Մյանմայում տասնյակ հազարավոր մարդիկ դուրս են եկել բողոքի ցույցերի. կան տուժածներ

Հինգերորդ օրն անընդմեջ Մյանմայում շարունակվում են զանգվածային բողոքի ցույցերն ընդդեմ զինվորականների կողմից իշխանության բռնազավթման և պետության փաստացի ղեկավար Աուն Սան Սու Կիի ձերբակալման: Չնայած մեծ խմբերով հավաքվելու արգելքին և պարետային ժամին ՝ տասնյակ հազարավոր մարդիկ դուրս են գալիս մայրաքաղաք Նայպիդուի և երկրի ամենամեծ՝ Յանգոն և Մանդալայ քաղաքների փողոցներ: Երկուշաբթի օրը ոստիկանությունը նրանց դեմ օգտագործել է ջրցան մեքենաներ, իսկ երեքշաբթի դրանց ավելացել են ռետինե փամփուշտներ և արցունքաբեր գազ:

 Մի քանի անգամ հայտարարվել է ցույցերի հետևանքով մահացած ցուցարարների մասին, բայց մահվան դեպքեր հստակ դեռևս չկան գրանցված:  Այնուամենայնիվ, 19-ամյա մի աղջիկ երեքշաբթի հոսպիտալացվել է ՝ գլխի ծանր վնասվածքով և այժմ ծայրահեղ ծանր վիճակում գտնվում է վերակենդանացման բաժանմունքում:

BBC-ն հայտնում է, որ ցուցարարներից մի քանիսն էլ այլ վնասվածքներ են ստացել կրծքավանդակի շրջանում:

Human Rights Watch կազմակերպության հետ զրույցում  բժիշկներից մեկը հայտնել է, որ վնասվածքները կարող են վկայել հրազենի օգտագործման մասին. Ըստ նրա ՝ ցուցարարներից մեկի աջ ականջի մոտ մետաղական փամփուշտ է մտել, որի հետևանքով հիվանդը կորցրել է ուղեղի գործառույթի մի մասը:

Հաստատ հայտնի չէ ՝ նա վիրավորվել է կաուչուկե՞, թե՞ իրական փամփուշտից: Իշխանությունները պնդում են, որ կենդանի զինամթերքով կրակում են միայն օդ:

 «Մենք չպետք է լռենք», - Reuters- ի հետ զրույցում ասել է բողոքի ցույցի առաջնորդներից Էսթեր Նեավը՝ շարունակելով. «Խաղաղ բողոքի ակցիայի ժամանակ արդեն արյուն է թափվել, և ավելի շատ արյուն կլինի, եթե մենք թույլ տանք, որ նրանք տիրանան երկրին»:

Փետրվարի 1-ին, Մյանմայի զինված ուժերը փողոց էին դուրս բերել զինվորականներին՝ խափանելով նոր խորհրդարանի առաջին նստաշրջանը, տնային կալանքի տակ էին առել երկրի քաղաքացիական ղեկավարներին, արտակարգ դրություն հայտարարել մեկ տարի ժամկետով և պարետային ժամ՝ երեկոյան 20-ից առավոտյան 4-ը, Բանակի գերագույն գլխավոր հրամանատար, գեներալ Մին Աուն Հլայնը հայտարարել է, որ ստանձնում է պետության ղեկավարի պարտականությունները:

Նա իր գործողությունները հիմնավորում է հայտարարություններով, թե անցած տարի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքները, որոնք հաղթանակ բերեցին Աուն Սան Սու Կիի գլխավորած «Ժողովրդավարության ազգային լիգա» կուսակցությանը, կեղծվել են:

Մյանման  ղեկավարվել է ռազմական ուժերի կողմից 1962-ից 2011 թվականներին: 1988-ին ՝ բողոքի ցույցերը ճնշելու ժամանակ, սպանվել էր շուրջ 3 հազար մարդ, իսկ 2007-ին ՝ մոտ 30-ը:

Այս գիշեր, ռազմական իշխանությունների կողմից հայտարարված պարետային ժամի ընթացքում, զինվորները, կոտրելովն դուռը ներխուժել էին Յանգոնում գտնվող «Ժողովրդավարության ազգային լիգա» -ի շտաբ: Աշխատակիցներից ոչ ոք ներսում չի եղել: Agence France-Presse- ը հրապարակել է վնասված համակարգչային սերվերների ու թալանված բուֆետի պատկերները:

Ըստ Myanmar Now- ի, երկրի արեւելքում գտնվող Կայա նահանգում ոստիկանության շուրջ 40 աշխատակիցներ ցույց են կազմակերպել՝ «Մենք ժողովրդի հետ ենք» և «Մենք բռնապետություն չենք ուզում» կարգախոսի ներքո: Ենթադրվում է, որ մոտ 30 մարդ է ձերբակալվել Մանդալայում բողոքի ցույցերի ընթացքում:

Շաբաթ և կիրակի օրերին ռազմական հսկողության տակ գտնվող հեռուստատեսությամբ ոչինչ չի ասվել  բողոքների մասին, բայց այժմ նշվում է, որ ցուցարարները վիրավորում են և առարկաներ են նետում ոստիկանության ուղղությամբ, ինչի հետևանքով վիրավորել է 4 իրավապահ:

Ցուցարարների շարքերում կան երիտասարդներ, որոնք ընտրել են պարահանդեսային հագուստ, Սուպերհերոսների կամ Հարրի Փոթերի կերպարներ՝ ուշադրություն գրավելու համար:

Երկրում շաբաթ օրը զինված ուժերի կողմից ինտերնետը արգելափակելու փորձը ձախողվել է, քանի որ քաղաքացիները շարունակել են իրենց հեռախոսներում նկարահանված տեսանյութերը ներբեռնել ցանցեր`օգտագործելով արտասահմանյան օպերատորների SIM քարտեր և ռոումինգ: Կիրակի օրը ինտերնետը կրկին սկսել է աշխատել:

ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհուրդը ուրբաթ օրը կհանդիպի ՝ քննարկելու Մյանմայում տիրող իրավիճակը:

ԱՄՆ-ը, Եվրամիությունը, Մեծ Բրիտանիան և Ավստրալիան դատապարտել են ռազմական հեղաշրջումը, Մյանմայում քաղաքացիական առաջնորդների ձերբակալումը և ցուցարարների նկատմամբ բռնությունները, սակայն Նոր Զելանդիան շարունակում է մնալ միակ երկիրը, որը իրական պատժամիջոցներ է սահմանում նոր ռեժիմի դեմ:

Մյանման 54 միլիոն բնակչությամբ պետություն է հարավարևելյան Ասիայում, որը սահմանակից է Թայլանդին, Լաոսին, Բանգլադեշին, Չինաստանին և Հնդկաստանին: Բնակիչների մեծ մասը բիրմայերեն է խոսում և բուդդայականություն է դավանում:

Երկիրը անկախություն է ստացել Մեծ Բրիտանիայից 1948 թվականին և 49 տարի ղեկավարվում էր տեղական զինված ուժերի կողմից:

1989 թվականին երկիրը Բիրմայից վերանվանվել է  Մյանմա: Մի շարք պետություններ, այդ թվում ՝ Միացյալ Թագավորությունը, շարունակում էին օգտագործել հին ձևը ՝ ի նշան ռազմական ռեժիմի չճանաչման, բայց «Մյանմա» անվանումը աստիճանաբար մտել է շրջանառության մեջ: 2016 թվականին երկրի փաստացի ղեկավար Աուն Սան Սու Կին երկու անուններն էլ համազոր հայտարարեց:

Ավելի քան 30 տարի երկրում ժողովրդավարության պայքարի ճանաչված առաջնորդը անկախության համար պայքարի դարաշրջանի ականավոր քաղաքական գործչի ՝ Աուն Սան Սու Կիի դուստրն է: Նա այժմ 75 տարեկան է: Նա ընդհանուր առմամբ 15 տարի անցկացրել է տնային կալանքի տակ: 1991-ին նրան շնորհվել է Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ:

2011 թ.-ին, միջազգային ճնշման ներքո, զինվորականները նախաձեռնել են աստիճանական անցում դեպի ժողովրդավարություն, բայց պահպանել են խորհրդարանի տեղերի 25% -ը և անվտանգության գործակալությունների վերահսկողությունը:

Այդ ժամանակվանից անցկացված բոլոր ընտրություններում հաղթել է Աուն Սան Սու Կիի կուսակցությունը:

Նա չի դարձել նախագահ միայն այն պատճառով, որ զինվորականները սահմանադրության մեջ կետ են գրել, որով արգելում է այդ պաշտոնը զբաղեցնել այն անձանց, ում հարազատները օտարերկրյա քաղաքացիություն ունեն (Աունգ Սան Սու Կիի երկու որդիները Միացյալ Թագավորության քաղաքացի են): Այնուամենայնիվ, նա ստացել էհատուկ ստեղծված պետական խորհրդականի պաշտոն և համարվում էր պետության փաստացի ղեկավար:

Աուն Սան Սու Կիի հեղինակությունը որպես իրավապաշտպան թեպետ մարել է մարել է, բայց նա շարունակում է մնալ չափազանց սիրված երկրի ներսում:

Աուն Սան Սու Կին և Նախագահ Վին Միինգը այժմ տնային կալանքի մեջ են երկու շաբաթով: Նրանց, համապատասխանաբար, մեղադրանք է առաջադրվել անցյալ աշնանը նախընտրական քարոզարշավի ընթացքում առանց համապատասխան մաքսազերծման և կարանտինի կանոնները խախտելու `երկիր յոթ դյուրակիր ռադիոկայան ներմուծելու մեջ:

Ըստ լրատվամիջոցի, չնայած մեղադրանքների ծիծաղելի լինելուն, քաղաքական գործիչների դեմ մեղադրական եզրակացությունը կարող է նրանց հետագայում զրկել ընտրովի պաշտոններ զբաղեցնելու իրավունքից:

Թեպետ աշխարհի շատ երկրներ դատապարտել են Մյանմայի ներսում տեղի ունեցող իրադարձությունները, այնուամենայնիվ, անցյալ շաբաթ Չինաստանը արգելափակել թ հեղաշրջումը դատապարտող ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բանաձևը, իսկ Կամբոջան, Թայլանդը և Ֆիլիպինները՝ ամենամոտ հարևանները, հեղաշրջումն անվանել են Մյանմայի ներքին գործ: