Հայկ Սանոսյանի տնտեսական ծրագիրը 50.000 կայուն աշխատատեղ է խոստանում

Թիվ 1 ընտրատարածքում Հայաստանի Քրիստոնեա-ժողովրդական վերածնունդ կուսակցության կողմից առաջադրված թեկնածու Հայկ Սանոսյանին սոցհարցումների հրապարակած թվերը չեն կաշկանդում:

Հավատում է, որ իրենց կուսակցությունը կմտնի խորհրդարան, թեև ավելի մեծ է գնահատում հենց իր շանսերը: Գործարար, նախկին պատգամավոր Հայկ Սանոսյանի ընտրատարածքը ներառում է Ավան, Նոր Նորք և Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանները:

Ինչու է ուզում վերադառնալ խորհրդարան հարցին թեկնածուն կարճ պատասխանեց՝ լուրջ ծրագիր ունեմ:

- Օրենսդիրում լինելով՝ կարող եմ ավելի կարճ ու օպտիմալ ճանապարհով ներկայացնել գաղափարներս, և վստահաբար իմ փորձը, առաջարկների փաթեթը նայելով՝  կառավարությունը ականջալուր կլինի ներկայացվող ծրագրին:

Իսկ այդ ծրագրերի մասին ես իմ հարցազրույցների մեջ կարճ ներկայացրել եմ, դրանք ընդգրկուն աշխատունակ ծրագրեր են և կարող են ազգային պլատֆորմի վերածվել: Իմ առաջարկների փաթեթն ընդգրկուն է՝ ներառում է գյուղատնտեսությունը, տուրիզմը և թեթև արդյունաբերությունը:

- Նախորդ կառավարությունների օրոք փորձե՞լ եք առաջարկել ձեր ծրագրերը, հատկապես, որ ունեք հաջողված փորձ:

- Այո, շատ եմ փորձել այս ծրագրերն առաջ մղել, բայց, ցավոք, այն ժամանակ անձնավորված հարաբերություններ կային, իսկ կառավարության անդամները նախ պետք է պետական մտածելակերպ ունենան: Ընդհանրապես կառավարության քաղաքականությունը պետք է պետականամետ, ազգայնամետ լինի, միշտ չէ, որ ես դա զգացել եմ մեր օրենսդիրում կամ գործադիր մարմնում:

Ցանկության դեպքում հնարավոր է իմ կողմից ներկայացվողն էլ, զանազան այլ լուրջ ծրագրեր էլ իրականություն դարձնել, եթե դրա ցանկությունն, իրոք, կա, և շատ կարճ ժամանակահատվածում կունենանք առողջացող տնտեսություն, լուրջ գյուղատնտեսական բազա: Ես այսօր տեսնում եմ այդ մոտիվացիան և ուզում եմ ինքս էլ իմ չափով մասնակիցը դառնալ այդ «ռեսթարթ արվող պրոցեսին», ունեմ դրա համար բավարար փորձ, գիտելիքներ ու հմտություն, իսկ ցանկությունս իսկապես մեծ է:

- Իսկ հետհեղափոխական Հայաստանում դուք տեսնու՞մ եք նախադրյալները:

- Այո, այս թավշյա հեղափոխությունը իմ մեջ մեծ ուժ է արթնացրել, արթնացրել է հավատը և իմ նպատակն այս քաղաքական ուժերի հետ միասին, որոնք կմտնեն խորհրդարան, համահունչ քայլերով մեր երկիրը հզորացնելու գործընթացին միանալն է:

Մեծ վստահություն ու հավատ կա, տա Աստված, հուսախաբ չլինենք: Ես չեմ կաշկանդվում կառավարման համակարգում երիտասարդ պոտենցիալից, այդ կադրերը հնարավոր է կրեատիվ լուծումներ տան մեր գաղափարներին, կառուցողական դաշտում ավելի արագ ստարտ տանք՝ առանց վախերի, չէ որ մեր շահն ընդհանուր է, մենք չպիտի թույլ տանք ընտանիքներ հեռանան Հայաստանից:

Եթե համատեղ ուժերով ձեռնարկենք տնտեսական լուրջ քայլեր և խանդով չվերաբերվենք թիմից դուրս պոտենցիալին, ուրեմն պրոֆեսիոնալն էլ, տարեց գիտակն էլ, երիտասարդ պոտենցիալն էլ չեն լքի մեր երկիրը, կռեալիզացնեն իրենց այստեղ, մենք ունակ ենք մեծ-մեծ ծրագրեր կյանքի կոչելուն, ուրեմն իրար խրախուսենք խանգարելու փոխարեն:

- Մտածե՞լ եք՝ որն է լինելու Ձեր քայլը ընտրություններում չհաղթելու դեպքում:

- Ես դրսում, եթերներից գոռացող կամ քննադատողներից չեմ, ես առանց այդ էլ ունեմ իմ գործունեության դաշտը, ակտիվ զբաղվում եմ բիզնեսով: Իմ ոլորտը գյուղատնտեսությունն ու արդյունաբերությունն է: Երեք եղբայրներով Հայաստանում և Վրաստանում մեծ ձեռնարկություն ունենք, ունենք ծառայություների մատուցման սերվիս: Մենք գործատու ենք, հարկատու.. առանց այդ էլ ակտիվորեն փորձում ենք Հայաստանում ընդլայնել մեր մասշտաբները:

Անկախ ընտրությունների ելքից, ես պիտի մաքսիմալ ձևով կարողանամ ռեալիզացնել իմ ծրագրերը, իմ հարցազրույցներից հետո այսօր արդեն մեծ արձագանքներ ունեմ, որովհետև մարդիկ հասկացել են,որ դրանք ռեալիստական են, աշխատունակ ՝ հիմքում իմ մասնավոր բիզնեսում արձանագրած հաջողություններն են, հաշվարկները շատ ռեալ են և կարող են արագ մտնել հունի մեջ:

Ես կաշխատեմ նոր կառավարության հետ՝ թեկուզ դրսից՝ գործարարի դիրքերից, միայն թե ականջալուր և հետևողական լինեն: Մենք պետք է այնպիսի քաղաքականություն վարենք, որպեսզի Հայաստանը ներկրող պետությունից դառնա արտահանող պետություն: Այո, պետք է զարգացնել և՛ գյուղատնտեսությունը, և՛ տուրիզմը, որպեսզի ունենանք հզոր երկիր՝  հզոր բանակով, ապահով Հայաստան՝ զարգացող տնտեսությամբ:

ՏԱՐԱԾՔԱՅԻՆ ՀԱՄԱՉԱՓ ԶԱՐԳԱՑՈՒՄ

Կտավատի, քունջութի աճեցմամբ իմ ընտանիքը զբաղվում է 2003-ից: Մեր հողում սա նոր բան չէ, իրականում մենք վերականգնել ենք մեր պապերի ավանդույթները, ժամանակին Հայաստանից կտավատը տոննաներով արտահանվել է Ռուսաստան, հոկտեմբերյան հեղափոխությունից հետո Լենինի հրամանով դաշտավայրերում սկսել են միայն հացահատիկ ցանել, որ մարդիկ սովից չմեռնեն: Ես այդ ոլորտն այնքան խորությամբ եմ ուսումնասիրել, գիտական թեզս եմ պաշտպանում այս թեմայով, զուգահեռաբար զբաղվում եմ դրա բիզնեսով: Տարեկան 300 հեկտար կտավատի մշակաբույս եմ ցանում, մշակվում է ձիթայուղի արտադրության նպատակով, իսկ բույսի ցողունները հատուկ տեխնոլոգիայով մշակվում են, հետագայում օգտագործվում ներքնակների պատրաստման համար:

Եթե տեղյակ չեք, նշեմ, որ ամենաբարձրակարգ ներքնակներն աշխարհում հենց կտավատի բրդի շերտ ունեն իրենց մեջ: Սա բացառիկ բույս է, խիստ օգտակար և կիրառելի մի շարք դեպքերում՝ առողջական նպատակով, սննդի մեջ, արդյունաբերական և այլն:

Վստահաբար կարող եմ ասել, որ այս մշակաբույսը շատ լավ կաճի մեր բնակլիմայական պայմաններում՝ լեռնային և սահմանամերձ գոտիներում: Հարմար է, որովհետև ջրելու խնդիր չունի, կարկտից չի վախենում և այդ մշակաբույսի արտադրությունը կզարգացնի ոչ միայն գյուղատնտեսությունը,  այլև՝ թեթև արդյունաբերությունը, քանի որ կտավատի ցողուններից բուրդ ենք ստանում (դա շատերիս ծանոթ լիոն կոչված կտորի հումքն է): Այն տարածված է ամբողջ աշխարհում և մեծ պահանաջարկ ունի հատկապես Եվրոպայում:

Մենք բամբակ այլևս չենք ներկրի, կզարգացնենք թեթև արդյունաբերությունը ներսում: Կտավատի մշակաբույսը տարածելով՝ կլուծենք գյուղական համայնքներում զբաղվածության խնդիրը, մեծաքանակ գյուղացիներ կներգրավվեն աշխատանքում: Ծրագիրը հաջողությամբ իրականացնելու դեպքում մեծ արդյունքների կհասնենք, քանի որ մշակաբույսը, նաև որպես ձիթապտուղ, պահանջարկ ունի ոչ միայն ներքին շուկայում, այլ նաև դրսում:

Ծրագիրն իրականացնելու համար անհրաժեշտ է կառավարության միջամտությունը, հարկավոր է դրսից՝ Չինաստանից, Բելոռուսիայից ներկրել գյուղտեխնիկա:

Գյուղտեխնիկայի ռեսուրսները կիրառելու պարագայում էականորեն կհեշտանան գյուղացիական աշխատանքները:

Կտավատի մշակաբույսի աճեցմամբ մենք կլուծենք միանգամից մի քանի խնդիր. դա կլինի տարածքային զարգացման լուրջ խթան, լուրջ ծրագիր, որը կհանգեցնի և՛ գյուղատնտեսության, և՛թեթև արդյունաբերության զարգացմանը: Կբացվեն նաև ֆաբրիկաներ:

Այսօր մենք օգտագործում ենք Շիրակի, Գեղարքունիքի դաշտավայրերը, պետական աջակցության դեպքում Սյունիքում վստահաբար կընդլայնենք ցանքատարածքներ: Իմ հաշվարկներով, եթե մենք Հայաստանում ցանենք 10 000 հա միայն սկզբնական փուլում, ապա աճեցման մշակման աշխատանքներում կներգրավվի մոտ 50.000 մարդ, այսինքն՝ 50000 աշխատատեղ կապահովենք միանգամից: Իսկ այս ծրագիրը հավակնոտ է, կայուն աշխատատեղեր է խոստանում:

Կտավատի արտադրության ծավալներն ահռելի մեծ են Բելոռուսիայում, այնտեղ բյուջեի 30 %-ը գոյանում է հենց կտավատի արտադրությունից:

Գյուղատնտեսական ոլորտում իմ առաջարկների փաթեթը մի քանի ուղղություն ունի, մյուսները կներկայացնեմ արդեն խորհրդարանում, եթե ընտրություններում հաջողեմ:

ՏՈՒՐԻԶՄԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ԾՐԱԳԻՐ

Մենք պետք է կարողանանք այդ առավելությունն օգտագործել և զարգացնել տուրիզմը …

Այսօրվա դրությամբ Հայաստանում հյուրանոցների թիվը շատ քիչ է. հաճախ պետական բարձր մակարդակով կազմակերպած միջոցառումների, միջազգային համաժողովների ժամանակ մենք կանգնում ենք փաստի առաջ: Եղածն էլ մեծամասամբ բարձրակարգ հյուրանոցներ են, որոնք հաճախ մատչելի չեն տուրիստների համար:

Մենք չունենք տարբեր կոնտինգենտի սպասարկող հյուրանոցային սերվիս: Հետևաբար՝ ես առաջարկում եմ մի ծրագիր, որն ուղղված է հենց այս սեգմենտին. այն է՝ մեր Երևանի որոշ թաղամասեր՝ Փոքր Կենտրոնը, թեկուզ արվարձանային հարմարավետ շենքեր վերածել տուրիստական հյուրատների: Պետությունն այս դեպքում պետք է իրականացնի ծրագիր. սուբսիդավորած վարկեր տրամադրի մեր համաքաղաքացիներին՝ էժան տոկոսադրույքով, որով նրանք հնարավորություն կունենան վերանորոգել իրենց բնակարանները, որոշակի պայմաններ ստեղծել, որպեսզի հարմար գներով վարձով տան տուրիստներին: Պետության կողմից մեծ էֆեկտիվություն կունենա. այս քայլը կլինի խթան տուրիզմի զարգացման համար, կլուծվի բնակչության զբաղվածության հարցը, կլինի փողի շրջանառություն, մարդիկ ի վերջո իրենց բնակարանները վարձու տալով՝ կկարողանան ապրուստի հարց լուծել: Այս փորձը վաղուց կիրառվում է Հռոմում և Իտալիայի հնագույն մի շարք քաղաքներում, հարևան Վրաստանում ու արդյունավետությունն ապացուցված է: Օրինակ, Վրաստանում տարեկան այցելող տուրիստների թիվը պրոգրեսիվ աճ արձանագրեց՝ հասել է տարեկան 6-7 միլիոնի: Գաստրոտուրիզմը զուգահեռաբար պիտի զարգացնենք: Համեղ սնունդը խիստ կարևոր գործոն է ճանապարհորդության ուղղություններ ընտրելիս, մենք կարող ենք այս ուղղությամբ ևս լուրջ ծրագրեր իրականացնել, ունենք բավականին հարուստ ռեսուրսներ, ընդամենը մշակված աշխատունակ ծրագիր է պետք և պետական համակարգային վերաբերմունք:

ԲՈՒՍԱԲԱՆԱԿԱՆ ԱՅԳԻ

Հայաստանը հարուստ է նաև իր բուսական աշխարհով, իսկ մենք այս պոտենցիալն առհասարակ անտեսել ենք: Օրինակ, իմ ծրագրերից մեկը Երևանի Ավան համայնքում գործող Բուսաբանական այգուն է վերաբերում: Այստեղ ներդրումային խելացի ծրագիր է պետք անել: Ես արդեն ունեմ մի հրաշալի ծրագիր, քննարկել եմ արաբ գործընկերներիս հետ: Մեծ հետաքրքրություն կա, նախնական համաձայնություն կա, առաջիկայում հավանաբար ներդրողները կժամանեն Երևան: Նրանցից մեկն ի դեպ, շատերին է հայտնի, կոմերցիոն նկատառումներով ստիպված եմ առայժմ անուն չհրապարակել: Հավանաբար՝ անկախ ընտրությունների ելքից, իմ անմիջական միջնորդությամբ նրանք հանդիպում կունենան քաղաքային իշխանության և կառավարության անդամների հետ: Ծրագիրը հավակնոտ է.  Բուսաբանական այգին մտադիր ենք «ռեսթարթ անել», զբոսայգին ցանկություն կա վերածել ակտիվ տուրիստական և ժամանցի գոտու: Մենք այս էկոլոգիական օազիսին պետք է տանք մի քանի նշանակություն՝ ներկայացուցչական, բնապահպանական և քարոզչական, Հայաստանի լեռնաշխարհի մասին գիտելիքներ տվող, տուրիզմի, ժամանցի և այլն: 

ԿՈՄՈՒՆԻԿԱՑԻԱ

Ճանապարհների խնդիրը ես տեսնում են հետևյալ կերպ. տարիներ շարունակ կառավարությունը դրսից տարբեր ֆինանսական միջոցներ ներգրավեց, միլիոնավոր դոլարների զանազան ծրագրեր իրականացրեց միջազգային կազմակերպությունների կողմից, բայց իրականում դա արդյունք չտվեց:

Փոշիացվեցին այդ գումարները և ըստ էության մնացինք նույն մակարդակում: Հետևաբար մենք պետք է գնանք երևի թե այլ ուղղությամբ: Ամբողջ աշխարհում ընդունված է ենթակառուցվածքները տալ մասնավորներին և այդ մասնավոր ներդրումների արդյունքում թող լինեն վճարովի բարեկարգ ճանապարհներ: Այս դեպքում միջոցները կծախսվեն վերահսկելի ձևով, արդյունքները կդառնան շոշափելի:

Ես հավատում եմ, որ իմ ընտրատարածքի բնակիչները խոհեմաբար կդիտարկեն թիվ 1-ում առաջադրված բոլոր թեկնածուների ծրագրերը, նրանցից ռոմանտիկ ելույթներն ու իրատեսական առաջարկները հստակ կտարբերակեն, հետևություն կանեն՝ մեզնից ով է ռեալ ուժ, ով համոզիչ, հետևապես կաջակցեն ինձ մտնել խորհրդարան:

Տաթև Առաքելյան