Ճահճացման վտանգ առկա է, եթե միջոցներ չձեռնարկվեն. որոնք են Սևանի ծաղկման պատճառները, և արդյոք կարելի է լճում լողալ

Կապուտաչյա գեղեցկուհին՝ Սևանը, կրկին կանաչում է։ Լճի առանձին հատվածներում հայտնի կապույտի փոխարեն վերջին օրերին նկատելի է անսովոր կանաչ գույնը։

Վնասաբեր ջրիմուռները, ըստ մասնագետների, Սևանա լճում առկա էին դեռ այս տարվա գարնանը, հիմա գլոբալ տաքացման պատճառով, որը զգացվում է նաև Հայաստանում, կանաչ ջրիմուռները շատացել են, իսկ վտանգը՝ նույնը մնացել։ Մասնագետներն ահազանգում են՝ այսպես շարունակվելու դեպքում ազգային հարստություն համարվող Սևանը գուցե ճահճանա։

Շրջակա միջավայրի նախարարության հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն ՊՈԱԿ-ի տնօրենի տեղակալ Գայանե Շահնազարյանը «Հայկական Ժամանակի» հետ զրույցում պարզաբանում է՝ ծաղկումը (կանաչումը) նոր երևույթ չէ, այն գալիս է դեռևս 1960-ականներից։ Վերջին տարիներին դրա առաջացմանը նպաստում են մի շարք հանգամանքներ։ Կանաչման գործընթացը տարվա ընթացքում մի քանի անգամ է լինում և տևում 3 շաբաթ։

«Ջրիմուռները լճում գոյություն ունեցող բուսական զանգված են, որոնք առաջանում են, երբ ունենում են նպաստավոր պայմաններ։ Այսինքն՝ լույսն ու ջուրը բավական են դրանց տարածման համար։ Կանաչման պատճառներից է նաև գյուղատնտեսական կեղտաջրերի թափվելը լիճ, դրանք ծաղկման համար սննդային աղբյուր են»,- ասում է Շահնազարյանը։

Դեռ մայիս ամսից արված հետազոտությունները ցույց են տվել, որ ջրի թափանցիկությունը երկու մետր է, իսկ դա նշանակում է, որ կանաչման գործընթացը սկսված է եղել։ Սակայն ջրիմուռները ինտենսիվ կերպով մակերևույթին երևում են, երբ լիճը հանդարտ է, ալիք չի լինում, ինչպես նաև բարձր է լինում ջրի ջերմաստիճանը։ Կանաչումը կդադարի՝ մինչև որ լճում առկա ազոտային և ֆոսֆորային միացությունները բույսերը սպառեն։ Դրան կնպաստի նաև եղանակի ջերմաստիճանի իջեցումը։

«Կենցաղային կոշտ աղբը, որը լցվում է լիճ, նույնպես ծաղկման պատճառ է դառնում։ Վերջին տարիներին ինտենսիվ կերպով հանգստյան գոտիները աղբահավաքություն են իրականացնում, ՀԿ-ները նույնպես ափային հատվածները մաքրում են։ Դա դրական ազդեցություն է ունենում լճի համար։ Սևանը սնվում է 28 գետից, գյուղական բնակավայրերից այդ աղբը գետ է լցվում և հասնում լիճ»,- ասում է զրուցակիցը։

Անցյալ տարի հուլիս ամսին եղանակը ավելի բարենպաստ է եղել, նկատում է մասնագետը, ու ծաղկման պրոցես այդ ժամանակ չի նկատվել, իսկ այս տարի ամռան ամիսները բավականին տաք են։

Սևանի հարակից տարածքների բնակավայրերից և օբյեկտներից դուրս եկող և լիճ թափվող կոյուղաջրերի համար, որոնք, թե՛ ոլորտի մասնագետների և թե՛ ոլորտի պատասխանատուների կարծիքով, լճի ծաղկման հիմնական պատճառն են, նախատեսվում է Սևանա լճում դրանց մաքրման կայաններ տեղադրել։

«Մաքրման կայանների հարցը դեռևս քննարկման փուլում է։ Պետք է հասկանալ, թե ինչպիսի հզորության կայաններ պետք է տեղադրել։ Դրանց համար արդեն նշված քաղաքներ կան, որոնցից մեկը ամենամեծ կոմունալ կեղտաջուր արտադրող Գավառ քաղաքն է։ Մաքրման կայանները ամենաանհրաժեշտ միջոցն են՝ ազատվելու համար կեղտաջրերը լիճ լցվելուց»,- նկատում է մասնագետը։

Շահնազարյանի խոսքով՝ տարբեր քննարկումներ են լինում լճի կանաչման հարցի վերաբերյալ։ Եթե 10 բալանոց համակարգով գնահատում իրականացվի, ապա ստացվում է՝ լճի ծաղկումը միջին փուլում է գտնվում։ Այսինքն՝ տարվա մեծ մասը Սևանա լիճը մաքուր ջուր ունի։

Կանաչման գործընթացին զուգահեռ կարելի՞ է լճում լողալ, թե՞ ոչ, Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն ՊՈԱԿ-ի տնօրենի տեղակալը մանրամասնում է՝ պետք է խուսափել այն հատվածներից, որտեղ ջրիմուռներ են կուտակված։

Խոսելով լճի ճահճացման մասին՝ Շահնազարյանը ընդգծում է՝ ցանկացած կանաչման երևույթին զուգահեռ ճահճացման վտանգը առկա է, եթե համապատասխան միջոցառումներ չեն ձեռնարկվում։ Այդ միջոցներից է, օրինակ, լճում ազոտի և ֆոսֆորի առկայության նվազեցումը։ Իսկ, թե ե՞րբ Սևանա լճի կանաչումը վերջնական լուծում կստանա, մասնագետը շեշտում է՝ հարցին վերջնական լուծում տալու գործընթացը վաղուց մեկնարկել է։ Կառավարությունն ու նախարարությունը այս մասով մի շարք ծրագրեր ունեն կազմած։

«Հարցի լուծման աղբյուրները մեր ուշադրության ներքո են։ Ներկա պահին դրանից են, օրինակ, կեղտաջրերի մաքրման կայանների տեղադրումը, լճի ափամերձ տարածքների մաքրման աշխատանքները։ Սևանա լիճը բնության հատուկ պահպանվող տարածք է, իսկ դա նշանակում է՝ տնտեսական գործունեություն պետք չէ այնտեղ իրականացնել։ Կանաչումը կանխելու համար ունենք նաև տարեկան միջոցառումների ծրագիր, որը ամեն տարի Կառավարությունը հաստատում է։ Կանոնակարգում ենք սիգի որսը, տարեկան մեծ քանակությամբ մանրաձուկ է լցվում Սևանա լիճ»,- ասում է մասնագետը։

Ըստ շրջակա միջավայրի նախարարության հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն ՊՈԱԿ-ի տնօրենի տեղակալ Գայանե Շահնազարյանի՝ այս ամենի հետևանքները լճի վրա նկատելի լինելու և ցանկալի արդյունքին հասնելու համար անհրաժեշտ է որոշ ժամանակ։ Վերջինս ընդգծում է՝ Սևանա լճի ծաղկումը հանրապետության բնակչության վերաբերմունքն է լճի նկատմամբ. որքան հասարակությունը գնահատի իր երկրի բարիքները, այդքան շրջակա միջավայրը ավելի բարենպաստ կլինի։

Մերի Խաչատրյան

Տպել
1963 դիտում

Իրանի փոխնախագահը հայտնել է 2 ուղևորի հետ կապ հաստատելու մասին

ՌԴ-ն պատրաստ է անհրաժեշտ օգնություն ցուցաբերել Իրանի նախագահին տեղափոխող ուղղաթիռի որոնմանը. Զախարովա

Սկսվել է Կիրանց-Աճարկուտ ճանապարհի հիմնանորոգումը (տեսանյութ)

Մենք ուշադիր հետևում ենք Իրանի նախագահի ուղղաթիռի «կnշտ վայրէջք»-ի մասին հաղորդագրություններին․ Պետդեպարտամենտ

Ցնցված ենք Իրանից եկող լուրերով, մեր մտքերն ու աղոթքները նախագահ Ռաիսիի, նախարար Աբդոլլահիանի և բոլորի հետ են․ ԱԳՆ

Որոնողափրկարարական խմբերից մեկը հասել է Իրանի նախագահի ուղղաթիռի կոշտ վայրէջքի վայր

Ուր էր գնում Իրանի նախագահը․ վերջին նորություններն է հայտնել նրան ուղեկցած լրագրողը

Էբրահիմ Ռաիսիի և ԱԳ նախարարի կյանքը վտանգված է․ Reuters

Պարզվել է Իրանի նախագահ Ռաիսիի ուղղաթիռի կnշտ վայրէջքի ճշգրիտ վայրը

Որոնողափրկարարական աշխատանքների նոր կադրեր՝ Իրանի նախագահի ուղղաթիռի վթարի տարածքից (տեսանյութ)

Իրանի նախագահի կամ որևէ մեկի հետ կապ հաստատել հնարավոր չէ․ առաջին կադրերը ուղղաթիռի կոշտ վայրէջքի վայրից (տեսանյութ)

Հանդիսատեսն ու դերասանները՝ բեմում․ մեկնարկել է Գյումրու միջազգային թատերական փառատոնը

Արարատ Միրզոյանն աշխատանքային այցով կմեկնի Վիեննա

Իրանի նախագահ Էբրահիմ Ռաիսիին տեղափոխող ուղղաթիռը կոշտ վայրէջք է կատարել Իրան-Ադրբեջան սահմանի մոտ

«Մերսեդես»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին. տուժածը տեղափոխվել է հիվանդանոց

Օպերատիվ իրավիճակից ելնելով, բացի Կիրանցի բնակիչներից այլ անձանց մուտքն արգելվում է․ Տավուշի ոստիկանապետ

Սահմանազատման գործընթացը հուսադրում է, որ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կարող է խաղաղության պայմանագիր կնքվել․ Ալիև

Ալյասկայի լճերից մեկում ինքնաթիռ է հայտնաբերվել, որում դիեր են եղել

Լարված իրավիճակ Թալինի հիվանդանոցի ծննդատանը․ 29-ամյա կին է մահացել

Գազայի կենտրոնական հատվածում իսրայելական հարվածների հետևանքով 20 մարդ է զոհվել

Սպասում եմ նրան Վրաստանի անկախության օրը․ Զուրաբիշվիլին Մակրոնին կոչ է արել այցելել Թբիլիսի

ԱԱԾ-ն Կիրանցի հետ կապված հայտարարություն է տարածել

«Հայաստան» խմբակցության պատգամավորները Կիրանցում սադրում են ոստիկաններին

Սլովակիայի վարչապետ Ռոբերտ Ֆիցոյի կյանքին այլևս վտանգ չի սպառնում

Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա․ շրջանների զգալի մասում անձրևային եղանակը կպահպանվի

Ինչ մեղադրանք է ներկայացվել Վահագն Չախալյանին․ մանրամասներ

Սալոմե Զուրաբիշվիլիի կիրառած վետոն հետագա մտորումների տեղիք է տալիս․ Շառլ Միշել

Ռաիսին ու Ալիևը շահագործման են հանձնել Արաքսի վրա կառուցված Խուդաֆերինի հիդրոէլեկտրակայանը

Աշխաբադում բացվել է Սայաթ-Նովայի արձանը

Հայտնի է Վահագն Չախալյանի նկատմամբ կիրառված խափանման միջոցը

ՀՀ զինված ուժերում մեկնարկած ռազմավարական հրամանատարաշտաբային զորավարժությունները շարունակվում են (լուսանկարներ)

Գազամատակարարման անջատումներ են սպասվում Վանաձորում․ հասցեներ

Պարզվում է՝ 40 քաղաքական ուժեր հանդիպել են նորաթուխ մեսիայի հետ, նրանք աղմկում են ընդամենը մեկ պատճառով․ Արսեն Թորոսյան

Աշակերտները չեն միացել ակցիային, ցուցարարներն էլ նրանց վիրավորել են․ դպրոցի մոտ ծեծկռտուք է եղել, հնչել են հայհոյանքներ

Իրան-Ադրբեջան պետական սահմանին մեկնարկել է Ռաիսի-Ալիև հանդիպումը

Զինված անհայտ անձինք ներխուժել են Ձորաղբյուրի տներից մեկը, կրակելով վնասել «Լեքսուս»-ը և փորձել գողություն կատարել

Գիշերը Գյումրիում թանգարանային է եղել (լուսանկարներ)

Տևական ժամանակ լույս չի լինի Երևանի և 5 մարզի բազմաթիվ հասցեներում

Հնդկաստանում ՀՀ դեսպանը ներկայացրել է Հայաստանում բիզնես գործունեություն ծավալելու հնարավորությունները

Այսօր մի քանի ժամով Երևանի փոքր կենտրոնի որոշ հատվածներ փակ կլինեն