Տղամարդու կառուցած հասարակությունը չափազանց տխուր ու խղճուկ է. արմատական փոփոխությունը կանանց ուսերին է. Աղասի Թադևոսյան

«Հայ կին. հատուկ առաքելություն» թեմայով քննարկումը, որն այսօր տեղի ունեցավ «Մեդիա կենտրոնում», նվիրված էր «Կանանց միջազգային» օրվան: Բանախոսներն էին մշակութային մարդաբաններ Հրանուշ Խառատյանը եւ Աղասի Թադևոսյանը: Քննարկման հիմնական հիմնահարցերը կապված էին մեր հասարակության, ազգային մտածելակերպի ու պատկերացումների, կնոջ եւ տղամարդու հավասարության, ինչպես նաեւ ժամանակաշրջանի հուզող, խնդրահարույց հարցերին ու դրանց կենտրոնում՝ հայ կնոջ դերին ու նշանակությանը:  

Աղասի Թադեւոսյանը, խոսելով պատերազմից հետո առաջացած պատմական բարդ շրջանի մասին, նշեց, որ, ցավալիորեն, այսօր մեր հասարակությունը «վայելում» է 30 տարվա չարած գործերի պտուղները: Պատերազմական եւ հետպատերազմական իրավիճակի հետ կապված՝ ինք չի տեսնում հայ տղամարդու եւ կնոջ միջեւ տարբերություն. պատերազմի ողբերգությունը  ամբողջ հասարակությունն է ապրում. պատերազմի օրերին տղամարդիկ ֆիզիկական ծանր վիճակում էին, իսկ կանայք՝ ավելի շատ հոգեբանական: Նա ասաց, որ այս բարդագույն շրջանում պարզ դարձավ, որ հարենիքի համար ծայրահեղ իրավիճակներում կանանց մեծ մասը, նաեւ  հասարակ խավը,  պատրաստ էին  ե՛ւ թիկունքից,  ե՛ւ մարտի դաշտից օգտակար լինել հայրենիքին: 

Հրանուշ Խառատյանը կնոջ նախասահմանված դերը արժեւորում է նախ եւ առաջ սերնդաշարունակության իմաստով: «Սոցիալական առումով հայ կնոջ առաքելությունը տեսնում եմ բացարձակ նույնը, ինչ որ մեր հասարակության ընդհանուր առաքելությունն է. դա հասարակության մեջ ընդունված հավերժական մարտիրոսության գաղափարն է, այսինքն՝ շրջապատիդ համար քեզ զոհաբերելը»,-նշեց նա:

Առհասարակ առաքելության մասին խոսելուց առաջ բանախոսը վերհշեց իր դասախոսի խոսքերը՝ հայ ծնվելը եւ հայ ապրելը մարտիրոսություն է: Խառատյանը կարծում է, որ  հայ ապրելը անընդհատ մարտիրոսություն պահանջող երեւույթ է դարձել, եւ դա ասես մեր գոյության հիմնական ձեւը լինի: «Մեր հասարակության մեջ ինքնին ներշնչում կա, որ հայրենիքի համար առաքելության հիմնական ձեւը  զոհաբերելն է. մենք պետք է ձգտենք  ու հասնենք նրան, որ մեր առաքելությունը  լինի   արարչագործութան զարգացումը ՝ հոգեւոր, մտավոր, ֆիզիկական զարգացման: Հայի ապրելու հիմնական բանաձեւը չպետք է դարձնենք երեւույթի համար ինքնազոհաբերումը, այլ ՝ արարչագործությունը, որի համար մարտիրոսությունը լրացուցիչ ներդրում պետք է լինի ու դառնա մեր կեցության հիմնական ուղենիշը»,- ասաց նա:

Աղասի Թադեւոսյանը ներկայացրեց վաղվա փոփոխության, ապագայի տեսլականի եւ դրա հետ կապված՝ հայ աղջիկների եւ կանանց դերի մասին իր պատկերացումները: Մասնավորապես նշեց, որ կնոջ մասին մեր ազգային պատկերացումները հիմնականում մայրական գործառույթի հետ են կապված: Իհարկե կարեւորելով սերնդաշարունակության առաքելությունը՝ բանախոսը գտնում է, որ այդ ամենով հանդերձ՝ այսօր մեր հասարակությունը պետք է փոխվի  այնպես, որ աղջիկների եւ կանանց  համար հավասարապես կարեւոր լինեն ե՛ւ ձեւավորվելու, ե՛ւ զարգանալու ե՛ւ ռեալիզացվելու գործառույթները:

Նա հույս հայտնեց, որ 18-20 տարեկան սերունդը առաքելությունը շատ ավելի ճիշտ եւ համարժեք կձեակերպի եւ կանանց առաքելությունը ավելի բազմազան կտեսնի:

«Ես կարծում եմ, որ առաքելությունները անընդհատ պիտի վերաձեւակերպվի հենց  այն սերնդի կողմից, ով ապագայի պատասխանատուն պիտի դառնա»,-նշեց նա:

Աղասի Թադեւոսյանը, անդրադառնալով հասարակության խորքային բարոյական խնդիրներին, նշեց, որ բարոյականության մասին հասարակության պատկերացումներից խորապես հիասթափված է. իր կողմից կատարվել է ուսումնասիրություն՝ բարոյականության ընկալումների վերաբերյալ, եւ արդյունքներից ու մարդկանց պատասխաներից կարող է արձանագրել, որ հասարակության համար բարոյականությունը հիմնականում կապված է կանացի սեռականության հետ, այլ ոչ թե ազնվության, բարության եւ մյուս մարդկային արժեքների: Այս խնդիրները բանախոսը համարում է կարեւորագույն  եւ արամատական փոփոխության կարիք զգացող առաջնահերթություն:

«Բարոյականությունը ձեւավորում է հասարակության արժեհամակարգի հիմքը: Մեր հասարակության մեջ պետք է փոխվեն բարոյականության ընկալումներն ու պատկերացումները, ապագայի այս փոփոխությունը ես  կապում եմ կանանց հետ: Թող ինձ ներեն տղամարդիկ, բայց այսօր տղամարդու կառուցած հայկական հասարակությունը չափազանց տխուր ու խղճուկ հասարակություն է, որովհետեւ այն կառուցված է ստի, կեղծիքի, գողության, գողականության, շնորհքի աղավաղված ու այլասերված, բարոյականության այլասերված ընկալման  հետ: Ազնիվ լինելը տղամարդու մոտ այսօր համարվում է թերություն, ամենամեծ հիմարություն ու հարիֆություն. տղամարդիկ ազնիվ տղամարդու համար հատուկ բառեր ունեն: Այս արժեհամակարգը փոխելու իմ հույսը կապված է կանանց հետ, հատկապես՝ երիտասարդ աղջիկների: Որպես ապագա մայրեր՝ հայ աղջիկները պիտի փոխեն դաստիարակության սկզբունքները, որտեղ ազնվությունը, բարությունը պիտի համարվեն առաքինություններ. այնպես որ արմատական փոփոխությունը կանանց ուսերին է ու հատկապես՝ երիտասարդ աղջիկների: Հասարակության մեջ պետք է լինեն այնպիսի արժեքներ, որ գող ու ավազակը չդառնա մեր կառավարիչը»,- իր դիտարկումները ներկայացրեց նա:

Բանախոս Հրանուշ Խառատյանը եւս գտնում է, որ մեր հասարակությունը ներքուստ արատավորված չէ. միայն թե անհրաժեշտ է, որ բարոյական այս արժեհամակարգերի շուրջ լինի ազգային միախմբվածություն, միասնական ընկալումներ եւ մոտեցումներ:

Մարիամ Գեւորգյան