Երևան
27 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
27 °C
Ռոբերտ Քոչարյանի վերջին հարցազրույցն ու Հայաստանի տնտեսության զարգացման վերաբերյալ նրա դատողություններն, իհարկե, քմծիծաղով ընդունվեցին հասարակության մեծամասնության կողմից, որովհետեւ ասողը Քոչարյանն էր՝ մարդ, որի իշխանության տարիներին քրեաօլիգարխիկ համակարգը կատարելության է հասցվել, իսկ իր ընտանիքն ահռելի հարստություն է կուտակել։ Բայց դա չխանգարեց, որ հասարակության ներսում այնուամենայնիվ որոշակի քննարկումներ ծավալվեն Հայաստանի տնտեսության զարգացման մոդելների եւ հեռանկարների շուրջ։
Այո, իսկապես էլ՝ կարելի է արտասահմանյան խոշոր ընկերություններ կամ մեծահարուստ սփյուռքահայեր հրավիրել, ազգային հարստությունը «ջրի գնով» նվիրել նրանց, արտոնյալ պայմաններ ստեղծել, թույլ տալ, որ Հայաստանն օգտագործվի որպես հումքային կցորդ եւ էժան աշխատուժի աղբյուր, ու այդ ճանապարհով հասնել տնտեսական որոշակի աշխուժացման։ Դա նույնպես զարգացման մոդել է եւ կարճաժամկետ դրական էֆեկտ իսկապես կտա։ Աշխատատեղեր կստեղծվեն, հարկերի տեսքով ինչ-որ գումարներ կմտնեն բյուջե, եւ այլն։ Բայց դա, մեղմ ասած, վատ մոդել է, որովհետեւ արդյունքում տնտեսական ցուցանիշները կաճեն, բայց տնտեսությունը չի զարգանա։ Ընդերքը կթալանվի, ենթակառուցվածքները կդառնան օտարների սեփականությունը, շահույթի մեծ մասը դուրս կբերվի երկրից, իսկ բնակչությունը կմնա նույն էժան աշխատուժը։ Նույն կերպ, օրինակ, կարելի է օտարերկրացի ֆուտբոլիստներ հրավիրել հայաստանյան թիմեր, կազմակերպել առաջնություն, բայց դրանից հայկական ֆուտբոլը չի զարգանա։
Տնտեսության զարգացման մյուս մոդելը կարելի է պայմանականորեն անվանել «առանց անգլերենի հնարավոր չէ մոշ աճեցնել: Հասկանալի է, իհարկե, որ մոշը կաճի նաեւ առանց անգլերենի իմացության, բայց խոսքն այն մասին է, որ հայաստանցի մոշ աճեցնողը, կոշկակարը, ինժեները, բժիշկը, ծրագրավորողը եւ այլ մասնագետները պիտի կարողանան յուրաքանչյուրն իր ոլորտում մրցունակ լինել, եւ դրա արդյունքում է, որ Հայաստանն ի վերջո կունենա մրցունակ տնտեսություն։ Սա, իհարկե, շատ ավելի բարդ ճանապարհ է, արդյունքներն էլ կերեւան ավելի ուշ, բայց ըստ էության՝ սա կայուն զարգացման միակ ճանապարհն է, ու հենց սա էլ կոչվում է «տնտեսական հեղափոխություն», որովհետեւ արմատապես փոխվում է բուն տնտեսական զարգացման մոդելը։
Ցավոք սրտի՝ Հայաստանում այս ընթացքը դանդաղեց կորոնավիրուսի համաճարակի ու դրա հարուցած տնտեսական անխուսափելի հետեւանքների պատճառով։ Ու գուցե նաեւ դա էր պատճառը, որ ակտիվացան քննարկումները, թե իսկ ընդհանրապես արժե՞ր գնալ տնտեսական հեղափոխության ճանապարհով, գուցե պետք էր շարունակե՞լ «քոչարյանական մոդելը»՝ սրան-նրան համոզել, որ գան Հայաստանում հեշտ փողեր աշխատեն, ու «ջանդամը», թե Հայաստանն էժան աշխատուժով հումքային կցորդ չէ, կոռուպցիոն մեխանիզմները չեն կատարելագործվում, «զատո» տնտեսական ցուցանիշներն ավելի գեղեցիկ կլինեին, բարձրաստիճան պաշտոնյաները ժողովրդից թալանածի մի տասը տոկոսն ուրիշների անունով կներդնեին երկրում ու դա կանվանեին «օտարերկրյա ներդրում», եւ այլն։
Մեծ հաշվով՝ հիմա տնտեսական բանավեճը հենց այս երկու մոդելների միջեւ ընտրություն կատարելու շուրջ է։ Պարզապես այդ ամենը ներկայացվում է քաղաքական փաթեթավորմամբ, ու նախկին մոդելի կողմնակիցներն էլ օգտվում են այն բանից, որ հասարակության մի զգալի հատվածը լավ չի պատկերացնում տնտեսական զարգացման խորքային մեխանիզմները, իսկ «նախկին մոդելի» պայմաններում իրենց գործունեության քրեական հետեւանքներն ուշանում են։
Ոսկեպարի շրջանում ադրբեջանական ստորաբաժանումների առաջխաղացման մասին լուրը կեղծ է
Փաշինյանն ու Բլինքենը քննարկել են Հայաստան-Ադրբեջան սահմանազատման գործընթացն ու «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը
Էկոնոմիկայի նախարարը մասնագետների հետ քննարկել է խաղողագործության և գինեգործության ոլորտում առկա մարտահրավերները
Կա՞ր հոգևորական, որ ծպտուն հանեց Հոկտեմբերի 27-ին կամ Մարտի 1-ին, ուժեղ տղերք են դարձել, դասեր են տալիս. Մկրտչյան
«Վարչապետի գավաթն» ավելի ու ավելի շատ պետք է կապված լինի կրթության, դպրոցի հետ. Նիկոլ Փաշինյան (լուսանկարներ)
Ֆրանսիան Աթենքում հանդիսավոր արարողությամբ ստացել է օլիմպիական կրակը (լուսանկարներ)
Սյունիքի փոխմարզպետը ավտոբուսի վթարից տուժած իրանցիներին նվերներ ու ծաղիկներ է տարել
Պահեստազորի գնդապետ Միհրան Մախսուդյանի որդին 2 ամսով կալանավորվել է
Կատարում Վահան Կոստանյանը ներկայացրել է Հայաստանի տնտեսական գրավչությանը նպաստող գործոնները
Արգելակները «չեն պահել», ավտոբուսը կոտրել է պատնեշն ու գլորվել ձորը, բոլոր զոհերն իրանցիներ են. ձերբակալվել է վարորդը
Արևշատ գյուղի կամրջից ավտոմեքենան ընկել է Ազատ գետը. կա տուժած
Ավինյանի որոշմամբ՝ Արման Տեր-Թովմասյանն ազատվել է «Ջրային Կառույցներ» ընկերության տնօրենի պաշտոնից
Վանաձորում վրաերթի է ենթարկվել 13-ամյա երեխա
Միրզոյանը Կատարի գործընկերոջը ներկայացրել է Հայաստան-Ադրբեջան կարգավորման գործընթացի զարգացումները
Աղդամում ականի պայթյունից ադրբեջանցի է վիրավորում ստացել
Ավտովթար Ջերմուկ-Գնդեվազ ճանապարհին. ծանր վիճակում հոսպիտալացվել է 2 տուժած
Երևանում փակ ճանապարհներ չկան, դեպի Գյումրի ուղղությամբ երթևեկությունը վերականգնվել է
Քիմ Քարդաշյանն այցելել է Սպիտակ տուն և հանդիպել ԱՄՆ փոխնախագահին (լուսանկարներ)
Մեկնարկել է ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանի պաշտոնական այցը Կատար
Ալեն Սիմոնյանը մեկնում է արձակուրդ
Շվեդիայում կրկին հրապարակայնորեն այրել են Ղուրանը (լուսանկարներ)
Կիևը գերմանական ընկերությունից պահանջել է ավելի քան 800 Vector անօդաչու թռչող սարք
Սպասվում է անձրև, ամպրոպ, առանձին հատվածներում՝ կարկուտ և քամու ուժգնացում. կցրտի 7-9 աստիճանով
Սյունիքի մարզպետը և Կապանում Իրանի գլխավոր հյուպատոսը տեսակցել են ավտոբուսի վթարի հետևանքով տուժած քաղաքացիներին
Հայաստանը շուտով Թուրքիային կփոխանցի Անիի կամրջի վերականգնման շուրջ իր մոտեցումները. ԱԳՆ
Մեկնարկել է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի սիրողական մրցաշարի եզրափակիչ փուլը
Սպորտային մարմնամարզության ԵԱ. Արթուր Դավթյանն արծաթե մեդալ է նվաճել
Բլինքենն ուղևորվելու է Մերձավոր Արևելք
Քաղաքացին Գութանասար բարձրանալիս կոտրել է ոտքը. փրկարարները մոտ 6 կմ-ից իջեցրել են, օգնել հոսպիտալացվել
Վրաստանից էլեկտրաէներգիայի արտահանումն աճել է 14 անգամ. որքան է վաճառվել Հայաստանին
Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը դեռևս փակ է
Մահացել է ազատամարտի մասին երգեր կատարող Սահակ Սահակյանը
Պահեստազորի գնդապետ Միհրան Մախսուդյանի որդուն մեղադրանք է առաջադրվել
Սուրենյանը հայտնել է Երևանում սպասվող գրեթե ռեկորդային տաքության մասին
Մահացել է Պարույր Սևակի որդին` ոստիկանության գնդապետ Արմեն Ղազարյանը
Նիկոլ Փաշինյանը տիկնոջ հետ հանդիպել է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի մրցաշարի եզրափակիչ փուլի մասնակիցներին
Սյունիքում ձորն ընկած ավտոբուսի վթարի հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 5-ի
Հենց գալիս են՝ ապրանքը հավաքում, շենքերի բակ ենք փախչում». քաղաքապետարանի և փողոցային առևտրականների «հակամարտությունը»
Գյումրու պատմական «Վառեմ-մարեմի շենքի» փրկության հերթական ծրագիրը․ ով է այս անգամ պատրաստվում վառել Սիրանուշի տան լույսը
4 զոհ և 9 տուժած․ Սյունիքում ձորն ընկած ավտոբուսի վթարի հետևանքով զոհերի թիվն աճել է
