Երևան
6 °C
Ամեն տարի ապրիլի 16-ը կնշվի որպես Հայ կինոյի օր: Նախագիծն ընդունվել է մեկ ամիս առաջ՝ ԱԺ հունիսի 19-ի հերթական նիստում, ստանալով 76 կողմ եւ 13 դեմ ձայն: Ապրիլի 16-ը Հայ կինոյի օր հռչակելը մի շարք կինոգետներ եւ ռեժիսորներ համարում են անիմաստ ու երկրորդական՝ մատնանշելով «Կինոյի մասին» օրենքի բացակայությունը: Եվ իսկապես, Հայաստանում «Կինոյի մասին» օրենք ունենալը հրատապ խնդիր է դարձել, բազմիցս քննարկվել է, բայց վերջնական լուծում չի ունեցել:
Կինոյի ոլորտում հնարավոր օրենսդրական նախաձեռնությունների վերաբերյալ խորհրդարանական լսումների ընթացքում ԱԺ կրթության, գիտության, սպորտի, սփյուռքի, մշակույթի եւ երիտասարդության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ, «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Մխիթար Հայրապետյանը նշեց, որ ԱԺ-ում պաշտոնավարման առաջին իսկ ամիսներից նախաձեռնում են հանդիպումներ՝ կինոյի ոլորտի ներկայացուցիչների հետ:
Կինոգետ Հարություն Խաչատրյանի համոզմամբ՝ ակնկալվող օրենքը կհեշտացնի եւ կկարգավորի կինոարտադրության ոլորտում գործունեությունը: Կինոգետը այն կարծիքին չէ, թե Հայ կինոյի օր հռչակելը երկրորդական է կամ անիմաստ, ընդհակառակը՝ դա բոլորովին չի խանգարում «Կինոյի մասին» օրենք ստեղծելուն:
- Պարոն Խաչատրյան, ապրիլի 16-ը Հայ կինոյի օր հռչակելուց հետո շատերը բարձրաձայնեցին՝ եթե նորմալ կինո չունենք, ինչներիս է պետք կինոյի օրը: Նաեւ նշում են, որ այսքան տարի անց անգամ «Կինոյի մասին» օրենք չունենք:
- Մեկը մյուսի հետ ոչ մի կապ չունեն: Կինոյի օրենքը Հայ կինոյի օրվա հետ ի՞նչ կապ ունի, եթե մենք ամեն տարի նշում ենք կինոյի օր, կինոակադեմիայով տալիս մեր «Անահիտ» մրցանակը: Իսկ ինչո՞վ է ունիկալ Հայ կինոն. այդ դժվար տարիներին՝ եղեռնից, Անկախությունից հետո, կոտորված մանուկներով, ավերված երկրով եւ հանկարծ կոպեկներով ստեղծում են կինո: Էնտուզիազմի շնորհիվ ստեղծում են այնպիսի ֆիլմեր, որոնք պետք է ամբողջ աշխարհով պրոպագանդվեն՝ ցույց տալու համար, թե Հայաստանն այդ ծանր վիճակում ինչ որակյալ ֆիլմեր է նկարել: Մեր համր կինոն աշխարհի մեծագույն ֆիլմերի կողքին կարող է լինել ե՛ւ արտադրությամբ, ե՛ւ արվեստով, ե՛ւ մոնտաժով: Այդ տարիներին Հայաստանում մենք մի քանի ազգերի համար ենք կինո ստեղծել՝ քրդերի, պարսիկների, եզդիների եւ որպեսզի դա չլղոզվի, պետք է հայկական կինոն ի սկզբանե ունենանք ու պատմենք, թե ինչքան դժվար եկավ, ինչից հետո եկավ: Այն ժամանակ, երբ կար գոյության ծանր պայքար, կեցության խնդիր, մարդիկ մտածել են կինոյի մասին, դա ազգի շատ մեծ առավելություն է: Ապրիլի 16-ը ամեն տարի առիթ կստեղծի, որպեսզի աշխարհին պատմենք, թե ինչ ենք արել: Այդ նույն ֆիլմերը հանենք, վերանորոգենք, թվայնացնենք եւ աշխարհին ցույց տանք այն, ինչ մենք ստեղծել ենք: Սովետական Միության ժամանակ ֆիլմերին գոնե որպես քաղաքական գործիք էին ուշադրություն դարձնում: Այս ընթացքում բազմաթիվ պրոբլեմներ ունեինք, պատերազմող երկիր էինք եւ այլն, բայց կապ չունի, մշակույթի նախարարությունը պետք է շատ լուրջ զբաղվեր դրանով, կանոնակարգեր, բերեր նորմալ վիճակի: Չարեցին, որովհետեւ շատ բաներ չգիտեին ու չէին էլ ուզում լսել: Կարող է չորրորդ գյուղ փառատոնին մասնակցած ինչ-որ մեկին գումար տային, որ գնար, իսկ նրան, որն արժեքավոր գործ էր արել եւ մեծ պատիվ էր նրա ֆիլմերը դուրս ուղարկելը՝ մերժեին: Բոլորն են կարեւոր, բոլորն են ուշադրության արժանի, բայց որպեսզի պետությունը ֆինանսավորի, պետք է հստակ իմանա՝ որ փառատոնն ինչքան կարեւորություն ունի երկրի համար: Դա լուրջ կարծիք է բերում երկրի համար, լուրջ դիվիդենտներ է բերում: Ինչեւէ, այսօր պետք է առաջ գնալ՝ հետ չնայելով, որովհետեւ հետ պետք է նայել միայն սխալները տեսնելու համար եւ պետք է առաջ գնաս՝ դրանք ուղղելու համար:
- Այդ ուղղությամբ ի՞նչ աշխատանքներ եք արվում Կինեմատոգրաֆիստների միությունում:
- Հիմա մենք հայտնաբերում ենք ֆիլմի համար գրված ձեռագիր նոտաներ, որոնք «Հայֆիլմ»-ի վերանալուց հետո կործանվեցին: Ամենամեծ ստորություններից մեկը «Հայֆիլմի» վաճառքն էր, կինեմատոգրաֆիստների ձեռքով էլ արեցին՝ կործանեցին ամբողջ ժառանգությունը: Պետք է իրենց անկողիններում շուռ գան նրանք, որոնք մեծ ուրախությամբ վաճառեցին մեր ունեցածը: Երբ բոլորը հարձակվում էին ինձ վրա եւ ասում, որ «Հայֆիլմ»-ը վաճառելը ճիշտ որոշում է, որոշեցի ստեղծել Ազգային կինոկենտրոնը: Եվ այն մարդիկ, որոնք վաճառել էին «Հայֆիլմ»-ը, շուռ եկան դեպի Ազգային կինոկենտրոն ու խլեցին նաեւ այն, եթե չեմ սխալվում՝ 2004 թ. էր: Նրանք տեսան, որ դա էլ է փող: «Սինեմատեկը» վեր կհանի եւ կցուցադրի ամբողջ կինոժառանգությունը, որն ունենք, կփորձի վերականգնել ֆիլմեր, որոնք մնացել են: Այն չի լինի պատահական մի մեռած թանգարան, այլ կլինի գործող թանգարան, որտեղ ե՛ւ դասեր կանցնեն, ե՛ւ ֆիլմեր կվերականգնվեն, ե՛ւ դասախոսություններ կլինեն, կլինի գրադարան: Սինեմատեկը կլինի կինոդպրոց՝ միջազգային պրոյեկտներ իրականացնող:
- Վերջին մեկ տարում մշակույթի ոլորտում բազմաթիվ փոփոխություններ եղան թե՛ կառուցվածքային առումով, թե՛ ոլորտը համակարգողների: Մշակույթը սրանից տուժե՞ց:
- Ամեն մի փոփոխություն ինչ-որ մի ստաբիլ բան կործանում է: Բոլոր հեղափոխություններից հետո բավականին երկար ժամանակ լինում է անհասկանալի խառնաշփոթ, որովհետեւ նորեկները հների արածները չգիտեն, չգիտեն՝ նրանց արածն իրենց պետք է, թե՝ ո՛չ: Շատ դեպքերում չգիտեն, թե ինչպես պետք է նրանց սկսածը շարունակեն, դա բնական անտեղյակություն է, իհարկե՝ մարդը դեռ պետք է ինֆորմացիա հավաքի: Ես չեմ ուզում խոսել նրանց մարդ տեսակի, բնավորությունների կամ մասնագիտական որակների մասին. ժամանակ էր պետք եւ այդ ժամանակը մենք լավ չօգտագործեցինք, արվեստագետներս չկարողացանք ճիշտ ներկայացնել, թե ինչ պետք է արվի, լավ չհամագործակցեցինք: Այս տարիներին ոգեւորություն եղել է, լավ ֆիլմեր էլ են եղել, բայց կանոնակարգված ոչինչ չի եղել: Դժբախտաբար, կինոն շատ է ընկնում քաղաքականության հետեւից: Հատկապես դոկումենտալ ֆիլմերը բավականին շատ են քաղաքականության մաս կազմում, մեջտեղում տուժում է արվեստը: Ոչինչ, եթե քո երկիրն արդեն հասկացել է, որ կինոն լուրջ գործիք է երկրի ապագայի համար, ուրեմն առաջխաղացում կլինի:
- Իսկ մեր երկիրը հասկացե՞լ է: Կունենա՞նք կինոյի մասին օրենք:
- Այո, արդեն շատ բաներ են ստացվում: Վերջերս ԱԺ-ում ելույթ ունեցավ փոխնախարար Արա Խզմալյանը, խոսեց կինոյի ոլորտի մասին. շատ լավ մասնագետ է: Կարող ենք նրա հետ շատ հարցերում հակառակ կարծիքն ունենալ, բայց ոլորտից տեղյակ մարդ է: Այս վերջին երկու տարվա մեջ հասունացավ այն պահը, որ համապատասխան մարդիկ սկսեցին զբաղվել կինոյի օրենքով, որովհետեւ կինոյի օրենք չլինելու պատճառով բավականին մեծ գումարներ Հայաստան չմտան: Ստեղծագործ Եվրոպա ծրագիրը, որի մեդիա բաժինը եթե ընդունեինք՝ մեծ գումարներ կտար կինոարվեստին: 20-25 տարի է՝ իբր կինոյի օրենքի վրա էին աշխատում, բայց արդյունք չկար, որովհետեւ ամեն մեկն այնքան անլուրջ էր վերաբերվում կինոյին, որ այդ օրենքը մինչեւ վերջ էլ չստեղծվեց: Հիմա շատ լուրջ աշխատանք է տարվում կինոյի օրենք ստեղծելու ուղղությամբ եւ կարծում եմ՝ գործը հաջողությամբ կավարտվի: Նախկինում չկար հստակ կանոնակարգ, թե ֆիլմերը ում են տալիս եւ ինչու են տալիս: Հիմա այդ ամենն ավելի հստակեցված է, քանի որ ստեղծվեց կանոնակարգ, թերություններ դեռ կան, գուցե շատերը դժգոհ են, որ փող չեն ստացել, շատերը դժգոհ են, որ իրենց չեն նկատել, բայց դա այլ հարց է: Ինչո՞ւ որոշեցին հռչակել Հայ կինոյի օր, որովհետեւ սկսեց որոշակի առաջխաղացում երեւալ: Եվրամիությունն է սկսել հետաքրքրվել հայկական կինոյով: Եկել է ժամանակը կինոյով լուրջ զբաղվելու, որովհետեւ հասկացել են, որ կինոն լուրջ զենք է ե՛ւ էկոնոմիկայի, ե՛ւ արվեստի համար: Եվ եթե մենք կարողանանք համոզել, որ Կառավարությունը ընդունի «Ստեղծագործ Եվրոպայի» հետ համագործակցությունը, դա լուրջ գումարներ մեզ կբերի: Ֆիլմը ոչ միայն արվեստ է, այլեւ արտադրություն, արտադրության համար ֆինանսներ են պետք, Հայաստանն այդքան ֆինանսներ չունի, որպեսզի կարողանա համատեղ արտադրությամբ զբաղվել, իսկ համատեղ արտադրության համար էլ օրենք է պետք, որպեսզի դրսի արտադրողները կարողանան վստահել Հայաստանին եւ համագործակցել:
Ինչ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել Փաշինյանի՝ Տավուշ այցի ժամանակ. մանրամասներ (լուսանկարներ)
Ես չեմ վիրավորում, ասում՝ «գյադեն հերդ ա», քոքից բռնվեք, կհանդիպենք․ Հովհաննես Դավթյանը՝ Արզաքանցյանին
Մենք պետք է թույլ չտանք պատերազմի սկսում․ ինչ է ասել վարչապետը տավուշցիների հետ հանդիպմանը
Պուտինն իրեն լեգիտիմություն տվեց՝ այլանդակությունները շարունակելու համար, ՌԴ-ին բարի ճանապարհ դեպի գերեզման. Սուքիասյան
Երևանն այս տարի կունենա 20 հա տարածք զբաղեցնող տնկարան, կտնկվի 2000 ծառ
ԱՄՆ-ն մտադիր չէ շնորհավորել Ռուսաստանի նախագահին ընտրություններում հաղթելու համար․ Պատել
Ամեն խաղի պետք է պատրաստվենք, ինչպես վերջինի․ Հարոյանը՝ Կոսովոյի հավաքականի հետ խաղի մասին
Հայաստանի և Մալթայի ԱԳՆ պաշտոնյաների խորհրդակցությունների ընթացքում անդրադարձ է եղել ՀՀ-ԵՄ գործընկերության խորացմանը
ՌԴ ԿԸՀ-ն ավարտել է ձայների հաշվարկը․ ընտրողների 87,28% քվեները Վլադիմիր Պուտինինն է
Նռնակ, պայթուցիչ ու փամփուշտներ․ Կապանի բնակիչը փրկարարական ջոկատում հանձնել է ԼՂ-ից բերված զինամթերքը
Վրաստանի ԱԺ կրթության հանձնաժողովի նախագահը գալիս է Հայաստան․ մանրամասներ
Մկրտչյանը ԱՄՆ ՄԶԳ փոխկառավարչի հետ քննարկել է ԼՂ-ից բռնի տեղահանվածներին աջակցության հարցում համագործակցությունը
Ինչ իրավիճակ է ՀՀ ճանապարհներին ժամը 20։00-ի դրությամբ
Վրաստանը պետք է ավելին անի Ռուսաստանին զսպելու համար․ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար
Երկու երիտասարդ վիճել են տաքսու վարորդի հետ, ապա դանակահարել ուղևորին
Պուտինը հանդիպել է ՌԴ նախագահի թեկնածուների հետ, առաջարկել շարունակել ակտիվ համատեղ աշխատանքը
Հայաստանը հստակ դիրքորոշում ունի հասնել խաղաղության․ նախագահը հանդիպել է ֆրանսիացի մտավորականների հետ
Բորիս Բախշինյանը նշանակվել է Արարատի և Վայոց ձորի մարզերի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր
Իսակովի պողոտայում՝ ռուսական եկեղեցու դիմաց, «ԿամԱԶ»-ը վրաերթի է ենթարկել հետիոտնին
ՀՀ ԱԳՆ պատվիրակությունը Բրյուսելում մասնակցել է Եվրոպական միության Արևելյան գործընկերության Ավագ պաշտոնյաների հանդիպմանը
Բայրամովը Լուիս Բոնոյի հետ հանդիպմանը վերահաստատել է Ադրբեջանի հանձնառությունը խաղաղության գործընթացին
Արտուր Հարությունյանը նշանակվել է Շիրակի մարզի առաջին ատյանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավոր
Հակոբ Բալայանն ու Երևան քաղաքի ավագանու անդամ Միքայել Խաչատրյանը շրջայց են իրականացրել Էրեբունի վարչական շրջանում
Գորիսում 3 անձի նկատմամբ մահափորձի վարույթով հետախուզվող տղամարդը հայտնաբերվել է. մանրամասներ
ԱԺ-ում տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության նիստը․ քննարկվել են տեղահանվածներին տրամադրվող ծրագրերը
Հռոմի Պապը չի շնորհավորել Պուտինին նորից վերընտրվելու համար․ Սուրբ Աթոռից հերքում են տեղեկությունները
Շիրակի մարզպետարանի կալանավորված պաշտոնյաների լիազորությունները կասեցվել են
Ինչ իրավիճակ է Ստեփանծմինդա-Լարս ավտոճանապարհին
Դուք շարունակում եք շարժվել Բուխարեստի գագաթնաժողովի որոշմամբ, Վրաստանը կդառնա ՆԱՏՕ-ի անդամ․ Ստոլտենբերգ
Քանաքեռավանի գազալցակայանում «Պեժո»-ի լիցքավորման պահին տեղի ունեցած պայթյունի հատկանիշներով նախաձեռնվել է քրվարույթ
Նիկոլ Փաշինյանը մանրամասնել է, թե ինչ խոսակցություն է ունեցել տավուշցիների հետ
Հասանովը Ստոլտենբերգին զեկուցել է հայ-ադրբեջանական սահմանին տիրող իրավիճակի մասին
Չեխիայի Հանրապետության խորհրդարանի Պատգամավորների պալատի նախագահը եվրոպական դրոշ է փոխանցել Սիմոնյանին
Աբովյանում ուղևորափոխադրման հարցի շուրջ տեղի ունեցած խուլիգանության գործով երեք անձի մեղադրանք է ներկայացվել
Երևանյան 28 փողոցներում վերգետնյա մալուխները կանցկացվեն ստորգետնյա կապուղիներով
Անդրանիկ Քոչարյանը ՆԱՏՕ ԽՎ նստաշրջանից առաջ հանդիպում է ունեցել ՀՀ ԱԳ փոխնախարարի հետ
Բաքվում Պուտինի օգտին քվեարկել է ռուսաստանցիների 77%-ը, ռեկորդային քվեարկությունը գրանցվել է Չեչնիայում՝ 98,99 տոկոս
Կալանավորվել է Շիրակի մարզպետարանի Քաղաքաշինության վարչության պետը և ևս մեկ հոգի
36-ամյա երիտասարդը հարվածներ է հասցրել ընկերուհուն, 26-ամյա աղջիկն էլ դանակահարել է նրան
Աշխարհի Գավաթում Հայաստանը կներկայացնի 5 ծանրորդ
© 2024 Հայկական ժամանակ