Կառավարությունը բոլոր միջոցները կկենտրոնացնի Արցախում վնասները վերականգնելու համար․ Ղուլարյան

Արցախում ընթացող պատերազմը բացի ցավալի մարդկային կորուստներից՝ պատճառել է նաեւ տնտեսական լուրջ կորուստներ։ Քանդվել են մեծ թվով շենք-շինություններ, ենթակառուցվածքներ, վնասվել են նաեւ ճանապարհները։ Այս խնդիրներն ուսումնասիրելու համար օրեր առաջ Արցախ էր այցելել ՀՀ քաղաքաշինության կոմիտեի նախագահի պաշտոնակատար Արմեն Ղուլարյանը։

Նա ընդգծում է՝ վնասները շատ մեծ են, սակայն իրավիճակի կարգավորումից հետո ամբողջ ռեսուրսները կենտրոնացվելու են, որպեսզի դրանք վերականգնվեն։

- Պարո՛ն Ղուլարյան, Արցախը թշնամու հրետակոծությունների հետեւանքով նյութական մեծ վնասներ է կրել: Օրեր առաջ այցելել էիք Արցախ՝ տեղում իրավիճակին ծանոթանալու նպատակով: Թեեւ դեռ պատերազմական գործողությունները չեն ավարտվել, սակայն կխնդրեի ձեր նախնական դիտարկումները ներկայացնել, թե ընդհանուր առմամբ ի՞նչ վնասներ են հասցվել շենք-շինություններին, ենթակառուցվածքներին:

- Հոկտեմբերի 17-ին Հայաստանի շինարարների միության նախագահ Գագիկ Գալստյանի հետ եղել ենք Ստեփանակերտում եւ հանդիպել ԱՀ քաղաքաշինության նախարար Արամ Սարգսյանի հետ։ Շրջել ենք Ստեփանակերտում, ուսումնասիրել հրետակոծությունից մասնակի կամ ամբողջությամբ քանդված բազմաբնակարան շենքերը, անհատական բնակելի տները, հասարակական նշանակության օբյեկտները։ Բազմաթիվ վնասներ է կրել քաղաքը, թշնամու կողմից թիրախավորված ենթակառուցվածքները, ճանապարհները, ինժեներական կառուցվածքները…։ Վերականգնման նպատակով կազմել ենք առաջին անհրաժեշտության շինանյութերի եւ որոշ կոնստրուկցիաների ցանկը։ Հանդիպումներ ենք ունեցել նաեւ ԱՀ նախագահ Արայիկ Հարությունյանի եւ պետնախարար Գրիգորի Մարտիրոսյանի հետ։ Քննարկումների ընթացքում ճշտվել են հրատապ խնդիրները եւ անելիքները: Այցելել ենք նաեւ Շուշի եւ ծանոթացել Սուրբ Ամենափրկիչ Ղազանչեցոց եկեղեցու վիճակին:

- Հավանաբար առաջացած խնդիրների գույքագրում եք իրականացրել. Ձեր գնահատմամբ՝ Արցախում շենք-շինությունների եւ ենթակառուցվածքների քանի՞ տոկոսն է այս պահին վնասված, քանի գյուղ-քաղաք, շենք-տուն կա, որ ունի վերականգնման կարիք։

- Այդ թվերը ես հիմա չեմ կարող ասել, որովհետեւ ծավալները փոփոխվում են, կարող եմ ասել, որ հազարավոր օբյեկտներ են վնասվել։ Մտածում եմ, որ մենք պետք է հիմա նախնական շինանյութի պահեստավորումներ իրականացնենք, ամեն ինչը ցուցակագրենք, հասկանանք՝ ինչ քանակներ ենք կարողանում կուտակել, որ անհրաժեշտության դեպքում անհապաղ սկսենք վերականգնել շենքերը, տեխնիկական վիճակը ուսումնասիրել՝ հասկանալու համար, թե արդյո՞ք հնարավոր կլինի դրանք վերականգնել, թե նոր շենք պետք է կառուցել։

- Հնարավո՞ր է ասել, թե պատերազմի ավարտից հետո որքան ժամանակում հնարավոր կլինի վնասները վերականգնել, հարկադրաբար իրենց տները լքած բնակչությանը վերադարձնել տուն:

- Ես կարող եմ Տավուշի օրինակով ասել, որ նախ մեր վարչապետի, Կառավարության պահանջն այն էր, որ վերականգնելը մենք պետք է լավագույն տարբերակով իրականացնենք՝ ամենաամուր, ամենագեղեցիկ, ամենաժամանակակից ձեւով, նաեւ մաքսիմալ արագ։ Դրա համար հիմա կարող եմ միայն վստահաբար ասել, որ շատ արագ կմեկնարկեն այդ աշխատանքները, իսկ ծավալից ելնելով արդեն նաեւ ժամկետները կկարողանանք հստակեցնել։ Առաջին հերթին, իհարկե, պետք է մարդկանց կեցավայրը ապահովել, դպրոցները, մանկապարտեզները, ճանապարհներն ու ենթակառուցվածքները վերականգնել։ Ասեմ, որ նույնիսկ այս պատերազմական իրավիճակում Ստեփանակերտի քաղաքաշինության նախարարությունը, Ստեփանակերտի քաղաքապետարանը հրատապ վերականգնողական աշխատանքներ իրականացնում են։ Պետնախարարի եւ ՀՀ փոխվարչապետի համագործակցությունն է անընդհատ, այնտեղ բրիգադներ են ուղարկվել։ Բնակարանները թաղանթներով փակելու, կտուրը կառուցելու եւ այլ խիստ հրատապ աշխատանքներ են այսօր արվում։ Ջրի, գազի եւ էլեկտրաէներգիայի մատակարարման վերականգնողական աշխատանքները եւս անհապաղ իրականացվում են։ Այն խնդիրները եւ խոչընդոտները, որոնք հնարավոր է վերացնել՝ վերացվում են։

- Ինչպես Տավուշի հրետակոծությունից հետո որոշվեց նոր որակի զարգացած համայնքներ ստանալ, հնարավո՞ր է Արցախը եւս այլ որակի եւ տեսքի վերականգնվի։

- Ես համոզված եմ, որ այդպես էլ կլինի։ Ասեմ նաեւ, որ Արցախում ինչ արվում էր վերջին 2-3 տարվա ընթացքում, նույնպես շատ ժամանակակից է եւ ներկա պահանջներին համապատասխան։

- Այս պահին կա՞ն համապատասխան միջոցներ՝ վերականգնման աշխատանքներ իրականացնելու համար, թե՛ շինարարական պարագաների, թե՛ մարդկային ռեսուրսների եւ թե՛ ֆինանսական առումով։

- Այսօր բոլոր միջոցները եւ անհրաժեշտ բոլոր հնարավորությունները գնում է պաշտպանական նպատակներին։ Համոզված եմ, որ վերականգնողական աշխատանքներն սկսելիս ամբողջ ուժերը կկենտրոնացվեն այդ վնասները վերականգնելու եւ պատերազմի հետքերը վերացնելու ուղղությամբ։ Կառավարությունը բոլոր միջոցները կկենտրոնացնի, մենք բոլորս ազգովի պարտավոր ենք դրանք վերացնել։

- Հայաստանի տարածքին եւս հարվածներ են հասցվել: Կարո՞ղ եք ասել, թե ինչ ծավալի են այստեղ առկա նյութական վնասները: Վնասների վերականգնում իրականացվո՞ւմ է արդեն, թե սպասում եք պատերազմի ավարտին:

- Որոշ հարվածներ եղան Վարդենիսում, դրանց մարզպետարանները եւ համայնքապետարանները անմիջապես արձագանքել են, այդ խնդիրներն անմիջապես նրանց հսկողության տակ է առնվել։ Ես առիթ ունեցել եմ խոսելու նաեւ մարզպետի հետ, օպերատիվ աշխատանք իրականացվում է, բայց, իհարկե, այսօր մեր բոլորիս նպատակը սահմաններն են ու պատերազմական գործողությունները արագ ավարտելը։