Ռուսների մոտ ստացվում է նսեմացնող օրեր ընտրել. քաղաքագետը՝ Պուտին-Սարգսյան հանդիպման մասին

Այսօր Սերժ Սարգսյանն աշխատանքային այցով մեկնել է Ռուսաստանի Դաշնություն՝ Սոչի, որտեղ հանդիպում կունենա ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ:  Նախագահականի հաղորդագրության համաձայն՝ նախատեսվում է, որ բարձր մակարդակի բանակցությունների ժամանակ անդրադարձ կլինի նաև ԵԱՏՄ եւ ՀԱՊԿ շրջանակներում համագործակցության զարգացման հեռանկարներին առնչվող հարցերին:

Նախագահների հանդիպման սպասելիքների վերաբերյալ armtimes.com-ը զրուցել է քաղաքագետ, Միջազգային եւ անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի փորձագետ Ռուբեն Մեհրաբյանի հետ:

- Պարոն Մեհրաբյան, Պուտին-Սարգսյան հանդիպումը պայմանավորո՞ւմ եք ռուս-թուրքական մերձեցմամբ, քանի որ վերջին մեկ շաբաթվա ընթացքում ակտիվորեն քննարկվում է Թուրքիայի անդամակցության հեռանկարը ԵԱՏՄ-ին:

- Հանդիպումը պայմանավորված է երկուստեք դիրքորոշումներ ճշտելու անհրաժեշտությամբ, որովհետեւ իրավիճակ է փոխվել: Իրավիճակը փոխվել է այն իրավիճակով, որ ՌԴ-ի վրա դրված է աննախադեպ պատժամիջոցներ, բացի դրանից ՌԴ-ն արել է քայլեր, որով իրեն դրել է էլ ավելի դժվար կացության մեջ: Դրա օրինակներից է ամերիկացի դիվանագետների թվի կրճատումը, որը բարդություն է ստեղծում հենց ռուսաստանցիների համար, եւ դա փաստորեն, Ռուսաստանին դնում է միջազգային հարաբերություններում միանգամայն այլ քաղաքական կարգավիճակի մեջ: Մոտավորապես՝ ԽՍՀՄ-ի ուրվագծեր են ի հայտ գալիս: Դրանք իրավիճակներ են, որոնց հետ Հայաստանը կապ չունի, եւ չպետք է կապ ունենա:

Հետեւաբար, այս փոփոխված իրավիճակը, նաեւ այն, որ Հայաստանը պատրաստվում է ԵՄ-ի հետ ստորագրել համաձայնագիր, Հայաստանը պետք է նաեւ ակտիվացնի իր հարաբերություններն Իրանի եւ Չինաստանի հետ: Բնականաբար, այն բոլոր հեքիաթները, որ դա կամուրջ է ԵԱՏՄ-ի հետ, իմաստ չունի քննարկել, որովհետեւ Իրանը ԵԱՏՄ դուրս գալու համար ոչ թե պետք է գա միության հետ սահման չունեցող Հայաստան, այլ Կասպից ծովով ուղիղ ճանապարհով դեպի Աստրախան: Այս հարցերում պետք է ճշգրտություններ մտցնեն: Դրա համար կողմերն այսօր պետք է հասկանան, թե դիմացինն ինչ է ուզում, եւ ինչպես է պատկերացնում հետագա զարգացումները:

- ԵԱՏՄ-ին Թուրքիայի հնարավոր անդամակցության հետ կապված ՌԴ-ին պետք է հասկանա Հայաստանի՞ դիրքորոշումը, թե՞ պարզապես, պետք է մեզ տեղեկացնեն, որ իրավիճակն այսպիսին է եւ պետք է համակերպվել դրա հետ:

