Գազն է թանկացել. կոնսերվատորիան լուրջ խնդիրներ ունի

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2006 թվականի մարտի 21-ի համարում

«Այսօր կոնսերվատորիան նման է մի մեծ շուկայի եւ գտնվում է ամենացածր մակարդակի վրա: Այսօր կոնսերվատորիայում աշխատող դասախոսների 90 տոկոսն իրավունք չունի այնտեղ աշխատելու: Այն, ինչ կատարվում է կոնսերվատորիայում, հնարավոր չէ հանդուրժել»,- այս ամենն ասել էր ՀՀ ժողովրդական արտիստուհի Արաքս Դավթյանը դեռ օրեր առաջ մեզ հետ ունեցած զրույցի ժամանակ` բերելով իր ասածների բոլոր հիմնավորումները: Պարզվում է, սակայն, որ Կոմիտասի անվան կոնսերվատորիայի որոշ դասախոսներ համարում են, որ այս ամենը շատ մեղմ է ասված կոնսերվատորիայի մասին, եւ իրականում ամեն ինչ այստեղ շատ ավելի լուրջ է:

Բանն այն է, որ բացի այն, որ դասախոսների հիմնական մասի մոտ մեծ դժգոհություն է առաջացնում լսարանների պակասը, ինչի հետեւանքով նրանք ստիպված են լինում ուսանողների հետ պարապել 20-30 րոպե, եւ այն, որ բյուջետային աշխատավարձի բարձրացումներն իրենց աշխատակիցների վրա չեն ազդում, կոնսերվատորիայի ղեկավարությունը բուհ է ընդունել մեծ քանակությամբ արտասահմանցի ուսանողներ, որոնք հայերեն չգիտեն, եւ դասախոսների ժամանակի մեծ մասը ծախսվում է այդ ուսանողների հետ ընդհանուր լեզու գտնելու վրա: Կոնսերվատորիայի ղեկավարությանը մի խումբ դասախոսներ մեղադրում են նաեւ նրանում, որ բուհի ներսում ստեղծել է մի բուֆետ, ուր գործում են անտրամաբանական բարձր գներ, որոնք ուսանողների համար մատչելի չեն:

Բայց դժգոհություններն իրենց վերջնակետին են հասել այն բանից հետո, երբ կոնսերվատորիայի ղեկավարությունը դեռ 2005 թվականի սեպտեմբերից բարձրացրել է ուսման վարձերը, եւ դա, փաստորեն, ոչ մի ազդեցություն չի ունեցել դասախոսների աշխատավարձի վրա, ինչպես հիմնականում տեղի է ունենում մյուս բուհերում: Մեզ հայտնի դարձավ, որ այսօր կոնսերվատորիայի պրոֆեսորի աշխատավարձը կազմում է ամսական 28 հազար դրամ, իսկ շարքային դասախոսի մեկ դրույքը գնահատվում է ընդամենը քսան հազար դրամ: Իսկ դրան զուգահեռ, արտասահմանցի ուսանողների ուսման վարձը սահմանված է 2 հազար դոլար եւ տեղացի ուսանողներինը` 900 դոլար տարեկան:

Հետաքրքիր է, սակայն, որ ղեկավարությունից դժգոհ դասախոսներն այս ամենի համար մեղադրում են ոչ թե կոնսերվատորիայի ռեկտոր Սերգեյ Սարաջյանին, որին, ի դեպ, շատ հարգում են, այլ հաշվապահին, որն էլ, ըստ դժգոհ դասախոսների, մեծ ազդեցություն է գործում Սարաջյանի վրա: Պարզվում է, սակայն, որ այս ամենի համար կոնսերվատորիայի ղեկավարությունն ունի իր հակափաստարկները: Երբ մենք փորձեցինք այս ամենի կապակցությամբ մեկնաբանություն ստանալ կոնսերվատորիայի ռեկտորից, նա նախ ասաց, որ ուսման վարձը բարձրացել է գազի թանկացման հետեւանքով. նկատենք, թեեւ, որ վարձի թանկացումը տեղի է ունեցել դեռ սեպտեմբերին: Հետո հավելեց, որ ուսման վարձից դասախոսի աշխատավարձը չի կարող բարձրանալ հետեւյալ պատճառով. բուհի դասախոսներից միայն 150-ն են վճարվում պետբյուջեից, իսկ մնացած 450 դասախոսներին կոնսերվատորիան վճարում է իր միջոցներից:

Մեկ ուսանողի ծախսը, ըստ Սերգեյ Սարաջյանի, բյուջեի վրա նստում է 450 հազար դրամ, եւ իրենք հազիվ են ծայրը ծայրին հասցնում: Բացի այս, ըստ Սարաջյանի,  ի տարբերություն մյուս բուհերի, ուր դասախոսը մտնում է լսարան եւ պարապում միանգամից 50-100 հոգանոց կուրսի հետ, իրենց մոտ մեկ ուսանողին բաժին է ընկնում երեք անհատական դասախոս: Այստեղից էլ առաջանում է ցածր աշխատավարձի խնդիրը: Ինչ վերաբերում է լսարանների խնդրին, որոնք չեն բավարարում, պարոն Սարաջյանն ընդունեց, որ նման խնդիր իսկապես կա, եւ ինքն այժմ բուհի տարածքները ավելացնելու մի քանի ծրագրեր ունի: Բայց այս պահին, ըստ նրա, այն դասախոսները, ովքեր նման խնդիր են ունենում, ուսանողների հետ լրացուցիչ պարապում են իրենց տանը:

Խոստովանենք, սակայն, որ դասախոսը պարտավոր չէ պետական դասաժամի փոխարեն 20-28 հազար դրամ աշխատավարձով ուսանողին տուն կանչել: Ու հենց այստեղից էլ թերեւս առաջանում է որակի խնդիրը, քանի որ, բնականաբար, ոչ բոլոր դասախոսներն են այդ կերպ վարվում: Ամեն դեպքում, Սերգեյ Սարաջյանը կարծում է, որ ուսանողների քանակի մեծացումն իր հետ բերել է նաեւ որակ, եւ այժմ կոնսերվատորիայի շրջանավարտները երգում են տարբեր երկրների լավագույն թատրոններում: «Այլ բան է, որ նրանք մեզ մոտ իրենց տեղը չեն գտնում: Բայց միեւնույն ժամանակ կան նաեւ թույլ ուսանողներ, եւ դա մյուս բուհերից բացառություն չէ»,- ասում էր Սերգեյ Սարաջյանը: Ինչ վերաբերում է կոնսերվատորիայի բուֆետին, որտեղ գործում են անտրամաբանական գներ, եւ որն, ըստ դժգոհ դասախոսների, աշխատեցնում է ռեկտորի բարեկամը.

«Մեր ուսանողները հաճույքով են օգտվում բուֆետից: Բնականաբար, մեկի համար գները մատչելի են, մեկի համար` ոչ: Բայց գները միջին են, որովհետեւ վատ ապրանք չենք կարող բերել»,- մեզ հետ ունեցած զրույցի ժամանակ ասում էր կոնսերվատորիայի ռեկտորը` ժխտելով, որ բուֆետն աշխատեցնում է իր բարեկամը: Ամեն դեպքում, փաստը մնում է այն, որ կոնսերվատորիան իսկապես լուրջ խնդիրներ ունի: Բնականաբար, պրոֆեսորին վճարելով քսանութ հազար դրամ եւ ուսանողի հետ 20-30 րոպե պարապելով՝ հնարավոր չէ որակ ապահովել: «Դժգոհ մարդիկ շատ կան: Մեկը կարողանում է աշխատել եւ ապրել, մյուսը չի կարողանում, եւ տարբեր կարծիքներ են լինում»,- ասում էր Սերգեյ Սարաջյանը: Իսկ ֆինանսական խախտումներ, ըստ նրա, եթե լինեին, երկու տարին մեկ բուհը ստուգող հարկային եւ մյուս մարմինները որեւէ բան կնկատեին: 

Լուսինե Բարսեղյան