«ՀԵՐԻՔ Է ՄԵԶ ԽԱՅՏԱՌԱԿԵՔ»

Ընդհանրապես, ֆուտբոլային հանդիպումների մասին գրելիս սկսում են հանդիպման սկզբից, նույնիսկ` նախապատրաստական փուլից, առավել եւս, որ մեր ազգային հավաքականի խաղից մեկ օր առաջ տեղի էր ունեցել նաեւ մեր երիտասարդականի հանդիպումը։ Սակայն ֆուտբոլասերների կողմից բարձրացված պաստառն ու դրան հաջորդած դեպքերը շատ ավելի կարեւոր ու էական եմ համարում, քան մեր հավաքականների խաղին ընդհանրապես անդրադառնալը, մանավանդ, որ մեր 2 հավաքականներն էլ պարտվեցին. երիտասարդականը զիջեց Շվեյցարիային 1։3 հաշվով, իսկ ազգայինը պարտվեց 0։2 հաշվով...

Ընթանում էր Հայաստան-Բոսնիա հանդիպման մոտավորապես 80-րդ րոպեն` հերթական պարտությունն էինք կրում. կարծես արդեն սովորական դարձած այս երեւույթը ոչ մի արտառոց հետեւանք չէր հուշում, ու հանկարծ արեւելյան տրիբունայում բարձրացվեց այդ պաստառը, որն ուղղակի անակնկալ էր բոլորի` թե մյուս տրիբունաներում նստածների, թե ֆուտբոլիստների համար։ Անակնկալ էր առաջին հերթին իր բովանդակությամբ` երեւի թե սա եզակի դեպք էր մեր նորանկախ պետության մեջ, երբ ֆուտբոլային խաղից դժգոհությունը արտահայտվում էր նման ձեւով. վերջապես մեր ֆուտբոլասերներն էլ, կարելի է ասել, ընդվզեցին ու ոտքի կանգնեցին։ Ընդ որում, պաստառների բարձրացումը, վանկարկումները ֆուտբոլային խաղի անքակտելի մասն են, սակայն սա երեւի պիտի հատուկ բացատրվի մեր ոստիկաններին, ովքեր ինչ-որ մեկի հրահանգով սկսեցին վազել դեպի արեւելյան տրիբունա, ընդ որում` վազում էին թե ոստիկանները, թե կարմիր բերետավորները, ու քիչ անց սկսվեց մի իսկական պայքար ոստիկաններ ու հատուկջոկատայիններ կոչվողների ու արեւելյան տրիբունայում հավաքված ֆուտբոլասերների միջեւ։ Մեծաքանակ ոստիկանները ուժով` հրելով ու խփելով ուղղակի խլեցին պաստառը ֆուտբոլասերներից, ու ամբողջ մարզադաշտը արդեն սկսեց վանկարկել` «Ամոթ, Ամոթ», ապա նաեւ` «Հայրապետյան, հեռացի՛ր»։ Նման զարգացումներն արդեն իսկական անակնկալ էին, ու մի պահ նույնիսկ ֆուտբոլիստները կանգնեցին դաշտում։ Հանդիպման վերջին րոպեներին արդեն ոչ ոք ֆուտբոլ չէր նայում. տեղի էր ունեցել արտառոց երեւույթ, որը վերջնականապես ցույց տվեց մեր ֆուտբոլի, ոստիկանների, իշխանության դեմքը։ Ամբողջ հանդիպման ընթացքում մի խումբ բոսնիացի ֆուտբոլասերներ գոռում, վանկարկում ու պաստառներ էին ցույց տալիս, ու մեր ոստիկաններից եւ ոչ մեկի մտքով չանցավ արգելել բոսնիացիներին` «բալետ» անել, բայց հենց հայերը պաստառ բարձրացրին, ինչ-որ բան փոխվեց ոստիկանների գլխում. երեւի կարծեցին, թե պաստառի վրա գրվածը իրենց է վերաբերում։ Ընդհանուր առմամբ, կարծում եմ, որ հենց ոստիկանների անտեղի ու հանցագործ միջամտության պատճառով արեւելյան տրիբունայի ֆուտբոլասերները սկսեցին պահանջել ֆուտբոլի ֆեդերացիայի նախագահի հրաժարականը։ Հետաքրքիր է նաեւ, որ արեւելյան տրիբունայի հարեւանությամբ տեղ էին զբաղեցրել մի քանի բոսնիացի ֆուտբոլասերներ, ովքեր ամբողջ հանդիպման ընթացքում իրենց լեզվով գրված ինչ-որ պաստառ էին ցուցադրում, ու երբ հայ ոստիկանները հարձակվեցին հայ ֆուտբոլասերների վրա, բոսնիացիներն իրենց պաստառով տեղափոխվեցին «հայերի» տրիբունա` աջակցելու։ Խաղը, հանդիպման հաշիվը այլեւս ոչ մեկին չէր հետաքրքրում. հայկական ֆուտբոլում սեպտեմբերի 5-ի երեկոյան տեղի ունեցավ շատ կարեւոր երեւույթ. վերջապես հայ ֆուտբոլասերը դարձավ պահանջատեր` ֆուտբոլային պահանջատեր` ցույց տալով, որ ֆուտբոլը հասարակական երեւույթ է ու պատկանում է հասարակությանը։ Ֆուտբոլը, մեր երկիրը հնարավոր չէ սեփականաշնորհել, ու «Հերիք է մեզ խայտառակեք»-ը բացարձակապես չի վերաբերում մեր հավաքականի ֆուտբոլիստներին. դա կարծիք է Հայաստանի իշխանությունների, ոստիկանների ու նրանց հրաման տվողների մասին։ Վերջում ավելացնեմ, որ Հայաստան-Բոսնիա հանդիպման օրը` սեպտեմբերի 5-ը, ՖԻՖԱ-ի կողմից հայտարարված էր «Արդար խաղի» օր, ու հանդիպումից առաջ էլ 2 հավաքականների ավագները հատուկ տեքստ ընթերցեցին։ Թե ինչպես են Հայաստանում ընկալում «Արդար խաղ» հասկացությունը, ակնհայտ երեւաց հենց խաղավերջում։