Քայլեր անելուց առաջ մտածել հետևանքների մասին. Եվրամիության անդամները խիստ զգուշացնում են Ռուսաստանին

Արդեն մի քանի շաբաթ է, ինչ արևմտյան առաջնորդները զգուշացնում են Ռուսաստանին Ուկրաինայի դեմ սրացումներից խուսափելու և հակամարտության նշմարման դեպքում հնարավոր հետևանքների մասին: Եթե Ռուսաստանը գնա պատերազմի, ապա ստիպված կլինի թանկ վճարել, ավելացնում են նրանք։ Սակայն, թե ինչ կարող է լինել այս գինը, հստակ չի ասվում։

Դեկտեմբերի 16-ին Բրյուսելում ԵՄ գագաթնաժողովում (Եվրոպական խորհուրդ) այդ հնարավոր գինը գրեթե գլխավոր թեման դարձավ։

ԵՄ. Ռուսաստանին շտապ անհրաժեշտ է թուլացնել լարվածությունը Ուկրաինայի սահմանների մոտ

ԵՄ երկրների ղեկավարներից մոտ երկու ժամ պահանջվեց Ուկրաինայի ու Ռուսաստանի, ինչպես նաև Բելառուսի շուրջ ստեղծված իրավիճակը քննարկելու համար։ Հենց այս նստաշրջանի համար նախագահներին և վարչապետներին խնդրեցին իրենց հեռախոսները թողնել կոնֆերանսի սենյակից դուրս՝ ապահովելու առանձնապես զգայուն թեմայի շուրջ քննարկման գաղտնիությունը:

Արդյունքում ԵՄ երկրների ղեկավարները համաձայնության են եկել համատեղ հայտարարության շուրջ։ «Եվրախորհուրդն ընդգծում է Ռուսաստանի կողմից հրատապ անհրաժեշտությունը նվազեցնելու լարվածությունը, որն առաջանում է Ուկրաինայի հետ իր սահմանների մոտ զորքերի կուտակման և ագրեսիվ հռետորաբանության հետևանքով», - ասվում է գագաթնաժողովի հայտարարության մեջ: ԵՄ առաջնորդները վերահաստատել են իրենց լիակատար աջակցությունը Ուկրաինայի ինքնիշխանությանն ու տարածքային ամբողջականությանը։

«Ուկրաինայի դեմ ցանկացած հետագա ռազմական ագրեսիայի պատասխանը կունենա  լայնածավալ հետևանքներ և ծանր ծախսեր, ներառյալ գործընկերների հետ համաձայնեցված սահմանափակող խիստ միջոցները», - նախազգուշացնում են խորհրդից:

Միաժամանակ Եվրախորհուրդն իր աջակցությունն է հայտնել դիվանագիտական ջանքերին, մասնավորապես, «նորմանդական ձևաչափում»՝ նպատակ ունենալով լիովին իրականացնել մինսկյան պայմանավորվածությունները։

Արդյո՞ք ԵՄ-ն կանխարգելիչ պատժամիջոցներ կկիրառի Ռուսաստանի դեմ.

Ուկրաինայի և Ռուսաստանի վերաբերյալ կոմյունիկեն այլ կետ չի պարունակում։ Այնուամենայնիվ, ԵՄ-ն մեկ օրից ավելի է, ինչ աշխատում էր այս կարճ տեքստի վրա։ Ի՞նչ կարող է դա նշանակել:

Deutch Welle-ն գրում է, որ Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին մեկ օր առաջ՝ Բրյուսելում «Արևելյան գործընկերության» գագաթնաժողովի ժամանակ, կոչ էր արել ԵՄ գործընկերներին պատժամիջոցներ սահմանել Ռուսաստանի հնարավոր էսկալացիայից առաջ։ Նրա կարծիքով, էսկալացիան կանխելու համար հենց ակտիվ միջոցառումներ են անհրաժեշտ։

ԵՄ գագաթնաժողովի կոմյունիկեն միանշանակորեն հստակեցնում է, որ կանխարգելիչ պատժամիջոցներ չեն լինելու։ Փաստաթղթում հստակ նշվում է, որ այժմ Եվրամիությունը կենտրոնանալու է դիվանագիտության վրա, իսկ պատժամիջոցները կկիրառվեն միայն ի պատասխան հետագա ագրեսիայի։

Եվ նույնիսկ Լիտվայի նախագահ Գիտանաս Նաուսեդան, ով Ռուսաստանի նկատմամբ կոշտ քաղաքականության կողմնակից է, համաձայն չէր Զելենսկու հետ, որ հետֆակտում պատժամիջոցներն անարդյունավետ կլինեն: «Այդ պատժամիջոցները պետք է հետ պահեն Ռուսաստանին Ուկրաինայի դեմ ներխուժումից կամ որևէ այլ ագրեսիայից: Կարծում եմ, սա լավ գործիք է, ուժեղ քաղաքական ազդանշան Ռուսաստանին»,- ասաց նա և հույս հայտնեց, որ այս ազդանշանը՝ տրված է ԵՄ-ի և այլ երկրների, ներառյալ՝ ԱՄՆ-ի կողմից, բավական կլիներ ՌԴ-ին զսպելու համար։

Ի՞նչ պատժամիջոցներ է պատրաստ ԵՄ-ն կիրառել Ռուսաստանի Դաշնության դեմ

ԵՄ գագաթնաժողովում քաղաքական գործիչներից ոչ մեկը չբացահայտեց Ռուսաստանի դեմ հնարավոր պատժամիջոցների էությունը։ «Մեր դիրքորոշումը հզոր ազդանշան տալն է, բայց չասել, թե ինչպիսին կլինի արձագանքը: Չբացահայտել, թե ինչ ենք անելու, դա ռազմավարության մի մասն է», - ասում է DW-ի բարձրաստիճան աղբյուրը ԵՄ կառույցներում։

Սակայն ԵՄ գագաթնաժողովի խնդիրը չի եղել կոնկրետ միջոցառումներ պատրաստելը։ Դրա համար կա Եվրահանձնաժողովը։ Եվ նույնիսկ ավելի վաղ նա պատրաստել էր Ռուսաստանի դեմ հնարավոր պատժամիջոցների 5 սցենար. նման խնդիր նրան Եվրոպական խորհուրդը տվել էր դեռ հունիսին։ Բայց քանի որ իրավիճակը փոխվում է, ուրեմն, Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենի խոսքով, անհրաժեշտություն առաջացավ հնարավոր միջոցները համակարգել այլ երկրների, մասնավորապես՝ ԱՄՆ-ի հետ։ «Սա շարունակական գործընթաց է: Մենք ցանկանում ենք լավ հարաբերություններ ունենալ Մոսկվայի հետ, բայց պատրաստ ենք հետագա ագրեսիայի դեպքում համապատասխան գործել»,- վստահեցրել է նա։

Արդյո՞ք ԵՄ-ում միասնություն կա Ռուսաստանի գործողություններին արձագանքելու հարցում

Օրերս Bloomberg-ը գրել էր Ռուսաստանի Դաշնության կողմից ագրեսիայի դեպքում պատժամիջոցների կիրառման շուրջ Եվրամիության ներսում առկա տարաձայնությունների մասին։ Գագաթնաժողովի մեկնարկից առաջ ԵՄ-ն և Լեհաստանի վարչապետ Մաթեուշ Մորավիեցկին հայտարարել են, որ հակասություններ կան պատժամիջոցների շուրջ «արևմտաեվրոպական որոշ երկրների հետ»:

Սակայն Մորավեցկու հայտարարությունը հաստատում է այն հայտնի փաստը, որ Արևմտյան Եվրոպան քիչ ավելի կոշտ մոտեցում ունի Ռուսաստանի Դաշնության նկատմամբ պատժամիջոցների քաղաքականությանը, քան Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայում։ Բայց Ռուսաստանի կողմից ագրեսիայի դեպքում կոշտ արձագանքի պատրաստակամության հարցում ԵՄ դիվանագետների և պաշտոնյաների DW-ի բոլոր աղբյուրները վստահեցրել են Եվրամիության ներսում միասնությունը։

Ասոցիացիայի տարբեր երկրների հռետորաբանության մեջ իսկապես կան տարբերություններ: Այսպիսով, Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնը, ելույթ ունենալով գագաթնաժողովի ավարտին, չի կրկնել պատժամիջոցների սպառնալիքը։ Փոխարենը նա խոսել է երկխոսության միջոցով քաղաքական լուծում գտնելու և Ուկրաինային օգնելու մասին։

Բայց Գերմանիայի նոր կանցլեր Օլաֆ Շոլցը, ով Մակրոնի հետ միասին ասուլիս է տվել, կրկնել է Ռուսաստանին ուղղված նախազգուշացումը. Նրա խոսքով, նրանք, ովքեր փորձում են փոխել սահմանները Եվրոպայում, «պետք է հստակ գիտակցեն, որ պետք է համապատասխան արձագանք ակնկալեն»։ Եվ այս հարցում, նշել է Շոլցը, ԵՄ բոլոր առաջնորդները միակարծիք են, ինքը և Մակրոնը՝ մասնավորապես։

Ըստ ԵՄ երկրներից մեկի դիվանագետի, ԵՄ-ում Ուկրաինայի սահմանների մոտ ռուսական զորքերի կուտակման պատճառով, Ռուսաստանի Դաշնության վերաբերյալ տեսակետների տարբերությունները նույնիսկ նվազել են: «Ես 100 տոկոսով վստահ եմ, որ եթե Ռուսաստանը անցնի այն սահմանը, որը մենք գծել ենք, ապա բոլորը պատրաստ կլինեն պատժամիջոցներ կիրառել, և պատժամիջոցներ, որոնք շատ կվնասեն: Որովհետև եթե պատժամիջոցները ձեզ չվնասեն, ապա դրանք իրական պատժամիջոցներ չեն լինի»,- ասել է աղբյուրը։