Առաջ շունչներս պահած սպասում էինք՝ Սերժ Սարգսյանը վտանգավոր մի բան չասի, Փաշինյանի դեպքում ախորժակը մեծացել է. քաղաքագետ

Արդեն մի քանի օր է՝ սոցիալական հարթակներում, լրատվամիջոցների տաղավարներում քննարկման թիվ մեկ թեման ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի եւ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի մյունխենյան բանավեճն է:

Կան տեսակետներ, որ Փաշինյանը շահած դուրս եկավ այդ բանավեճից, կան հակառակ տեսակետներ, սակայն էականը, ըստ Միջազգային եւ անվտանգության հարցերի հայկական ինստիտուտի ղեկավար Ստյոպա Սաֆարյանի՝ այն նշաձողն է, որ Փաշինյանը սահմանեց այդ բանավեճի ընթացքում:

- Պարոն Սաֆարյան, որպես քաղաքագետ Մյունխենում հետեւում էիք բանավեճին: Ինչպիսի՞նն էր մթնոլորտը. կա՞ր հաղթող եւ պարտվող այդ բանավեճում:

- Նախ, պետք է մի բան հասկանալ, որ Մյունխենի կոնֆերանսը պատմության դասերի ստուտագետես չէր: Այնտեղ հավաքված մարդիկ ամենեւին չէին եկել լսելու պատմության դաս, առավելեւս Ալիեւի հորինած պատմության մասին: Այդտեղ նստած մարդիկ շատ պրոֆեսիոնալ էին եւ գիտեին հակամարտության ամբողջ պատմությունը, նրանք ուզում էին լսել լուծման հնարավորությունների մասին: Երկրորդ, քննադատող ՀՀԿ-ականները պետք է հիշեն, որ նախորդ տարիներին փորձել են նման բանավեճի հրավիրել Սերժ Սարգսյանին, բայց նա չի եկել: Գերմանական մամուլը եւս ընդգծում է, որ տարիներ շարունակ իրենց չի հաջողվել հրավիրել նման բանավեճ: Դա հնարավոր դարձավ Փաշինյանի շնորհիվ: Եվ երրորդ կարեւոր հանգամանքը՝ Փաշինյանը չտրվեց Ալիեւի սադրանքին, չխորացավ պատմության խորխորատներում եւ շատ բարձր պահեց նշաձողը: Եթե ոմանց թվում է, թե Ալիեւը շահած հեռացավ իրենց հորինած պատմությունը ներկայացնելով՝ չարաչար սխալվում են: Դա ռինգ չէր, որ մտածեիր մեկամյա մարտավարության, ամեն գնով հաղթելու մասին. Փաշինյանի խոսքը կառուցված էր այնպես, որ տեղ մնար հետագայում բանակցելու համար:

- Դուք նշում եք, որ ՀՀ վարչապետը նշաձող սահմանեց: Եվ ո՞րն էր այդ նշաձողը:

- Ի՞նչ ասաց Փաշինյանը. ասաց, որ Ղարաբաղը եւ Հայաստանը գիտակցում են, որ խաղաղությունը ոչ միայն ազգային օրակարգի մաս է, այլեւ տարածաշրջանային անվտանգության մաս. սա չափազանց կարեւոր ուղերձ էր մեր հարեւան երկրներին: Փաշինյանը ընդգծեց, որ Արցախի բանակցությունները այն վիճակին են հասել, որ մինիհեղափոխություն է անհրաժեշտ այդ գործընթացում ճեղքում ապահովելու համար: Ասաց, որ Արցախը պետք է վերադառնա բանակցությունների սեղան, ինչպես որ դա եղել է 1992 թվականին, մինչեւ 1994 թվականը, երբ երկու փաստաթուղթ է ստորագրվել Արցախի պաշտպանության նախարարի հետ եւ երկու անգամ էլ նստել են դեմ դիմաց՝ որպես հակամարտության լիարժեք կողմ: Ի պատասխան Ալիեւի, որը հայտարարեց, թե Ղարաբաղը Ադրբեջան է, Փաշինյանը ընդգծեց, որ Արցախի խնդիրը ռազմական լուծում չունի: Չափազանց ազդեցիկ էր ձեւակերպումը, երբ Ալիեւին ակնարկելով ասաց, որ եթե այդ դահլիճում կա մեկը, որը կարծում է, թե խնդիրը ռազմական լուծում ունի, ուրեմն հայ ժողովուրդը կասի, որ այդ խնդիրը լուծված է:

- Կա՞ն արգումենտներ, որ Փաշինյանը կարող էր բերել, բայց չբերեց:

- էնքան բան կարելի էր ասել, բայց արդյոք տեղի՞ն էր: Պատմական հատվածին կարելի էր շատ հատու ու կարճ արձագանքել մի նախադասությամբ, որ 2007 թվականին դուք Գիտությունների ազգային ակադեմիայի հոբելյանի ժամանակ հանձնարարեցիք ձեր պատմաբաններին Արցախի վերաբերյալ պատմություն հորինել, հիմա էլ այստեղ պատմում եք այդ հորինվածքը, իսկ այս դահլիճում հավաքվածները վստահաբար ձեր պատմածից չեն պատմություն իմանալու: Պետք էր նաեւ ասել, թե 2016-ին ինչպես Ալիեւը երկարաժամկետ փակուղու առաջ դրեց ղարաբաղյան հարցը, փակեց բոլոր տեսակի կարգավորման քննարկումները՝ ապրիլյան պատերազմ սանձազերծելով:

- Կարելի՞ է դրանք բացթողումներ համարել:

- Իհարկե ոչ: Նա այլ կերպ է մոտեցել խնդրին: Կարեւորը, որ Փաշինյանը որեւէ պատմական վրիպում թույլ չտվեց: Նախկինում մենք շունչներս պահած սպասում էինք, որ Սերժ Սարգսյանը հանկարծ մի վտանգավոր բան չասի, հիմա մեր ախորժակն այնքան է ավելացել, որ ուզում ենք Փաշինյանը մեր ամբողջ բազմահազարամյա պատմության բոլոր էջերի մասին խոսի 45 րոպեանոց հանդիպմանը, որն ամբողջովին իրենն էլ չէր: Քննադատողները, որոնք նախկին իշխանության ներկայացուցիչներ են, մոռանում են, որ իրենց իշխանության տարիներին Հելսինկյան եզրափակիչ ակտով Արցախին վերապահված իրավունքի իրացումը թողել են պատանդ, որ Ադրբեջանը երբ որ ցանկանա հանրաքվե անցկացնել: Եվ դրա դիմաց պատրաստ էին 7 շրջաններ հետ տալ: Իսկ հիմա նեղվում են, որ Նիկոլ Փաշինյանը չի կրկնում այդ հիմարությունը, տեր չի կանգնում նրանց նախկին պայմանավորվածություններին՝ տարածքներ կարգավիճակի դիմաց: Ինչպես տեսաք՝ ամեն հնարք գործարկվում էր, որ Փաշինյանը ցիտի Ռոբերտ Քոչարյանի բանակցած եւ Սերժ Սարգսյանի որդեգրած Մադրիդյան սկզբունքները, որտեղ Արցախի կարգավիճակը պատանդ էր թողնված Ադրբեջանի կամքին: Փոխարենը՝ Փաշինյանի հայտարարությունները թարմություն են պրոցեսի համար: Իսկ քննադատները, քննարկելու այլ նյութ չունենալով խոսում են, թե լեզուն վատն էր, ինչու հայերեն չխոսեց, ինչու Խոջալուի դեպքերի հիշատակմանն ի պատասխան Սումգայիթն ու Բաքուն չշեշտեց: Դրանից էլ խոսեր՝ ասելու էին բա Մարաղայի դեպքերի մասի՞ն ինչու չխոսեց: Ակնհայտ է մի բան՝ Փաշինյանի քաղաքական ընդդիմախոսներին ցիտում է Բաքուն, նրանք՝ Բաքվի ներկայացուցչին:

- Ի դեպ, Փաշինյանն իրո՞ք լեզվի խնդիր ուներ ըստ ձեզ: Շատ է խոսվում, որ եթե հայերեն լիներ խոսքը, ավելի սուր եւ դիպուկ կլիներ:

- Ասել, թե Փաշինյանի անգլերենը կատարյալ բրիտանական անգլերեն էր, սուտ կլինի, բայց Արեւմուտքում շատ նորմալ են ընդունում, որ մարդը ընդամենը կարողանում է իր մտքերը հասկանալի կերպով արտահայտել: Այն, ինչ ես լսել եմ, լսել եմ անգլերեն եւ եթե հասկանալի չլիներ, չէի հասկանա: Կարող եմ ասել, որ Փաշինյանը շատ լավ խոսում էր, տիրապետում էր պատմագիտական բառաֆոնդին: Պարզ է, որ չէր կարող նույն  ճկունությամբ խոսել անգլերեն, ինչ խոսում է հայերեն, բայց դուք ուշադրություն դարձրեք, թե ինչի վրա են ֆիքսվում: Այս աստիճան մանրուքներին անդրադառնալը ցույց է տալիս, որ Մյունխենի անվտանգության կոնֆերանսը հասավ իր նպատակին՝ կազմակերպելով նման հանդիպում, իսկ Փաշինյանը շահեկանորեն տարբերվեց՝ ի տարբերություն Ալիեւի արդեն ձանձրալի դարձած ձայնապնակի, հնչեցնելով նոր ու թարմ մոտեցումներ: Ակնհայտ էր, որ Ալիեւը հանդես է գալիս պաշտպանական ստրատեգիայով՝ ակնհայտորեն դառնալով իր իսկ խաղի զոհը:

- Պարոն Սաֆարյան, եւ քանի որ դուք եւս Մյունխենում էիք՝ կարո՞ղ եք ասել, հանդիպումից առաջ Ալիեւին սպասեցնելը Փաշինյանի կողմից հատո՞ւկ էր մտածված, թե՞ այդպես ստացվեց:

- Ճիշտն ասած՝ տեղյակ չեմ. երկու կողմերն էլ ունեին արարողակարգային հանդիպումներ եւ չգիտեմ, թե նախորդը երբ էր նախատեսված: Բայց մի բան ակնհայտ էր, որ դրանից շատ անհանգստացած էր Ալիեւը:

Տպել
16430 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում