Աստղազարդ երկնքի տակ. Աստված պետք է շտապ օգնի

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2006 թվականի հունիսի 7-ի համարում

Երեւանի Շինարարների փողոցի թիվ 35 շենքի բակով անցնելիս տաղավարներից մեկում կախված գորգերն այնպիսի տպավորություն են թողնում, թե դրանք լվացվել, հիմա էլ կախված են՝ չորանալու: Բայց մոտենալով՝ տեսնում ես, որ այդ տաղավարում մարդիկ են ապրում, իսկ գորգերն էլ ուղղակի որպես պատ են ծառայում: Դրանք, իհարկե, այնքան չկան, որ տաղավարի բնակիչները չորս կողմից փակեն իրենց նոր «բնակարանը», ուստի նրանց ամբողջ անցուդարձը հարեւանների ուշադրության կենտրոնում է: 66-ամյա Սվետլանա Վարդանյանը եւ նրա 35-ամյա դուստրը՝ Վարդուհին, տաղավարում են գիշերում արդեն երկու ամիս: Մինչ այդ վարձով են ապրել հենց նույն շենքում: Ասում են, որ անցած տարվա հուլիսից մինչ դուրս գալը տան վարձ չեն տվել, թեեւ Վարդուհին համարում է, որ տնից իրենց հանելու պատճառն այլ է:

Նրա ունեցած տեղեկությունների համաձայն, օրենք գոյություն ունի, ըստ որի՝ եթե մարդն արդեն երեք տարի ապրում է չսեփականաշնորհված տանը, ապա այդ տունն արդեն կարող է իրեն պատկանել: Եւ հենց դա էլ, ըստ նրա, վախեցրել է տանտերերին, քանի որ իրենք այդտեղ բնակվել են 4 տարի: Ինչեւէ: Մայր ու աղջիկ այսօր դրսում են ապրում եւ գնալու տեղ չունեն: Նոր տուն էլ չեն կարող վարձել: Ինչո՞վ վարձեն, երբ 66-ամյա կինն ընդամենը 5 հազար 800 դրամ կենսաթոշակ է ստանում, իսկ աղջիկն էլ, որը փռում է աշխատում, չարքաշ աշխատանքի դիմաց չնչին գումարներ է վաստակում: Ասում է՝ աշխատանքը գործարքային է, եւ աշխատավարձը գոյանում է՝ կախված օգտագործած ալյուրի չափից: Այսինքն՝ 4 հազար դրամ աշխատելու համար անհրաժեշտ է մեկ պարկ ալյուրից լավաշ թխել:

Դա, բնականաբար, մեկ մարդու ուժերից վեր է: Ուստի 2-ից 4 հոգով են այդքան ալյուրը թխում եւ նախատեսված գումարը բաժանում միմյանց մեջ: Դա էլ՝ ոչ ամեն օր: Իսկական բնակարանում ապրելու ժամանակ Վարդուհին միայն ձմեռներն է փռում աշխատել: Մյուս ամիսներին տանը պոնչիկ է թխել, մայրն էլ վաճառել: Վերջինիս մինչեւ հիմա էլ թաղի երեխաները «Պոնչիկ» տատի են ասում: Այդ նույն երեխաները նաեւ նեղացնում ու քարկոծում են արդեն բակում ապրող «Պոնչիկ» տատիկին ու նրա աղջկան: Անհանդուրժող են նաեւ մեծահասակ հարեւանները: «Պառկել ես, ոնց որ քո տանը լինես»,- հարեւանների խոսքերն է հաղորդում տիկին Սվետլանան եւ պատասխանում. «Բա որ էստեղ եմ ապրում, պիտի պառկեմ»:

Հարեւանները հաճախ զանգում են ու թաղային տեսուչին հրավիրում: Նա էլ գալիս, սպառնում է: «Հարեւաններին կասեմ՝ «վեշերդ» բարբարոսաբար շպրտեն»,- տեսուչի խոսքերն է հիշում 66-ամյա կինը եւ ավելացնում՝ «Պագոնով ա, չես կարող խոսել»: Ասում են, որ իրենց այդտեղ ապրելու առաջին օրերին հարեւաններն օգնում էին. մեկ-մեկ ուտելիք էին բերում, ջուր առաջարկում, երբեմն՝ նաեւ պատրաստակամություն էին հայտնում իրենց տանը լողանալու հնարավորություն ընձեռել: Բայց «նեղություն տալ չեմ սիրում»,- ասում է Վարդուհին, եւ նրանք ջուրը մոտ 100 մետր հեռավորության վրա գտնվող ցայտաղբյուրից են բերում: «Տան» մեջ իրար գլխի են լցված նրանց հինավուրց իրերը, եւ տեղաշարժվելու հնարավորություն էլ գրեթե չկա:

Կենտրոնում դրված խարխուլ բազմոցի վրա մեր այցելության պահին պառկած էր Վարդուհին. տկար էր: Մայրն էլ, ծալովի մահճակալը տեղի պատճառով բացելու հնարավորություն չլինելուց, մի որոշ ժամանակ փայտի նստարանին է քնել: Բայց երեք անգամ ընկել է, ու հիմա ստիպված մի կերպ մահճակալն են բացում: Իսկ գիշերներն էլ հայտնվում են առնետները: Առայժմ վնաս չեն տվել, բայց «պապն ամեն անգամ գաթա չի ուտի»,- կարծում է թոշակառու կինը: «Շուտափույթ պետք է Աստված մի դուռ բացի մեզ համար»,- բաց դռնից ներս մտնելու հնարավորությունը ձեռքից բաց չթողած Եհովայի վկաներին չհուրընկալելուց եւ ճանապարհելուց հետո Աստծո մասին է հիշում տիկին Սվետլանան: Ասում է, որ այս երկու ամսվա ընթացքում պառավել է: Իրենց վիճակի մասին պատմելիս էլ հաճախ հուզվում ու արտասվում է: Իսկ Վարդուհին էլ սկսում է երգել եւ այդպիսով մորը սփոփել:

«Ինձ սփոփում են երաժշտությունը, լավ մարդիկ: Գիշերն էլ՝ աստղերին նայելը»,- ասում է տարեց կինը: Իսկ թե մինչեւ երբ է նրանց վիճակված աստղազարդ երկնքի տակ քնել, հայտնի չէ: Աջափնյակի թաղապետարանում այս կանանց վիճակի մասին տեղյակ չէին: Թեեւ տեղյակ լինելու դեպքում անգամ, որքան հասկացանք, նրանց ներկայիս դրությունը ոչնչով չէր փոխվելու, քանի որ թաղապետարանում համարում են, որ անօթեւան մնացած այս մարդկանց օգնելու որեւէ պարտավորություն կամ իրավասություն իրենք չունեն: Մանավանդ որ չեն ստացել նրանց գրավոր դիմումը: Տիկին Սվետլանան զանգով է փորձել թաղապետարանի աշխատակիցների ուշադրությունը հրավիրել, բայց ամեն անգամ նրան մի նոր հեռախոսահամար են առաջարկել, ու այդպես էլ չի գտնվել մեկը, որը կլսեր նրա դարդուցավի մասին: Ասում է՝ գնալ չի կարողացել ինչպես ճանապարհածախս չունենալու, այնպես էլ ցավող ոտքերի պատճառով: Իսկ նշված շենքի թաղային տեսուչի հետ զրուցել մեզ չհաջողվեց:

Աննա Զախարյան