«Իմ էլածն այլևս էս ա». Գյումրի է գնացել 300-ից ավելի բռնի տեղահանված արցախահայ. որտեղ են նրանք բնակեցվում (լուսանկարներ)

«Իմ էլածն այլևս էս ա ու ես»:

Փոքր սև պայուսակում ինչ-որ բան փնտրող փոքրամարմին, խառը մտքերի մեջ ընկած մի պապիկ է համաձայնում զրուցել: Շատ բան չի խոսում, խորը շունչ է քաշում ու ասում. «Գյումրի մեկ էլ 88-ի երկրաշարժին էի եկել, մարդկանց էի օգնում: Հիմա ես եմ ավեր»:

Լեռնային Ղարաբաղի Ասկերանի շրջանի Հովսեփավան գյուղում տուն ու այգի, հողամաս, կյանքի ողջ վաստակը թողած՝ Կոնստանտին պապիկը, հենց այդ մեկ պայուսակն ուսին, հասել է Գյումրի:

Քաղաքն իր ընտրությունը չի եղել: «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում ասում է՝ Գորիսից են ուղարկել, հետո էլ իր համար միևնույն է, թե իր տուն ու տեղից զրկվելուց, բռնի տեղահանվելուց հետո ուր կգնա:

Պապիկն աղջկա ու 5 թոռների հետ է եկել, նրանց կեցության վայրն արդեն որոշված է, մնում է՝ իր խնդրանքն էլ հաշվի առնեն և աղջկա ընտանիքի հետ բնակեցնեն:

«Էլ ուրիշ ուզելիք չունիմ, էլ ինչ: Գոնե կարողանամ ծնողական պարտքս կատարեմ, երեխեքին մի բանով օգուտ տամ, հեր չունին, մենակ են: Մեր գյուղում հեշտ էր, ամեն ինչ ունեի, ապրում էինք մեր համար, ոչ մինից մի բան էլ էսքան ժամանակ չենք ուզել: Ամեն բան անորոշ է հիմա»,- ասում է Կոնստանտինն ու անշտապ, արցունքոտ աչքերն անընդհատ թաքցնելով՝ փոխում ճամփեքին փոշոտված կոշիկները:

Նրա նման հարյուրավոր բռնի տեղահանվածներ են գալիս Գյումրի, հաշվառվում, գույքագրում կարիքներն ու բնակեցվում քաղաքի տարբեր հատվածներում:

Քաղաքապետարանում այս հարցերը կարգավորելու, համակարգելու համար ձևավորված հանձնաժողովի նախագահ, Գյումրու փոխքաղաքապետ Վահագն Մկրտչյանը մեզ հետ զրույցում ասում է՝ Շիրակի մարզը ներկայացրել է տվյալ, թե քանիսին կարող է ընդունել:
Մկրտչյանի խոսքով, սակայն, սխալ հաշվարկ է արվել:

«Առկա բազան են միանգամից ուղարկել Կոռնիձորի ու Վարդենիսի կետեր, բայց չեն հաշվել, թե իրականում քանի ազատ տեղ կա այս պահին: Օրինակ՝ հյուրանոցն ունի 100 տեղ, բայց այդ 100-ից 10-ն է ազատ: Սա էր մեր ամենամեծ խնդիրը: Մարդիկ հասնում էին Գյումրի, բայց մենք չունեինք համապատասխան թվով սենյակներ»,- նկատում է փոխքաղաքապետը:

Սա միակ խնդիրը չի եղել: Ըստ Մկրտչյանի՝ զգուշացրել են, որ ընտանիքներին ուղղորդելուց և նրանց՝ դեպի Գյումրի ճանապարհելուց առաջ պարտադիր պետք է զանգեն իրեն: Քչերն են զանգել, եկել են միանգամից ու դժվարություններ առաջացրել նախ՝ իրենց, հետո՝ նաև աշխատանքային խմբի համար:

«Ճիշտ է, սուղ են մեր հյուրանոցային համարներն ու հյուրատները, բայց փորձում էինք համակարգված աշխատել: Ովքեր զանգում էին, նախքան իրենց դուրս գալը մենք արդեն Գյումրիում ամրագրում էինք իրենց տեղը՝ ընտանիքի կազմն ու կարիքը նախապես իմանալով: Բայց երբ մարդկանց զգալի մասն արդեն առանց զանգի ուղղակի մեքենայով եկել, հասել էին քաղաքապետարան, դա արդեն մի տեսակ քաոսի պատճառ դարձավ»,- նշում է Մկրտչյանը:

Գյումրի եկած արցախահայերը գյուղական բնակավայրեր գնալ չեն ուզում: Փոխքաղաքապետը նկատում է՝ նախընտրում են մնալ կա՛մ Գյումրիում, կա՛մ տեղափոխվել Երևան:

«Օրինակ՝ գնացել, հասել են Արթիկ, տեղը դուր չի եկել, հետ են եկել Գյումրի: Նույնը եղել է Աշոցքի ու Ամասիայի դեպքում: Մենք իմացել ենք, որ ընտանիքները մեկնում են այդ բնակավայրեր, սակայն հետո անակնկալ հայտնվել են Գյումրիում: Շիրակի մարզում հարվածային ուժն ամբողջությամբ Գյումրին իր վրա է վերցրել, բայց արդեն մեր հյուրանոցային ու հյուրատնային ազատ համարները սպառվել են: Չկան: Սկսում ենք արդեն համայնքներում տեղավորել մարդկանց»,- ասում է Վահագն Մկրտչյանը:

Գյումրու քաղաքապետ Վարդգես Սամսոնյանն էլ մեզ հետ զրույցում նշում է՝ քաղաքն իր ունեցած ողջ ներուժը կենտրոնացրել է, ինչքան համայնքապատկան շենք-շինություն կա, որ հնարավոր է արագ կարգի բերել, կանեն, կտրամադրեն Գյումրի եկած ընտանիքներին: Քննարկում են նախկին զորամասի, նախկին «Սամարթիեր», «Ինֆեկցիոն» և «Ճերմակ» հիվանդանոցների տարածքներն օգտագործելու հարցը:

Գյումրու քաղաքապետարանն իր ունեցած հնարավորությունը մեկտեղել է բարերարների, հիմնադրամների ու կազմակերպությունների հարցում նաև:

Տնակներում բնակեցնելը քաղաքապետը նպատակահարմար չի համարում. շարքից դուրս եկած են դրանք:

ԿԽՄԿ-ն դրամական աջակցություն է հատկացնելու վարձակալված բնակարանների համար: Տրամադրելու է սննդի պարկեր, նաև որոշակի առումով բուժօգնության խնդիր է լուծելու: Հայորդաց տունը սննդի պարկեր ու հագուստ է տրամադրում:

Անհատ բարեգործների պակաս ևս չկա: Փոխքաղաքապետն ասում է՝ բոլորն իրենց հետ համագործակցությամբ են աջակցությունները ցուցաբերելու, որպեսզի և՛ համաչափ գործեն, և՛ նպատակային:

Հանձնաժողովը արդեն երկրորդ գիշերն է աշխատում: 300-ից ավելի բռնի տեղահանված է ապահովվել կեցավայրով: Սննդի հարցը ևս լուծված է: Եթե հյուրանոցում ու հյուրատներում են, պայմանավորվածություն կա, որ հենց տեղում կսնվեն մարդիկ: Իսկ այլ տարածքներում տեղավորված ընտանիքներին վաղ առավոտից սնունդ է մատակարարվել:

Լուսանկարները՝  «Հայկական ժամանակ»-ի