Մեծ Բրիտանիայում ՀՀ դեսպանին պիտի կանչեն բացատրության. արտակարգ եւ լիազոր դեսպան

ԵԽԽՎ հայաստանյան պատվիրակությունը դեռ հույս ունի, որ կարող է ինչ-որ բան փոխել «Բռնության աճը Լեռնային Ղարաբաղում եւ Ադրբեջանի մյուս գրավյալ տարածքներում» հակահայ զեկույցում:

Սույն սկանդալային զեկույցը, որն ընդունվեց նախօրեին՝ ԵԽԽՎ քաղաքական հանձնաժողովում, քննարկման եւ քվեարկության է դրվելու ԵԽԽՎ ձմեռային նստաշրջանում, հունվարին: Փաստաթուղթն ընդունվելու դեպքում դառնալու է ԵԽԽՎ բանաձեւ, որը թեեւ պարտադիր կատարման ենթակա չէ, բայց խիստ վտանգավոր է Հայաստանի համար: Լիագումար նիստում քննարկման ժամանակ հայկական կողմը դեռ կարող է առաջարկներ ներկայացնել, որոնք կդրվեն քվեարկության: Հավանականությունը, սակայն, որ կարելի է հաջողության հասնել, ըստ էության, զրոյական է: Այն, որ ԵԽԽՎ քաղաքական հանձնաժողովում նման անվանումով եւ բովանդակությամբ զեկույցի ընդունումը դիվանագիտական մեծ պարտություն էր, մասնավոր զրույցներում ընդունում են անգամ իշխանության ներկայացուցիչները:

Հայաստանյան պատվիրակության անդամները, սակայն, պնդում են, որ ԵԽԽՎ մոտ 160-165 պատգամավոր ամեն ամիս ֆիքսված մեծ «աշխատավարձ» են ստանում ալիեւյան կլանի կողմից, եւ դրա դեմ ոչինչ անել հնարավոր չէ: Ըստ որոշ տեղեկությունների, այդ «աշխատավարձը» կազմում է 10 հազար եվրո: «Այն մթնոլորտը, որ այսօր կա ԵԽԽՎ-ում, հավանականությունը գրեթե զրո էր, որ հնարավոր կլիներ քաղաքական հանձնաժողովում ինչ-որ բան փոխել: Շատ հեշտ է այն մարդկանց, այն պատգամավորների համար, ովքեր չեն աշխատում ԵԽԽՎ-ում, կողքից դատողություններ անել: Հայաստանի խորհրդարանում ով գտնում է, որ այսօր շատ ավելի արդյունավետ կարող է աշխատել այն Եվրոպայի խորհրդում, որն այսօր վերածվել է Ադրբեջանի Միլի մեջլիսի, ես պատրաստ եմ իմ տեղը զիջել նշյալ պատգամավորին»,- երեկ մեզ հետ զրույցում ասում էր ԵԽԽՎ հայաստանյան պատվիրակության անդամ Նաիրա Զոհրաբյանը: Ըստ նրա, ի սկզբանե, երբ սույն հարցով զեկուցող է նշանակվել բրիտանացի պատգամավոր Ռոբերտ Ուոլթերը, հայկական պատվիրակությունը բարձրաձայնել է՝ ԵԽԽՎ-ն խախտում է իր իսկ կանոնակարգը, որում հստակ գրված է՝ այն պատգամավորը, որը նշյալ հարցի վերաբերյալ ունի շահերի բախում, չպիտի տվյալ հարցով լինի զեկուցող: Իսկ Ուոլթերը, ըստ Զոհրաբյանի, ակնհայտորեն ուներ շահերի բախում:

«Նրա կինը Ադրբեջանում ունի հսկայական բիզնեսներ, ինչին քանիցս անդրադարձել է հենց բրիտանական մամուլը, նրա կինը թրքուհի է, Ուոլթերը երկքաղաքացի է՝ Մեծ Բրիտանիայի եւ Թուրքիայի, Ուոլթերին թուրքական անձնագիր հանձնել է անձամբ Մեւլութ Չավուշօղլուն: Այս ամենը բավարար էր շահերի բախման կանոնակարգային խախտում արձանագրելու եւ Ուոլթերին զեկուցող չնշանակելու համար: Երբ Ուոլթերը նշանակվեց զեկուցող, ի սկզբանե տվյալ զեկույցի բովանդակությունը, նպատակները պարզ էին»,- ասում էր Զոհրաբյանը: Հարցին՝ արդյոք հնարավո՞ր չէր այս 1 տարվա ընթացքում որեւէ բան փոխել, Զոհրաբյանը պատասխանեց. «Ես հիմա չեմ կարող փակագծեր բացել, շատ դեպքերում արվել է անգամ անհնարը, բայց մի կողմից ադրբեջանական նավթադոլարների վրա նստած ԵԽԽՎ պատգամավորների գերակշիռ մեծամասնությունն է, մյուս կողմից՝ ԵԽ անաչառությունը պահպանելը: Ցավոք, ադրբեջանական ասեղի վրա նստած թմրամոլները ընտրեցին դոպինգի իրենց հերթական դոզան»: Զոհրաբյանը խոստովանում է, որ եթե փաստաթուղթը հունվարին ընդունվի եւ դառնա բանաձեւ, վտանգավոր հետեւանքներ է ունենալու՝ լրջորեն վնասելու է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի բանակցային գործընթացին եւ թիկունքից հարված է լինելու ՄԽ-ին, է՛լ ավելի է սրելու ԵԽԽՎ-ում հայկական եւ ադրբեջանական պատվիրակությունների գրեթե պատերազմական հարաբերությունները եւ վերջապես հերթական հարվածն է լինելու ԵԽԽՎ-ին՝ որպես մարդու իրավունքների ժողովրդավարության արժեքներ կրող կառույցի: «Նժարին դրված է այդ կառույցի հեղինակությունը»,- ասում էր Նաիրա Զոհրաբյանը:

Ադրբեջանը տեւական ժամանակ է՝ փորձում է ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացը Մինսկի խմբի ձեւաչափից տեղափոխել այլ հարթակներ: Հասկանալի է, որ ԵԽԽՎ-ում սույն փաստաթղթերի ընդունումը եւս այդ նպատակին է ծառայում: Մեր պատվիրակությունը, կարծում է, որ գոնե այդ հարցում Ադրբեջանը հաջողության չի հասնի, թեեւ այս բանաձեւերով խանգարում է Մինսկի խմբի աշխատանքներին: «Մենք պիտի աշխատենք, որ հունվարյան նստաշրջանում մեր առաջարկներով հնարավորինս չեզոքացնենք մեզ համար անընդունելի ձեւակերպումները: Որքանով դա կհաջողվի՝ ցույց կտա ժամանակը: Համենայնդեպս, պիտի կարողանանք ճիշտ աշխատանք տանել, նաեւ՝  ճիշտ եւ գրագետ աշխատեցնել ՀՀ խորհրդարան- ԱԳՆ- ԵՄ-ում մեր դեսպանություններ եւ սփյուռք քառամիասնությունը, որը միշտ չէ, որ աշխատում է արդյունավետ»,- ասում էր Զոհրաբյանը:

Արտակարգ եւ լիազոր դեսպան Արման Նավասարդյանը երեկ մեզ հետ զրույցում ասում էր, թե թեեւ հասկանալի է, որ Ադրբեջանը մեծ գումարներ է ծախսում ԵԽԽՎ-ում, նրա հետեւում կանգնած է Թուրքիան, բայց 1 տարի է, հայտնի էր, որ նման զեկույց պետք է պատրաստվեր: «Մեծ Բրիտանիայում մենք ունենք դեսպան՝ նախկին վարչապետ Արմեն Սարգսյանը, որին սարքել են համարյա Թալեյրան, նկարներն են ցույց տալիս՝ թագուհուն գրկած եւ այլն: Դեսպանն ինչի՞ համար է այնտեղ: Դիվանագիտությունը ոչ թե թերթերով, ռադիոներով է, մարդիկ լուծում են այդ հարցերը անդրկուլիսյան ճանապարհով: Եթե նորմալ երկիր լինի, նրան կկանչեն բացատրության: Կամ իրեն պետք է հանձնարարած լինեն, որ զբաղվեր այդ հարցով, կամ հանձնարարել են՝ չի զբաղվել կամ չի կարողացել զբաղվել»,- ասում էր դիվանագետը: Նա նշեց, որ եթե ընդհանուր նայենք՝ ինչ է կատարվում մեր դիվանագիտության եւ արտաքին քաղաքականության շրջանակներում, պարզապես ցավալի է: «Մենք ունեցել ենք շատ մեծ ռազմական հաղթանակներ, դիվանագիտության բնագավառում, մասնավորապես այս ինֆորմացիոն պատերազմի դաշտում այս 20 տարվա ընթացքում մենք կրում ենք պարտություն պարտության հետեւից: Ադրբեջանը խավիար ունի, սա ունի, նա ունի, այդ բոլորը կա, բայց ի՞նչ է, չգիտեի՞ն, որ նման բաներ պետք է լինեն: Սա խորհրդարանական դիվանագիտության մեծ պարտություն է: Այստեղ ԱԳՆ-ի դերը քիչ է, բայց նրանք այնքա՜ն բան պիտի անեին, որ այս փաստի առաջ չկանգնեինք: Ինչի՞ համար են այդ մարդիկ փող ստանում, պաշտոններ գրավում: Ինչքան էլ ասենք, որ այս փաստաթուղթը պարտադիր չէ, բայց մենք պետք է շատ զգուշանանք»,- ասաց Նավասարդյանը: