Մշակույթի նախարարությունը 12 տարի քայքայել է Կումայրի արգելոցի շենքերը. կայացավ Գյումրու ավագանու նիստը

Գյումրու Շչորսի 2 և Աճեմյան 2․ այս հասցեների շենքերը գտնվում են Կումայրի պատմական միջուկում: Երկուսն էլ հարուստ պատմություն ունեն, երկուսն էլ հայտնի են ոչ միայն  Գյումրիում ու Հայաստանում, այլ երկրի սահմաններից դուրս: Երկուսն էլ, սակայն, ոտքի վրա մահանում, ավերվում են:

Մեկը Ցարական Ռուսաստանի գանձատունն է եղել, մյուսը «Մեր մանկության տանգոն» հայտնի ֆիլմի առավել հայտնի «վառեմ-մարեմի բալկոնի» շենքն է:

Այս երկու շենքերը տարիներ շարունակ անընդհատ ձեռքից-ձեռքից անցան, փաստաթղթային տերերը, սակայն, երբեք ոչ խոստացածները արեցին, ոչ մտածածները: Ոչ էլ պատասխանատվություն կրեցին դրա համար:

2017-ին, երբ այդ ժամանակ մշակույթի նախարար Արմեն Ամիրյանը եկավ Գյումրի, ներկայացրեց նշված առաջին շենքի վերականգնման վիրտուալ նախագիծ: Համաձայն դրա՝  շենքի առաջին հարկում արհեստագործական սենյակներ էին լինելու, երկրորդ հարկում սենյակ էր հատկացվելու Գյումրու պատկերասրահին եւ երկրագիտական թանգարանին: Իսկ շենքի այն հատվածը, որը տարիներ առաջ գործել էր՝ որպես Ցարական Ռուսաստանի փոստատուն, դառնալու էր փոստի թանգարանը: Այդ նպատակի իրականացման համար 1 մլն դոլար էր հաշվարկված: Հետո եղավ առաջարկ վերականգնել միայն շենքի պատշգամբը: Դա էլ համարվեց աննպատակահարմար:

Նույն տարում շենքի հետագա ճակատագիրը կապվեց ռուսների հետ: Նախագիծ ներկայացվեց նախարարության կողմից, եւ ռուսական կողմը վերականգնելու ցանկություն հայտնեց՝ հավանաբար ցարական Ռուսաստանի հետ կապ ունենալու փաստը հաշվի առնելով: Որոշվեց հայ-ռուսական թանգարան կառուցել: Իհարկե, էլի թղթի վրա, կամ՝ պատասխանատուների մտքերում: Գործնական ոչ մի քայլ:

Վերջին տեր-տիրականը 2009-ին դարձավ ՀՀ մշակույթի նախարարությունը: Նույն վարքով, նույն կարգով: Շենքերն իրենով անելուց բացի՝ այլ քայլ մինչ օրս չի ձեռնարկված:

Գյումրու ավագանու անդամ Լևոն Բարսեղյանն այսօր ավագանու նիստում բարձրաձայնեց՝ Մշակույթի նախարարությունը, այսինքն՝ շենքի տերը 12 տարի մատը մատին չի խփել, 12 տարում էս շենքը ահագին քայքայվել է: «Իսկ էդ պատշգամբի շենքը ընդհանրապես վերից-վար բլել թափել է: Պետք է էդ տեսարժան վայրը փրկել, որովհետև դառել է սրբի դուռ, լավ իմաստով, իհարկե, մարդիկ կայարան հասնում, գնացքից իջնում ու մեկից հարցնում են էդ բալկոնի ճամփեն՝ ուրտեղ է: Բազմաթիվ երեխեք ելել նկարվել են, փորձանքի բուն է: Այսինքն՝ Մշակույթի նախարարությունը 12 տարի, ըստ էության, քայքայել է Կումայրի արգելոցի սեփական մաս կազմող շենքերը»,- ասաց Բարսեղյանը:

Գյումրու ավագանին այսօր էլ քննարկեց 2009 թվականի նվիրաբերման որոշման մեջ փոփոխություններ անելու նախագիծը, համաձայն որի՝ այդ շենքերը պետք է տրամադրվեն «Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան» հիմնադրամին անհատույց օգտագործման: Այսինքն՝ նոր տեր, նոր խոստում:

Որոշման ընդունումը, ըստ հարցը զեկուցող քաղաքապետարանի ճարտարապետ Հենրիկ Գասպարյանի, պայմանավորված է Հայաստանի Հանրապետությանը նվիրաբերված Գյումրի քաղաքի Շչորսի փողոց N 2 և Աճեմյան փողոց N 2ա շենքերի օգտագործման նպատակի փոփոխման հետ:

ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի  նախարարության կողմից առաջարկություն է ներկայացվել ՀՀ կառավարությանը՝ շենքերի վերականգնումից հետո այն «Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարան» հիմնադրամին անհատույց օգտագործման տրամադրելու վերաբերյալ, և այդ թեմայով շրջանառության մեջ է դրված Կառավարության որոշման նախագիծ:

Լևոն Բարսեղյանն ավագանուն և քաղաքապետին ասաց՝ ըստ էության, իր կարծիքով, այն, ինչը 12 տարի առաջ սեփականության իրավունքով նվիրաբերել են նախարարությանը, այլևս համայնքինը չէ, հետևաբար համայնքը որևէ միջամտություն անել չի կարող:

«12 տարի նախարարությունը ոչինչ չի արել, հիմա էլ ուզում է կարգավիճակը փոխել: Հիմա էլ են խոստումներ տալիս, էն ժամանակ էլ են տվել, երդում էլ են կերել: Հիմա էլ նույն բանն է: Կասկածի տակ չառնելով խոստացողների բարեխղճությունը՝ ուզում եմ ասել, որ պրակտիկան հուշում է, որ շարունակ խաբեբայության հետ գործ ունենք: Հնարավոր չէ՞ Կառավարությանն ասել՝ ախպեր, ետ տվեք, մենք կենենք: Պետությունը թող վերադարձնի համայնքին, մենք դառնանք տերը, մենք էլ կորոշենք՝ ինչ անենք, իսկ հիմա տերը պետությունն է»,- առաջարկեց Բարսեղյանը:

Հետո էլ, ըստ Բարսեղյանի, եթե շենքը տրվում է համալսարանին, այլևս որպես պատմական արժեք հասանելի չի լինելու քաղաքացու և զբոսաշրջիկի համար: Այնինչ, հատկապես վերջին տարիներին, քաղաքի միայն այդ հատվածը բազմաթիվ զբոսաշրջիկների ու կինոարտադրողների ուշադրության կենտրոնում է:

Քաղաքապետ Սամվել Բալասանյանն էլ վստահեցրեց, որ նման բան չի լինի: Շենքում ոչ թե դասեր են անցկացվելու, այլ  տարբեր կազմակերպություններ իրենց աշխատանքներն են ծավալելու Թումոյի, Տեխնոպարկի նման:

Հարցը դրվեց քվեարկության, ստացավ դրական պատասխան, բայց չանցավ միաձայն: Ավագանու 1 անդամ ձեռնապահ եղավ, 3-ը չմասնակցեցին քվեարկությանն ընդհանրապես: «Էնտեղ, որտեղ լիազորություն չունինք, ոնց քվեարկենք»,- ասաց Լևոն Բարսեղյանը: