Գլխավոր դատախազն ամենաակտիվն էր Քոչարյանի խափանման միջոցի հարցով բողոքի քննությանը. նրան բացարկ հայտնելու հիմք դեռ չկա

ՀՀ վերաքննիչ դատարանում դատավոր Ռուբեն Մխիթարյանի նախագահությամբ այսօր սկսվեց Ռոբերտ Քոչարյանի նկատմամբ ընտրված խափանման միջոց կալանավորման որոշումն անձեռնմխելիության հիմքով վերացնելու վերաբերյալ բողոքի քննությունը: 

Բողոքի քննությանն այս անգամ ոչ միայն Ռոբերտ Քոչարյանն էր մասնակցում, այլ նաեւ ՀՀ գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանը: Սա աննախադեպ երեւույթ է, որ երկրի գլխավոր դատախազն անձամբ մասնակցում է կալանքի գործով դատական նիստին: Դավթյանը, սակայն, նիստերի դահլիճ էր մտել հետեւի մուտքից, նրան լրագրողները չեն տեսել: Բացի Արթուր Դավթյանից բողոքի քննությանը մասնակցում էին նաեւ մոտ 6 հսկող դատախազներ: Նշենք, որ Քոչարյանին աձեռնմխելիության հիմքով ազատ արձակելու Վերաքննիչ դատարանի որոշման դեմ բողոք էր ներկայացրել հենց Գլխավոր դատախազը:

Լրագրողներին մի պահ հաջողվեց տեսնել այս ընթացքում նրանցից խուսափած Քոչարյանին. նա նստած էր ոչ թե ամբատանյալների համար նախատեսված աթոռին այլ՝ ետեւի շարքում՝ մեջքով դեպի լրագրողները:

Մոտ մեկ ժամ տեւած քննությունից հետո նիստն ընդմիջվեց: Պաշտպանական կողմը որոշել է ինքնաբացարկի միջնորդություն հայտնել նախագահող դատավոր Ռուբեն Մխիթարյանին: Ինքնաբացարկ հայտնելու հիմքը, սակայն, պաշտպանական կողմը գաղտնի է պահում: Մեկ ժամ հետո բողոք քննությունը հետաձգվեց այն պատճառով, որ պաշտպանները չէին հասցրել պատրաստվել միջնորդությանը:

Լրագրողների հետ զրույցում Քոչարյանի պաշտպաններից Հայկ Ալումյանն ասաց, որ բողոքի քննությանը դատախազության ներկայացուցիչներից ամենաակտիվը գլխավոր դատախազն էր: Հարցին՝ արդյոք բողոքի քննությանը գլխավոր դատախազի մասնակցությունը մտահոգության տեղիք տալի՞ս է, Ալումյանը պատասխանեց. «Մտահոգության առիթ չի տալիս, սակայն առավել հեշտ է մրցակից ունենալ մեկ դատախազ, քան վեց դատախազ, որոնցից մեկը գլխավոր դատախազն է: Նիստի ընթացքում նաեւ միջնորդություն է եղել, մի քանի փաստաթղթեր ենք պահանջել, գլխավոր դատախազն առարկեց, բայց դատարանը հնարավորություն տվեց այդ փաստաթղթերը պահանջել»:

Մեր հարցին, թե գլխավոր դատախազին բացարկ հայտնելու հիմք տեսնո՞ւմ եք, պաշտպանն ասաց՝ այս պահի դրությամբ՝ ոչ: Ալումյանն ասաց, որ ստացել են Վճռաբեկ դատարանի որոշումը: Մեր հարցին, թե Վճռաբեկ դատարանն ինչ իրավական դիրքորոշում է հայտնել բողոքների վերաբերյալ, Ալումյանն ասաց, որ դատարանն անդրադարձել է բացառապես անձեռնմխելիության հիմքին: «Գլխավոր միտքը հետեւյալն է, որ անձեռնմխելիության հարցը քննարկելիս դատարանը չպետք է կտրվի հիմնավոր կասկածի խնդիրը քննարկելու հարցից, այսինքն՝ այդ երկու հարցը պետք է իրար հետ քննի, ինչը, ըստ Վճռաբեկի՝ Վերաքննիչը չի արել: Եթե դատարանը հետեւի Վճռաբեկ դատարանի որոշման պահանջներին, ապա պարտավոր կլինի այդ ամեն ինչը քննել իրար հետ: Այսինքն, այն՝ ինչը նաեւ մենք էինք ասում մեր բողոքում: Մեր դիտարկմանը, որ գնահատկան կա, թե դատարանը հակված է պաշտպանել Առաջին ատյանի դատարանի դիրքորոշումն այն մասին, որ իր պաշտպանյալն անձեռնմխելի չէ, Ալումյանն արձագանքեց, որ այդպիսի գնահատական, անգամ դրան մոտ գնահատական չկա:

«Խնդիրը հետեւյալ ձեւով է դրվում. երբ որեւէ անձի դեպքում, ով օգտվում է անձեռնմխելիությունից, դրա առկայության կամ բացակայության հարցը քննարկվում է, պետք է գնահատել նաեւ այն հանգամանքը, թե այն գործողությունները, որոնց մեջ նա մեղադրվում է, պաշտոնական լիազորության հետ կապ ունե՞ն, թե՞ ոչ, եւ արդյո՞ք դրանք չեն հանդիսանում այդ լիազորությունների ակնհայտ անցում»,- ասաց նա:

Փաստաբանը նշեց, որ այս գործով դատավարությունը, ըստ էության, չի էլ սկսվել, քանի որ առաջին հարցը, որ դատարանը պարզում է կողմերից, հարցն է` արդյո՞ք ունեն միջնորդություն, որ դատավորն ինքնաբացարկ հայտնի:

Չնայած լրագրողների համառ ջանքերին, Ալումյանն այդպես էլ չհայտնեց, թե որն է դատավորին ինքանաբացարկ հայտնելու հիմքը, միայն նշեց մեկ հիմք, որի մասին կտեղեկացնեն: Այս պատասխանից հետո լրագրողները սկսեցին հարցերի միջոցով պարզել, թե ի վերջո ինչ հարաբերություններ մեջ է գտնվում դատավորը Քոչարյանի հետ եւ արդյոք նա սույն գործով կաշկանդված էր, թե ոչ: Ի պատասխան առաջին հարցին, Ալումյանն ասաց, որ Քոչարյանն ու դատավոր Մխիթարյանն իրար առաջին անգամ են տեսնում: Անդրադառնալով երկրորդ հարցին, նա նշեց, որ արտաքուստ կաշկանդվածության դրսեւորումներ չնկատեց, իսկ հոգեվիճակը չի կարող գնահատել: Իր պաշտպանյալի հոգեվիճակին անդրադառնալով` նա ասաց. «Սովորական, այնպես, ինչպես ցանկացած մարդու հոգեվիճակը կլինի, եթե իրեն առանց օրինական հիմքերի բերում են եւ պահանջում կալանավորել»:

Ռոբերտ Քոչարյանը, հիշեցնենք, Մարտի 1-ի գործով մեղադրվում է մի խումբ անձանց հետ սահմանադրական կարգը տապալելու համար:

Հուլիսի 27-ին Երեւանի ընդհանուր իրավասության դատարանը նրա նկատմամբ խափանման միջոց էր ընտրել երկամսյա կալանքը: Օգոստոսի 13-ին, սակայն, Վերաքննիչ դատարանը վերացրել էր առաջին ատյանի այդ որոշումը բացառապես Սահմանադրությամբ նախագահին տրված անձեռնմխելիության հիմքով:

Քոչարյանի խափանման միջոցը վերացնելու՝ Վերաքննիչ դատարանի որոշումը բողոքարկելու համար վճռաբեկ ատյան էին դիմել թե՛ Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտպանները, եւ թե՛ գլխավոր դատախազ Արթուր Դավթյանը։ Վճռաբեկը մասնակի բավարարել էր միայն դատախազի բողոքը: