Երևան
8 °C
Մետրերով ձգվող ոսկորների, մեծ ու փոքր գանգերի, առանձնացված ծնոտների ու ատամների բլուրներ, կիսափուլ ու հրդեհված շենքեր, ջարդուփշուր եղած գույք, ագռավների խմբեր ու քար լռություն: Այսպիսին է Գյումրու բաց անասնագերեզմանոցը, որը գտնվում է նախկին Մսի կոմբինատի տարածքում:
Այս պատկերը Մսի կոմբինատի լավագույն տարիների հուշերն են: Բաց երկնքի տակ, առանց հատուկ առանձնացված տարածքի ու ծածկի կոմբինատում սպանդի ենթարկված անասունների ոսկորներն ու մնացորդներն ուղղակիորեն նետվել են բաց դաշտ, մնացել, հոտել են, հիմա արդեն քայքայվում են:
Անասնաբուժական գիտությունների թեկնածու Գեւորգ Պետրոսյանը ՀԺ-ի հետ զրույցում ասաց՝ տարածքում եղել, ոսկորաբլուրները տեսել է: «Ըստ էության, տարածքը բացօթյա անասնագերեզմանոց է, որը չի կարող վտանգավոր չլինել: Ցանկացած գերեզմանոց, մարդու, թե կենդանու, բարձր վտանգավորության տարածք է, եթե նույնիսկ 1.5 մետր խորությամբ թաղված է: Այդ տարածքում կարող են լինել վտանգավոր միկրոբներ, պահպանվեն հողում եւ հետո տարբեր միջոցներով փոխանցվեն մարդկանց ու կենդանիներին եւ տարբեր հիվանդությունների պատճառ դառնան: Իսկ բացօթյա վիճակում, երբ դրանք այդպես լցված են, հասանելի են բոլոր կենդանիներին՝ աղվեսներ, շնագայլեր, առնետներ, այլ տեսակի կրծողներ, թռչուններ եւ այլն: Եւ դրանք բոլորը կարող են հանդիսանալ վտանգավոր միկրոօրգանիզմների տարածման պատճառ»,-ասաց Գեւորգ Պետրոսյանը:
Կենդանաբան Անահիտ Գրիգորյանն այս օրերին տարբեր մասնագիտական գրականություններ է ուսումնասիրել, համացանցում հնարավոր բոլոր տարբերակներով որոնել է, որ պարզ դառնա, թե աշխարհում է՞լ որտեղ կա Գյումրու բաց անասնագերեզմանոցից: «Ոչ մի տեղ»,-ՀԺ-ի հետ զրույցում ասաց Գրիգորյանը: «Սա անփութության, անպատասխանատվության արդյունք է: Սարսափելի բան է: Էկոլոգիական աղետ է, պարզապես մեր աչքից հեռու է գտնվել: Աշխարհում նման բան չկա, ոչ մի տեղ: Սա աշխարհում երեւի եզակի դեպք է, որովհետեւ ոչ մի տեղ ոսկորը նման թափոնների տեսքով չի լինում, եթե չեն մշակում որպես պարարտանյութ, դրանք անպայման թաղում են»:
Մսի կոմբինատի անտերության մատնված անծայրածիր տարածքներում մետրերով ձգվող ոսկորները որքան էլ վտանգավոր եւ սարսափեցնող լինեն, դեռ երկար են մնալու: 30 եւ ավելի տարի մնացել են, էլի կմնան, մինչեւ փոշիացածները վերանան, քամին քշի, լցնի ամենուր, քայքայվածներն էլ բռնեն փոշիացման ճանապարհը, քանի որ նախկին կոմբինատը չունի պատասխանատու: Փոխարենը 90-ականներից ունի սեփականատեր, որոշ տեղեկություններով էլ 3 սեփականատերեր կան, որոնց սակայն, Գյումրիում չեն ճանաչում, չգիտեն ովքեր են:
90-ականների մութ ու ցուրտ տարիներին, երբ ամբողջ Գյումրին թաղված է եղել խավարի մեջ, Մսի կոմբինատն աշխատեցրել եւ տնօրինել է այդ տարիներին երկրի նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի ազգականը, անունը՝ Մարտին:
Գյումրեցիները նաեւ ՀԺ-ին պատմեցին, որ խորհրդային տարիներին կոմբինատին հարակից թաղամասերում ժամանակ առ ժամանակ վառված ոսկորի գարշահոտություն է տարածված եղել: «Անասունների եղջյուրներից, կճղակներից, եղունգներից սոսինձ են ստացել, թութխալ էր կոչվում,-պատմեց բնապահպան Գեւորգ Պետրոսյանը: «Երկար եփում էին, կոլագենը քայքայվում էր, անցնում ջրի մեջ, չորացնում էին: Հետո, հենց պետք էր լինում, տաք ջրում եռացնում, օգտագործում էին որպես սոսինձ»:
«Տեխնիկական ճարպ ու սոսինձ էին ստանում ժամանակին: Ջերմային մշակման ենթարկելու դեպքում կարող է լավ պարարտանյութ լինել: Մեզ համար էլ էր սա նորություն, եւ տխրեցի, որ մեր քաղաքին տեր չենք կանգնում»,-ասաց Անահիտ Գրիգորյանը:
Տարածքում բնակելի եւ սեփական տներ կան, եւ շենքեր: Շատ երեխաների համար ոսկորների հարակից հատվածը խաղահրապարակ է, ինչն, ըստ մասնագետների, անթույլատրելի է: Արգելել, սակայն, անհնար է, տարածքը բաց է, ամուր նյարդեր ունեցող ցանկացած մեկը կարող է «զմայլվել» տհաճ ու վայրենի տեսարաններով:Ո՞վ է պատասխանատու ստեղծված հակասանիտարական վիճակի համար, եւ ինչպե՞ս պետք է խնդիրը լուծել: ՀԺ-ի հարցի պատասխանը չունի ո՛չ Շիրակի մարզպետարանը, ո՛չ Գյումրու քաղաքապետարանը: Երկու դեպքում էլ ասելիքը մեկն էր՝ տարածքը սեփականաշնորհված է: Այսինքն, հանրապետության երկրորդ քաղաքը, պատմական Գյումրին, որը հավակնում է դառնալ երկրի զբոսաշրջության կենտրոն, կախվածության մեջ է ինչ-որ անհայտ սեփականատիրոջից կամ սեփականատերերից, մարդկանցից, ովքեր ժամանակին հսկայական տարածքները զավթել, կերել-խմել, հարստացել, իրենց հետեւից սակայն աղբը չեն հավաքել: Մնացել են անպատիժ եւ շարունակում են մնալ անձեռնմխելի: Իսկ նախկին Մսի կոմբինատի բակում ինքնափլուզվում են հսկայական մասնաշենքերը, ոչնչանում են մանրաքանդակները եւ որմնանկարները:
Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ
Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան
96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են
Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը
Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված
Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին
200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան
Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին
Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը
Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)
Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը
Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան
Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն
Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը
Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար
Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել
29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա
Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի
Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է
Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները
Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել
Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը
Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը
Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին
Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա
Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել
«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան
Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում
ՀԱՊԿ-ը խնդիր ունի մատնանշել Հայաստանի սահմանը, քանի դա չի արվել, ապա ՀՀ-ից որևէ քայլ ակնկալել պետք չէ․ Կարապետյան
Ահաբեկիչները հոգեմետ նյութերի ազդեցության տա՞կ են եղել. նոր մանրամասներ «Crocus»-ի ահաբեկչության գործից
Կինը հայտնել է, որ ամուսինը հաճախակի ծեծել է իր անչափահաս դստերը, փորձել նրա հետ սեռական հարաբերություն ունենալ
Հարվածել է, այնուհետ լվացել հատակի և անգիտակից հարևանի դեմքի արյան հետքերը. սպանության նախաքննությունն ավարտվել է
Գևորգ Պապոյանը շվեյցարացի գործընկերոջ հետ քննարկել է փոխգործակցության ընդլայնման հնարավորությունը
Հայաստանն աշխարհի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա
Միկոյան-Գալշոյան փողոցների խաչմերուկում երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կլինի
Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում․ Արթուր Աբրահամը լուսանկարներ է հրապարակել
Ինդոնեզական բանակը համալրվել է թուրքական տանկերով
Ուկրաինային տրամադրված F-16-ները չեն կարող փոխել իրավիճակը մարտադաշտում, դրանք օրինական թիրախ կդառնան. Պուտին
Տավուշում՝ ռուսական ռազմաբազայում, նկատել են տաջիկների և ղրղզների, գուշակեք՝ սա ինչ կազմ է և ինչի են սպասում. Սաֆարյան
© 2024 Հայկական ժամանակ