Սերժ Սարգսյանը 2018 թվականից հետո ցանկանում է Ազգային ժողովի նախագա՞հ դառնալ

Խորհրդարանը երեկ առաջին ընթերցմամբ ընդունեց «Ազգային ժողովի կանոնակարգ օրենքի մասին» նախագիծը, որի շուրջ, ինչպես արդեն ներկայացրել ենք, հետաքրքիր շահեր են բախվում:

Ինչպես հայտնի է, նոր Սահմանադրության կամ սահմանադրական փոփոխությունների հիմնական էությունն այն է, որ Հայաստանում ներդրվի խորհրդարանական կառավարման համակարգ: Իսկ այդ մոդելից բխող՝ գործադիր, դատական եւ  այլ մարմինների գործունեության նկատմամբ ԱԺ վերահսկողական գործառույթները կանոնակարգվում են վերը նշված օրենքով: Այդպիսով՝ այս օրենքի դերն ու նշանակությունը մեր կյանքում առաջիկայում չափազանց մեծ է լինելու: Այս օրենքն է կարգավորում ոչ միայն ԱԺ-ի օրենսդրական գործունեությունը, այլեւ այն հարցերը, թե խորհրդարանը՝ որպես ՀՀ միակ առաջնային մանդատ ունեցող, որպես ներկայացուցչական մարմին, ինչպես պետք է վերահսկի մյուս մարմինների գործունեությունը, նրանց գործունեության նկատմամբ ինչ հաշվետվողականություն կամ պատասխանատվություն սահմանի:

Այդպիսով, այս նախագծի նկատմամբ իր մեծ հետաքրքրությունն է դրսեւորում հատկապես կառավարությունը, որն անպայման ցանկանում է որեւէ ազդեցություն ունենալ ԱԺ-ի՝ իր հետ առնչվող լծակները հնարավորինս մեղմելու գործում: Կառավարությունից այդ հարցը կարծես թե համակարգում է աշխատակազմի ղեկավար-նախարար Դավիթ Հարությունյանը արդարադատության նախարար Արփինե Հովհաննիսյանի միջոցով: Իսկ նրանց դիմաց կանգնած է ԱԺ աշխատակազմի ղեկավար Հրայր Թովմասյանը, որը, հիշեցնենք, սահմանադրական փոփոխությունների մասնագիտական հանձնաժողովի անդամ էր ՍԴ նախագահ Գագիկ Հարությունյանի եւ սահմանադրագետ Վարդան Պողոսյանի հետ միասին: Իզուր չէ, որ կառավարության անցած նիստի ժամանակ Հրայր Թովմասյանն ու Արփինե Հովհաննիսյանն այս օրինագծի շուրջ վիճաբանություն ունեցան: Կառավարությունը ցանկանում է գնահատական տալ այս նախագծին, որի մշակման բացառիկ իրավունքը պատկանում է ԱԺ-ին:

ԱԺ վերահսկողական գործառույթների նկատմամբ, ինչպես ներկայացրել ենք, իր հետաքրքրությունն ունի նաեւ Սերժ Սարգսյանը: Թերեւս վստահաբար կարելի է ասել, որ նախագիծը մինչեւ քննարկման ներկայացնելը նրա հետ համաձայնեցվել է: Երեկ մենք նախագծին վերաբերող մի քանի հարցերի շուրջ զրուցեցինք ԱԺ պետաիրավական հանձնաժողովի նախագահ Հովհաննես Սահակյանի հետ:

- Պարոն Սահակյան, կառավարությունն ինչո՞ւ պետք է այս օրինագծի վերաբերյալ եզրակացություն կամ գնահատական տա, երբ դրա ընդունման բացառիկ իրավունքը ԱԺ-ին է պատկանում:

- Նախ ցանկացած օրենսդրական նախաձեռնության վերաբերյալ կառավարությունն իր վերաբերմունքն է արտահայտում: Երկրորդը՝ խորհրդարանական կառավարման համակարգին անցնելու դեպքում ԱԺ ունեցած բոլոր մեխանիզմներն ու վերահսկողական գործառույթները հենց այս նախագծում են: Նույն վարչապետին անվստահություն հայտնելու գործընթացը, կառավարության նկատմամբ վերահսկողական ֆունկցիան, հրատապ թեմաներով քննարկումները եւ այլն, շաղկապված են եւ վերաբերում են այս երկու մարմիններին: Եթե վերաբերեր միայն ԱԺ ներքին ընթացակարգերին, ես համամիտ կլինեի այդ դիտարկման հետ, բայց նախագիծն ավելի գլոբալ խնդիրներ է լուծում: Այնպես որ, առնչվող մարմինները պետք է արտահայտեն իրենց վերաբերմունքը: Իսկ ես՝ որպես նախագծի մշակման աշխատանքային խմբի ղեկավար, այն քննարկել եմ եւ կառավարության, եւ սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողովի, եւ ամենակարեւորը՝ մեր պատգամավորների, խմբակցությունների հետ: Նրանց առաջարկների արդյունքում լրամշակվեց փաստաթուղթը, եւ ինչպես տեսաք, դրա նկատմամբ ընդհանուր տրամադրվածությունը բավական դրական էր:

- Սերժ Սարգսյանի հետ քննարկե՞լ եք այս նախագիծը:

- Այո: Սահմանադրական օրենքները բավական կարեւոր են, եւ այս արտահերթ նստաշրջանին քննարկված նման երեք նախագծերն ավելի քան 90 կողմ ձայներով առաջին ընթերցմամբ ընդունվեցին: Իսկ այդ հանգամանքը այն փաստն է արձանագրում, որ մենք հաշվի ենք նստել մեր ընդդիմադիր գործընկերների հետ, դրա համար էլ արժանանում է նրանց դրական գնահատականին:

- Ս. Սարգսյանը հետաքրքրվա՞ծ է այս նախագծով, նրա հետ քննարկե՞լ եք ԱԺ վերահսկողական գործառույթներին վերաբերող դրույթները:

- Նորից եմ ասում, նախագիծը քննարկել ենք տարբեր հարթություններում, քանի որ այն սահմանադրական օրենք է, իսկ այսօրվա մեր իշխանության գլխին կանգնած է նախագահը, որը համակարգում է բոլորի աշխատանքը: Իհարկե, այդ օրենքներն այնքան կարեւոր են, որ պետք է լինեն բոլորիս ուշադրության կենտրոնում՝ սկսած նախագահականից մինչեւ սահմանադրական բարեփոխումների հանձնաժողով, ԱԺ կառավարություն եւ այլն:

- Տպավորությունն այնպիսին է, որ Սերժ Սարգսյանը՝ որպես ՀՀԿ նախագահ, ցանկանում է 2018-ից հետո այս օրենքի եւ ԱԺ-ի միջոցով վերահսկողություն ունենալ կառավարության վրա:

- Արդեն իսկ Սահմանադրությունը ԱԺ-ի վերահսկողական իրավունքը ամրագրել է, մենք էլ դա արձանագրել ենք այս նախագծում: Եվ բնականաբար ԱԺ-ն պետք է ունենա բավական լուրջ վերահսկողական գործառույթներ, ԱԺ-ն է ընտրելու պետական բարձրաստիճան պաշտոնյաներին: Այդ առումով մենք պետք է համակերպվենք այն մտքի հետ, որ անցում ենք կատարում խորհրդարանական կառավարման համակարգին, եւ խորհրդարանն ունենալու է նրանց գործունեությունը վերահսկելու, նաեւ այդ պաշտոնյաներին ետ կանչելու, անվստահություն հայտնելու լիազորություն: Չէ որ ԱԺ-ն այն միակ ներկայացուցչական մարմինն է, որն ընտրվելու է ժողովրդի կողմից:

- Իսկ հնարավո՞ր է, որ Սերժ Սարգսյանն իր պաշտոնավարման ժամկետի ավարտից հետո ԱԺ նախագահ դառնալու մտադրություն ունի եւ այդպիսով ցանկանում է վերահսկողություն ունենալ կառավարության նկատմամբ:

- Թե նախագահն ինչ ցանկություն կունենա կամ իր քաղաքական գործունեությունն ինչպես կշարունակի, եկեք այս պահին չքննարկենք: Ես մի բան կարող եմ ասել, որ նախագահ Սարգսյանն այն քաղաքական գործիչն է, որն աշխատել է տարբեր բարձր պաշտոններում եւ պատվով կատարել իր աշխատանքը: Եղել է մեր պետության կայացման, Արցախի անկախացման ու պայքարի ակունքներում, հետեւաբար նրա անցած ճանապարհը թույլ է տալու լինել տարբեր բարձր պաշտոններում:

- Այս նախագծով նա կարեւորե՞լ է ԱԺ վերահսկողական գործառույթները կառավարության նկատմամբ:

- Մենք այս նախագծով կարեւորել ենք պահպանել Սահմանադրության տառը եւ ոգին: