ԲԴԽ-ն կողմնակալ է, փաստաբանական գործունեությունը դատարանում՝ վտանգված. Երվանդ Վարոսյան

ՀՀ բարձրագույն դատական խորհրդի գործունեության հետեւանքով ձեւավորված, մեղմ ասած, բացասական կարծիքները պատճառ հանդիսացան, որ փորձ կատարեմ հասկանալ այդ գործունեության թե՛ օբյեկտիվ, թե՛ սուբյեկտիվ հիմքերն ու պատճառները: Այս մասին  Facebook-յան իր էջում գրել է փաստաբան Երվանդ Վարոսյանը:

«Մի քանի րոպե պահանջող առաջին փոքրիկ ուսումնասիրությունն իսկ բացահայտեց մի ապշեցուցիչ իրողություն, որը, սակայն զարմանալիորեն ոչ Բարձրագույն դատական խորհրդի, ոչ Հայաստանի իրավապահ մարմինների ուշադրությանը մինչ այժմ չի արժանացել: 

Նախապես նշեմ, որ ստորեւ ներկայացվող փաստերը ձեռք են բերվել բացառապես հանրային մատչելիություն ունեցող բաց ռեսուրսներից, դրանց ձեռք բերումը որեւէ էական ջանք չի պահանջել:

Որպես նախաբան ցանկանում եմ մեջբերումներ ներկայացնել Հայաստանի Հանրապետության Դատական օրենսգիրք սահմանադրական օրենքից, ինչպես նաեւ այդ օրենքի նախագծի վերաբերյալ «Վենետիկի հանձնաժողովի» կողմից ներկայացված առաջարկներից:

Հայաստանի Հանրապետության Դատական օրենսգիրք սահմանադրական օրենքի 83-րդ հոդվածի համաձայն (Բարձրագույն դատական խորհրդի` Ազգային ժողովի կողմից ընտրված անդամին ներկայացվող անհամատեղելիության պահանջները եւ նրա գործունեության երաշխիքները). «Ազգային ժողովի կողմից ընտրված` Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամը չի կարող զբաղվել քաղաքական գործունեությամբ, զբաղեցնել պաշտոն պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմիններում, պաշտոն` առեւտրային կազմակերպություններում, զբաղվել ձեռնարկատիրական գործունեությամբ, կատարել վճարովի աշխատանք, բացի գիտական, կրթական եւ ստեղծագործական աշխատանքից»:

Վենետիկի հանձանժողովն իր հերթին (09.10.2017թ. առաջարկներ) հատկապես կարեւորել է ԲԴԽ դատավոր եւ իրավաբան/գիտնական անդամների կարգավիճակների հավասարեցումը, որն ուղղակի եւ անմիջական ազդեցություն ունի դատարանի անկախության ապահովման գործառույթն իրականացնելու վրա: Հանձնաժողովը նշել է, որ կարգավիճակների տարբերությունը կվտանգի ԲԴԽ դատավոր եւ իրավաբան/գիտնական անդամների Սահմանադրությամբ երաշխավորված հավասարակշռությունը, նունիսկ այն դեպքում, երբ նրանք ձեւականորեն պահպանեն իրենց քվեարկության իրավունքը: Եվրոպայի դատավորների խորհրդատվական խորհուրդը թիվ 10 կարծիքով առաջարկել է, որ ԲԴԽ դատավոր անդամները պետք է կապը պահեն իրենց մասնագիտության հետ եւ նրանք իրենց ժամանակի ոչ պակաս, քան 25 տոկոսը պետք է նվիրեն ԲԴԽ աշխատանքին, նմանապես իրավաբան գիտնականները չպետք է իրականացնեն ակադեմիական աշխատանքը նույն ծավալով ինչ ծավալով, որ իրականացրել են մինչեւ ԲԴԽ անդամ դառնալը: Նշվել է, որ լիովին հստակ չէ արդյոք իրավաբան-գիտնական անդամների պաշտոնը լրիվ դրույքով աշխատանք է, թե ոչ: Այս հարցի սրությունը կայանում է նրանում, որ որոշ վարչական գործառույթներ, որոնք իրականացվում են դատական դեպարտամենտի կողմից, պետք է փոխանցվեն ԲԴԽ-ին եւ աշխատանքն ավելի ծանրաբեռնված է լինելու, Դատական օրենսգիրքը արգելում է ԲԴԽ ոչ դատավոր անդամին ներգրավվել որեւէ վճարովի աշխատանքում, որից կարելի է ենթադրել, որ ԲԴԽ-ում աշխատանքն ամբողջական դրույքով է: Բացառություն է կազմում գիտական, կրթական, ստեղծագործական գործունեությունը: Սա նշանակում է, որ դատավոր անդամները կարող են ԲԴԽ-ին նվիրել ավելի քիչ ժամանակ, մինչդեռ ոչ դատավոր անդամները պետք է ԲԴԽ աշխատանքներն իրականացնեն ամբողջական աշխատաժամանակով: 

Ակնհայտ է, որ օրենսդրական կարգավորման նպատակն է ապահովել ԲԴԽ անդամի կողմից իր պարտականությունների հավուր պատշաճի իրականացումը, ինչպես նաեւ նրա լիակատար օբյեկտիվությունն ու անկախությունը: Չի կարող միաժամանակ այլ պաշտոն զբաղեցնող կամ ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվող ԲԴԽ անդամը լիարժեք կատարել իր պարտականությունները, ավելին՝ աշխատանքային կամ գործարար որեւէ շահ ունեցող անձը չի կարող համապատասխանել անաչառության այն չափանիշին, որն անհրաժեշտ է Բարձրագույն դատական խորհրդի՝ դատարանների ու դատավորների անկախության երաշխավոր մարմնի անդամին: Մասնավորապես ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվող ԲԴԽ անդամն արդյո՞ք կկարողանա ստորադասել իրեն պատկանող ընկերության տնտեսական շահը իր՝ որպես ԲԴԽ անդամի պարտականություններին, կամ արդյո՞ք այս կամ այն ընկերությանն առնչվող դատական վեճը լուժող դատավորը կկարողանա ցուցաբերել անհրաժեշտ անաչառություն, այն դեպքում, երբ այդ ընկերության սեփականատերը ԲԴԽ անդամն է, մի մարմնի անդամ, որը իրավասու է օրինակ Հանրապետության նախագահին առաջարկել նշանակման ենթակա դատարանների նախագահների եւ Վճռաբեկ դատարանի պալատների նախագահների թեկնածուներին, լուծել դատավորին մեկ այլ դատարան գործուղելու հարցը, լուծել իր լիազորությունների իրականացման կապակցությամբ դատավորի նկատմամբ քրեական հետապնդում հարուցելու կամ նրան ազատությունից զրկելու վերաբերյալ համաձայնություն տալու հարցը, լուծել դատավորին կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու հարցը, լուծել դատավորի լիազորությունների դադարեցման հարցը եւ այլն:

Սա է պատճառը, որ առկա է օրենսդրական արգելք առ այն, որ ԲԴԽ անդամն իրավունք չունի զբաղեցնել պաշտոն պետական կամ տեղական ինքնակառավարման մարմիններում, պաշտոն` առեւտրային կազմակերպություններում, զբաղվել ձեռնարկատիրական գործունեությամբ, կատարել վճարովի աշխատանք, բացի գիտական, կրթական եւ ստեղծագործական աշխատանքից:

2018 թվականի փետրվարի 28-ին գործող Ազգային ժողովի կողմից Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամ է ընտրվել նաեւ պարոն Հայկ Հովհաննիսյանը (86 կողմ ձայնով): Համաձայն հրապարակված կենսագրության Հայկ Հովհաննիսյանը «1999թ. արտոնագրվել է որպես փաստաբան եւ համալրել ՀՀ փաստաբանների պալատի շարքերը։ 2006թ. ընտրվել է Փաստաբանների պալատի խորհրդի անդամ: Այդ կարգավիճակում պրն. Հովհաննիսյանը Պալատի իր մյուս գործընկերների հետ միասին Հայաստանում փաստաբանական պրակտիկայի զարգացման եւ փաստաբանների դերի ամրապնդման լայնածավալ ծրագիր է սկսել: ... Իր երկարամյա պրակտիկայի ընթացքում Հայկ Հովհաննիսյանը հաջողությամբ ներկայացրել է հաճախորդներին ամենատարբեր եւ բարդ առեւտրային վեճերի լուծման գործընթացներում, ներառյալ` Հայաստանի Հանրապետության, Մեծ Բրիտանիայի եւ Ռուսաստանի Դաշնության դատարաններում եւ միջազգային արբիտրաժում (ICC, LCIA, SCC, ICAC (Moscow): ... 2015թ.-ից Հայկ Հովհաննիսյանը հանդիսանում է նաեւ որակավորված հաշտարար եւ սնանկության գործերով կառավարիչ:2016թ.-ին նա ընտրվել է Հայաստանի Հաշտարարների Ինքնակարգավորվող Կազմակերպության նախագահ։2017թ.-ին Փարիզի Միջազգային Առեւտրի Պալատի համաշխարհային խորհրդի կողմից ընտրվել է Միջազգային Արբիտրաժային Դատարանի անդամ (ICC IAC):Նույն տարում հիմնել եւ գլխավորել է «Հայաստանի արբիտրաժային միություն» ՀԿ-ն» (աղբյուրը՝ http://iravaban.net/183363.html):

Ներկայացված կենսագրականից, սակայն, վրիպել է այն հանգամանքը, որ պարոն Հայկ Հովհաննիսյանը 2013 թվականին հիմնադրել է «Հովհաննիսյան եւ գործընկերներ» ՍՊ ընկերությունը, որը 2018 թվականի ապրիլից վերանվանվել է «ՀԱՊ» ՍՊ ընկերություն: Մասնավորապես այդ ընկերության պաշտոնական կայքից (աղբյուրը՝ hap.am) տեղեկանում ենք, որ «Ընկերությունը հիմնադրվել եւ կառավարվել է 2013-ից՝ փորձառու փաստաբան Հայկ Հովհաննիսյանի կողմից»:

Թե ինչ գործունեություն է ծավալել պարոն Հայկ Հովհաննիսյանը մինչ Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամ դառնալը, բացառապես նրա գործն է, մենք միայն կարող ենք հպարտանալ մեր նախկին գործընկերոջ արձանագրած հաջողություններով ու մաղթել նրան բազմապատկել դրանք:

Սակայն ԲԴԽ անդամ ընտրվելուց հետո պարոն Հայկ Հովհաննիսյանը պետք է որ իր գործունեությունն իրականացներ բացառապես օրենքի տառին համապատասխան, բացառելով շահերի բախման ցանկացած վտանգ ու հնարավորություն, հատկապես հաշվի առնելով այն, որ Բարձրագույն դատական խորհուրդը պետք է հանդիսանա դատարանների ու դատավորների անկախության երաշխավորը:

Հայաստանի Հանրապետության Արդարադատության նախարարության Իրավաբանական անձանց պատական ռեգիստրի տվյալներով, սակայն, 19.11.2018թ. դրությամբ պարոն Հայկ Հովհաննիսյանը 2013 թվականից հանդիսանում է «ՀԱՊ» ՍՊ ընկերության 100% բաժնեմասի սեփականատերը (տես մեկնաբանություն 1): Այսինքն՝ շարունակում է իրականացնել ձեռնարկատիրական գործունեություն, այդ գործունեությունից ստանալ եկամուտ։

