Սահմանադրությունը խանգարում էր երկրի ինքնիշխանությունը մաս-մաս հանձնել օտարներին եւ հաղթահարել լեգիտիմության խնդիրը

Ցանկացած քաղաքակիրթ պետության եւ ժողովրդի համար Սահմանադրությունը կարեւորագույն փաստաթուղթ է, որովհետեւ դրանով են սահմանված խաղի այն կանոնները, որոնց շուրջ համաձայնություն է կայացել տվյալ երկրի իշխանությունների եւ հասարակության միջեւ։ Հայաստանում, ցավոք, երկար ժամանակ այդպես չի եղել։ Սահմանադրության նկատմամբ մի տեսակ քամահրական վերաբերմունք են ունեցել ե՛ւ իշխանությունները, ե՛ւ հասարակությունը։ Առաջին հերթին, իհարկե, իշխանությունները, որովհետեւ նրանք Սահմանադրությունն ընկալել են որպես իրենց բացարձակ իշխանությունը կաշկանդող տհաճ հանգամանք։ Իսկ հասարակության զգալի մասն էլ լուրջ չի ընդունել Սահմանադրությունը, որովհետեւ համարել է, որ միեւնույն է՝ ի վիճակի չի լինելու իշխանություններին ստիպել հարգել մայր օրենքը, հետեւաբար՝ շատ դեպքերում դա ընդամենը ձեւական փաստաթուղթ է։

Եվ իսկապես էլ, երկար ժամանակ գործող իշխանությունները կոպտորեն խախտել են Սահմանադրության կարեւորագույն հոդվածները, որոնց համաձայն՝ Հայաստանի Հանրապետությունն ինքնիշխան, ժողովրդավարական, սոցիալական, իրավական պետություն է, եւ Հայաստանի Հանրապետությունում իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին, որն այդ իշխանությունն իրականացնում է ազատ ընտրությունների միջոցով։ Երկար տարիներ իշխանությունները խախտել են այս կարեւորագույն սահմանադրական նորմերը՝ կեղծելով ընտրությունները։ Իսկ երբ հնարավոր չի եղել կեղծիքների միջոցով պահպանել իշխանությունը (օրինակ՝ ոչ մի կերպ հնարավոր չէր շրջանցել Սահմանադրության այն դրույթը, որի համաձայն նույն անձը չի կարող ավելի քան երկու անգամ անընդմեջ զբաղեցնել ՀՀ նախագահի պաշտոնը), նրանք պարզապես Սահմանադրությունն են փոխել։

Սահմանադրության նկատմամբ նախկին իշխանությունների թշնամական վերաբերմունքի միակ պատճառն, իհարկե, ընտրությունները չէին։ Նրանց խանգարում էին նաեւ մարդու իրավունքների եւ հիմնարար ազատությունների վերաբերյալ հոդվածները, ՀՀ ինքնիշխանության արձանագրումը (դա փոքր-ինչ խանգարում էր երկրի ինքնիշխանությունը մաս-մաս հանձնել օտարներին՝ լեգիտիմության հետ կապված պրոբլեմները հաղթահարելու նպատակով), եւ այլն։ Բայց նրանց համար ամենամտահոգիչը, միեւնույն է, «իշխանությունը պատկանում է ժողովրդին» արձանագրումն էր։

Գործող Սահմանադրությունը կատարյալ է, թե պարտադիր պիտի փոփոխությունների ենթարկվի՝ այլ քննարկման թեմա է։ Այս պահին շատ ավելի կարեւոր է այն հարցը, թե թավշյա հեղափոխությունից հետո ինչպե՞ս է փոխվել իշխանությունների վերաբերմունքը Սահմանադրության նկատմամբ ընդհանրապես։ Միանգամից ասենք՝ վերաբերմունքը փոխվել է արմատապես։ Եթե նախկին իշխանությունները Սահմանադրությունն ընկալում էին որպես իրենց «ազատությունը կաշկանդող», «ձեռուոտը կապող» հանգամանք, նոր իշխանությունների համար հակառակը՝ Սահմանադրությունը լեգիտիմության միակ աղբյուրն է։ Որովհետեւ հեղափոխությունից հետո Հայաստանում տեղի են ունեցել երկու կարեւորագույն ընտրություններ, որոնք իսկապես եղել են ազատ եւ արտահայտել են ժողովրդի կամքը (ինչպես եւ նախատեսված է Սահմանադրությամբ), ու հենց այդ ընտրությունների արդյունքներն են նորերի իշխանության աղբյուրը։ Այսինքն՝ օբյեկտիվորեն ստեղծվել է մի վիճակ, որ ի տարբերություն նախորդների՝ այսօրվա իշխանություններին ձեռնտու է պահպանել Սահմանադրությունն ու ոչ մի շեղում թույլ չտալ։

Հասկանալի է, որ արդյունքում փոխվելու է նաեւ հասարակության վերաբերմունքը Սահմանադրության նկատմամբ, որովհետեւ մի բան է, երբ գործ ունես ձեւական փաստաթղթի հետ, եւ բոլորովին այլ բան, երբ գիտես, որ գործ ունես պետության ու հասարակության կյանքը կարգավորող «խաղի կանոնների» հետ, ու իշխանություններն այդ կանոնները չեն խախտելու։

Հենց այս փոփոխության արդյունքում է, որ ունենալու ենք իրավական առումով որակապես այլ պետություն եւ հասարակություն, ու նաեւ սա է, որ ստիպում է Սահմանադրության օրն ընկալել որպես պետության կարեւորագույն տոներից մեկը։

Տպել
13272 դիտում

Կիրանցում ոստիկանությունը լուսաձայնային նռնակ կամ որևէ այլ հատուկ միջոց չի կիրառել․ ՆԳՆ

Կիրանց մեկնած մասնագետների հետ մեքենայում Մհեր Գրիգորյանը չի եղել․ փոխվարչապետի գրասենյակ

Ադրբեջանը պետք է հարգի մարդու իրավունքները․ Օլաֆ Շոլց

Ինչ նոր մահաբեր վտանգ է Ռուսաստանը փորձելու պարտադրել Հայաստանին․ Խզմալյանը մանրամասնում է

Էկոնոմիկայի նախկին փոխնախարար Անի Իսպիրյանի խափանման միջոցը վերացվել է

Առողջապահության նախարարը Գյումրիում խորհրդակցություն է անցկացրել, այցելել «Գյումրու» ԲԿ

Ռուսական խաղաղապահ գրեթե ողջ զորակազմը լքել է Լեռնային Ղարաբաղը․ մյուսները կհեռանան մինչև մայիսի վերջ

Բախում Կիրանցում․ ակցիայի մասնակիցներն արգելափակել էին առանց պետհամարանիշի մեքենայի ելքը

Էրդողանի այցը ԱՄՆ հետաձգվել է

Այն, որ Ռոբերտ Քոչարյանը ցիտում է ոմն «պայքարող» հոգևորականի, պարզ է դառնում, որ ռուբլիով վճարված են. Անի Խաչատրյան

Խաչատրյանը հայտնել է, որ ոստիկանական մեքենայով տեղափոխվել է բաժին ու տեղեկացել, որ ընթացակարգ չկա և բերման չի ենթարկվել

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ քննարկվել են ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածների բնակարանային ապահովման ծրագրին վերաբերող հարցերը

Սուրեն Պետրոսյանն ազատ է արձակվել

Անահիտ Ավանեսյանը Աշտարակի և Թալինի ԲԿ-ների վերազինման ուղղությամբ հանձնարարականներ է տվել

Հայ դպրոցականները 3 մեդալ են նվաճել Մենդելեևյան 58-րդ միջազգային օլիմպիադայում

Կոստանյանը Կատարի ԱԳՆ պետնախարարին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ի սկզբունքները և պոտենցիալ հնարավորությունները

Հայրենիքի մեջ հայրենիք ենք փնտրել, մենք հիմա պետական գիտակցություն ենք մտնում նոր․ վարչապետ

Հարկադիր քարաթափում է իրականացվել Գեղարքունիքի և Կոտայքի մարզերում

Գագիկ Սուրենյանը նոր գրառում է արել

Հյուրանոցային համալիրում հայտնաբերվել է 2 օտարերկրացու մարմին, ևս 2 հոգի տեղափոխվել է հիվանդանոց․ ինչ է հայտնի

«Տոյոտա»-ն բախվել է կայանված «Մերսեդես բենց» մակնիշի ավտոմեքենային և շրջվել

Happy birthday love. Սուրեն Պապիկյանի կինը շնորհավորել է ամուսնու ծննդյան օրն ու համատեղ լուսանկար հրապարակել

Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 28 սահմանային սյուն է տեղադրվել

Ժամը 17։30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան, Սևան-Երևան ճանապարհի երթևեկությունը վերականգնվել է

ՀՀ-ն ստացել է խաղաղության պայմանագրի նախագծի վերաբերյալ ադրբեջանական կողմի առաջարկները. ԱԳՆ խոսնակ

«Կողմնակալ» փաստաթուղթ է․ Բաքուն Եվրախորհրդարանի բանաձևը միակողմանի է որակել

Պետական դավաճանություն կատարելու համար քրեական հետապնդում է հարուցվել ՀՀ 2 քաղաքացու նկատմամբ․ նրանք հետախուզվում են

Տավուշի և Ղազախի հատվածում սահմանազատման գործընթացը տեխնիկապես ավարտվել է. Արմեն Խաչատրյան․ «Ազատություն»

Դոլարն ու եվրոն թանկացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 26-ին

Պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանը բերման է ենթարկվել

Գիշերել են ազատազրկվածների համար նախատեսված ազատ հիվանդասենյակներում․ ՔԿՀ 2 աշխատակից ազատվել է զբաղեցրած պաշտոնից

Բարձր ենք գնահատում Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև բանակցությունները, խաղաղության հասնելու լավ հնարավորություններ կան․ Ալիև

Լևոն Տեր-Պետրոսյանը դուրս է գրվել հիվանդանոցից

Ոստիկաններն ու պարեկները կանխել են մի խումբ երիտասարդների վենդետան. կռվի երկու կողմերում հարազատ եղբայրներ են

Ժամը 15:30-ի դրությամբ Երևանում փակ ճանապարհներ չկան. ՆԳՆ

Գիշերային ժամերին խախտել են աղմուկի թույլատրելի շեմը, բռնություն կիրառել պարեկի հանդեպ․ Թորոսյանը տեսանյութ է հրապարակել

Պացիենտների վերջույթները կապել են սավաններով ու զուգագուլպաներով. չհայտարարված այց Սևանի հոգեկան առողջության կենտրոն

Հայաստանի ու Իտալիայի պատվիրակությունները քննարկել են ռազմական համագործակցությանը վերաբերող հարցեր

Հայտնի է «ՀՀ վարչապետի գավաթ» սեղանի թենիսի սիրողական մրցաշարի եզրափակչի օրը և պարգևների չափը

Հավատում ենք, որ այս տարի Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կստորագրվի խաղաղության պայմանագիր. Շոլց