Երևան
16 °C
Փարիզում լույս տեսնող «Նոր Յառաջ» պարբերականը դեկտեմբերի 23-ի համարում հարցազրույց է տպագրել Նիկոլ Փաշինյանի հետ: Ստորեւ ներկայացնում ենք հարցազրույցն ամբողջությամբ:
«Նոր Յառաջ» - Ձեր կարծիքով՝ Հայաստանի ընդդիմությունն անկա՞խ է:
Ն. Փաշինյան - Ես «Քաղաքացիական պայմանագիր» միավորման կառավարման խորհրդի անդամ եմ, ու մենք կարծում ենք, որ Հայաստանին անհրաժեշտ է նոր ընդդիմադիր օրակարգ, նոր ընդդիմադիր առաջնորդություն, նոր՝ ինստիտուցիոնալ ընդդիմություն: Սա նշանակում է, որ համարում ենք, որ Հայաստանում չկա այդպիսի ընդդիմություն: Եթե լիներ, մենք ուղղակի կաջակցեինք նրան, կմիանայինք նրան եւ ոչ թե կփորձեինք ստեղծել նորը: Հայաստանում կան ընդդիմադիր կուսակցություններ, ընդդիմադիր խմբեր եւ անհատներ, բայց կառուցվածքային, ինստիտուցիոնալ ընդդիմություն գոյություն չունի: Մեր խնդիրը այդպիսի ընդդիմության ձեւավորումն է: Ինչ վերաբերում է ընդդիմություն արտահայտությանն ընդհանրապես, Հայաստանում հիմա այն ավելի ու ավելի քիչ է օգտագործվում: Այն սկսել է փոխարինվել «ոչ իշխանություն» հասկացությամբ: Խոսքը, մասնավորապես, ոչ իշխանական եռյակի մասին է: Եռյակի դոմինանտ ուժը՝ ԲՀԿ-ն, իրեն ընդդիմություն չի համարում, բայց ղեկավարում է ընդդիմադիր հռչակված քաղաքական պրոցես՝ ըստ էության միջանկյալ դիրք գրավելով իշխանության եւ ընդդիմության միջեւ: Ոմանք կրծում են, որ դա ոչ թե միջանկյալ դիրք է, այլ կամուրջ, կապ, կապվածություն: Եւ այս տեսակետը գոյության իրավունք ունի:
«Նոր Յառաջ» - Սերժ Սարգսյանին պաշտոնանկ անելու ձեր վերջին նախաձեռնությանը չմասնակցելու՝ եռյակի տված պատճառաբանություններից դատելով՝ կհասկանանք, որ ոչ մի բան հնարավոր չէ անել: Ի՞նչ է ձեր կարծիքը:
Ն. Փաշինյան - Որեւէ բան անելու համար հարկավոր է ունենալ դա անելու համար անհրաժեշտ գործիք: Իշխանափոխություն անելու գործիքը ինստիտուցիոնալ ընդդիմությունն է, ինչն էլ մենք փորձում ենք ստեղծել: Երբ կունենանք ինստիտուցիոնալ ընդդիմություն, կիրականացնենք նաեւ փոփոխություններ, այդ թվում՝ իշխանության փոփոխություն: Ու քանի դեռ չունենք ինստիտուցիոնալ ընդդիմություն, առաջնային հարց է դառնում դրա ստեղծումը, ձեւավորումը:
«Նոր Յառաջ» - Ինչպե՞ս կարելի է դարմանել իրավիճակը:
Ն. Փաշինյան - Ինստիտուցիոնալ ընդդիմության չգոյությունն է, որ իշխանությանը թույլ է տալիս անվերջ պահել իշխանությունը, եւ ինստիտուցիոնալ ընդդիմությունն է, որ կկարողանա իրականացնել իշխանափոխություն: Թույլ տվեք պարզաբանել, թե ինչ նկատի ունեմ ինստիտուցիոնալ ընդդիմություն ասելով: Դա բնորոշվում է երեք առանցքային կետով.
Առաջին. ինստիտուցիոնալ ընդդիմությունը պետք է ունենա Հայաստանի ապագայի հստակ ծրագիր, թե իշխանության հասնելու պարագայում ի՞նչն է ինքը Հայաստանում փոխելու եւ ինչպես:
Երկրորդ. պետք է ունենա քաղաքական ընդարձակ թիմ եւ ձեւավորի ստվերային կառավարություն, որի կազմը կներկայացվի հանրությանը:
Եւ երրորդը. ինստիտուցիոնալ ընդդիմությունը պետք է կարողանա Հայաստանում գոյություն ունեցող բոլոր՝ 1988 ընտրական տեղամասերում ապահովել առնվազն երեք վստահված անձ՝ ընտրական պրոցեսը վերահսկելու համար:
Այս ամենը ունենալով՝ պիտի մասնակցի խորհրդարանական եւ նախագահական ընտրություններին եւ հաղթի: Ես գիտեմ, որ շատերն են թերահավատ ընտրական պրոցեսի նկատմամբ: Բայց հավաստիացնում եմ, Հայաստանում երբեք չի եղել ընդդիմություն, որ ապահոված լիներ վերը թվարկած երեք կետերը: Եթե ապահովեր, կհաղթեր ընտրություններում, որքան էլ իշխանությունները կեղծարար են: Եթե չկարողանար ընտրությունների պաշտոնական արդյունքներով հաղթանակ ապահովել, թավշյա հեղափոխությամբ իշխանությունը կհեռացներ հաստատ:
«Նոր Յառաջ» - Ինչպե՞ս կերեւակայեք Հայաստանը մեկ տասնամյակ հետո:
Ն. Փաշինյան - «Քաղաքացիական պայմանագիր» միավորման ծրագրում գրված է, որ Հայաստանի բնակչությունը առաջիկա քսան տարիներին պետք է կրկնապատկվի: Եւ այս կրկնապատկման կարեւորագույն գործիքը սփյուռքահայերի զանգվածային վերադարձն է Հայաստան, որ մենք անվանում ենք Մեծ հայրենադարձություն: Բայց հասկանում ենք, որ սա տեղի չի ունենա, քանի դեռ Հայաստանում տեղի չեն ունեցել քաղաքական փոփոխություններ, քանի դեռ չի հաստատվել անկախ դատական համակարգ, քանի դեռ չեն վերացվել մոնոպոլիաները, չի փոխվել մթնոլորտը մեր երկրում: Մեր ամբողջ քաղաքական գործունեությունը նվիրված է այս հարցերը լուծելուն, իսկ այդ հարցերը պիտի լուծենք հանուն մեկ նպատակի, հանուն Մեծ հայրենադարձության: Հայ ժողովուրդը Հայաստան պետությունը ստեղծել է երկրագնդի վրա իր տունը, իր հասցեն ունենալու համար: Եւ մենք կարծում ենք, որ Հայաստանի Հանրապետության գործառույթը հայության մարդկային, տնտեսական, գիտական, մշակութային, ֆինանսական ներուժը Հայաստանի տարածքում կենտրոնացնելն ու այդ ներուժի անվտանգությունն ու բնականոն զարգացումն ապահովելն է: Իմ գործունեությունն ամբողջությամբ նվիրված է այս գործառույթի իրականացմանը:
«Նոր Յառաջ» - Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը համակերպված կթվա ԵՏՄ-ին: Ի՞նչ կմտածեք այս մասին:
Ն. Փաշինյան - Այո, պարոն Տեր-Պետրոսյանն այս առիթով բազմիցս արտահայտվել է, նա ԵՏՄ-ին Հայաստանի անդամակցելը համարել է անշրջելի: Կարծում եմ՝ Հայաստանի բոլոր ժամանակների իշխանություններն այսպես են մտածում նաեւ այն պատճառով, որ նրանք կաթիլ-կաթիլ զիջել են Հայաստանի անկախությունը եւ մարդկանց կանգնեցրել պետականության մսխման փաստի առաջ: Ինքս ԱԺ-ում դեմ եմ քվեարկել ԵՏՄ-ին Հայաստանի անդամակցությանը եւ ասել եմ, որ դա Հայաստանը մեկուսացնելու ծրագիր է: Ադրբեջանն ու Թուրքիան Հայաստանը մեկուսացրել են Արեւելքից եւ Արեւմուտքից, ԵՏՄ-ն Հայաստանը մեկուսացնելու է Հյուսիսից եւ Հարավից՝ խոչընդոտելով մեր ռազմավարական կապերի ամրապնդմանը Իրանի եւ Վրաստանի հետ: Ինձ համար մեր ինքնիշխանության ամրապնդման կարեւորագույն գործոնն այն է, որ Հայաստանը կարողանա տարանցիկ ճանապարհ դառնալ իրանական գազի համար: Մեր հարեւան Իրանը, հիշեցնեմ, բնական գազի պաշարներով աշխարհում երկրորդ երկիրն է՝ Ռուսաստանից հետո: Իրանի շուրջ մթնոլորտը փոխվում է, եւ կարծում եմ՝ մոտ ապագայում իրանական գազը հոսելու է դեպի Արեւմուտք: Հայաստանի խնդիրը այդ տարանցման հիմնական ճանապարհ դառնալն է, իսկ ԵՏՄ-ին անդամակցելու պայմանագիրը մի հսկա խոչընդոտ է դրա համար:
«Նոր Յառաջ» - ՀՅԴ-ն սփյուռքի մեջ կըսե, թե ինքը ընդդիմադիր է: Այդպե՞ս է իրականությունը Հայաստանի մեջ:
Ն. Փաշինյան - ՀՅ դաշնակցությունը 1998 թվականից հետո գրեթե մշտապես սերտ համագործակցության մեջ է իշխանության հետ: Հիմա էլ ՀՅԴ-ի եւ իշխանության դիրքորոշումները մերձեցել են սահմանադրական փոփոխություններ անելու՝ Սերժ Սարգսյանի մտադրության շնորհիվ: ՀՅԴ-ն կառավարման խորհրդարանական համակարգի կողմնակից է, եւ քանի որ Սերժ Սարգսյանը հայտարարում է, թե պատրաստ է այդ բովանդակությամբ սահմանադրական փոփոխություններ անել, ՀՅԴ-ն լիովին աջակցում է այդ գործընթացը:
«Նոր Յառաջ» - Ի՞նչ է ձեր կարծիքը հայ-թուրքական պրոտոկոլներու մասին:
Ն. Փաշինյան - Ինչպես գիտեք, ԱԺ-ին եմ ներկայացրել Սերժ Սարգսյանին պաշտոնանկ անելու որոշման նախագիծ: Այդ նախագծում հայ-թուրքական արձանագրությունների կետերից մեկը Սարգսյանին պաշտոնանկ անելու կարեւորագույն հիմք է: Խոսքը հայ եւ թուրք պատմաբանների տխրահռչակ հանձնաժողով ստեղծելու դրույթի մասին է: Իմ հեղինակած նախագծում հիմնավորվում է, որ դա պետական դավաճանություն է:
«Նոր Յառաջ» - Ըստ ձեզ՝ ի՞նչ է սփյուռքի դերը Հայաստանի համար: Ի՞նչ պետք է ընիր, որ չըրավ եւ հիմա ինչ պետք է ընի:
Ն. Փաշինյան - Իմ համոզմամբ, սփյուռքը պետք է աջակցի ինստիտուցիոնալ ընդդիմության ձեւավորմանը: Պետք է նախ՝ իր ինտելեկտուալ ներուժով օգնի Հայաստանի ապագայի ծրագրի, նախագծի ձեւակերպմանը: Սփյուռքում կան բազմաթիվ մասնագետներ, ովքեր պետք է մասնակցեն այս աշխատանքին եւ ներգրավվեն ստվերային, ապա եւ իրական կառավարության մեջ: Ես կարծում եմ, որ ապագա կառավարությունը պետք է հավասարապես կազմված լինի կիսով չափ հայաստանցի, կիսով չափ՝ սփյուռքահայ գործիչներից: Եւ հետո՝ սփյուռքում պետք է դիտորդական խմբեր ձեւավորվեն ընտրական պրոցեսները Հայաստանում վերահսկելու համար: Մի քանի հազար սփյուռքահայ դիտորդ պետք է ընտրությունների ժամանակ գա Հայաստան եւ վերահսկի ընտրական պրոցեսը: Եթե այս պայմաններում ընտրություններին մասնակցի իմ նշած ինստիտուցիոնալ ընդդիմությունը, համոզված եղեք՝ իշխանափոխությունը կդառնա անխուսափելի:
«Նոր Յառաջ» - Ի՞նչ է ձեր կարծիքով ճգնաժամից դուրս գալու ձեր ռազմավարության եւ մարտավարական պատկերացումը:
Ն. Փաշինյան - Ինստիտուցիոնալ ընդդիմություն: Այսինքն, նախ՝ Ապագա Հայաստանի նախագիծ, ծրագիր, որը հասկանալի լինի շարքային մարդու համար: Երկրորդը՝ ապագա կառավարության անվանական ցանկի ձեւավորում. կարեւոր է, որ հանրությունը տեղյակ լինի, թե կոնկրետ ովքեր են ստանձնելու Հայաստանի կառավարումը իշխանության փոփոխությունից հետո: Երրորդ՝ քաղաքական-կուսակցական կառույց, որ մասնաճյուղեր կունենա Հայաստանի բոլոր մարզերում, բոլոր բնակավայրերում եւ կկարողանա բոլոր ընտրական տեղամասերի համար ձեւավորել վստահված անձանց չորս հոգանոց խմբեր: Եւ վերջապես չորրորդ՝ վեց հազար հոգանոց դիտորդական առաքելություն՝ սփյուռքից, որ ընտրությունների օրը կգա Հայաստան՝ նկարահանող, լուսանկարահանող սարքերով, եւ բոլոր տեղամասերում կվերահսկի ընտրական գործընթացը: Այս չորս կետերը ունենալուն պես՝ մենք կհաղթենք ընտրություններում եւ կիրականացնենք քաղաքակիրթ իշխանափոխություն:
Նիկոլ Փաշինյանն ուղերձ է հղել Հայաստանի եզդիական համայնքի ներկայացուցիչներին Նոր տարվա` Մալաքե Թաուսի առթիվ
Երևանի և Կոտայքի որոշ հասցեներում մի քանի ժամ լույս չի լինի
Արայիկ Հարությունյանը ներկայացրել է հաղորդակցության նոր ճարտարապետության հիմքում դրված առաջնահերթությունները
Ֆրանսիան խորհրդակցությունների համար հետ է կանչել Ադրբեջանում իր դեսպանին
ՊՍԺ-ն խոշոր հաշվով հաղթել է Բարսելոնային և դուրս եկել կիսաեզրափակիչ
Խոշոր ավտովթար Երևանում, մեքենաներից մեկը գլխիվայր շրջվել է
Երևանում նախորդ տարի հիմնված անտառներում և վերականգնված կանաչ գոտիներում ծառերի կպչողականությունը 95 տոկոս է (տեսանյութ)
Ադրբեջանը շարունակում է «վերականգնում» անվան տակ այլանդակել Շուշիի Ղազանչեցոց տաճարը (լուսանկարներ)
Սկսվել է ռուս խաղաղապահ կոնտինգենտի՝ Լեռնային Ղարաբաղից դուրս գալու գործընթացը
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ
2 վավերագրական, 17 գեղարվեստական ֆիլմեր, 1 անիմացիոն մուլտֆիլմ և ոչ մի մրցանակ․ Ջանիբեկյանը գրառում է արել
Նաիրա Զոհրաբյանը «գտել է» իրեն հոգեհարազատ արժեհամակարգի կրողին ու բացել խոսքի համար պատասխանատու օրգանը
Հանգամանքներն այլ են, Արևմուտքը չի կարող Ուկրաինային տրամադրել նույն օգնությունը, ինչ Իսրայելին․ Բորել
Սամվել Վարդանյանը ՄԻՊ ներկայացուցիչների հետ առանձնազրույցում իր հետ տեղի ունեցածին առնչվող մանրամասներ է հայտնել
«Ուիգմոր կանանց և երեխաների հիվանդանոց»-ը հայտարարություն է տարածել
«Մեղրաձոր Գոլդ»-ի աշխատակիցը շուրջ 3 տարի գաղտնի մտել է հանքավայր, հափշտակել մի քանի միլիոն դրամի ոսկու հանքանյութ
Ինչ է նշանակում՝ իմ հանդեպ դատաստան ես տեսնում՝ օրենքո՞վ, թե՞ տնեցիքով եք որոշել. Սուքիասյան
Վրաստանում կրքերը չեն հանդարտվում․ խորհրդարանի մուտքի մոտ բախում է եղել ցուցարարների և ոստիկանության միջև (տեսանյութ)
Երևանի քաղաքապետի որոշմամբ Շենգավիթում 22 ավտոտնակ կքանդվի
ԱՄՆ-ԵՄ հարաբերությունների խորացումն ու զարգացումը չենք հակադրում մեր տարածաշրջանային հարաբերություններին․ Նիկոլ Փաշինյան
Սամվել Վարդանյանի ծեծի ենթարկվելու վերաբերյալ հայտարարությունների առթիվ ծառայողական քննություն է նշանակվել
Ժաննա Անդրեասյանը կգործուղվի Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորություն
37-ամյա տղամարդը խորտկարանում «կերել-խմել», առանց վճարելու փախել է
Կոստանյանը ՀՀ-ում նորանշանակ ՄԱԿ մշտական համակարգողին է ներկայացրել բռնի տեղահանվածներին առնչվող հումանիտար հարցերը
Պենտագոնի ղեկավարն առաջին հեռախոսազրույցն է ունեցել Չինաստանի պաշտպանության նոր նախարարի հետ
ՀՀ նախագահն ու «Մոդեքս»-ի տնօրենը պայմանավորվածություն են ձեռք բերել շարունակել համագործակցությունը
Դուբայում հորդառատ անձրևները չեն դադարում․ հեղեղվել են ճանապարհներ ու մետրոներ (լուսանկարներ)
Գևորգ Պապոյանն ու Ռայմունդ Յելեն սննդի արդյունաբերության ոլորտում հետագա համագործակցության վերաբերյալ մտքեր են փոխանակել
Պռոշյան գյուղի Չաուշի խճուղում պայթեցման աշխատանքներ կիրականացվեն․ մայրուղին փակ կլինի
Մեկ դար անց եզդիների նահատակությունը կրկնությունն է հայերի՝ 1915 թվականի նահատակության․ Ֆրանսիայի դեսպան
Աշխատավարձերի մասին խեղաթյուրված տվյալներ ներկայացնելով ՍՊԸ-ն պետությունից շուրջ 50 մլն դրամի հարկ է թաքցրել
Արայիկ Հարությունյանը ներկայացրել է հաղորդակցության նոր ճարտարապետության հիմքում դրված առաջնահերթություններն ու ծրագրերը
Հայկավան-Բամբակաշատ ճանապարհին մեքենաներ են բախվել․ տուժածները հոսպիտալացվել են
Ադրբեջանը խախտում է հայ գերիների կեցության միջազգայնորեն սահմանված նորմերը․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան
Իրանը դեմ է տարածաշրջանում լարվածության հնարավոր աճին և միջազգայնորեն ճանաչված սահմանների փոփոխությանը․ Սոբհանի
Արարատ Միրզոյանը կմեկնի Սաուդյան Արաբիա․ ինչ հանդիպումներ են նախատեսված
ԲՏԱ նախարարն այցելել է «Հայաստանի հեռուստատեսային և ռադիոհաղորդիչ ցանց», ներկայացրել նորանշանակ գլխավոր տնօրենին
Չփորձել Հայաստանը ներքաշել աշխարհաքաղաքական հակամարտությունների մեջ․ ՀՀ-ում Իրանի դեսպան
Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 16-ին
Աբովյանում առերևույթ զենքի գործադրմամբ խուլիգանության դեպքի նախաքննությունը, կալանավորված 4 անձի մասով, ավարտվել է
© 2024 Հայկական ժամանակ