Թալիբները պնդում են՝ իրենք վերահսկում են Աֆղանստանի 50-80 %-ը. Տաջիկստանը պատրաստ է ընդունել 100 հազար փախստականի

ԱՄՆ-ը  ավարտում է իր զորքերի դուրսբերումը Աֆղանստանից, բայց վերջին պահին մի քանի անօդաչուներով հարվածներ է հասցրել առաջխաղացում գրանցող Թալիբանի դեմ: Միևնույն ժամանակ, Տաջիկստանը հայտարարել է, որ պատրաստվում է Աֆղանստանից մինչև հարյուր հազար փախստականներ ընդունել:

Պենտագոնի խոսնակ Ջոն Քիրբին  երեկ լրագրողներին ասել էր, որ վերջին օրերին ամերիկյան բանակը ավիահարվածներով աջակցել է Աֆղանստանի կառավարական զորքերին:

Քիրբին չի մանրամասնել, բայց ամերիկյան մամուլը, վկայակոչելով Պենտագոնի անանուն պաշտոնյաներին, պարզաբանել է, որ չորեքշաբթի գիշերը երկու անօդաչու է աշխատել  Կանդահար շրջանում, որը գտնվում է երկրի հարավում գտնվող համանուն նահանգում: Թալիբները վերջին օրերին փորձում են գրավել այս քաղաքը:

NBC հեռուստաընկերությունն էլ հայտնում է, որ ԱԹՍ-ների միջոցով հարվածներ են հասցվել թալիբների անձնակազմին և ռազմական տեխնիկային: Կառավարական ուժերը, նահանջելով ամբողջ երկրով մեկ, հրաժարվում են այն սարքավորումներից, որոնք իրենց մատակարարել են Միացյալ Նահանգները:

Ըստ NBC- ի զրուցակիցների, հարվածային անօդաչու թռչող սարքերը աշխատել են Աֆղանստանի սահմաններից դուրս:  Վերջին ամսվա ընթացքում ամերիկացիներն ընդամենը մեկ տասնյակի հասնող հարվածներ են հասցրել:: Գրեթե բոլոր ամերիկյան ստորաբաժանումներն արդեն դուրս են եկել Աֆղանստանից, մնում է միայն մի փոքր զորակազմ, որը հսկում է ԱՄՆ դեսպանատունը և Քաբուլի օդանավակայանը:

Թալիբանի խոսնակ Զաբիհուլլա Մոջահիդը հաստատել է ավիահարվածները: Նրա խոսքով՝ հարվածներն իրականացվել են Կանդահարի մատույցներում, ինչի հետևանքով սպանվել են «Թալիբան» շարժման երեք մարտիկներ, ոչնչացվել է 2 տեխնիկա: 

«Մենք հաստատում ենք ավիահարվածների փաստը և խստորեն դատապարտում ենք դրանք: Դա Դոհայում պայմանավորվածությունների ակնհայտ խախտում է. Մայիսից հետո նրանք չեն կարող գործողություններ իրականացնել (Աֆղանստանում)», - մեջբերում է Մոջահիդին Reuters- ը:

Համաձայն համաձայնագրի, որը ստորագրվել է 2020 թվականի սկզբին Քաթարի մայրաքաղաք Դոհայում, նախագահ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը խոստացել էր մինչ այս տարվա մայիս զորքերը դուրս բերել Աֆղանստանից: Այնուամենայնիվ, ապրիլին ԱՄՆ նոր նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարեց, որ դուրսբերումը կավարտվի ոչ թե մայիսին, այլ մինչև սեպտեմբերի 11-ը:

Ի պատասխան ՝ «Թալիբան» -ը հարձակողական գործողություններ է սկսել ամբողջ երկրով մեկ և այժմ, ըստ տարբեր գնահատականների, վերահսկում է երկրի շրջանների 50-80% -ը և փորձում է գրավել մի քանի խոշոր քաղաքներ, մարզային վարչական կենտրոններ, այդ թվում ՝ Կանդահարը:

Միևնույն ժամանակ, Դոհայում շարունակվում են Թալիբանի և աֆղանական ներկայիս իշխանությունների միջև քաղաքական կարգավորման բանակցությունները, որոնց աջակցում են Միացյալ Նահանգները և այլ արևմտյան դաշնակիցներ ՝ առանց ակնհայտ հաջողության:

Կանդահար նահանգը թալիբների  ավանդական հենակետերից մեկն է: Վերջին օրերին մարտեր էին ընթանում ոչ միայն մայրաքաղաքի, այլև Պակիստանի հետ սահմանին գտնվող առանցքային Սպին-Բոլդակ կարևորագույն նշանակության անցակետի համար:

Աֆղանստանի ՆԳՆ խոսնակ Միրվայս Ստանեկզայը մեղադրել է թալիբներին Սպին Բոլդակում 100 խաղաղ բնակչի սպանության մեջ:

«Որտեղ էլ որ նրանք վերահսկեն տարածքը, առաջին բանը, որ նրանք անում են ՝ ոչնչացնել հասարակական հաստատություններն ու ենթակառուցվածքները, խոշտանգել մարդկանց, վտարել ամբողջ ընտանիքներ: Դա եղավ նաև Սպին-Բոլդակում», - Franc Press գործակալությանն ասել է Աֆղանստանի ՊՆ խոսնակ Ֆավադ Ամանը:

Աֆղանստանի մյուս կողմում՝ հյուսիսային եզրին, թալիբները հետ են մղում կառավարության ուժերը:

 Տաջիկստանում էլ այսօր հայտարարել են, որ պատրաստվում է հարևան երկրից ընդունել մինչև 100,000 փախստականների:

Այս մասին ուրբաթ լրագրողներին ասել է Տաջիկստանի արտակարգ իրավիճակների կոմիտեի նախագահի տեղակալ Իմոմալի Իբրոհիմզոդան: Նրա խոսքով ՝ փախստականների կարիքների համար սահմանամերձ շրջաններում արդեն երկու մեծ պահեստ է կառուցվում: 

Էթնիկ տաջիկներն Աֆղանստանում մեծությամբ երկրորդ էթնիկ խումբն են ՝ պաշթուններից հետո: Նրանք կազմում են ոչ պակաս, քան երկրի 39 միլիոն բնակչության քառորդ մասը, այսինքն ՝ Աֆղանստանում, հիմնականում նրա հյուսիսարևելյան մասում, կա մոտավորապես այնքան տաջիկ, որքան հարևան Տաջիկստանի Հանրապետությունում:

Երեկ թալիբները հայտարարել են, որ իրենք արդեն վերահսկում են երկրի սահմանի 90% -ը: Այսօր պաշտոնական Քաբուլը պատասխանել է, որ դա սուտ է:

«Սա չհիմնավորված քարոզչություն է», - Agence France- ին ասել է Աֆղանստանի Պաշտպանության նախարարության խոսնակ Ֆաուադ Ամանը՝ հայտարարելով, թե կառավարական ուժերը վերահսկում են սահմանը, բոլոր խոշոր քաղաքները և նրանց միջև առկա ճանապարհները:

Բարդ է ստուգել երկու կողմերի հայտարարությունների հավաստիությունը:

Ըստ ԱՄՆ-ի զինված ուժերի՝ «Թալիբան» շարժումն արդեն վերահսկողություն է հաստատել երկրի 398 շրջանների առնվազն կեսի վրա, թալիբներն իրենք էլ պնդում են այս տեղեկությունը:

Այս շաբաթ ԱՄՆ Միացյալ շտաբի պետերի գեներալ Մարկ Միլին խոստովանել է, որ «Թալիբան» -ը ռազմավարական առաջընթաց ունի, քանի որ կառավարական ուժերը կենտրոնանում են առանցքային քաղաքների պաշտպանության վրա միայն՝ անտեսելով ծայրամասերն ու փոքր շրջանները: