Երևան
14 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
14 °C
Կովիդ 19-ի հիվանդացության ցուցանիշներով Հայաստանը հաճախ համեմատվում է Իտալիայի հետ, որտեղ հիվանդացության ու մահացության պատկերն ինչ-որ պահի իր վրա էր սևեռել աշխարհի ուշադրությունը: Գիտնականները նկատում էին, որ պատճառը իտալացիների ջերմ, հախուռն խառնվածքն էր: Ինչո՞ւ են հայաստանցիները խախտում համավարակի կանխարգելման կանոնները, արդյո՞ք այս պարագային ևս գործ ունենք ազգային հոգեկերտվածքի առանձնահատկությունների հետ: Կորանավիրուսի հանդեպ հայերի հոգեբանական ռեակցիաների մասին զրուցել ենք գործնական հոգեբան, ԵՊՀ հոգեբանության ամբիոնի դոցենտ, հ.գ.թ. Մարինա Սահակյանի հետ:
- Ինչ-որ բացատրություն կա՞, թե ինչու է մեր ազգաբնակչությունն այսքան անկարգապահ:
- Անշուշտ: Առաջին հերթին դա հարյուրամյակներով պետականություն չունենալու հետևանք է: Հայերը հետ են վարժվել պետական ինստիտուտներին, պետական կառավարմանը: Դրանց նկատմամբ հարգանք ավելացնելու առումով, ցավոք, արդյունավետ չէին նաև նախկին տասնամյակները: Շատ պետական հիմնարկներ այդ տարիներին վարկաբեկվեցին՝ իրենց վատ կատարած աշխատանքների պատճառով:
- Բայց արտերկրում, օրինակ՝ ԱՄՆ-ում, մեր հայրենակիցները «փոլիս, փոլիս» ասելով են ապրում, լավ ենթարկվում են այնտեղի օրենքներին:
- Այնտեղ չենք կարող մտերմաբար հարցեր լուծել, այո, դրսերում զգաստ ենք: Որովհետև մեր «փոլիսը» (ոստիկանությունը) որտեղ որ պետք է խիստ լինի, ընդհակառակը՝ լոյալ է:
- Ո՞րն է պատճառը, որ նախկինում Նիկոլ Փաշինյանի խոսքով աներեւակայելի քայլերի դիմած մեր բնակչությունն այժմ դժվարանում է համակերպվել դիմակ կրելու եւ սոցիալական հեռավորություն պահպանելու հորդորների հետ՝ չնայած դրա մասին բարձրաձայնվում է անընդհատ, ամեն քայլափոխի:
- ՀՀ վարչապետը հրաշալի դերակատարում է ստանձնել: Նա իրեն դրսևորում է շատ հոգատար՝ իրազեկում է, բացատրում է, ի վերջո՝ զրուցում է մարդկանց հետ: Բայց Փաշինյանը մենակ է այդ բեռը տանում, այնինչ պետք էր գրագետ մարդկանց՝ մտավորականներից, բժիշկներից, գիտնականներից բաղկացած հարթակ ձևավորել, որտեղ նրանք կկազմեին կոնցեպտ, ինչով էլ կարելի էր առաջնորդվել դժվարին այս պայքարում:
Համավարակը հաղթահարելու վրա խիստ բացասական է անդրադառնում նաև հակաքարոզչությունը: Հասարակության մի շերտ կա, որը հակված է հավատալու նույնիսկ ոչ գրագետ մեկնաբանությունների, և կարծում եմ՝ միտումնավոր այդպիսի տեղեկություններ տարածողները հենց նրանց վրա են հաշվարկել:
Իսկ գլխավոր պատճառը, անշուշտ, հոգեբանական է: Խնդիրն այն է, որ երկու տարի առաջ դրական ինֆորմացիա էր այդ ամենի հիմքում: Այսինքն՝ նախկին իշխանություններից հոգնած մարդիկ փոփոխությունների հնարավորություն տեսան, հույս արթնացավ, և դա նրանց մոտիվացրեց արտակարգ քայլերի: Կորոնավիրուսի մասին ինֆորմացիան, դրա փաստը բացասական է, ուստի գեներացնում է ռեակցիա, որը հոգեբանության մեջ կոչում ենք «մերժում» կամ «փախուստ իրականությունից»: Ազգերը, ինչպես մարդիկ, չեն ուզում հավատալ իրականությանը, եթե այն տխուր է: Այդ է պատճառը, որ Հայաստանում հաճախ լսում ենք՝ այդպիսի բան չկա, սուտ է, կամ, առնվազն՝ դա մեզ հետ չի պատահի: Ցեղասպանություն ապրած ազգի գենետիկ հիշողությունը նույնպես նպաստում է այդ փախուստին. այնքան ցավ ենք ապրել, որ էլ չենք ուզում լսել հիվանդությունների, մահերի մասին:
- Լավ, ո՞րն է ելքը:
- Ելքը իրազեկումն է, կրթումը: Օրինակ՝ կարելի է ավելի շատ խոսեցնել բժիշկների, վարակակիրների, առողջացածների. պետք է վիզուալացնել տեղի ունեցողը՝ բայց որևէ պարագայում պետք չէ վախեցնել մարդկանց, սարսափազդու հայտարարություններ անել: Իրականությունը չընդունող անձի համար կարևոր է ստանալ փաստեր, բայց այդ փաստերը պետք է մատնանշեն ելք՝ դրական ելք: Մյուս կողմից, ճիշտ է տուգանքների նշանակման պրակտիկան. մարդիկ զգայուն են ֆինանսական կորուստների հանդեպ, ուստի թեկուզև նյութական շարժառիթներով՝ կկրեն դիմակներ և այլ զրկանքներ:
Եվ այնուամենայնիվ, կարևորը մասնագետներին խոսեցնելն է: Տեղեկատվական այս սարսափելի մարտահրավերների պարագայում, երբ անգամ միտումնավոր հակաքարոզչություն է տարվում, բացատրական աշխատանքները, ամենատարբեր մասնագիտական խորհուրդները միակ գրագետ և արդյունավետ միջոցն են հանրային՝ նույնիսկ գենետիկ հոգեախտաբանական վիճակները հաղթահարելու համար:
Բայց անհրաժեշտ է մասնագետների ճիշտ ընտրություն կատարել, թող որ շատ հայտնի չլինեն, թող շատ լեզուներ չիմանան, սակայն լինեն հմուտ և ազնիվ: Սա է հաջողության հասնելու նախապայմանը:
Զրույցը վարեց Նանե Մակուչյանը
Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան
Ոսկեպարի ճանապարհի դելիմիտացիայի հարցն առայժմ օրակարգում չէ․ վարչապետն ականջալուր է եղել ոսկեպարցիների մտահոգությանը
Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ԶՈՒ-ն երբ իր տեղը կզիջի սահմանապահներին․ Հարությունյանն ասաց՝ ինչ քննարկումներ են լինելու
ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան
Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է
Գոյություն չունի «Տավուշից տարածքներ հանձնելու» թեմա, համատեղ հայտարարության մեջ նշվում են գյուղերի անունները․ Գրիգորյան
Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ը չեն ճանաչում Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը. Լավրովի «ինքնախոստովանությունը»
Այս բարդ գործընթացում պետք է լինենք առավել քան զգոն, տուրք չտանք մանիպուլյացիաներին ու կեղծ տեղեկատվությանը․ Մինասյան
Հուսադրող լուրեր կան Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի վերաբերյալ․ Կլաար
Ովքեր դեմ են փոխհամաձայնեցված սահմանազատմանը, փորձում են պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը, վերածել ծայրագավառի․ Չախոյան
Վարչապետը Զառի միջնակարգ դպրոցի աշակերտների հրավերով ներկա է գտնվել «Պապ թագավոր» ներկայացմանը
Եթե Ստեփանակերտում ոչ թե «քֆուրով» որոշում ընդունող, այլ ադեկվատ իշխանություն լիներ, կսահմաներ ԼՂ շփման գիծը․ Աթանեսյան
Մենք ԵՄ-ի հետ սկսում ենք սերտ համագործակցության նոր ճանապարհ․ Արարատ Միրզոյան
Խաղաղության գործընթացը հիմնականում բաղկացած է որոշումներից, որոնք դուրս են «հակամարտելու» տրամաբանությունից․ Թորոսյան
Շուտով հայտնի ուժերը «մետոձիչկաները» կստանան, ու 10 կոպեկանոց լացի նոր եթերաշրջանը կհամարենք բացված․ Ալեքսանյան
Հայաստանը կստանա հնարավորություն սահմանազատման գործընթացը կազմակերպել քաղաքակիրթ և լեգիտիմ ընթացքով․ Ղազարյան
Աշխարհի գավաթ․ մարմնամարզիկ Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր է նվաճել
Կողմերը կառաջնորդվեն Ալմա Աթայի 1991թ. հռչակագրով, մի բան, որից Ադրբեջանը արդեն տևական ժամանակ խուսափում էր․ Եղոյան
Հուսանք՝ այցից հետո կհայտնվի մեր հարաբերությունների զարգացման «ճանապարհային քարտեզ»․ Միրզոյանի հարցազրույցը Arab News-ին
Վկան գլխի ճակատային մասով 3 անգամ հարվածել է աշխատասեղանին․ ինչ է կատարվել Շենգավիթի քննչական բաժնում
Սահմանազատման հանձնաժողովների հրապարակած փաստաթղթում երկու բավականին դրական և հուսադրող միտում տեսա․ Արամ Սարգսյան
Առաջին անգամ կա հնարավորություն ունենալ սահմանազատված պետական սահման, որտեղ կտեղակայվեն սահմանապահներ. Հովհաննիսյան
Ողջունում ենք Հարավային Կովկասի վերաբերյալ «Մեծ յոթնյակի» երկրների ԱԳ ղեկավարների հայտարարությունը․ Արարատ Միրզոյան
Սեփական տան լոգարանում հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի ջոկատի հրամանատարի 31-ամյա տեղակալի դին
Եթե հայ-ադրբեջանական հանձնաժողովի ձեռք բերած պայմանավորվածությունը կյանքի կոչվի, կլինի լուրջ հաջողություն. Իոաննիսյան
Հանձնաժողովների պայմանավորվածության մեջ չափազանց կարևոր է Ալմա-Աթայի սկզբունքի շուրջ համաձայնությունը. Խանդանյան
Կապան-Քաջարան ճանապարհահատվածում հարկադիր քարաթափում է իրականացվել
«Մեծ յոթնյակը» պետք է հրաժարվի Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ հավասարական մոտեցումներից․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան
Տավուշի մարզի ոչ մի սանտիմետր չի կարող տրվել որևէ մեկին, ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը պաշտպանված է․ Կոնջորյան
Պետք է արդյունավետ հավասարակշռություն գտնենք արհեստական բանականության ընձեռած հնարավորությայն և ռիսկերի միջև. Ջուլհակյան
Պապոյանը ՀԱՀ ընկերություններին հրավիրել է մասնակցելու Հայաստանում պետական աջակցությամբ իրականացվող տնտեսական ծրագրերին
ՊՎԾ-ն ամփոփել է վարչապետի հանձնարարությամբ քաղշինկոմիտեում և ԿԳՄՍՆ-ում իրականացված ուսումնասիրությունների արդյունքները
էկոնոմիկայի նախարարությունը նոր գլխավոր քարտուղար ունի․ վարչապետը որոշում է ստորագրել (լուսանկար)
Սահմանազատման սկզբնական փուլում Հայաստանն ու Ադրբեջանը նախնական համաձայնեցրել են սահմանագծի առանձին հատվածները․ ԱԳՆ
Օլաֆ Շոլցը և Ադրբեջանի նախագահը բանակցություններ կվարեն Բեռլինում
Առաջին անգամ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, 4 գյուղի հատվածում, կլինի սահմանազատված պետական սահման. քարտեզ
Ռոստովի մարզում ձերբակալվել են Ադրբեջանի քաղաքացին և ևս 2 անձ․ Շահին Աբբասովը կասկածվում է սպանության մեջ
Ալիևը կմեկնի Մոսկվա՝ Պուտինի հետ բանակցությունների
Թուրքիայում կրկին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 19-ին
