Քվեարկություն ՄԱԿ-ում. ինչո՞ւ է Հայաստանը կրկին հայտնվել «Պուտինի ընկերների» ցուցակում

Դեկտեմբերի 17-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան ընդունեց Ուկրաինայի նախաձեռնած «Ղրիմի ինքնավար հանրապետության եւ Սեւաստոպոլ քաղաքի, Սեւ եւ Ազովի ծովերի շրջաններում ռազմականացման խնդրի» վերաբերյալ բանաձեւը:

Փաստաթղթում ՌԴ-ին կոչ է արվում «անհապաղ եւ անվերապահորեն» ազատել ուկրաինական նավերը եւ դրանց անձնակազմերը: Բացի դրանից, ՄԱԿ-ի ԳԱ-ն «լուրջ մտահոգություն է հայտնում Ռուսաստանի Դաշնության կողմից Ղրիմի աստիճանական ռազմականացման», ինչպես նաեւ «Ղրիմում իրավիճակի շարունակվող ապակայունացման» հետ կապված: ՌԴ-ին կոչ են անում նաեւ ձեռնպահ մնալ Կերչի նեղուցում, Սեւ եւ Ազովի ծովերում օրինական նավարկությանը խոչընդոտելուց: Բանաձեւում Ղրիմն անվանվում է «բռնակալված» եւ «Ուկրաինայի ժամանակավոր օկուպացված տարածք»:

Ռուսաստանն իր ափսոսանքն է հայտնել բանաձեւի ընդունման հետ կապված: Դրա մասին ՄԱԿ-ում ՌԴ մշտական ներկայացուցիչ Դմիտրի Պոլյանսկին գրել է Թվիթերի իր միկրոբլոգում:

«Ցավում ենք Ուկրաինայի բանաձեւի նախագծի քվեարկության արդյունքների կապակցությամբ: ՄԱԿ-ի անդամ պետությունների, մասնավորապես՝ ՆԱՏՕ եւ ԵՄ անդամների կողմից խրախուսվում են ուկրաինացիների նոր հանցագործություններն ու սադրանքները՝ հանուն արեւմտյան քաղաքական հավակնությունների»,- ասված է գրառման մեջ:

Այդուհանդերձ, հարկ է նշել, որ ՄԱԿ-ի ԳԱ բանաձեւերը պարտադրանքի ուժ չունեն եւ կրում են խորհրդատվական բնույթ: Իսկ նմանատիպ բանաձեւերն ընդհանրապես քաղաքական բնույթ են կրում, ուստի Պոլյանսկիի գրառումն այդքան էլ հեռու չէ իրականությունից: Սակայն, հարկ է նշել, որ հակառակ կողմը անմասն չէ քաղաքական ճնշում գործադրելուց: Ավելի վաղ ուկրաինական մամուլում լուրեր էին տարածվել, որ Ռուսաստանը լուրջ ճնշում է գործադրում երկրների վրա, որպեսզի վերջիններս դեմ քվեարկեն այս բանաձեւին: ՄԱԿ-ում Ուկրաինայի մշտական ներկայացուցիչ Վլադիմիր Ելչենկոն նշել էր, որ ճնշումների մասին հայտնում է «աֆրիկական յուրաքանչյուր երկրորդ երկրի դեսպան»:

Ի հեճուկս դրան, Ուկրաինայի նախաձեռնած բանաձեւին կողմ էին քվեարկել 66 երկիր, 72-ը մնացել էին ձեռնպահ, իսկ դեմ արտահայտվածների թիվը 19 էր: Մնացած երկրներն ընդհանրապես չէին մասնակցել քվեարկությանը: Դեմ քվեարկած 19 երկրներից մեկը, բնականաբար, Ռուսաստանն է, իսկ մնացած երկրներին ուկրաինական մամուլում անվանում են «Պուտինի 18 ընկերները»:

Դեմ քվեարկած երկրների ցանկի «կորիզը» նույնն է՝ Ռուսաստան, Բելառուս, Իրան, Կուբա, Վենեսուելա, Սիրիա, Հայաստան: Հետաքրքրական է մեր ՀԱՊԿ-ի դաշնակիցներ Ղազախստանի եւ Ղրղզստանի բացակայությունը, որոնք ձեռնպահ են քվեարկել, ինչպես նաեւ Տաջիկստանի բացակայությունը, որն ընդհանրապես չի մասնակցել քվեարկությանը:

«Պուտինի ընկերների» ցուցակում Հայաստանի հայտնվելը որոշ ուկրաինացիների շրջանում բողոք է առաջացրել: Բավական կոշտ է արձագանքել թաթար լրագրող Այդեր Մուժդաբաեւը: Իր ֆեյսբուքյան գրառման մեջ դիմելով ՀՀ վարչապետի պաշտոնակատար Նիկոլ Փաշինյանին՝ Մուժդաբաեւը վրդովմունքն էր հայտնել հեղափոխությունից հետո «եղբայրական Ռուսաստանի» կողքին կանգնելու համար:

«Դու հեղափոխություն ես անում, որպեսզի դրանից հետո ՄԱԿ-ում «եղբայրական Ռուսաստանի» հետ միասին նորից քվեարկես Ղրիմի բռնակալման եւ Ուկրաինայի դեմ պատերազմի օգտի՞ն: Դու Հայաստանի հետ միասին գնում ես բազմադարյա ռուսական ստրկության», - ասված է նրա գրառման մեջ:

Մուժդաբաեւին, միգուցե, բարդ է պատկերացնել, որ հեղափոխությունից հետո անպայման չէ փչացնել հարաբերությունները նախկին բարեկամների, առավել եւս դաշնակիցների հետ: Բացի դրանից, նա չի էլ դիտարկում, որ բանաձեւում առկա ձեւակերպումներն ուղղակիորեն հակասում են նաեւ Հայաստանի շահերին:

Բանն այն է, որ Ղրիմը, խոշոր հաշվով, Ուկրաինական ԽՍՀ-ի կազմում է հայտնվել Արցախի՝ Ադրբեջանական ԽՍՀ-ի կազմում հայտնվելուն համանման գործընթացի արդյունքում: Իսկ 2014 թ. Ռուսաստանի կազմ է վերադարձել Արցախի անկախացմանը եւս բավական նման գործընթացի արդյունքում: Ուստի Հայաստանը չէր կարող դեմ չարտահայտվել բանաձեւին, կամ առավել եւս պաշտպանել այն: Դա կնշանակեր արտաքին քաղաքականությունում երկակի ստանդարտներ կիրառել:

Ինչ վերաբերվում է ուկրաինացի լրագրողի վրդովմունքին, ապա այն առնվազն անհասկանալի է: Ուկրաինայի հետ նման իրավիճակում է գտնվում Վրաստանը, որի տարածքների մի մասը եւս պաշտոնական վարկածով «օկուպացված է Ռուսաստանի կողմից»: Այդուհանդերձ, Վրաստանը միշտ էլ ըմբռնումով է մոտեցել Հայաստանի դիրքորոշմանը, անգամ նախկինում տեղի ունեցած «ամենաքաղաքական» բնույթի քվեարկությունների ընթացքում: Հայկական կողմը, գիտակցելով Վրաստանի իրավիճակը, շարունակաբար ըմբռնումով է մոտենում վերջինիս՝ Ադրբեջանի հետ համատեղ՝ հակամարտություններում միայն տարածքային ամբողջականության սկզբունքին կողմ հանդես գալուն:

Ուստի չարժեր, թերեւս, սպասել, որ տեղի ունեցած թավշյա հեղափոխության միայն փաստի պատճառով Հայաստանը սկսելու է սեփական շահերի դեմ քայլեր կատարել միջազգային ասպարեզում: