Վարչապետ Փաշինյանն Ազգային ժողովում հայտարարեց, թե կորոնավիրուսային համավարակի հետ կապված՝ այս սոցիալ-տնտեսական ճգնաժամը հայ գործարարներն են հաղթահարելու, եւ ոչ թե կառավարությունը, իսկ կառավարության դերը լինելու է նրանց չխանգարելը։ Բնականաբար՝ շահարկումներ կլինեն, թե «կառավարությունը հերթական անգամ լվանում է ձեռքերը», «հիմա էլ պատասխանատվության բեռը թողնում է գործարարների ուսերին» եւ այլն, բայց անկախ ամեն ինչից՝ ակնհայտ է, որ սա միակ հնարավոր մոդելն է, ու հենց այդպես էլ լինելու է։ Այլ հարց է, որ դա չափազանց բարդ է լինելու, եւ դրա համար գոյություն ունեն մի քանի պատճառներ։

Առաջին՝ այնպես է ստացվել, որ տասնամյակներ շարունակ Հայաստանում հնարավոր է եղել լուրջ բիզնեսներով զբաղվել բացառապես իշխանությունների «տանիքի տակ»՝ նրանց հետ տարբեր կոռուպցիոն սխեմաներում ներգրավվելով։ Հատուկենտ բացառություններ, իհարկե, եղել են, բայց մեծ հաշվով՝ գործարարների հիմնական մասը կամ «տակ է տվել» եւ հեռացել Հայաստանից, կամ ինչ-որ փուլում ստիպված է եղել ընդունել խաղի կանոնները եւ ներգրավվել կոռուպցիոն սխեմաներում։ Արդյունքում՝ ունենք մի վիճակ, երբ խոշոր կապիտալը (իսկ առանց դրա լուրջ բիզնես-գործունեություն ծավալելն անհնար է) հիմնականում հանցավոր ծագում ունի։ Պարզ ասած՝ «առաջին միլիոնի» օրինականության խնդիր կա։ Ու հիմա, երբ Հայաստանում անզիջում պայքար է մղվում կոռուպցիայի ու ստվերային տնտեսության դեմ, երբ իշխանությունների հետ կոռուպցիոն սխեմաների մեջ մտնելը գործնականում անհնար է, ու առաջիկայում էլ ապօրինի ճանապարհով ձեռք բերված հարստությունն է հայտնվելու իրավապահների թիրախում, դժվար է ակնկալել, որ խոշոր կապիտալի սեփականատերերը լուրջ ներդրումներ կանեն Հայաստանում ու կընդլայնեն իրենց բիզնեսները։ Ավելի հավանական է, որ նրանք կփորձեն իրենց կապիտալը դուրս բերել երկրից, առավել եվս, որ ճանապարհները վաղուց գիտեն՝ հազիվ թե գտնվի որեւէ նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյա կամ օլիգարխ, որն արտասահմանում լուրջ բիզնեսներ չունենա։

Երկրորդ՝ գաղտնիք չէ, որ թեեւ կոռուպցիան ժանգի պես ներսից քայքայում է պետությունը, բայց հաճախ խոշոր բիզնեսի համար լավ էլ բարենպաստ միջավայր է, որովհետեւ կոռուպցիոն սխեմաներով աշխատելը երբեմն ավելի շահավետ է լինում։ Ու քանի որ Հայաստանը ԵԱՏՄ անդամ է, իսկ այդ միության անդամ մյուս երկրներում դեռ հնարավոր է այդօրինակ սխեմաներով աշխատել, հազիվ թե այդ միջավայրին սովոր կապիտալը հոսի դեպի Հայաստան, որտեղ ստիպված կլինի աշխատել բացառապես օրենքի սահմաններում։

Երրորդ՝ այնպես է ստացվել, որ երկար տարիներ Հայաստանում խոշոր բիզնեսը նաեւ «ռազմական բաղադրիչ» է ունեցել, այսինքն՝ օլիգարխները նաեւ լավ զինված բանդաներ են ունեցել (ու երեւի մինչեւ հիմա էլ ունեն)։ Ավելին՝ դրանք «թղթերով» համարյա օրինական են եղել, որովհետեւ դրանցում ներգրավվածներից շատերը ձեւակերպված են եղել որպես իրավապահ մարմինների տարբեր ստորաբաժանումների աշխատակիցներ եւ փաստորեն օրինական զենք են կրել՝ վճարվելով ոչ թե պետությունից, այլ տվյալ օլիգարխից։ Ու եթե առաջիկայում այս խնդիրը չլուծվի՝ ապօրինի հարստացման դեմ պայքարը, մեղմ ասած, կարող է այնքան էլ հարթ ու անաղմուկ չանցնել։ Իսկ դա հազիվ թե բարձրացնի Հայաստանի ներդրումային գրավչությունը։

Այնպես որ՝ գործարարներն, իհարկե, կհաղթահարեն այս ճգնաժամը, միայն թե դրա համար կառավարության չխանգարելը քիչ է, կառավարությունը պետք է նաեւ օգնի եւ բացի այն դաշտը, որտեղ պիտի գործունեություն ծավալեն այդ գործարարները։ Նրանք, ովքեր պատրաստ են աշխատել բացառապես օրենքի շրջանակներում՝ առանց կոռուպցիոն սխեմաների։ Իսկ «հին համակարգից» ով կցանկանա աշխատել նոր կանոններով՝ վստահաբար, խնդիրներ չի ունենա։ Կարեւորը՝ որ բոլորը հասկանան. ճգնաժամի պատճառով «հին կանոնների» վերադարձ չի լինելու։

Տպել
5313 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանը տիկնոջ հետ հանդիպել է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի մրցաշարի եզրափակիչ փուլի մասնակիցներին

Սյունիքում ձորն ընկած ավտոբուսի վթարի հետևանքով զոհերի թիվը հասել է 5-ի

Հենց գալիս են՝ ապրանքը հավաքում, շենքերի բակ ենք փախչում». քաղաքապետարանի և փողոցային առևտրականների «հակամարտությունը»

Գյումրու պատմական «Վառեմ-մարեմի շենքի» փրկության հերթական ծրագիրը․ ով է այս անգամ պատրաստվում վառել Սիրանուշի տան լույսը

4 զոհ և 9 տուժած․ Սյունիքում ձորն ընկած ավտոբուսի վթարի հետևանքով զոհերի թիվն աճել է

Քաղաքացու օրվա կապակցությամբ մարզերում և Երևանում անցկացվել են մի շարք միջոցառումներ

Ցուցարարները կանգնեցրել են «Մերսեդես» մակնիշի ավտոմեքենան և դանակով ծակել ավտոմեքենայի անվադողը. մանրամասներ

Ռուսաստանում կփոխվեն օտարերկրացիների գտնվելու պայմանները

3 զոհ և 6 տուժած․ մանրամասներ Սյունիքում ձորն ընկած ավտոբուսի վթարից

Ողբերգական ավտովթար Սյունիքում․ ավտոբուսը կողաշրջվել, հայտնվել է ձորում, կան զոհեր և վիրավորներ

Ռուբեն Վարդանյանն առևանգվել է Լաչինից, ԼՂ մյուս ղեկավարներին հանձնել են ռուս խաղաղապահները․ Տիգրան Բալայան

Որոշ շրջանակներ, այդ թվում՝ ԶԼՄ-ներ, սոցհարթակներում համակարգված եղանակով թիրախավորում են Ոստիկանությանը․ ՆԳՆ

Հայաստանից շատերն են արտագաղթել հենց խաղաղության բացակայության պատճառով, խաղաղության օրակարգը դրա մասին է․ վարչապետ

Գրիգոր Գրիգորյանը ակցիայի վայրից բերման է ենթարկվել

Կռունկով տնակը տեղափոխելիս 59-ամյա բետոնագործը մոտ 5 մետր բարձրությունից վայր է ընկել և հիվանդանոցում մահացել

Շուշիի շրջանում ականի պայթյունի հետևանքով ադրբեջանցի սակրավորը վիրավորում է ստացել

Ակնկալում եմ ավելի ընդլայնել մեր օրակարգը․ Արարատ Միրզոյանը շնորհավորել է Նիդերլանդների ԱԳ նախարարին

Սյունիքում մեքենաներ են բախվել․ կա տուժած

Հայաստանին և Նիդերլանդների միջև առկա են ակտիվ քաղաքական երկխոսություն և սերտ գործընկերություն․ ՀՀ նախագահի ուղերձը

Դուք փրկի՞չ եք, թե՞ խուլիգան՝ ձեր «սրբազաններով» հանդերձ, հը՞, Բգո․ Էդգար Առաքելյան

Համակարգված, ստուգված տեղեկությունների համաձայն՝ ուղղորդված որոշ շրջանակներ, ԶԼՄ-ներ, թիրախավորում են ԶՈՒ-ն․ ՊՆ

Բացի, տեսնենք մեջն ինչ ա. Կիրանցում ակցիայի մասնակիցը ծակել է մեքենայի անվադողը

ՀՀ ՊՆ-ն հերքում է մի շարք պայմանագրային զինծառայողների աշխատանքից ազատման դիմում ներկայացնելու լուրը

Ռուսաստանը հանդես է գալիս Բաքվի և Երևանի միջև շփումները շարունակելու օգտին․ Պեսկով

«Պատիվ ունեմ»-ի պատգամավորի հայտարարությունը էժանագին սուտ է, հորդորում եմ դադարեցնել հերթական արշավը․ Ալեքսանյան

Կիրանցում տեղի ունեցած դեպքերից հետո բժշկական կենտրոն են տեղափոխվել նաև հավաքին մասնակից երեխաներ․ ՄԻՊ

Տեղադրված սահմանային սյունը Հայաստանի տարածքային ամբողջականության անկյունաքարն է. Նիկոլ Փաշինյան (տեսանյութ)

«Վնուկովո» օդանավակայանի հարկերից մեկը պայթյունի սպառնալիքի պատճառով տարհանվել է

Շենքի բակում 66-ամյա տղամարդու դի է հայտնաբերվել․ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ

Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա․ առանձին շրջաններում կարճատև անձրև կտեղա

Առաջիկայում ուսանողների հետ կքննարկենք Ակադեմիական քաղաքի ծրագիրը․ վարչապետը Գավառում պատասխանում է հարցերի (տեսանյութ)

Դինա Տիտուսը Ադրբեջանի նկատմամբ պատժամիջոցներ կիրառելու մասին օրինագիծ է ներկայացրել

Կիրանցում քարեր են նետել ոստիկանների ուղղությամբ, հայհոյել, լսվել են պայթյունի ձայներ, այրվել են անվադողեր․ մանրամասներ

Ժիրայր Սեֆիլյանը բանակին կոչ է արել պառակտվել, դուրս գալ պետության դեմ

Սիրու՞մ ես հայրենիքդ, ուժեղացրո՛ւ պետությունդ․ վարչապետը Գավառում հանդես է գալիս բանախոսությամբ (տեսանյութ)

Ավտոմեքենան դուրս է եկել երթևեկելի հատվածից և գլորվել ձորը․ կա տուժած

Օտարերկրացու ինքնասպանության փորձը կանխվել է

Շրի Լանկան երկրի հարավում գտնվող օդանավակայանի կառավարումը կփոխանցի ռուսական և հնդկական ընկերություններին

Երևանի մի շարք վարչական շրջաններում շների համար հատուկ զբոսայգիներ են կառուցվել (տեսանյութ)

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 27-ին