Եթե պարոն Հայկ Հովհաննիսյանին պատկանող, նրան եկամուտ ապահովող ընկերությունը զբաղվեր օրինակ ձկնաբուծությամբ, ապա այս ամենը կարելի էր քողարկել Հայաստանում մոդայիկ դարձած բաժնեմասի հավատարմագրային կառավարում կոչվող երեւույթի տակ (Այս ոլորտը Հայաստանում այն աստիճան թերզարգացած է, որ ըստ էության իրենից ներկայացնում է ծածուկ ձեռնարկատիրական գործունեություն, երբ կառավարումը հանձնվում է մի ծանոթ-բարեկամի, բայց դա արդեն բոլորովին այլ պատմություն է)։ Բայց, ցավոք սրտի կամ բարեբախտաբար, պարոն Հայկ Հովհաննիսյանին պատկանող ընկերությունը փաստաբանական ծառայություններ մատուցող ընկերություն է: Համաձայն ընկերության պաշտոնական կայքի տվյալների (hap.am) «ՀԱՊ» ՍՊ ընկերությունը առաջարկում է փաստաբանական ծառայությունների բավականին լայն սպեկտր, որը ներառում է նաեւ վստահորդներին բոլոր ատյանների դատարաններում՝ ներառյալ ՀՀ Վճռաբեկդատարանում ներկայացուցչության ապահովում:

Ստացվում է մի իրավիճակ, երբ Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամին պատկանող, փաստաբանական գործունեությամբ զբաղվող, նրան եկամուտ ապահովող ընկերությունը Հայաստանի բոլոր դատական ատյաններում ներկայացուցչություն է իրականացնում: Այդ ընկերության մասնակցությամբ վեճեր են լուծում դատավորներ, ում նշանակման, առաջխաղացման, տեղափոխման, կարգապահական պատասխանատվության ենթարկելու, լիազորությունների դադարեցման գործառույթ ունի այդ ընկերության սեփականատերը որպես Բարձրագույն դատական խորհրդի անդամ:

Այս առումով խիստ հատկանշական է նաեւ այն հանգամանքը, որ Երեւանի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավորներ Ալեքսեյ Սուքոյանն ու Կարինե Պետրոսյանը, 08.11.2018թ. Armlur.am լրատվական գործակալությանը տված հարցազրույցում (տես մեկնաբանություն 2) ուղիղ մատնանշեցին, որ իրենց՝ որպես Սնանկության գործերով դատարանի դատավորներ ընտրությանը խոչընդոտել է ԲԴԽ անդամ Հայկ Հովհաննիսյանը, ակնարկելով իր փաստաբան եղած ժամանակ այդ դատավորների կողմից իրեն ոչ հաճո վճիռների կայացումը: Այսինքն ԲԴԽ այս անդամն անգամ ձեւականորեն չի կարողանում քողարկել իր կողմնակալությունը։

Նման պայմաններում արդեն խիստ վտանգավոր է դառնում ինչպես փաստաբանական ընկերության սեփականատիրոջ ներկայությունը Բարձրագույն դատական խորհրդում, այնպես էլ այդ ընկերության կողմից Հայաստանի դատարաններում իրականացվող ներկայացուցչությունն ու դրա արդյունքում իրականացվող արդարադատությունը:

Այս ամենից հետո մնում է ոչ այնքան հռետորական հարց ուղղել Հայաստանի իրավապահ մարմիններին. արդյո՞ք նկարագրված իրավիճակը չի համապատասխանում կոռուպցիոն այն դրսեւորումներին, որոնց դեմ պայքարի մասին մշտապես ճառեր ենք ունկնդրում տարբեր բարձր ամբիոններից...»:

Տպել
2492 դիտում

Այրվել է վագոն-տնակ՝ ներսում եղած իրերով

Ֆրանսիայի հետախուզական ծառայությունները խորհուրդ են տալիս չեղարկել Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությունը

Մի քանի ժամով կհոսանքազրկվեն Երևանի և 2 մարզի որոշ հասցեներ

Բախվել են «Նիսսան» և «ՎԱԶ» մակնիշի ավտոմեքենաներ

Հայտարարվել է Տաթև ՀԷԿ-ի ՕԿՋ-ի վերանորոգման աշխատանքների տեխնիկական վերահսկողության մրցույթ

Քարաթափում Արարատի մարզում. ճանապարհը դարձել է միակողմանի երթևեկելի

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը