Սերժ Սարգսյանի ներքին եւ արտաքին լեգիտիմությունը. 2008-2018 թվականներ

Տիտղոսով կամ պաշտոնով իշխանություն կոչվելը բավարար չէ իշխանություն ունենալու եւ այն գործադրելու համար: Իշխանության գործադրման համար անհրաժեշտ պայմանը քաղաքական լեգիտիմությունն է՝ իշխանության օրինականության ընդունումը հասարակության եւ միջազգային հանրության կողմից: Լեգիտիմության բացակայության պարագայում իշխանությունը ստիպված է լինում իր քայլերը զուգորդել ուժային գործողություններով, ինչն էլ վաղ թե ուշ բերում է կա՛մ ներքին ընդվզման, կա՛մ արտաքին պատերազմի: Իշխանության լեգիտիմության թե՛ ներքին, թե՛ արտաքին աղբյուրներն անհրաժեշտ են երկրի զարգացման համար, սակայն դրանցից ընդամենը մեկի առկայությունը թույլ է տալիս մի որոշ ժամանակով զբաղեցնել իշխանությունը:

Հայաստանում 2008 թ. նախագահական ընտրություններից եւ դրանց հաջորդած իրադարձություններից հետո հասկանալի էր, որ իշխանությունները ստիպված են լինելու լեգիտիմություն փնտրել Հայաստանի սահմաններից դուրս: 2008 թ. Ֆրանսիայի նախագահ Նիկոլյա Սարկոզիի, Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ժոզե Մանուել Բարոզոյի, ինչպես նաեւ ՌԴ նախագահ Դմիտրի Մեդվեդեւի հետ երեք հանդիպումները վկայում են այն մասին, որ Սերժ Սարգսյանը եւս գիտակցում էր արտաքին լեգիտիմության անհրաժեշտությունը: Նրա նախաձեռնած ֆուտբոլային քաղաքականությունը ուղղված էր նույն նպատակին: Այս տեսանկյունից այնքան էլ կարեւոր չէ, թե որքան տխուր վախճան ունեցավ այդ նախաձեռնությունը, կամ ինչպիսի բուռն դիմադրության հանդիպեց տարբեր երկրների հայերի կողմից: Արտաքին լեգիտիմության տեսանկյունից կարեւորն այն է, որ այդ գործընթացում Հայաստանը ներկայացնում էր Սերժ Սարգսյանը: Արտաքին լեգիտիմության լիցքեր էին նաեւ ԵԱՏՄ-ին անդամակցելու եւ ԵՄ-ի հետ ասոցացման համաձայնանագիր կնքելու որոշումները:

Այս քաղաքականությունը, զուգորդված ներքին լեգիտիմության բացակայության հետ, աստիճանաբար թուլացնում էր ՀՀ դիրքերը միջազգային ասպարեզում: Եվրոպական ԶԼՄ-ներում պարբերաբար հայտնվում էին քաղաքական եւ հասարակական ազատությունների վերաբերյալ հրապարակումներ, որտեղ Հայաստանը հարեւան Ադրբեջանի հետ միասին դասվում էր միջինասիական պետությունների շարքին:

2008 թվականից հետո «Վիկիլիքս»-ի գաղտնազերծած տվյալներից հայտնի դարձավ, որ ԱՄՆ պետդեպում տեղյակ են հայ օլիգարխների ոչ միայն իրական ունեցվածքի մասին, այլեւ անգամ յուրաքանչյուր օլիգարխի պետհամարանիշների նախասիրությունների մասին: Այնտեղ տեղյակ են նաեւ պետական համակարգի կոռումպացվածության մասին: Միամտություն կլիներ ենթադրել, որ նմանատիպ տեղեկությունները որպես լծակ չեն օգտագործվում իշխանության տարբեր ներկայացուցիչների նկատմամբ: ԱՄՆ-ն վաղուց արդեն չի էլ թաքցնում, որ իր նպատակների մեջ կա Հայաստանը Ռուսաստանի ազդեցությունից դուրս բերելու խնդիրը:

Հակառուսական տրամադրությունները հայ հասարակության շրջանում առաջին կիզակետին հասան 2015 թ. հունիսին՝ «Էլեկտրիք Երեւանի» ընթացքում: Մեկ տարի չանցած՝ Ապրիլյան պատերազմից հետո, բարձրացավ երկրորդ հակառուսական ալիքը՝ կապված Ադրբեջանին զենք վաճառելու հետ: Հաճախակի դարձած բողոքի ալիքները Ռուսաստանին բնականաբար չէին կարող դուր գալ, եւ ասպարեզ վերադարձավ Կարեն Կարապետյանը: Շատերի կարծիքով սա զիջում էր Սարգսյանի կողմից, իբր Կարապետյանը պետք է 2015 թ. սահմանադրական փոփոխությունների ուժի մեջ մտնելուց հետո էլ շարունակի վարչապետ մնալ: Դա, իհարկե, տրամաբանական կլիներ՝ հաշվի առնելով, որ գործնականում հենց Կարապետյանն է ապահովել ՀՀԿ-ին իրականում տրված ձայները:

2017 թ. հոկտեմբերին Հայաստան այցելեց ՌԴ վարչապետ Դմիտրի Մեդվեդեւը: Նա հանդիպեց ինչպես Կարապետյանի, այնպես էլ Սարգսյանի հետ: Թե ինչ են քննարկել կողմերը պաշտոնական օրակարգից դուրս, բնականաբար, հայտնի չէ: Մեդվեդեւի հեռանալուց հետո լուրեր էին շրջանառվում, որ այցի շրջանակներում նա պետք է 2018 թ. նշանակվելիք վարչապետի «դաբրո»-ն տա, կամ, ավելի ճիշտ, փոխանցի, ինչն էլ արել է հօգուտ Սարգսյանի:

Այդուհանդերձ, Կարապետյանի եւ նրա թիմի ներկայությունը որոշակի զսպող հանգամանք է Սագսյանի համար, որպեսզի կտրուկ քայլեր հանկարծ չարվեն: Նման գործառույթ է իրականացնելու նաեւ Արմեն Սարգսյանը, սակայն արդեն հակառակ ճամբարի համար: Նա, որպես Միացյալ Թագավորությունում երկար տարիներ Հայաստանը ներկայացրած, արևմտյան աշխարհի ազդեցիկների հետ անձնական բազմաթիվ կապեր ունեցող մարդ, նախագահ, ուղղակի չի կարող անմասն մնալ երկրի կառավարումից:

Այսպիսով Սերժ Սարգսյանի ներքին լեգիտիմության աղբյուրը սպառված է, իսկ արտաքինը՝ հստակ միջնորդավորված, իր իսկ՝ տարբեր ուղղվածության թիմակիցների միջոցով:

Հոդվածը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի մարտի 3-ի համարում:

Տպել
2690 դիտում

Գեղարքունիքում տուն է փլուզվել. 92-ամյա բնակիչը դուրս է բերվել պատգարակով

ՀՀ-ում ԵՄ առաքելությանը կօժտեն լայն լիազորություններով և անձեռնմխելիությամբ. համաձայնագիրը մտել է ԱԺ օրակարգ

Իր ազդեցությունն ընդլայնելու ՆԱՏՕ-ի փորձերը դժվար թե կայունություն ավելացնեն Կովկասում. Պեսկով

Վահագն Խաչատուրյանը շնորհավորել է Վլադիմիր Պուտինին

«Գորիս» ՔԿՀ պետն ազատվել է պաշտոնից և ծառայությունից

Պուտինը վերընտրվելուց հետո առաջին պաշտոնական այցը կկատարի Չինաստան

Ողջունում եմ ՀՀ համերաշխությունն Ուկրաինային և կոչ անում գործընկերներին՝ անել հնարավորը, որ Պուտինը չհաղթի. Ստոլտենբերգ

Սյունիքում ավտովթարի և հրդեհի հետևանքով մահացածներն ընտանիքի անդամներ էին, նրանց թվում կա երեխա. մանրամասներ

Խոշոր ավտովթար Չարենցավանի կամրջի մոտ. 3 մարդ հոսպիտալացվել է

ՆԱՏՕ-ն աջակցում է ՀՀ ինքնիշխանությանը, տարածքային ամբողջականությանն ու խաղաղ ձգտումներին. Ստոլտենբերգ

Խոսքը հայկական գյուղերի մասին չէ. Աղազարյանը՝ Տավուշի 4 համայնքի մասին

МИР քարտերի սպասարկման դադարեցում․ IDBank

Հուսով ենք, որ ՀՀ-ՆԱՏՕ համագործակցության նոր ձևաչափը կհաստատվի. վարչապետ

Մարտի 21-ին Հայաստանին է մոտենալու հաջորդ սառը ցիկլոնը. սպասվում է առատ ձյուն, քամու ուժգնացում

Զախարովան արձագանքել է ՀՀ վարչապետի խոսքերին

Պատկերված անձը որոնվում է նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակներում (տեսանյութ)

Fly Arna-ի լիցենզիան կասեցված է. ՏԿԵ փոխնախարար

Իրանից ժամանած 7 բեռնատարում հայտնաբերվել է ցեմենտի մեջ թաքցված հսկայական քանակությամբ ծխախոտ (տեսանյութ)

ՀՀ վարչապետն ու ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը քննարկել են Հայաստան-Ադրբեջան խաղաղության պայմանագիրը

Տրոլեյբուսը հայտնվել է խրամուղում. շինարարը կտուգանվի (տեսանյութ)

Նիկոլ Փաշինյանը շնորհավորել է Վլադիմիր Պուտինին

Վարչապետի որոշմամբ՝ ՊԵԿ նախագահի առաջին տեղակալ է նշանակվել

Մենք դավաճան, հող ծախող չենք, ձեր թիկունքում ոչ մի բան չենք անելու, թողեք այս ճանապարհով գնանք. Փաշինյանը՝ տավուշցիներին

«Երևան Սիթին» տուգանվել է 10 միլիոն, «Հայփոստ»-ը՝ 2,6 միլիոն դրամով

Առանձնապես խոշոր չափի «Մեթամֆետամինի» ապօրինի շրջանառություն երիտասարդ կնոջ և տղամարդու կողմից. նրանք կալանավորվել են

Նիկոլ Փաշինյանը «TikTok»-ում նոր շարք է սկսել (տեսանյութ)

Ընդդիմությունն ասում է՝ Տավուշի գյուղերն ուզում է տա, Խրեմլուի ղեկավարը ո՞վ է. Փաշինյան

Պակիստանում երկրաշարժ է գրանցվել

Փետրվարին 150 հարկ վճարողի մոտ արձանագրվել է ՀԴՄ կիրառման կանոնների խախտում. հայտնի է տուգանքի չափը

Կոտայքում միմյանց բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը գլխիվայր շրջվել է. կա տուժած

Մի քանի ժամ լույս չի լինի Երևանի և 7 մարզի մի շարք հասցեներում

Որ բանկերի քարտապանները կարող են օգտվել հետվճարի ծրագրից

ԵՄ արտգործնախարարները վերահաստատել են իրենց աջակցությունը Հայաստանին

Դիլիջանի ոլորանները փակ են բեռնատարների համար, մի շարք շրջաններում ձյուն է տեղում

ԱԺ-ն նոր պատգամավոր ունի. Դավիթ Կարապետյանը երդմամբ ստանձնել է պատգամավորի մանդատը

Բախվելուց հետո մեքենաներից մեկը բռնկվել է. ներսում հայտնաբերվել է 4 դի, վարորդի վիճակը ծանր է (լուսանկարներ)

«Միր» քարտերը կդադարեն աշխատել Հայաստանի գրեթե բոլոր բանկերի բանկոմատներում

Միքայել Վարդանյանը Մասիսին նվիրել է 117 մլն դրամ արժողությամբ աղբահավաք մեքենաներ և 230 աղբաման

Սահմանը կանցնի իմ տան միջով, զինվորների ներկայության դեպքում ինչպե՞ս ենք ապրելու էդ տանը. վարչապետը պատասխանել է բնակչին

Սա մեր ապագան կառուցելու միակ տարբերակն է, հեշտ հարց չէ. վարչապետը՝ Կիրանցի բնակիչներին (տեսանյութ)