Խնդիրները շատ են և համակարգային․ Քաղցկեղի ահազանգող ցուցանիշները Հայաստանում

19/02/2019 schedule10:53

Քաղցկեղը աշխարհում մահացության երկրորդ ամենատարածված պատճառն է։ Աշխարհում մահացությունների 6 դեպքերից մեկը գրանցվում է քաղցկեղի հետևանքով: Ըստ ԱՀԿ-ի, անցած տարում այս հիվանդության զոհ են գնացել 9,6 միլիոն մարդ, որոնցից ավելի քան 6 հազարը մահացել են Հայաստանում:

Վերջին 20 տարիների ընթացքում ուռուցքային հիվանդությունը Հայաստանում աճել է մոտ 70 տոկոսով, ահազանգում ե մասնագետները: Հայաստանում քաղցկեղի այդ ցուցանիշները չափազանց մտահոգիչ են, գտնում է Վաշինգտոնում գործող Մեդունի հասարակական կազմակերպության նախագահ Վահագն Մարտիրոսյանը: Կազմակերպությունը մի շարք մարդասիրական ծրագրեր է իրականացնում Հայաստանում առողջապահության ոլորտում՝ կենտրոնանալով հիմնականում քաղցկեղի դեմ պայքարի վրա, հայտնում է Ամերիկայի ձայնը:

«Մեր գործունեության հիմնական նպատակն է միջոցներ հայթայթելը, դրանք քաղցկեղով հիվանդ երեխաներին տրամադրելը և Հայաստանում մեծահասակների բուժումը»,- ասում է «Մեդունի»-ի նախագահը:

Կազմակերպությունը համագործակցում է տարբեր կառույցների ու շրջանակների հետ ինչպես ԱՄՆ-ում, այնպես էլ՝ Հայաստանում: Հայաստանում Մեդունիի գործընկերն է City of Smile հասարական մարդասիրական միությունը, որը օգնում է կազմակերպել քաղցկեղով հիվանդ երեխաների բուժումը: ԱՄՆ-ում Մեդունին փորձում է ուշադրություն հրավիրել Հայաստանի առողջապահական ոլորտի խնդիրների վրա՝ աշխատելով տարբեր անհատների ու կառույցների, ներառյալ ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի Հայկական հարցերով հանձնախմբի մի շարք անդամների հետ:

Նա մատնանշում է քաղցկեղի ոլորտի վերաբերյալ 2015-16 թթ. Dana-Farber Cancer Institute հաստատության մի խումբ մասնագետների ուսումնասիրությունը, ովքեր Հարվարդի համալսարանի օգնությամբ այցելել են Հայաստան՝ քաղծկեղի հետ կապված իրավիճակը գնահատելու համար։ Հետազոտության արդյունքները մտահոգիչ էին: Մեդունիի նախագահը պնդում է՝ «խնդիրները շատ են և համակարգային»:

Դրանց թվում են ախտորոշման նորագույն տեխնոլոգիաների բացակայությունը, հիվանդների խուսափումը հետազոտումից, հիվանդության ուշ ախտորոշումը, ինչպես նաև ըստ Մարտիրոսյանի, սոցիալական ծանր կացությունը, ինչի արդյունքում գրանցվում է մահացության բարձր ցուցանիշ՝ մեծահասակների շրջանում կազմելով մոտ 70 տոկոս:

«Դա նշանակում է, որ 10 ախտորոշված հիվանդից 7-ը մահանում է: Դա շատ բարձր տոկոս է»,- ընդգծում է Մարտիրոսյանը:

Դրան զուգահեռ բացակայում են ծայրահեղ կամ անհույս հիվանդների համար համապատասխան հաստատությունները, իսկ տեխնոլոգիական միջոցները անհամաչափ են բաշխված մայրաքաղաքի ու մարզերի միջև:

«Մենք չունենք բավարար քիմիաթերապիայի միջոցներ և որակյալ դեղամիջներ: Հայաստանում ախտորոշման սարքավորումները հնաոճ են, որոնք հիմնականում կենտրոնացված են Երևանում՝ անտեսելով մարզերը»,- ընդգծում է Մարտիրոսյանը:

Մարտիրոսյանը կոչ է անում միավորել ուժերը արդյունավետ պայքարի համար:

«Ցավոք, Հայաստանն ինքնուրույն չի կարող լուծել այս խնդիրը, քանի որ չունենք բավարար ռեսուրսներ… Պահանջվում է միասնական, համակարգված ու կազմակերպված աշխատանք բոլոր անհատների ու կազմակերպությունների, պետական և ոչ պետական կառույցների կողմից»,- նշում է Մեդունիի նախագահը:

Կազմակերպությունը նախատեսում է ապրիլի սկզբին ԱՄՆ-ի մի շարք քաղաքներում իրականացնել դրամահավաք-միջոցառումներ, որոնց ողջ հասույթը կուղղվի քաղցկեղով հիվանդ երեխաների բուժմանը:

«Ապրիլի սկզբին City of Smile-ը կայցելի ԱՄՆ, և այստեղ երեք քաղաքներում կանցկացվեն տարբեր գալաներ և դրամահավաքներ: Ապրիլի 3-ին այն կսկսվի Վաշինգտոնից, որը կազմակերպել է Մեդունին ԱՄՆ-ում ՀՀ դեսպանատան աջակցությամբ, այնուհետև ապրիլի 5-ին ՝ Բոստոնում և 6-ին ՝ Լոս Անջելեսում: Հասույթը կնվիրաբերվի քաղցկեղով հիվանդ երեխաների բուժմանը»,- տեղեկացնում է Մարտիրոսյանը:

Չնայած եղած դժվարություններին՝ ըստ Մարտիրոսյանի, այսօր Հայաստանում հնարավոր է դարձել բուժել հիվանդ երեխաներիի շուրջ 70 տոկոսին: Մեդունին ձգտում է այդ թիվը հասցնել զարգացած երկրներում ընդունված ցուցանիշներին:

Քաղցկեղի դեմ պայքարը Վահագն Մարտիրոսյանի համար ոչ միայն մարդասիրական գործունեություն է, այլ նաև վերապրած ծանր անձնական փորձություն, ինչի հետ անմիջապես առնչվել է նրա ընտանիքը:

Տպել
1567 դիտում

Նորատուսի գերեզմանատանը պայթյուն-փլուզում է տեղի ունեցել․ հայտնաբերվել է տղամարդու դի

Առաջին անգամ Հայաստանի և Ադրբեջանի կյանքում սպիտակի վրա գրվել է 2-ի անուններն՝ առանց մի կաթիլ արյուն թափվելու․ Խաչատրյան

Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության վարչության նիստ․ ինչ հարցեր են քննարկվել

Ճանապարհները որ փակում եք, դուք Հայաստանը գցում եք շրջափակման մե՞ջ, հակառակորդի դերը վերցրել եք ձեր վրա՞․ Քոչարյան

ՌԴ պաշտպանության փոխնախարարը ձերբակալվել է կաշառք ստանալու կասկածանքով

Ադրբեջանի ԶՈՒ-ն Հայաստանի ինքնիշխան տարածքում է, ամենայն հավանականությամբ այդտեղ կսկսենք բանակցային գործընթաց․ Քոչարյան

ՄԻՊ արագ արձագանքման խումբը մեկնել է Ոստիկանության Նոյեմբերյանի բաժին

ՄԻՊ-ը տեսակցել է Դավիթ Տոնոյանին․ վերջինս մտահոգություններ է ներկայացրել

Ինչպես է Մալաթիայի շուկայում կանխվել հրդեհի տարածումը․ մանրամասներ

Զովունիում մեքենաներ են բախվել

Առաջարկվում է շրջիկ առևտուր իրականացնել նաև համայնքներում․ տարածքները կսահմանի ավագանին

Բերման է ենթարկվել Սուրեն Պետրոսյանը

ԱԽ քարտուղարը Ռուսաստանի Դաշնություն չի մեկնի

Եթե իրավիճակը Տավուշում շիկանա, օրենքը թույլ Է տալիս ՀՀ տարածքի որոշակի մասում արտակարգ ռեժիմ հայտարարել. Խալաթյան

Ուկրաինայի պաշտպանության փոխնախարարը պաշտոնանկ է արվել

Սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի ամենակարևոր կետը սկզբունքի համաձայնեցումն է, որից Ադրբեջանը խուսափում էր․ Խանդանյան

Բռնցքամարտի ԵԱ․ Անուշ Գրիգորյանը կիսաեզրափակչում է

ԱՄՆ պետդեպարտամենտը զեկույցով արձանագրել է հայերի նկատմամբ Ադրբեջանի կողմից մարդու իրավունքների խախտումների դեպքերը

Հայաստան եկած ռուս խաղաղապահները վերադարձել են Լեռնային Ղարաբաղ․ «Ազատություն» (տեսանյութ)

Կարմրուկի համաճարակային իրավիճակը ուշադրության կենտրոնում է․ Անահիտ Ավանեսյանը խորհրդակցություն է անցկացրել

Պարույր Հովհաննիսյանը Արգենտինայի դեսպանին է ներկայացրել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ընթացող խաղաղության գործընթացը

Նախագահը Քյուրքչյանին և FASTEX-ի տնօրենին մանրամասներ է հայտնել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանազատման գործընթացից

Վստահ եմ՝ բարձր կպահեք դատարանի հեղինակությունը․ նախագահի նստավայրում տեղի է ունեցել դատավորների երդման արարողություն

Իջևանի «Մայիսյան կամուրջ» ընկերության հանրային սննդի օբյեկտի գործունեությունն անհապաղ կասեցվել է (լուսանկարներ)

Վարչապետն ու Ժիլբեր-Լյուկ Դըվինազը մտքեր են փոխանակել «Խաղաղության խաչմերուկ»-ի շուրջ, անդրադարձել սահմանազատմանը

ՄԻՊ-ը մշտադիտարկում է Տավուշում հավաքի ժամանակ ավտոմեքենայի բազմության մեջ մխրճվելու և 1 անձի վնասվածք ստանալու լուրերը

ՁՊՎ-ում հայտնաբերվել է օրեր առաջ զոքանչին ծանր մարմնական վնասվածք պատճառելու համար ձերբակալված տղամարդու կախված մարմինը

Բրիտանական ԶԼՄ-ների ներկայացուցիչները Ջերմուկում են, քննարկվել է բնակչության հոգեբանական վիճակը․ Արսենյան (լուսանկարներ)

Վիճաբանության ժամանակ որդին մոր ներկայությամբ դանակով հարվածներ է հասցրել հորը, սպանել․ 38-ամյա տղամարդը կալանավորվել է

Կրթական ոլորտում կան շատ խնդիրներ, որոնք հետևողականորեն պետք է լուծվեն, կողմ եմ Ակադեմիական քաղաքի կառուցմանը. Դումանյան

Սա գրվող պատմություն է մի նոր․ Սիմոնյանի գրառումը Տավուշ-Ղազախ հատվածում տեղադրված առաջին սահմանային սյան վերաբերյալ

Պետք է այս մեծ, բարդ խաղում լուծել, թե ինչպես «2,5 գյուղ սահմանագծի դեմ» բանաձևում ստանանք այն, ինչ մերն է․ Սաֆարյան

Ինչու են ռուս խաղաղապահները ժամկետից շուտ լքում Լեռնային Ղարաբաղը․ Ալիևը մանրամասնել է

Եթե ՀԱԵ-ն ծփում է պետականամետ հոգևորականներով, ինչո՞ւ հազար տարի ղեկավարելով ժողովրդին՝ պետություն չստեղծեցին․ Միսկարյան

Հայաստան-Ադրբեջան շփման գծի մի փոքր կտոր դարձավ բոլորի կողմից ճանաչված սահման․ Իոաննիսյան

Ադրբեջանը չի նախատեսում անդամակցել ԵԱՏՄ-ին, սակայն սերտ գործընկերություն ունի անդամ բոլոր երկրների հետ, բացի ՀՀ-ից․ Ալիև

Հայտնի է՝ երբ տեղի կունենա Պուտինի երդմնակալությունը

Հենրիխ Մխիթարյանը Իտալիայի չեմպիոն դառնալուց հետո գրառում է արել

Դոլարն ու եվրոն էժանացել են․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 23-ին

Հայաստան-Ադրբեջան պետական սահմանի Տավուշ-Ղազախ հատվածում տեղադրվեց առաջին սահմանային սյունը․ վարչապետ (լուսանկար)