Երևան
15 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
15 °C
Գյումրու Ավետիք Իսահակյանի հուշատուն-թանգարանը շուտով կհամալրվի գրականագիտության մեջ մինչ այժմ անհայտ համարվող եզակի ցուցանմուշով։ Այս մասին «Հայկական ժամանակ»-ի հետ զրույցում տեղեկացնում է Գյումրու քաղաքապետարանի Մշակույթի և երիտասարդության հարցերի բաժնի պետ Լիլիթ Թովմասյանը:
Ցուցանմուշը թանգարանին կտրամադրի Վարպետի թոռը՝ Ավիկ Իսահակյանը, երբ ավարտին հասած կլինեն հուշատուն-թանգարանում նոր էսքպոզիցիոն պլանով մեկնարկած աշխատանքները։
Բացառիկ ցուցանմուշը Շուշիկի նամակն է Ավետիք Իսահակյանին։
«Պարոն Իսահակյանը (-խմբ. նկատի ունի Ավետիք Իսահակյանի թոռանը՝ Ավիկ Իսահակյանին) մեզ խոստացել է, որ կտրամադրի մինչ այս անհայտ համարվող Շուշիկի նամակը Իսահակյանին, որովհետև գրականագիտության մեջ կա Իսահակյանի նամակը Շուշիկին, բայց անհայտ է հակառակը, և դա ունենալու դեպքում, անշուշտ, մեծ շեշտադրում ենք անելու դրա վրա»,- ասում է Թովմասյանը։
Նոր էքսպոզիցիոն պլանն իրականացվում է ԿԳՄՍՆ դրամաշնորհային ծրագրով՝ 2 մլն 300 հազար դրամի շրջանակներում։ Շինաշխատանքների համար պահանջվող 700 հազար դրամը խնդրել են համայնքապետարանից, սպասում են ավագանու հաստատմանը։ Կատարվում է 4 սրահի էքսպոզիցիայի փոփոխություն։
«Որպես այդպիսին փոփոխություն տեղի էր ունեցել ուղիղ 30 տարի առաջ, և այս տարիների ընթացքում որևէ կերպ էքսպոզիցիան չի փոխվել։ Իսկ ժամանակակից թանգարանային մշակույթի մասին խոսելիս այսօրինակ տասնամյակները ոչ միայն թույլատրելի չեն, այլև իրապես պետք է, որ խոչընդոտեն առհասարակ թանգարանային կյանքի զարգացմանը։
Գյումրու համայնքապետարանի մշակույթի և երիտասարդության հարցերի բաժնի ուշադրության առանցքում ի սկզբանե եղել է թանգարանների էքսպոզիցիաների փոփոխությունը։ Սա առաջին թանգարանն է, բայց ոչ վերջինը, հերթով անցնելու ենք։
Մեմորիկալ հատվածին որևէ կերպ ձեռք չենք տալիս։ Իսահակյանի գրական ստեղծագործությունը ներկայացնող նոր էքսպոզիցիոն պլանը հագեցած է լինելու ժամանակակից տեխնոլոգիական լուծումներով՝ աուդիո-վիդեո նյութերով, QR կոդերով, և այդ ամբողջ ինֆորմացիան, որը մինչ այս պատմվել է միայն էքսկուրսավարի միջոցով, և պետք է այցելուն լսեր այդ ամենը՝ հիշելու և հասկանալու համար, հիմա ամբողջ տեղեկատվությունը պետք է վիզուալացվի, որպեսզի մարդը կարողանա և՛ տեսնել, և՛ լսել, և՛ շոշափել ու զգալ, անհրաժեշտության պարագայում՝ պեղել ինֆորմացիան ինքնուրույն և կարողանալ դեգերել Իսահակյանի կյանքի քառուղիներում, ինքնուրույն ու նորովի բացահայտել գրողին»,- մանրամասնում է պատասխանատուն։
Գրական հատվածի էքսպոզիցիոն պլանը համաձայնեցվել է Գրականության և արվեստի թանգարանի հմուտ գիտաշխատողների հետ։ Լիլիթ Թովմասյանն ասում է՝ հուշատուն-թանգարանի հայտը երբ ներկայացվել է ԿԳՄՍՆ, ամենայն մանրամասնությամբ գրվել ու քննարկվել են անգամ այն նյութերի տեսակները, որոնք օգտագործվելու են ընթացող աշխատանքների ժամանակ։
Թանգարանում նաև վիզուալ պատ է լինելու, որը պարունակելու է Իսահակյանի կյանքի կարևորագույն թվականների ճանապարհային քարտեզը։ Յուրաքանչյուր ժամանակահատված ունենալու է առանձին ինֆորմացիոն արկղիկ, և այցելուն ինքը կորոշի՝ որտեղ և ինչքան կանգ առնի։ Սա, իհարկե, չի բացառում էքսկուրսավարի ներկայությունը, սակայն ժամանակակից թանգարանի պահանջներից մեկն է, որը բավարարվելու է։
«Կփորձենք նաև նոր մեխանիզմ մշակել, որ թանգարանը չլինի փակ միջավայր, որտեղ մարդը մտնում, լսում է զուտ այն, ինչը ասում են։ Հանրայինի արխիվից կարողացել ենք ստանալ բոլոր այն կադրերը և տեսանյութերը, որտեղ Իսահակյանը կա, այսինքն՝ կադրում ինքն է, և դրանք ցուցադրվելու են թանգարանում։ Նորագույն ստեղծագործություններին ենք անդրադառնալու։ Ավիկ Իսահակյանը խոստացել է վերջին տարիներին բոլոր նոր տպագրված գրքերը տրամադրել, որոնք կցուցադրվեն, անհրաժեշտության դեպքում այցելուները կկարողանան թերթել ու ծանոթանալ»,- տեղեկացնում է Թովմասյանն ու ընդգծում, որ ընդհանուր էքսպոզիցիոն պլանի մեջ շեշտը դրվելու է Գյումրու և Իսահակյանի գյումրեցի լինելու վրա։
Թովմասյանի խոսքով՝ շատ կարևոր է, որ ծննդավայրի թանգարան է, և այստեղ է ծնվել Վարպետը։ Սա իր պապի տունն է, որը մինչ օրս որևէ փոփոխության չի ենթարկվել. «Փորձելու ենք Գյումրին Իսահակյանի գործերում, Իսահակյանը Գյումրու մեջ կապը հատուկ շեշտադրումներով ներկայացնել, որովհետև դա մեծագույն ազդեցություն է ունեցել իր ստեղծագործությունների վրա»։
Մինչ աշխատանքների մեկնարկը՝ հանդիպում-քննարկում է կայացել Ավիկ Իսահակյանի հետ։ Մեկնարկած աշխատանքները նաև նրա համաձայնությամբ են ընթանում։
Շինաշխատանքների ընթացքում թանգարանի շենքում որևէ բան չի փոխվում, որևէ միջամտություն պատմաճարտարապետական շենքում չի կատարվում։ Զուտ կոսմետիկ նորոգումներ են՝ էքսպոզիցիան հնամաշ ու ճաքած պատերին չտեղադրելու նպատակով։
«Միայն մառանի պատի սպիտակ ծեփամածիկն ենք հանում, քանի որ 19-րդ դարում, գոնե այն ժամանակ, երբ ծնվել է Իսահակյանը, չէր կարող այդ պատը լինել սպիտակ։
Հիմա մասնագետները տարբերակ են առաջարկում, որպեսզի այդ պատն իրապես մառանի պատ հիշեցնի, կամ միայն քարը սևացվի, կամ մրոտված լինելու էֆեկտ տրվի, որպեսի նաև այդ պատմական միջավայրը վերականգնվի։ Դա, ի վերջո, թոնրատուն է, որտեղ ծնվել է Իսահակյանը։ Եվ հենց այդ ծննդի գաղափարի վրա շեշտադրում պետք է կարողանանք ունենալ, որ այդ թոնրատանը՝ հենց այդ երդիկի լույսի ներքո լույս աշխարհ է եկել բոլորի Ավետիքը, և սա շատ կարևոր հանգամանք է»,- ընդգծում է համայնքապետարանի պատասխանատուն։
Վերջին տարիներին թանգարանը պարբերաբար ֆոնդային թարմացումներ ունեցել է, իրականացող այս աշխատանքը ևս մեկ հնարավորություն է՝ նոր լույսի տակ ներկայանալու և ներկայացնելու գրողին։
Այս հուշատուն-թանգարանում ամեն ինչ հիմնականում պահպանված է այնպես, ինչպես եղել է Իսահակյանի մանկության տարիներին։ Միջամտություն միայն 88-ի աղետից հետո է իրականացվել։ Փաստաթղթավորված մասնագիտական տեղեկատվություն այդ մասին չի գտել Թովմասյանը, սակայն զրուցել է այդ ժամանակահատվածում գործունեություն ծավալած ու Կումայրի արգելոց-թանգարանի մասնագետների և այս թանգարանի նախկին աշխատակիցների հետ։ Վերջիններս էլ պատմել են, որ 1988-ի աղետից հետո միջսենյակային դռներ են տեղադրվել, որոնք մինչ այդ չեն եղել: Դա արվել է, որ հնարավոր լինի սենյակ-սենյակ ջեռուցում ապահովել։
Անկախ ընթացող աշխատանքներից՝ թանգարանը չի փակվել, աշխատում է սովորական ժամանակացույցով։
Նոր էքսպոզիցիոն պլանով և համալրված ցուցանմուշներով, այդ թվում՝ եզակի ու բացառիկ «Շուշիկի նամակով», Ավետիք Իսահակյանի հուշատուն-թանգարանը կներկայանա հոկտեմբերի 30-ին՝ Վարպետի ծննդյան օրը։
«Հոկտեմբերի 30-ին հանդիսավորությամբ կբացենք նոր էքսպոզիցիան, նախնական պայմանավորվածություն կա ժառանգների հետ, դեռ ամիսներ առաջ օրացույցում օրը ֆիքսել ենք, և սա Վարպետի ծննդյան լավագույն նվերը կլինի»,- ուրախությամբ ասում է Լիլիթ Թովմասյանը։
Սամսոն Մատինյան
Սխալ են հաշվարկել, Գարեգին Բ-ն հիմար չէ, խնդիր չէ մի քանի հոգևորականի «փուռը տալը». Ստյոպա Սաֆարյան
Երկու տարեկան աղջնակը տաք թեյը լցրել է վրան. նրան տեղափոխել են հիվանդանոց
ԱԺ Հայաստան-ԱՄՆ բարեկամական խմբի անդամները հանդիպել են ԱՄՆ ՄԶԳ կառավարչի փոխտեղակալ Ալեքսանդր Սոկոլովսկու հետ
Կուսակցական ժողովների ժամանակ չմոռանաք ալբանացի սրբազանին «Հայր մեր»-ը սովորեցնեք. Չախոյանը՝ հոգևորականներին
Ապուշությունն էլ մի սահման պիտի ունենա, չէ՞, սրանք հասկանո՞ւմ են, թե ինչ վտանգի տակ են դնում Հայաստանը. Վահրամ Աթանեսյան
Ականջներիդ օղ արեք՝ իշխանության բռնազավթման ակտ չի լինելու, ով դեմ է՝ լքեք երկիրը, Մոսկվան կանչում է. Մկրտչյան
Մայիսի 9-ին Վագների 12.000-ի հանրահավա՞քն է լինելու հայոց պետության ոչնչացման նպատակով, դա է ասել անհայրենիքը. Սաֆարյան
Շատ խորհրդանշական է Ուղղափառ եկեղեցու Զատիկի օրով միութենական քայլերթի մեկնարկը. Անի Խաչատրյանը լուսանկար է հրապարակել
Արքեպիսկոպոսը քայլերթ է սկսել. Վանեցյանը, Աշոտյանը, Միհրան Պողոսյանը ողջունել ու միացել են նրա գլխավորած շարժմանը
Գետում ավտոմեքենա է արգելափակվել․ դուրս բերելու համար անհրաժեշտ է եղել փրկարարների օգնությունը (տեսանյութ)
Ուժեղ կարկտահարություն է դիտվել Արմավիրի մարզում (տեսանյութ)
Մոսկվան Զելենսկու նկատմամբ հետախուզում է հայտարարել
Անձրևաջրերի կուտակումներից խուսափելու նպատակով Երևանում նոր հեղեղատար համակարգեր կկառուցվեն (տեսանյութ)
ԱԳ նախարարի տեղակալն ու Հնդկաստանի դեսպանն այցելել են Հայաստանի ազգային պատկերասրահ
Եթե ինչ-որ բան լողում է ինչպես բադը, թռչում է, ձու է ածում ինչպես բադը, ապա վստահաբար դա հենց բադ է, որ կա․ Ալեքսանյան
Կառավարությունը հարձակում է իրականացրել Սահմանադրության վրա․ Վրաստանի նախագահը մեղադրող հայտարարություն է արել
«Գոլդ» համարանիշով «Մերսեդես»-ը՝ ավտոմեքենաների ջարդի հեղինակ. վարորդն այն թողել է դեպքի վայրում և հեռացել
Որտեղ են հայտնաբերվել Գյումրիում հրդեհից մահացած 3 և 5 տարեկան քույրերը․ մանրամասներ ողբերգական դեպքից (լուսանկարներ)
Բեռլինի պաշտպանական-արդյունաբերական ընկերության գործարանում երեկ բռնկված բռնկված հրդեհը մարել չի հաջողվում
Նիկոլ Փաշինյանը յասամաններ է նվիրել Աննա Հակոբյանին․ վարչապետը տեսանյութ է հրապարակել
Ծանրորդ Սամվել Գասպարյանը վիրահատվել է
ՀԱՄԱՍ-ի պատվիրակությունը մեկնել է Կահիրե, նպատակը Գազայի հատվածում հրադադարի բանակցությունները վերսկսելն է
Մենք չենք ճանաչում ինքներս մեզ բառիս բուն և փոխաբերական իմաստով, պետք է դուրս գալ աքսիոմատիկ տրամաբանությունից․ Փաշինյան
Գազայում լայնամասշտաբ սով է․ ՄԱԿ-ի Պարենի համաշխարհային ծրագրի ղեկավարը հայտարարություն է արել
Սրբազան կրակը դուրս բերելուց առաջ Երուսաղեմում ուժեղացվել են անվտանգային միջոցառումները․ ովքեր կարող են մտնել տաճար
Անձրևային եղանակը կպահպանվի․ հնարավոր է նաև կարկուտ տեղա
Ես խոսել եմ Շառլ Միշելի հետ․ ինչ է ասել Կոբախիձեն ԵԽ նախագահին «օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի վերաբերյալ
Վրաերթի ենթարկված հետիոտնը մի քանի մետր շպրտվել, բախվել է կայանված «Մազդա»-ին․ վիրավորը հիվանդանոցի ճանապարհին մահացել է
Ինչպես Բալյանը ստեղծեց Գյումրու հիմնը, և ինչ նամակ էր գրել Շիրազը Ռուբեն Մաթևոսյանին․ «Սիրեմ Գը» այգին նոր անուն ունի
Լոնդոնը պետք է հարմարվի «նոր իրականությանը»․ շոգ օրերի թիվը կտրուկ աճում է
Նման ամպրոպ Երևանում դեռ չէի տեսել․ Սուրենյանը նոր տեսանյութ է հրապարակել
Ֆուատ Օքթայը ԱՄՆ կոնգրեսականների հետ Հայաստանի և Ադրբեջանի հարաբերությունների կարգավորմանը վերաբերող հարցեր է քննարկել
Գետափնյա գյուղի մոտակա կամրջով երթևեկությունը շարունակում է փակ մնալ
Ֆրանսիացի բժիշկների հետ քննարկվել են համագործակցության հնարավորությունները
Հիմնանորոգվում է Նորակերտ-Փոքր Մասրիկ ճանապարհի մի հատվածը (տեսանյութ)
Բրազիլիայի հարավում ջրհեղեղի զոհերի թիվը հասել է 39-ի, 68 մարդ անհետ կորած է համարվում (տեսանյութ)
«Մայրիկ Ֆուդ»-ի տոմատի մածուկի արտադրությունը կասեցվել է
Դոլարն ու եվրոն թանկացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մայիսի 4-ին
Գյումրու տներից մեկում բռնկված հրդեհը մարելուց հետո 3 և 5 տարեկան երեխաների դիեր են հայտնաբերվել
ԱՄՆ-ն Հայաստանի կողքին է` իր ինքնիշխանության պաշտպանության ճանապարհին․ Մարկ Քեմերոնը ողջունել է սահմանազատման գործընթացը
