SWIFT-ի անջատումը հավելյալ տեխնիկական խնդիրներ կարող է առաջացնել Հայաստանի համար, բայց ոչ ֆինանսական. Արտակ Մանուկյան

Ռուս-ուկրաինական հակամարտության ֆոնին Արևմտյան երկրները համաձայնել են անջատել ռուսական բանկերը SWIFT միջազգային վճարային համակարգից:

Միջազգային միջբանկային հաղորդագրությունների մեծամասնությունն օգտագործում է SWIFT ցանցը։ SWIFT-ը ֆինանսական հաղորդագրությունները փոխանցում է բացարձակ անվտանգ ձևով, բայց իր անդամների համար չունի հաշվեհամարներ և չի կատարում որևէ հաշվարկ կամ քլիր:

SWIFT-ը անգլերեն հապավում է, հայերեն՝ Համաշխարհային միջբանկային ֆինանսական հեռահաղորդակցության կազմակերպություն։ Այն բելգիական կազմակերպություն է, հիմնադրվել է 1973 թվականին։ Կազմակերպության անդամ են աշխարհի 200 երկրների ավելի քան 11.000 ֆինանսական հաստատություններ:

ՀՀ կենտրոնական բանկի խորհրդի անդամ, տնտեսագետ Արտակ Մանուկյանը, «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում անդրադառնալով SWIFT համակարգին, նշեց, որ Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (SWIFT)-ն ներկայացնում է ցանց, որը հնարավորություն է ընձեռում ամբողջ աշխարհի ֆինանսական հաստատություններին ուղարկել և ստանալ տեղեկատվություն ֆինանսական գործարքների մասին:

«Ռուսական ոչ բոլոր բանկերի վրա է պատժամիջոցը կիրառվել: Հիմնականում անջատվել են խոշոր բանկերը: Սա նշանակում է, որ ռուսական որոշ բանկեր դեռևս կարող են օգտվել այս համակարգից, սակայն չգիտենք, թե վաղը ինչ կլինի»,- նկատեց Մանուկյանը:

Նրա խոսքով՝ կա այս փոխանցումների համակարգին այլընտրանք, որի մասին արդեն խոսել է Ռուսաստանը:

«Այս համակարգի շահագործման մասով կարող են լինել բարդություններ, բայց դրանք հաղթահարելի են: Ժամանակի ընթացքում այս այլընտրանքային համակարգերը կսկսեն գործածվել էլ ավելի մեծ թափով: Այն երկրները, որոնց հիմնական տնտեսական գործընկերը Ռուսաստանն է, նրանք ևս, կարծում եմ, այս համակարգից կօգտվեն: Սա ընդամենը ժամանակի հարց է: Իհարկե, այս համակարգով գործարքներ անելը ժամանակատար կլինի, բայց ամեն հաջորդ անգամն արդեն ավելի նվազ ժամանակ կպահանջի կողմերից»,- նշեց նա:

Նկատենք, որ 2014 թվականից Ռուսաստանը սկսել է զարգացնել բանկային տեղեկությունների փոխանակման իր համակարգը, որը կոչվում է Ֆինանսական հաղորդագրությունների փոխանակման համակարգ։

Տնտեսագետն ասաց՝ սանկցիաները կիրառվում են հակամարտող պետությունների վրա, Հայաստանի տնտեսության վրա դրանք այնքան էլ մեծ ազդեցություն չեն ունենա. «SWIFT-ի պարագայում հավելյալ տեխնիկական խնդիրներ կարող են առաջանալ Հայաստանի համար, ֆինանսական կորուստների մասին այստեղ տեղին չէ խոսելը, ընդամենը հավելյալ դժվարություններ են առաջանալու»:

Անդրադառնալով՝ ռուսական ռուբլու արժեզրկմանը և հարցին՝ այն ի՞նչ ազդեցություն է ունենալու ՀՀ-ի վրա՝ Արտակ Մանուկյանը նկատեց՝ ՌԴ-ում ապրողների գնողունակության վրա այն բացասբար կազդի, ինչն էլ շղթայական առումով կազդի հայկական արտահանողների վրա:

«ՀՀ-ի հիմնական առևտրային գործընկերը՝ ինչպես արտահանման, այնպես էլ ներմուծման մասով ՌԴ-ն է: Արտահանման վրա կունենա բացասական ազդեցություն, որովհետև մեր ապրանքները մրցունակության մասով կարող են խնդիրներ ունենալ, ինչն էլ հավելյալ ռիսկեր ստեղծի Կառավարության կողմից հայտարարված արտահանմանը միտված տնտեսության կառուցման առումով: Իհարկե, այս գործոնը կարող է մեղմվել, եթե Ռուսաստանից բացի, արտահանման այլ աշխարհագրության փնտրտուք լինի: Մենք պետք է աստիճանաբար մեր արտահանումը դարձնենք էլ ավելի դիվերսիֆիկացված: Օրինակ՝ գյուղմթերքը արտահանում ենք հիմնականում ՌԴ, բայց եթե մենք տեսնում ենք, որ մրցունակության խնդիր է առաջանալու, բացի Ռուսաստանից, պետք է մեր ապրանքատեսակներն էլ ավելի մեծ թափով արտահանենք եվրոպական շուկաներ: Իհարկե, սա ենթադրում է նաև որակական ստանդարտների էական վերանայում»,- կարծում է Մանուկյանը:

Նրա դիտարկմամբ՝ եթե երկրի հիմնական առևտրային գործընկերը որոշակիորեն պատժամիջոցների տակ է, սա, իհարկե, բացասական զարգացում է:

«Բայց նույնիսկ այս առումով առկա են հնարավորություններ, օրինակ՝ սա նաև հնարավորություն է, ինչի մասին խոսել է էկոնոմիկայի նախարարը։ Կամայական փոփոխությունն իր հետևից բերում է նաև որոշակի հնարավորություններ: Պատահական չէ, որ սանկցիաների ֆոնին պետությունները փորձում են իրենց շահը հաշվի առնել: Դրանով է պայմանավորված, որ, օրինակ, Եվրամիությունը ոչ բոլոր առևտրային բանկերի վրա է սանկցիաներ կիրառում: Նրանք հնարավորություն են ստեղծել, որպեսզի էներգակիրների առևտուրը ևս իրականացվի»,- եզրափակեց զրուցակիցը:

Անյուտա Աթանեսյան