- Երեւանում դեռ ջուրը չտեսած պետք չէ բոբիկանալ: Ես լուրջ չեմ ընդունում Թուրքիայի այդ հայտարարությունը, չնայած դա պաշտոնական հայտարարություն է: Դա «базар»-ի տրամաբանության մեջ արված հայտարարություն է: Նրանք ուղղակի ռուսների հոգու թույլ լարերը լավ գիտեն, եւ փորձում են նրբորեն քորել ռուսների քոր եկած տեղերը, որ, օրինակ, լոլիկների վրայի արգելքը հանվի: Թուրքիան ԵՄ-ի հետ ընդհանուր մաքսային տարածքում է գտնվում, եւ նման քայլ անելու համար, նախ եւ առաջ, պետք է Բրյուսելից ազդակներ ստանա, Բրյուսելը առնվազն պետք է չառարկի դրան: Երկրորդ՝ Թուրքիայի տնտեսական բարեկեցությունը կապված է այդ ընդհանուր մաքսային տարածքից, որը Թուրքիան երբեք չի զիջի հանուն ինչ-որ բանի, հանուն լոլիկների կամ հանուն «наташа»-ների, որոնք գալիս են Թուրքիա: Երեւանում ուրախանում են: Մեկն ասում է՝ ինչ լավ է, սահմանը կբացվի, մյուսն ասում է՝ ինչ ահավոր է, մեզ կկլանեն, կուլ կտան: Սա ընդամենը հայտարարություն էր, ասեցին ու անցան առաջ: Առայժմ որեւէ քայլ չկա եւ ես վստահ եմ՝ չի էլ լինելու:

- Ենթադրո՞ւմ եք նաեւ, որ այսօրվա հանդիպման ժամանակ անդրադարձ կլինի Հայաստան-ԵՄ համաձայնագրի ստորագրման հարցին:

- Անպայման, որովհետեւ մինչ օրս Ռուսաստանը դիրքորոշում չունի այս հարցում:

- Օրերս վարչապետ Կարեն Կարապետյանը խոսելով ԵՄ-ի հետ համաձայնագրի ստորագրման մասին ասաց, որ առայժմ խոչընդոտներ չկան:

- Վարչապետն ասաց, որ Հայաստանը շատ ամուր քայլերով գնում է դեպի ստորագրման, սակայն խուսափեց վստահություն հայտնել, որ դա, այնուամենայնիվ, տեղի կունենա: Այդ զգուշավորությունը պայմանավորված է մի բանով: Ի վերջո, խոսքը գնում է մի փաստաթղթի մասին, որն արդեն նախաստորագրվել է: Որ ասում են՝ բանակցությունները գնում են, դա իմ խորին համոզմամբ՝ ՌԴ-ի հետ բանակցություններին է վերաբերվում: ՌԴ-ն առայժմ դիրքորոշում չունի, եւ Կարեն Կարապետյանի զգուշավորությունը դրանով է պայմանավորված:

- Պուտին-Սարգսյան այսօրվա հանդիպման օրը զուգադիպում է Հայաստանի անկախության հռչակագրի ընդունման օրվա հետ: Պատահականությու՞ն է հենց այս օրը հանդիպում նշանակելը, թե՞ ինչ-որ ենթատեքստ կա դրանում:

- Նախ՝ շնորհավորում եմ ձեզ այսօրվա առթիվ, եւ կարծում եմ, այսօր շատ կարեւոր օր է Հայաստանի պատմության համար: Դա ավելի շատ հոգեբանության եւ հոգեբուժության ոլորտներից է, թե ռուսներն ինչով են պայմանավորել հենց այս օրը նշանակել Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպման օր: Մյուս կողմից՝ ռուսների մոտ լավ է ստացվում հատուկ նրբագեղությամբ ընտրել այնպիսի ամիս, ամսաթվեր, որը պետք է հնարավորինս նսեմացնի եւ ստորացնի Հայաստանին: Մասնավորապես՝ դեկտեմբերի 2-ին Վլադիմիր Պուտինի գալը Հայաստան (1920 թվականի դեկտեմբերի 2-ն Առաջին հանրապետության գոյության դադարեցման օրն է-հեղ.): Ես չեմ ուզում ինչ-որ խորհրդանիշների հետեւից ընկնել, ես չեմ կարող իմանալ, թե ռուսների մտքում ինչ է կատարվում, բայց, այնուամենայնիվ, այդ տպավորությունը մնում է, նստվածքը մնում է: