«Դուք սիֆիլիս ունեք եւ ոչ թե անգինա»

Պաշտոնական հաղորդագրությունը փաստում է, որ 2 շաբաթից լրանում է կառավարության աշխատանքի մեկ տարին: Եթե չազդարարվեր, այդ «հոբելյանը» դժվար թե հիշվեր: Քանի որ այս մեկ տարվա ընթացքում մեր երկրում էական ոչինչ չի փոխվել: Եվ ոչ էլ՝ անէական: Այն դեպքում, երբ մեկ տարին ինչ-որ գործ անելու համար շատ մեծ ժամանակ է. հաշվի առնենք, որ մարդու ծնվելու համար բավարար է ինը ամիսը:

Այս կառավարության ամենատպավորիչը թերեւս վարչապետ Կարեն Կարապետյանի նախընտրական հանդիպումներ էին խորհրդարանական ընտրություններից առաջ. ինչպե՛ս էր կարողանում գյուղացիներին համոզել, որ իրենց բոլոր դժբախտությունների պատճառը հենց իրենք են եւ ոչ ոք՝ իրենցից բացի: Եվ թե ինչպես էր վարչապետն ամեն Աստծո օր հաջողացնում գյուղամեջում կամ գյուղի մշակույթի ակումբներում ընտրողներին ներկայանալ հագուստի նոր եւ հետաքրքիր համադրված տեսականիով: Բայց եթե ՀՀ քաղաքացիները փոփոխությունները չեն նկատում, այդ փոփոխությունները այնքա՜ն տեսանելի են կառավարության շենքից:

Օգոստոսի 31-ին Տնտեսական զարգացման եւ ներդրումների նախարար Սուրեն Կարայանը հայտարարեց. «Քաղաքացին իր մաշկի վրա է զգում, որ տնտեսությունը զարգանում է»:

Այս ամենը հիշեցնում է Միխայիլ Բուլգակովի «Երիտասարդ բժշկի գրառումները» ստեղծագործությունը: Հիվանդը կոկորդի ցավով գնում է բժշկի: «Բայց Դուք սիֆիլիս ունեք»,-պատասխանում է բժիշկը՝ նրան զննելուց հետո: Տեսնելով հիվանդի դեմքի անհաղորդ արտահայտությունը իր սարսափելի ախտորոշման կապակցությամբ՝ բժիշկը սկսում է նկարագրել չբուժվելու դեպքում սիֆիլիսի հնարավոր հետեւանքները՝ կարող է պոկվել քիթը, վնասվելու է ոսկրային համակարգը, հիվանդությունը ժառանգաբար փոխանցվում է երեխային եւ այլն, եւ այլն… Իսկ հիվանդը նեղսրտում է. «Սիֆիլի՛ս, սիֆիլի՛ս…Իսկ կոկորդի ցավի համար ողողումներ չե՞ք նշանակում, գնամ»: Բժշկի հիմնավորումները, թե խնդիրը ոչ թե կոկորդի ցավն է, այլ շատ ավելի վտանգավոր հիվանդություն, բացարձակ չեն ազդում. հիվանդը վստահ է՝ այդ անփորձությունից է երիտասարդ բժիշկը կոկորդի ողողումներ նշանակելու փոխարեն՝ որովայնն ու ոտքերը ստուգում ու դեռ պարտադրում, որ կնոջն էլ ուղարկի բժշկի:

Այս դեպքում՝ երկրի տնտեսությունը, պայմանականորեն, իսկ ավելի ստույգ՝ խիստ բնորոշ սիֆիլիտիկ վիճակում է, իսկ կառավարությունն ՝ իբրեւ բուժում, կոկորդի ողողումներ է նշանակում՝ անանուխի թուրմով:

Այն, որ նոր կառավարությունը որեւէ գործնական ու կտրուկ փոփոխության պատրաստ չէ, վկայում է գործարար Արարատ Թումանյանի օրինակը (այսպիսի օրինակները շատ-շատ են, երբ չինովնիկական ողջ ապարատը անհեթեթ օրենքներով ու վարչարարությամբ աշխատում է ընդդեմ գործարարների): Դեռեւս նախորդ տարվանից մաքսային ծառայությունը անհարկի բարդություններ էր ստեղծում Արարատ Թումանյանի համար՝ Իրանից վառելիք ներկրելիս: Գործարարը փորձել էր իր իրավունքները պաշտպանել. բարձրաձայնել է իր հետ կատարված ապօրինությունները: Ընդ որում, փետրվարին ներկրած խմբաքանակի մի մասը՝ 13 բեռնատար, մաքսայինում 38 օր պահելուց հետո, ստիպված է եղել ետ ուղարկել Իրան՝ կրելով 56 000 դոլարի վնաս:

Եվ ո՞րն է եղել նոր կառավարության արձագանքը: Ս.թ. մարտի 20-ին ՊԵԿ-ը հաղորդագրություն էր տարածել, թե քրեական գործ է հարուցվել՝ սպառողներին խոշոր չափերով խաբելու դեպքի առթիվ ու արգելել է մաքսազերծել գործարար Արարատ Թումանյանին պատկանող «Արագգ» ընկերության ներմուծած վառելիքը:

Նոր կառավարությունից նոր աշխատաոճ, խնդիրներին համարժեք ու արագ լուծումներ տալու միֆն արդեն անցել է: Հնարավո՞ր էր հագուստի նոր ոճ կամ հաճելի արտաքին ունեցող վարչապետով երկրում մթնոլորտ փոխել: Հայաստանում ղեկավար պաշտոնում աշխատանքի նշանակվելու գլխավոր, սակայն չգրված պայմանն է` որեւէ քայլով չվնասել ընդհանուրի (խմբի, կլանի) շահերին: Հասկանալի է, որ այս իշխանությունը` ողջ կազմով, բաղկացած է մարդկանցից, որոնք անձնական պատասխանատվություն չեն ստանձնում եւ չեն էլ ցանկանում ստանձնել՝ ձեւացնելով, թե դեմ չէին լինի փոխել այս ինքնակործան համակարգը, բայց, հասկանում եք, ամեն բան որոշում է մեկ մարդ՝ Սերժ Սարգսյանը:

Ընդ որում, ծույլ ու ոչ նախաձեռնող է նաեւ կառավարության, պայմանականորեն ասենք, ինտելեկտուալ թեւը: Խնդիրն այն է, որ թե՛ ինտելեկտուալը, թե՛ անկիրթը պատրաստ են գործող համակարգին ծառայել իրենց հնարավորությունների սահմանում, անմնացորդ: Անգործունյա այս համակարգը պահելուն ուղղված են թե՛ արտերկրի համալսարաններում ստացած գիտելիքն ու Եվրոպայում յուրացրած քաղաքավարության կանոնները (ճաշի սեղանի շուրջ), թե՛ փողը, բռունցքը, սպառնալիքը: Երկու թեւում էլ հավասարաչափ անտարբեր են, թե որքան տհաճ է հասարակությանը հետեւել իրենց կարիերայի աճին՝ մի դեպքում՝ ռեֆերենտից՝ նախարար, մյուս դեպքում՝ թաղի խուժանից՝ պատգամավոր:

Ակնկալել, թե կառավարության անդամների փոփոխությունից հնարավոր է երկրում զգալի փոփոխությունների հասնել, նշանակում է հասարակությանը վերաբերվել որպես տկարամիտ մարդկանց ամբոխի: Թեեւ այդպես էլ կա. երկրի քաղաքական, տնտեսական ձախողված համակարգի մեղավորներին ընտրությունների ժամանակ վերագրվում են հաղթական տոկոսներ:

Նոր վարչապետին հնարավոր կլիներ հավատալ, եթե ուղիղ եթերով հեռարձակվեր, թե ինչպես, դիցուք, կառավարության նիստի ժամանակ գործարար Արարատ Թումանյանին միտումնավոր վնաս հասցնող չինովնիկին ձեռնաշղթաներ հագցնեին ու ցուցադրեին նրա՝ ԱԱԾ միջանցքում գլխիկոր քայլելու կադրերը: Նշեին, որ այսինչ այսինչյանը մեղադրվում է իր պաշտոնական դիրքը չարաշահելու, կոնկրետ այսինչ գործարարի աշխատանքին միտումնավոր խոչընդոտելու համար: Իսկ Հայաստանը շրջափակման ու պատերազմական իրավիճակում գտնվող երկիր է, նման երկրի համար տնտեսությունը ռազմավարական նշանակություն ունի: Հետեւաբար՝ այդ պաշտոնյան մեղադրվում է Հայաստանի Հանրապետության հիմքերը սասանելու մեջ: Հետեւաբար, մեղադրվում է հայրենիքի դավաճանության մեջ: Իսկ օրենքը չափազանց խիստ է հայրենիքի դավաճանների հանդեպ:

Սակայն ի սկզբանե Կարեն կարապետյանն իրեն ապահովագրեց կոնկրետ գործողություններից՝ 2017 թ. հունվարի 13-ին, ասելով. «Ինձ մլիցա մի սարքեք»:

Վարչապետը նախընտրում է աշխատել սպիտակ ձեռնոցներով: Իսկ դրանց չկեղտոտվելու միակ պայմանը ոչինչ չանելն է: Այնպես որ, նոր կառավարության հոբելյանական մեկ տարին նշելիս տոնախմբություններ չի ենթադրվում:

Լիլիթ Ավագյան