Հրատարակվել է 1915թ. Հայոց ցեղասպանության գործով Հատուկ ռազմական տրիբունալի մասին գրքի թարգմանությունը

09/12/2020 schedule12:12

Դեկտեմբերի 9-ը ՄԱԿ-ի նախաձեռնությամբ նշվում է որպես Ցեղասպանության հանցագործության զոհերի հիշատակի և արժանապատվության ու այս հանցագործության կանխարգելման միջազգային օր: Օրվա կապակցությամբ հնարությանը ներկայացվեց Հայագիտական ուսումնասիրությունների զարգացման և աջակցման «Անիվ» հիմնադրամի կողմից հրատարակված «Դատավճիռ Ստամբուլում. Դատական գործընթացներ Հայերի ցեղասպանության գործով» գրքի ռուսերեն թարգմանությունը: Գրքի համահեղինակներն են Զորյանի ինստիտուտի Ցեղասպանության ուսումնասիրության կենտրոնի տնօրեն Վահագն Դադրյանը (1926-2019), (Կանադա/ ԱՄՆ), և Կլարկի համալսարանի պրոֆեսոր Թաներ Աքչամը (ծնվ. 1953թ.) (ԱՄՆ): Թուրքերեն լեզվով «Դատավճիռ Ստամբուլում» գիրքը հրատարակվեց 2008 թվականին, իսկ 2011-ին լույս տեսավ անգլերեն տարբերակը:

1919թ. Օսմանյան կայսրությունում իր աշխատանքը սկսեց 1915թ. հայերի մասսայական սպանությունների գործը քննելու նպատակով ստեղծված Հատուկ ռազմական տրիբունալը: Տրիբունալի աշխատանքի արդյունքում՝ կայացվեցին մի քանի տասնյակ տարբեր ծանրության դատավճիռներ, այդ թվում՝ 18 մահապատժի դատավճիռ (որոնցից միայն երեքն ի կատար ածվեց): 1920թ. սկսվեց հերթական լսումների նախապատրաստությունը, բայց իշխանության եկած քեմալական կառավարությունը շուտով ցրեց տրիբունալը:

«Անիվ» հիմնադրամը հրատարակեց այս ֆունդամենտալ հետազոտության ռուսերեն թարգմանությունը Հատուկ ռազմական տրիբունալի աշխատանքների ավարտի 100-ամյակի կապակցությամբ: Մենագրությունն իրականացվել է բարձր գիտական մակարդակով և հիմնված է մեծածավալ աղբյուրների և պատմագրական աշխատանքների վրա, ներառյալ՝ արխիվային փաստաթղթեր և լրատվական նյութեր: Աշխատության մեջ վերլուծված է տրիբունալի ընդհանուր աշխատանքը և մանրամասն ներկայացվում են ամենակարևոր գործընթացները. ցույց է տրվում տրիբունալի տեղն ու դերն այդ ժամանակաշրջանի Թուրքիայի հասարակական-քաղաքական կյանքում: Առանձին գլխում հրապարակված են դատավճիռների և մեղադրական եզրակացությունների ամբողջական տեքստերը՝ ռուսերեն թարգմանությամբ:

Այսօրվա դրությամբ 1919-1920թթ. Հատուկ ռազմական տրիբունալը միակն ու առաջինն է պատմության մեջ, երբ թուրքական դատարանը դատեց թուրք բարձրաստիճան պաշտոնյաների՝ սահմանադրությունը խախտելու և հայերի մասսայական սպանությունների մեղադրանքով, և դատապարտեց, և ոչ թե՝ միջազգային, այլ՝ օսմանյան քրեական օրենսգրքով: Ինչպես պնդում են հեղինակները, դա նշանակում է Հայոց ցեղասպանության փաստացի ճանաչում Օսմանյան կայսրության կողմից դեռևս 1919 թվականին:

Տպել
1376 դիտում

Հայտնի են զորակոչի և զորացրման օրերը

Դեսպան Փոլադյանն Ալժիրի ԱԳ նախարարին է ներկայացրել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ընթացող խաղաղության գործընթացը

Ընտանիքի հասցեին վիրավորանք են հնչեցնում նրանք, ովքեր ոչ քննադատության փաստարկ ունեն, ոչ էլ դաստիարակություն. Իոաննիսյան

Երևան-Երասխ ավտոճանապարհի երթևեկությունը այրվող անվադողերով խաթարելու դեպքի առթիվ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ

Երևանում հայտնաբերվել են կողաշրջված մոպեդներ. 22-ամյա մոպեդավարը հիվանդանոցում մահացել է

Հայտնի է «Երևանի մարաթոն» ամենամյա վազքի մրցման անցկացման ժամկետը

Համեղ ու առողջ․ «Բիգ Լայֆ» ընկերության «Նարինե» արտադրանքն ու սպասվող նոր պրոդուկտը

Հայոց ցեղասպանության ժխտման և անպատժելիության մթնոլորտը հանգեցրել են աշխարհում նոր ոճրագործությունների. Շվեդիայի դեսպան

ՄՔԴ դատախազ Օկամպոն ելույթ է ունեցել Ֆրանկֆուրտի Սուրբ Պողոս եկեղեցում Ցեղասպանությանը նվիրված երեկոյին

Քննարկվել է ՀՀ-Չեխիա ռազմատեխնիկական համագործակցությունը, պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել

2-6 ժամ լույս չի լինի Երևանի և 8 մարզի բազմաթիվ հասցեներում

Մենք սգում ենք նրանց համար, ովքեր սպանվեցին Հայոց ցեղասպանության ժամանակ․ Սամանթա Փաուեր

ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդության ակցիաներ անել. բերման է ենթարկվել 96 ցուցարար

Թբիլիսիում հերթական ցույցն է ընթանում՝ ընդդեմ «Օտարերկրյա գործակալների մասին» օրենքի

«Մարտական եղբայրության» անդամ Արման Պետրոսյանը կալանավորվել է

Որ որոշների լպիրշությունը կհասնի Ծիծեռնակաբերդում մանկահասակ երեխային ահաբեկել, վիրավորելուն՝ նորություն էր․ Ալեքսանյան

Ողջունում ենք Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի սահմանազատման գործընթացի սկիզբը․ Պետդեպարտամենտ

Չնայած սարսափներին, որոնց բախվում է հայ ժողովուրդը, տոկունության կամքը չի կոտրվել, ես միշտ կկանգնեմ ձեր կողքին․ Ադամ Շիֆ

Ողջունում ենք ՀՀ-Ադրբեջան սահմանային սյան տեղադրումն ու գործընթացի ուշագրավ զարգացումները․ Էստոնիայի ԱԳՆ

Կլիշեներից պետք է հրաժարվել, բայց ոչ՝ պատմական իրականությունից. Քոչինյանը՝ Էրդողանի հայտարարության մասին

Եվրոպական դատարանը երբեք չի վճռել, որ Հայաստանն օկուպացրել է Լեռնային Ղարաբաղը․ Եղիշե Կիրակոսյան

Հիշում ենք և պահանջում․ Կանադայի ԱԳ նախարարը գրառումն ավարտել է հայերենով

ՄԻՊ-ը բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչների հետ խոսել է մարդու իրավունքների հետ կապված խնդիրների և Տավուշի այցի մասին

Կարասինը պաշտոնական նամակ է հղել ՀՀ ԱԺ-ին՝ Ալեն Սիմոնյանի հայտարարությունների հետ կապված

ԱԺԲ-ի անդամները փորձել են անհնազանդություն անել. կան բերման ենթարկվածներ

Զգացմունքներն ու զայրույթն են համակել են ինձ այսօր․ Բուայեն հարգանքի տուրք է մատուցել Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Կամո գյուղում տուն և անասնագոմ է այրվել

Պատմական ճշմարտության ճանաչումն անհրաժեշտ է մարդկության դեմ հանցագործությունների կրկնությունից խուսափելու համար․ Դենդիաս

Իսակովի պողոտայից ակցիայի մասնակից 12 անձ է բերման ենթարկվել

Ինչպես երիտթուրքերը, Ալիևը նույնպես ատելություն է տածում հայերի նկատմամբ․ Լեմկինի ինստիտուտի տնօրեն

109 տարի առաջ այս օրը սկսվեց Հայոց ցեղասպանությունը, ես դատապարտում եմ մեղավորներին․ Փայլան

Սևանում հրկիզել են «Աուդի A4»-ը. սեփականատերը ենթադրյալ հրկիզողի մասին տեղեկություններ է փոխացել իրավապահներին

Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակի անարգանքը․ Թորոսյանը՝ Ծիծեռնակաբերդում Աննա Հակոբյանի և դստեր հետ կատարվածի մասին

Մարդկանց ուղեղը մխտռում են՝ ցույց տալով, թե մարտնչող ողորմելիությունը ուժի դրսևորում է. Մեհրաբյանը՝ դրոշ այրելու մասին

Մի խումբ քաղաքացիներ փորձել են փակել Իսակովի պողոտան. կան բերման ենթարկվածներ

Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի պատվիրակությունը հարգանքի տուրք է մատուցել Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակին

Հայոց ցեղասպանության հիշատակի օրը մտորումների և ոգեկոչման ժամանակ է, պետք է հիշենք և հարգենք․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը

ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը լուսանկար է հրապարակել տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ

Սենատի Ֆրանսիա-Հայաստան բարեկամական խումբն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր (լուսանկարներ)

Ադրբեջանում հանդիպել են Ալիևն ու Ղրղզստանի նախագահ Սադիր Ժապարովը․ համագործակցության վերաբերյալ փաստաթղթեր են ստորագրվել