Ակնկալում են Սարգսյան-Ալիեւ հանդիպում. Ուորլիքը ավելի վատից է վախենում

Սերժ Սարգսյանն ու Իլհամ Ալիեւը կհանդիպեն դեկտեմբերի 6-ին նշանակված սահմանադրական հանրաքվեից հետո: Այս մասին այսօր ԱՄՆ դեսպանատանը լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարեց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը:

«Նախագահների հանդիպման վերաբերյալ ժամկետներ դեռեւս չկան, մենք ուզում ենք քննարկել այս հարցը նախագահների հետ: Ես գիտեմ, որ դեկտեմբերի սկզբին ձեզ մոտ հանրաքվե է սպասվում, երեւի այդ հանդիպումը պետք է որ հանրաքվեից հետո տեղի ունենա, բայց մինչեւ տարվա ավարտը շատ կարճ պատուհան է մնում, պետք է նայենք նախագահների գրաֆիկը»,- ասաց Ուորլիքը: Ըստ նրա, ե՛ւ Սարգսյանը, ե՛ւ Ալիեը համաձայնել են ավելի ինտենսիվ երկխոսության մասնակից լինել: Համանախագահները, որ երեկվանից սկսել են իրենց տարածաշրջանային այցը, փորձելու են համաձայնության գալ Սարգսյան-Ալիեւ հանդիպման ժամկետների շուրջ:

«Մենք ցանկանում ենք օգտագործել այս այցը որպես հնարավորություն, որպեսզի կարողանանք նախանշել հնարավոր ժամկետները, ամսաթիվը եւ նախապատրաստել բարձր մակարդակի այդ հանդիպումը»,- ասաց Ուորլիքը: Ամերիկացի համանախագահը հայտարարեց, որ եկել է ժամանակը ավելի կոնկրետ, համակարգված բանակցությունների համար: «Կարեւոր է, որ նախագահները հանդիպեն եւ միմյանց հետ քննարկեն ամենադժվար հարցերը, որոնք առնչվում են ԼՂ հակամարտության լուծմանը: Եվ հենց դա է մեր նպատակը: Մենք ուզում ենք նրանց հանդիպումը կազմակերպել: Վերջին 18 ամիսների ընթացքում նախագահների միջեւ 4 հանդիպում է եղել, խոսվել է տարրերի ու սկզբունքների մասին, եւ սա կարեւոր է: Սակայն սա բարդ հարց է: Նույնիսկ լավագույն հանգամանքների եւ քաղաքական կամքի պարագայում նախագահները հանդիպում են 1-2 ժամով մի քանի ամիսը մեկ: Սա բավարար չէ»,- հայտարարեց Ուոլիքը:

Ամերիկացի համանախագահը երեկ ԼՂ հակամարտության կարգավորման բոլորովին նոր մի ձեւաչափի մասին էր խոսում: «Անցած տարի շվեյցարացիները առաջարկեցին, որ համակարգված բանակցություններ լինեն: Այս բանակցությունները պետք է տեղի ունենան, կողմերը պետք է սեղանի շուրջ նստեն, պետք է արդյունավետ անդրադարձ սկսվի այնպիսի հարցերի, որոնք առնչվում են լուծման հետ: Մենք չենք ակնկալում, որ այդ սեղանի շուրջ մասնակիցները պետք է սկսեն հենց ամենադժվար հարցերից, բայց կան բազմաթիվ ուղղություններ, որոնց շուրջ կողմերը արդեն համաձայնություն ունեն: Ինչո՞ւ չենք սկսում հենց այդ ոլորտներից: Ինչո՞ւ չենք վարում այնպիսի բանակցություններ, որոնք շարքային հակամարտությունների դեպքում լինում են: Ինչո՞ւ Հայաստանը եւ Ադրբեջանը չպետք է ընդունեին շվեյցարացիների այդ առաջարկը բանակցությունների վերաբերյալ: Մենք էլ պատրաստ ենք աշխատել կողմերի հետ այս համակարգված բանակցությունների, դրանց ձեւաչափի ուղղությամբ՝ ովքեր պետք է լինեն այդ սեղանի շուրջ մասնակիցները: Մենք կարծում են, որ նախագահների մակարդակից ներքեւ հանդիպումները պետք է լինեն ավելի կայուն, ավելի համակարգված գործընթաց: Մենք կարող ենք դա կոչել ցանկացած կերպ, ինչպես կողմերը կուզեն: Դա կարող է լինել հանձնաժողով, դա կարող է լինել աշխատանքային խումբ, բայց կարեւոր է, որ այսպիսի ֆորմալ, պաշտոնական բանակցային գործընթաց ընթանա»,- հայտարարեց Ուորլիքը:

Նա փոխանցեց, որ տարածաշրջանային այս այցի ընթացքում կողմերի հետ խոսելու են ժողովուրդների մակարդակում իրականացվող ծրագրերի մասին: «Թե՛ Երեւանում, թե՛ Բաքվում մենք որոշ գաղափարներ ենք առաջ քաշելու ժողովրդական մակարդակում շփումների, վստահության ձեւավորման միջոցների առումով, որոնք կարող են տեւական կարգավորման համար հիմք հանդիսանալ»,- ասաց համանախագահը:

Առաջնային հարցը, սակայն, որ բարձրացնելու են համանախագահները Երեւանում եւ Բաքվում, շփման գծում եւ պետական սահմանին վերջին շրջանում աճող լարվածությունն է: «Մենք շատ մտահոգված ենք այդ լարվածությամբ, մասնավորապես ծանր զենքի օգտագործմամբ: Դա երկու կողմերն էլ օգտագործում են: Սա մեզ ամենաշատն է անհանգստացնում: Ծանր զինամթերքի օգտագործումը շատ կործանարար ազդեցություն ունի: Արդյունքը տեսնում ենք, քաղաքացիական անձինք են զոհվում ե՛ւ միջազգային սահմանի 2 կողմում, ե՛ւ շփման գծի 2 կողմում: Ես կուզենայի, որ կողմերը հանձնառություն ստանձնեն ծանր զինամիջոցներ չօգտագործել: Կա նաեւ լարվածության մեծացման ռիսկը, երբ օգտագործում են այս զինատեսակները»,- ասաց Ուորլիքը:

Նա անդրադարձավ նաեւ Սերժ Սարգսյանի վերջին հայտարարությանը, թե՝ ՀՀ-ն կճանաչի ԼՂՀ-ն: Ըստ Ուորլիքի, ՀՀ-ի կողմից ԼՂՀ-ի ճանաչումը Բաքվում կդիտվի որպես պրովոկացիոն քայլ եւ կարող է հանգեցնել լարվածության մեծացմանը: «Կողմերից ոչ մեկը չպետք է սրի լարվածությունը պրովոկացիոն գործողություններով: Մենք ցանկանում ենք, որ լինեն այնպիսի բանակցություններ, որոնք կհանգեցնեն տեւական կարգավորման»,- ասաց ամերիկացի համանախագահը: 

Ինչ վերաբերում է կողմերի միջեւ հավասարության նշաններ դնելուն, Ուորլիքը ասում էր, թե կողմերից ամեն մեկը մեղադրում է, որ մյուսն է նախահարձակ լինում, եւ իրենք փաստերը ճշգրտելու հնարավորություն չունեն: «Անհրաժեշտ է, որ մենք ունենանք հետաքննությունների մեխանիզմ, որպեսզի մի կողմը չմեղադրի մյուսին, եւ մենք հիմքեր ունենանք պարզելու, թե որ կողմն է տվյալ բռնության կամ ագրեսիվ դրսեւորման հեղինակը եղել»,- ասաց նա: Հիշեցնենք, Բաքուն սույն առաջարկը չի ընդունում:

Ամերիկացի համանախագահը երեկ հայտարարեց նաեւ, որ ուղերձ ունի Հայաստանի եւ Ադրբեջանի ժողովուրդների համար. «Այս երկրների մարդիկ, նրանք, ովքեր ապրում են ԼՂ-ում, կարծում եմ, հոգնել են այս բռնություններից, անհարկի զոհերից, որ գրանցվում են քաղաքացիական ազգաբնակչության շրջանում: Ես անհանգստացած եմ, որ կարող է ավելի վատ լինել: Հիմա ժամանակն է, որպեսզի ձեր ղեկավարներին, ձեր առաջնորդներին ուղերձ հասցնեք, որ խաղաղությունից եւ բանակցային կարգավորումից կշահեն ժողովուրդները եւ մենք, որպես համանախագահներ, ուզում ենք այդ ուղղությամբ աշխատել»:

Այսօր համանախագահները կլինեն Ստեփանակերտում, որտեղից շփման գծով կանցնեն Ադրբեջան: