Երևան
12 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
12 °C
Ստոկհոլմի խաղաղության հետազոտությունների միջազգային ինստիտուտը (SIPRI) հրապարակել է 2018 թ. «Ռազմական ծախսերի համաշխարհային միտումները» զեկույցը: Դրա համաձայն ռազմական ծախսերի առաջին հնգյակը 2018 թ. կազմել են ԱՄՆ-ը, Չինաստանը, Սաուդյան Արաբիան, Հնդկաստանը եւ Ֆրանսիան: Նրանց բաժին է հասել համաշխարհային ռազմական ծախսերի 60 տոկոսը: Հատկանշական է սակայն, որ այս տարի ԱՄՆ-ի ռազմական ծախսերն ավելացել են առաջին անգամ՝ 2010 թ. ի վեր, իսկ Չինաստանի ծախսերն աճում են 24-րդ տարին անընդմեջ:
ԱՄՆ ծախսերի աճն առավել տպավորիչ է: ԱՄՆ-ի ծախսերը հավասար են երկրորդից ութերորդ տեղերում հանգրվանած երկրների համատեղ ծախսերին: SIPRI-ի մասնագետները նաեւ նշում են, որ առաջիկա 20 տարում ԱՄՆ-ն կծախսի 1,8 տրիլիոն դոլար՝ ռազմական կարիքները հոգալու համար:
Հայաստանի ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանը վեցերորդն է: Սա վերջին 12 տարվա մեջ առաջին դեպքն է, երբ Ռուսաստանը չի հայտնվում «լավագույն» հնգյակում, սակայն հարկ է նշել, որ դա ամենեւին էլ կապված չէ նրա հետ, որ Ռուսաստանը նվազեցրել է իր ռազմական ծախսերը: Բանն այն է, որ SIPRI-ն հաշվարկներում օգտագործում է ԱՄՆ դոլարը, որի նկատմամբ ՌԴ ռուբլին շարունակական անկում է ապրում, ուստի նախորդ տարվա համեմատ 3,5 տոկոսանոց անկումը կապված է առավելապես ինֆլյացիայի հետ: Թերեւս նույն իրավիճակն է Իրանի հետ. նախորդ տարվա համեմատ ծախսերը նվազել են 9,5 տոկոսով եւ կազմում են 13 միլիարդ դոլար, սակայն, հաշվի առնելով ռիալի արժեզրկումը, կարելի է ենթադրել, որ նվազել են ոչ թե ծախսերը, այլ դրանց դոլարային արտահայտումը:
Ընդհանուր ռազմական ծախսերն աճել են 2,6 տոկոսով՝ հասնելով 1,8 տրիլիոն դոլարի: Նախորդ տարվա համեմատ տոկոսային ամենամեծ հարաբերական աճը գրանցած երկրների ցուցակում Հայաստանը եզրափակում է առաջին եռյակը: 2018 թ. ՀՀ-ն ծախսել է 609 միլիոն դոլար, ինչը ՝ 33 տոկոսով ավելի է 2017 թ. ծախսերից: 2017 թ. համեմատ իրենց ծախսերն են ավելացրել նաեւ Թուրքիան՝ 24 տոկոսով, Ուկրաինան՝ 21 տոկոսով, Ղազախստանը՝ 16: Թուրքիայի ծախսերի աճը պայմանավորված է բանակի արդիականացմամբ, իմչպես նաեւ Սիրիայում եւ հենց Թուրքիայի տարածքում գործող քրդերի դեմ պայքարով:
Կենտրոնական եւ Արեւելյան Եվրոպայում ռազմական ծախսերի աճը SIPRI-ի փորձագետները բացատրում են Ուկրաինայի արեւելքում գոյություն ունեցող հակամարտություններով եւ Ռուսաստանից բխող հնարավոր սպառնալիքներով: Բացի Ուկրաինայից այս տարածաշրջանում զգալի աճ են գրանցել Լատվիան, Լիտվան, Լեհաստանը, Չեխիան, Ռումինիան, Բուլղարիան եւ այլն:
Միեւնույն ժամանակ, հարկ է նշել՝ ՆԱՏՕ-ի բոլոր 29 անդամների ռազմական ծախսերը կազմել են 963 միլիարդ դոլար՝ համաշխարհային ծախսերի 53 տոկոսը: Համեմատության համար հարկ է նշել, որ ՀԱՊԿ-ի անդամ երկրների ծախսերը միասին չեն գերազանցում 65 միլիարդ դոլարը, որի առյուծի բաժինը՝ 61 միլիարդը, Ռուսաստանինն է:
Համաշխարհային մասշտաբով ծախսերի աճի միտումը պայմանավորված է համատարած անվստահությամբ: Չինաստան-ԱՄՆ-Ռուսաստան եռյակում միմյանց չվստահելու հիմքեր ունեն բոլորը: Իհարկե ռուս-չինական հարաբերություններն ավելի ջերմ են, քան նրանց վերաբերմունքը ԱՄՆ-ի նկատմամբ: Սակայն Չինաստանն ունի սեփական հետաքրքրությունները, այդ թվում դեռեւս ԽՍՀՄ ժամանակաշրջանից մնացած տարածքային խնդիրներ Կենտրոնական Ասիայի հարեւանների հետ, որոնք կարող են որեւէ պահի ապակայունացնող լուրջ ազդեցություն ունենալ տարածաշրջանի վրա: Մյուս կողմից Չինաստանը չի կարող թույլ տալ նաեւ ՌԴ եւ ԱՄՆ ազդեցության մեծացում «իր տարածաշրջանում»: Այդ պատճառով 2018թ. Չինաստանի ծախսած 250 միլիարդ դոլարը եւ ընդհանուր առմամբ վերջին 10 տարում 83 տոկոս աճ գրանցած ռազմական բյուջեն խնդրահարույց է:
Մերձավոր Արեւելքի վերաբերյալ տվյալները հակասական են: Մի կողմից ՀՆԱ-ի նկատմամբ ռազմական ծախսերի ամենաբարձր տոկոսով 10 երկրներից 6-ը Մերձավոր Արեւելքից են (Սաուդյան Արաբիա՝ ՀՆԱ-ի 8.8%, ՕՄԱՆ՝ 8.2%, Քուվեյթ՝ 5.1%, Լիբանան՝ 5%, Հորդանան 4.7%, Իսրայել՝ 4.3%): Մյուս կողմից Մերձավոր Արեւելքի ընդհանուր ծախսերը նվազել են 1,9 տոկոսով:
SIPRI-ի զեկույցում ներառված չեն գաղտնի գործողությունները, քանի որ տեղեկատվությունը վերցվում է բաց աղբյուրներից եւ պաշտոնական, ուստի իրական ծախսերը զգալիորեն գերազանցում են SIPRI-ի նշած 1,8 տրիլիոն դոլարը: Սակայն, անգամ այս պարագայում Երկրի յուրաքանչյուր բնակչին բաժին է հասնում սպառազինության վրա ծախսված 239 դոլար, ինչը շատերի համար տարեկան եկամտի կեսից ավելին է:
Այդ 4 գյուղը կեղծ օրակարգ է, կեղծ նարատիվ, որը, ցավոք, նաև ՀՀ սահմաններից դուրս է օգտագործվում․ Արայիկ Հարությունյան
Ոսկեպարի ճանապարհի դելիմիտացիայի հարցն առայժմ օրակարգում չէ․ վարչապետն ականջալուր է եղել ոսկեպարցիների մտահոգությանը
Հայաստան-Ադրբեջան սահմանին ԶՈՒ-ն երբ իր տեղը կզիջի սահմանապահներին․ Հարությունյանն ասաց՝ ինչ քննարկումներ են լինելու
ՀՀ իշխանությունները մեզ տեղյակ են պահել, որ համաձայնությունը ձեռք է բերվել միջազգային սահմանի հիման վրա․ Իրանի դեսպան
Ինչու հայ-ադրբեջանական սահմանազատման գործընթացը մեկնարկեց Տավուշից․ Արայիկ Հարությունյանը մանրամասնել է
Գոյություն չունի «Տավուշից տարածքներ հանձնելու» թեմա, համատեղ հայտարարության մեջ նշվում են գյուղերի անունները․ Գրիգորյան
Ռուսաստանը, ՀԱՊԿ-ը չեն ճանաչում Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը. Լավրովի «ինքնախոստովանությունը»
Այս բարդ գործընթացում պետք է լինենք առավել քան զգոն, տուրք չտանք մանիպուլյացիաներին ու կեղծ տեղեկատվությանը․ Մինասյան
Հուսադրող լուրեր կան Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի վերաբերյալ․ Կլաար
Ովքեր դեմ են փոխհամաձայնեցված սահմանազատմանը, փորձում են պատերազմի մեջ ներքաշել Հայաստանը, վերածել ծայրագավառի․ Չախոյան
Վարչապետը Զառի միջնակարգ դպրոցի աշակերտների հրավերով ներկա է գտնվել «Պապ թագավոր» ներկայացմանը
Եթե Ստեփանակերտում ոչ թե «քֆուրով» որոշում ընդունող, այլ ադեկվատ իշխանություն լիներ, կսահմաներ ԼՂ շփման գիծը․ Աթանեսյան
Մենք ԵՄ-ի հետ սկսում ենք սերտ համագործակցության նոր ճանապարհ․ Արարատ Միրզոյան
Խաղաղության գործընթացը հիմնականում բաղկացած է որոշումներից, որոնք դուրս են «հակամարտելու» տրամաբանությունից․ Թորոսյան
Շուտով հայտնի ուժերը «մետոձիչկաները» կստանան, ու 10 կոպեկանոց լացի նոր եթերաշրջանը կհամարենք բացված․ Ալեքսանյան
Հայաստանը կստանա հնարավորություն սահմանազատման գործընթացը կազմակերպել քաղաքակիրթ և լեգիտիմ ընթացքով․ Ղազարյան
Աշխարհի գավաթ․ մարմնամարզիկ Վահագն Դավթյանը Փարիզի Օլիմպիական խաղերի ուղեգիր է նվաճել
Կողմերը կառաջնորդվեն Ալմա Աթայի 1991թ. հռչակագրով, մի բան, որից Ադրբեջանը արդեն տևական ժամանակ խուսափում էր․ Եղոյան
Հուսանք՝ այցից հետո կհայտնվի մեր հարաբերությունների զարգացման «ճանապարհային քարտեզ»․ Միրզոյանի հարցազրույցը Arab News-ին
Վկան գլխի ճակատային մասով 3 անգամ հարվածել է աշխատասեղանին․ ինչ է կատարվել Շենգավիթի քննչական բաժնում
Սահմանազատման հանձնաժողովների հրապարակած փաստաթղթում երկու բավականին դրական և հուսադրող միտում տեսա․ Արամ Սարգսյան
Առաջին անգամ կա հնարավորություն ունենալ սահմանազատված պետական սահման, որտեղ կտեղակայվեն սահմանապահներ. Հովհաննիսյան
Ողջունում ենք Հարավային Կովկասի վերաբերյալ «Մեծ յոթնյակի» երկրների ԱԳ ղեկավարների հայտարարությունը․ Արարատ Միրզոյան
Սեփական տան լոգարանում հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի ջոկատի հրամանատարի 31-ամյա տեղակալի դին
Եթե հայ-ադրբեջանական հանձնաժողովի ձեռք բերած պայմանավորվածությունը կյանքի կոչվի, կլինի լուրջ հաջողություն. Իոաննիսյան
Հանձնաժողովների պայմանավորվածության մեջ չափազանց կարևոր է Ալմա-Աթայի սկզբունքի շուրջ համաձայնությունը. Խանդանյան
Կապան-Քաջարան ճանապարհահատվածում հարկադիր քարաթափում է իրականացվել
«Մեծ յոթնյակը» պետք է հրաժարվի Հայաստանի և Ադրբեջանի նկատմամբ հավասարական մոտեցումներից․ Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան
Տավուշի մարզի ոչ մի սանտիմետր չի կարող տրվել որևէ մեկին, ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը պաշտպանված է․ Կոնջորյան
Պետք է արդյունավետ հավասարակշռություն գտնենք արհեստական բանականության ընձեռած հնարավորությայն և ռիսկերի միջև. Ջուլհակյան
Պապոյանը ՀԱՀ ընկերություններին հրավիրել է մասնակցելու Հայաստանում պետական աջակցությամբ իրականացվող տնտեսական ծրագրերին
ՊՎԾ-ն ամփոփել է վարչապետի հանձնարարությամբ քաղշինկոմիտեում և ԿԳՄՍՆ-ում իրականացված ուսումնասիրությունների արդյունքները
էկոնոմիկայի նախարարությունը նոր գլխավոր քարտուղար ունի․ վարչապետը որոշում է ստորագրել (լուսանկար)
Սահմանազատման սկզբնական փուլում Հայաստանն ու Ադրբեջանը նախնական համաձայնեցրել են սահմանագծի առանձին հատվածները․ ԱԳՆ
Օլաֆ Շոլցը և Ադրբեջանի նախագահը բանակցություններ կվարեն Բեռլինում
Առաջին անգամ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև, 4 գյուղի հատվածում, կլինի սահմանազատված պետական սահման. քարտեզ
Ռոստովի մարզում ձերբակալվել են Ադրբեջանի քաղաքացին և ևս 2 անձ․ Շահին Աբբասովը կասկածվում է սպանության մեջ
Ալիևը կմեկնի Մոսկվա՝ Պուտինի հետ բանակցությունների
Թուրքիայում կրկին երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 19-ին
