավտովթար Սյունիքում․ ավտոբուսը կողաշրջվել, հայտնվել է ձորում, կան զոհեր և վիրավորներ

Ռուբեն Վարդանյանն առևանգվել է Լաչինից, ԼՂ մյուս ղեկավարներին հանձնել են ռուս խաղաղապահները․ Տիգրան Բալայան

Որոշ շրջանակներ, այդ թվում՝ ԶԼՄ-ներ, սոցհարթակներում համակարգված եղանակով թիրախավորում են Ոստիկանությանը․ ՆԳՆ

Հայաստանից շատերն են արտագաղթել հենց խաղաղության բացակայության պատճառով, խաղաղության օրակարգը դրա մասին է․ վարչապետ

Գրիգոր Գրիգորյանը ակցիայի վայրից բերման է ենթարկվել

Կռունկով տնակը տեղափոխելիս 59-ամյա բետոնագործը մոտ 5 մետր բարձրությունից վայր է ընկել և հիվանդանոցում մահացել

Շուշիի շրջանում ականի պայթյունի հետևանքով ադրբեջանցի սակրավորը վիրավորում է ստացել

Ակնկալում եմ ավելի ընդլայնել մեր օրակարգը․ Արարատ Միրզոյանը շնորհավորել է Նիդերլանդների ԱԳ նախարարին

Սյունիքում մեքենաներ են բախվել․ կա տուժած

Հայաստանին և Նիդերլանդների միջև առկա են ակտիվ քաղաքական երկխոսություն և սերտ գործընկերություն․ ՀՀ նախագահի ուղերձը

Դուք փրկի՞չ եք, թե՞ խուլիգան՝ ձեր «սրբազաններով» հանդերձ, հը՞, Բգո․ Էդգար Առաքելյան

Համակարգված, ստուգված տեղեկությունների համաձայն՝ ուղղորդված որոշ շրջանակներ, ԶԼՄ-ներ, թիրախավորում են ԶՈՒ-ն․ ՊՆ

Բացի, տեսնենք մեջն ինչ ա. Կիրանցում ակցիայի մասնակիցը ծակել է մեքենայի անվադողը

ՀՀ ՊՆ-ն հերքում է մի շարք պայմանագրային զինծառայողների աշխատանքից ազատման դիմում ներկայացնելու լուրը

Ռուսաստանը հանդես է գալիս Բաքվի և Երևանի միջև շփումները շարունակելու օգտին․ Պեսկով

«Պատիվ ունեմ»-ի պատգամավորի հայտարարությունը էժանագին սուտ է, հորդորում եմ դադարեցնել հերթական արշավը․ Ալեքսանյան

Կիրանցում տեղի ունեցած դեպքերից հետո բժշկական կենտրոն են տեղափոխվել նաև հավաքին մասնակից երեխաներ․ ՄԻՊ

Տեղադրված սահմանային սյունը Հայաստանի տարածքային ամբողջականության անկյունաքարն է. Նիկոլ Փաշինյան (տեսանյութ)

«Վնուկովո» օդանավակայանի հարկերից մեկը պայթյունի սպառնալիքի պատճառով տարհանվել է

Շենքի բակում 66-ամյա տղամարդու դի է հայտնաբերվել․ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ

Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա․ առանձին շրջաններում կարճատև անձրև կտեղա

Առաջիկայում ուսանողների հետ կքննարկենք Ակադեմիական քաղաքի ծրագիրը․ վարչապետը Գավառում պատասխանում է հարցերի (տեսանյութ)

Դինա Տիտուսը Ադրբեջանի նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառելու մասին օրինագիծ է ներկայացրել

Կիրանցում քարեր են նետել ոստիկանների ուղղությամբ, հայհոյել, լսվել են պայթյունի ձայներ, այրվել են անվադողեր․ մանրամասներ

Ժիրայր Սեֆիլյանը բանակին կոչ է արել պառակտվել, դուրս գալ պետության դեմ