Թխվածքաբլիթ՝ միտինգ չանելու դիմաց իսկ ընդդիմությունը հեղափոխության կոչ է անում

Տպագրվել է «Հայկական Ժամանակ» օրաթերթի՝ 2004 թվականի փետրվարի 27-ի համարում

Երեկ, ավանդաբար դաշնակցական կողմնորոշում ունեցող Գառնի գյուղում, «Արդարություն» դաշինքի ղեկավարների հետ հանդիպմանը եկել էր մոտ 1000 մարդ: Նրանցից ոմանք ոտքով էին եկել 22 կիլոմետր հեռու գտնվող Աբովյան քաղաքից, քանզի ուղիղ մեկ շաբաթ տեղի իշխանությունները «բացատրական» աշխատանք էին տարել երթուղայինների բոլոր վարորդների հետ, որոնց հիմնական մասն այդ օրը աշխատել էր տնից դուրս չգալ: Ի դեպ, երբ հանրահավաքի հավաքված մարդիկ տեսան լրագրողներին, անմիջապես շրջապատեցին ու սկսեցին պատմել, թե ինչպես, ահա արդեն քանի օր է, ոստիկանները մտնում են տուն առ տուն, իրենց ամուսիններին հրավիրում են բաժին ու «ագիտպրոպագանդա» անում Դեմիրճյանի թերությունների եւ Քոչարյանի առավելությունների մասին:

Սույն «ագիտպրոպը», ինչպես պատմեց գառնեցի Վարսիկը, ուղեկցվում է «պեչենի բաժանելով»: «Համոզում են ու ձեռքի հետ էլ պեչենի են հյուրասիրում, որ ուտես: Յանի, որ իրենց տված պեչենին կերա՝ Քոչարյանն աչքիս հրեշտակ է երեւալու»,- պատմում էր գառնեցի կինը: Իհարկե, տեղի իրավապահները միանշանակ հերքեցին, որ  իրենք որեւէ «պրոֆիլակտիկա» են անցկացրել գյուղացիների շրջանում: «Սուտ է»,- կարճ եւ կոնկրետ պատասխանեց Կոտայքի մարզի ոստիկանության պետի տեղակալ Գրիգորյանը: Իսկ նրա ենթականերից մեկն էլ ավելացրեց, որ իրենք եկել են հանրահավաքի, որպեսզի ժողովրդի կողմից ԱԺ պատգամավորների նկատմամբ ոտնձգություններ կատարվելու դեպքում պաշտպանեն պատգամավորներին:

Երիտասարդ մի աղջիկ էլ բռնել էր Գառնիի միջնակարգ դպրոցի դուռն ու թույլ չէր տալիս, որ դասերն ավարտած դպրոցականները դուրս գան շենքից: Մեր հարցին, թե դո՞ւռն ինչի ես պահել, ընկերուհին պատասխանեց. «Որ ոտքի տակ չընկնեն»:  Ինչեւէ, չնայած ոստիկանների մտավախությանը, գառնեցիներից ոչ մեկը «Արդարություն» դաշինքի պատգամավորների նկատմամբ ոտնձգություն անելու ցանկություն այդպես էլ, ողջ հանրահավաքի ընթացքում, չցուցաբերեց: Փոխարենը, Ռոբերտ Քոչարյանի եւ Սերժ Սարգսյանի հասցեին հնչեցին այնպիսի հայհոյանքներ, որ կարելի է ներառել հայկական «սլենգի» բառարանում:

Միտինգավորներին հատկապես զայրացրել էր Քոչարյանի վերջին սպորտային նվաճումը՝ տուռնիկի վրա. «Ադրբեջանցիները հայ սպային մորթած իրենց լակոտին ազգի հերոս են հռչակում, իսկ Քոչարյանը տուռնիկի վրա թռվռում է»,- գոռում էր գառնեցի Սիլվա Միքայելյանն ու պահանջում այդ տուռնիկից կախել Քոչարյանի բոլոր կամակատարներին: Ուղիղ մեկ ժամ, մինչեւ «Արդարություն» դաշինքի լիդերների ժամանումը, ժողովուրդը, անասելի ատելությամբ, մեկ-մեկ գրողի ծոցն ուղարկեց ու թաղեց բոլոր իշխանավորներին՝ հատուկ «ուշադրության» արժանացնելով վերջիններիս անցավորների գերեզմաններին ու բալեքին:

Այդուհանդերձ, ի տարբերություն 2003-ի փետրվարյան հանրահավաքների, ժողովուրդն այս անգամ առանձնապես բարեկամական չէր տրամադրված նաեւ ընդդիմության նկատմամբ: «Դու ես մեղավոր: Մարտի 8-ին մենք Սահրադյանին տեղում կսպանեինք, դու չթողեցիր: Թող տանեին բերդ, այս կյանքը բերդից էլ վատ է»,- Ստեփան Դեմիրճյանին դիմելով՝ ասաց 2003-ի մարտի 8-ին տեղի ունեցած կանանց միտինգի մասնակիցներից մեկը: Սրան ի պատասխան, ՀԺԿ նախագահ Ստեփան Դեմիրճյանն ասաց. «Ի սեր Աստծո, ոչ ոքի պետք չէ սպանել. բոլորի հարցերն էլ լուծելու ենք»:  Ընդհանրապես, ընդդիմության վերսկսած այս հանրահավաքների մթնոլորտը էապես տարբերվում էր 2003-ի նախընտրական հանրահավաքների մթնոլորտից:

Եթե 2003-ի փետրվարին ընդդիմության լիդերները ժողովրդին համբերության կոչեր էին անում եւ հայտարարում, թե իրենք ծայրահեղ քայլերի չեն գնա, ապա երեկ, Գառնիում, «Արդարություն» դաշինքի ղեկավարները ժողովրդին կոչ էին անում պատրաստ լինել հեղափոխության: «Մենք առայժմ մեկ փորձ եւս կանենք առանց հրացանի, առանց արյունահեղության, միայն բիլակներով եւ ֆիզիկական ուժ գործադրելով, քշել այս իշխանություններին: Այդ միակ փորձը վստահության հանրաքվեն է: Բայց որ դրան էլ դեմ գնացին, ի՞նչ արած, կարելի է այդ կարմիր հեղուկի (արյան- խմբ.) բեռի տակ մտնել»,- հայտարարեց Արշակ Սադոյանը:

Իսկ «Արդարություն» դաշինքի քարտուղար Վիկտոր Դալլաքյանը, դիմելով գառնեցիներին, ասաց. «Քիչ մնաց. մենք կասենք օրն ու ժամը, ձեզ հետ միասին կշրջապատենք նախագահական նստավայրն ու չենք հեռանա այնքան ժամանակ՝ մինչեւ ղարաբաղյան կլանի պարագլուխը չտապալվի: Ձեզ հետ միասին, ժողովրդի ակտիվ աջակցությամբ մենք ջարդելու ենք ղարաբաղյան կլանի պարագլուխների ողնաշարը»: «Էս մի անգամ հանկարծ ժողովրդին «չքաշեք» ու ճամփի կեսից ետ չդառնաք: Թե չէ այս անգամ ձեզ էլ ենք նրանց հետ քշելու երկրից»,- Դալլաքյանի ելույթին ի պատասխան ասաց գառնեցի մի տղամարդ:

«Հանրապետություն» կուսակցության նախագահ Ալբերտ Բազեյանն էլ հայտարարեց. «Տեղը, օրն ու ժամը, ժողովուրդ, մենք կասենք: Մենք  բազմաթիվ ընկերներ ունենք ե՛ւ բանակում, ե՛ւ ոստիկանության կազմում, ու նրանք մեզ տեղյակ  են պահել, որ իրենք չեն կատարելու ժողովրդի վրա կրակելու հրամանը: Այնպես որ, Քոչարյանը միանշանակ հեռանալու է»: Ինչեւէ, Գառնիում, ժողովրդի հետ հանդիպումից, ակնհայտ երեւում էր այն կատաղի ատելությունը, որ կա իշխանությունների նկատմամբ: Այդուհանդերձ, չնայած ժողովուրդը ծափահարում էր ընդդիմության ներկայացուցիչներին, բայց այլեւս չէր ընդունում որպես փրկիչների: Ի դեպ, գառնեցիները դգժոհ էին նաեւ լրագրողներից:

«Գալիս, միկրոֆոնը դեմ եք տալիս, բայց տելեվիզորը միացնում ու մի բան ենք տեսնում, թե ինչպես է Քոչարյանը լիժա քշում»,- բողոքում էին տեղացիները: Այսպիսով, կարելի է արձանագրել, որ ժողովուրդն իր հույսն այլեւս դրել է միայն իր վրա: «Մեր ուզածն էլ հենց դա է: Այն պահին, երբ ժողովուրդը հույսը կդնի միայն իր ուժերի վրա եւ կհասկանա, որ ինքն է երկրի տերը, մեզ համար շատ ավելի հեշտ կլինի, ժողովրդի աջակցությամբ, երկրում վերականգնել սահմանադրական տապալված կարգը»,- մեր դիտարկմանն ի պատասխան ասացին «Արդարություն» դաշինքի լիդերները:

Նաիրա  Զոհրաբյան