Ամերիկյան հետաքրքրությունները Հարավային Կովկասում

Հարավային Կովկասում ԱՄՆ-ն առավելապես կարեւոր հարաբերություններ ունի Վրաստանի եւ Ադրբեջանի, քան Հայաստանի հետ։ Վրաստանը մեր տարածաշրջանում ԱՄՆ ամենանվիրված եւ հուսալի գործընկերն է, մանավանդ Թուրքիայի անկանխատեսելի քաղաքական վայրիվերումների ֆոնին։ Վրաստանի հետ խնդրահարույց հարցեր չկան, հարաբերությունները դինամիկ զարգանում են, ԱՄՆ-ն ռազմական տեխնիկա է տրամադրում Վրաստանին, աջակցում ՆԱՏՕ-ի անդամակցության օրակարգին, միլիոնավոր դոլարների աջակցություն ցուցաբերում։ Ադրբեջանի պարագայում հարաբերությունները գործընկերային են, սակայն Բաքուն ստրատեգիական նշանակություն ունի ԱՄՆ-ի համար ոչ միայն որպես էներգետիկ ռեսուրսներով հարուստ պետություն, այլեւ ահաբեկչության դեմ պայքարում եւ Աֆղանստանում ամերիկայան զորքերին աջակցելու իր գործուն պատրաստակամությամբ։ Ադրբեջանը ամերիկյան զորքի եւ զենքի տարանցիկ պլացդարմ է դարձել դեպի Աֆղանստան, ինչը ամերիկացիների համար չափազանց կարեւոր է։ Բնականաբար, նման աջակցություն տրամադրելու համար Ադրբեջանն ունի հստակ ակնկալիքներ եւ կարծում եմ կասկածից վեր է, թե որն է թիվ մեկ ակնկալիքը։ Բացի այդ, Բաքուն հարյուրավոր միլիոններ է ծախսում Վաշինգտոնում լոբբինգի իրականաման նպատակով եւ կարծես հաջողում է։

Շաբաթներ առաջ տեղեկացրել էի, որ տարածաշրջանային այցի շրջանակներում Հայաստանում կլինի ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջոն Բոլտոնը։ Իրականում Բոլտոնի այցի առաջնահերթությունը հենց Բաքուն է եւ դրա համար կան մի շարք տրամաբանական բացատրություններ այդ թվում այն, որ Բաքուն փորձում է Ալիեւի պաշտոնական այց կազմակերպել Վաշինգտոն։

Անդրադառնանք Հայաստանին։ Մեր պարագայում, երկու հարեւան պետությունների համեմատ իրավիճակն այլ է։ Հայաստանի վերաբերյալ Վաշինգտոնում պատկերացումը հետեւյալն է․ Հայաստանը ՀԱՊԿ եւ ԵԱՏՄ անդամ պետություն է, ԱՄՆ մրցակից Ռուսաստանի ռազմավարական դաշնակից, ԱՄՆ-ի ախոյան Իրանի բարեկամ եւ վերջապես պետություն, որն արդեն ներքաշվածություն ունի Սիրիական ճգնաժամի մեջ։ Միաժամանակ, Հայաստանը մի բացառիկ պետություն է, որ հաջողացրել է ոչ բարիդրացիական հարաբերություններ ունենալ տարածաշրջանում ԱՄՆ ռազմավարական դաշնակից բոլոր պետությունների հետ։ Դիվանագիտական հարաբերություններ Թուրքիայի եւ Սաուդյան Արաբիայի հետ չկան, Իսրայելում Հայաստանը խուսափում է ռեզիդենտ դեսպան ունենալուց։ Հիշեցնեմ, որ Իսրայելը ամերիկյան որեւէ նախագահի օրոք այնպիսի անվերապահ աջակցություն չի ունեցել, որքան Թրամփի օրոք։ Պարզ է, որ այս իրողություններն ադրբեջանցիներն ու թուրքերը իրենց շահերի սպասարկման համար Վաշինգտոնում օգտագործում են բավականին էֆեկտիվ, մանավանդ հակաիրանական եւ հակառուսական տրամադրությունների առկայության պարագայում։

Ամերիկյան գործող վարչակազմը չափազանց պրագմատիկ է, առաջնորդվում է բացառապես հաշվարկներով, հաջողակ բիզնեսմեն Թրամփի մտահորիզոնի ներքո։ Այդ պատճառով էլ շատ հաճախ ԱՄՆ-ն առանձնապես չի պահում պարիտետը Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ։ Թրամփը մեկ ամսում երեք անգամ շնորհավորում է Ալիեւին՝ այդ թվում վերընտրվելու կապակցությամբ հենց նույն օրը, իսկ ասենք Հայաստանի վարչապետին՝ ընտրվելուց մեկ շաբաթ անց։ ԱՄՆ-ի եւ Ադրբեջանի բարձրաստիճան պաշտոնյաների հանդիպումներն ակտիվ են, մեր պարագայում նման հանդիպումներ չկան։ Դրա վառ օրինակն է ԱՄՆ պետքարտուղարի եւ պաշտպանության քարտուղարի համատեղ հանդիպումը Ադրբեջանի պաշտպանության եւ ԱԳ նախարարների հետ։ Միաժամանակ, Բաքվի զինանոցում անհայտ ճանապարհով ամերիկյան ռազմական ուղղաթիռներ են հայտնվում, Հայաստանում ԱՄՆ հեռացող դեսպանը հայտարարում է «գրավյալ» տարածքների վերադարձի անհրաժեշտության մասին, իսկ Ադրբեջանում ԱՄՆ դեսպանը երբեւէ չի խոսում ազգերի ինքնորոշման իրավունքի ճանաչման անհրաժեշտության մասին։ Բնականաբար «ապոկալիպտիկ» իրավիճակ չեմ ավետում, մանավանդ որ վերոշարադրյալ բոլոր խնդիրներն ունեն հստակ լուծումներ եւ այդ ուղղությամբ համակարգված աշխատանք է անհրաժեշտ։

Այսօր ԱՄՆ-ում ղեկավարում է քաղաքական մի թիմ, որի առաջնահերթությունները ազգային եւ միջազգային անվտանգության ապահովումն ու տնտեսական զարգացումը։ Հաջորդող երկու, իսկ Թրամփի հնարավոր վերընտրման դեպքում՝ վեց տարիների ընթացքում, Հայաստանը իր հարաբերությունները Վաշինգտոնի հետ կառուցելու համար պետք առաջնորդվի հենց այս սկզբունքներով, ուշադրություն դարձնելով ԱՄՆ ազգային անվտանգության ռազմավարության վրա։ Մի փաստաթուղթ, որը մի քանի տարին մեկ համապատասխանեցվում է համաշխարհային մարտահրավերներին՝ առավել էֆեկտիվ դրանց դիմակայելու նպատակով։ ԱՄՆ-ն գլոբալ գերտերություն է։ Այս պետության հետ բոլոր շփումներն ու աշխատանքները պետք է համակարգվեն Երեւանից, միավորելով դիվանագիտական ջանքերը, համայնքի եւ լոբբիստական կառուցների հնարավորությունները, պառլամենտական եւ հանրային դիվանագիտությունը եւ հնարավոր բոլոր գործիքները։

Սուրեն Սարգսյան

Տպել
9029 դիտում

Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել ՔՊ նախաձեռնող խմբի նիստ․ հայտնի է՝ ինչ է քննարկվել

ՀՀ-ն որևիցե բան չի պատրաստվում զիջել, ստոր շահարկումներ են․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Տավուշի շուրջ պտտվող լուրերի մասին

Սուրեն Պապիկյանը մասնակցել է ռազմական տեխնիկայի ցուցադրությանը և հետևել մարտական հրաձգությանը (լուսանկարներ)

Ինչպես կասեր դասականը՝ «յա՜, իրո՞ք». Արշակ Կարապետյանը «գողացել» է ՀՀԿ-ի ծրագիրը

ՌԴ դեսպանը սիրում էր Ջերմուկում հանգստանալ, լուսանկար էր հրապարակել, բա թող գա ասի, որ դա ՀԱՊԿ-ի տարածք է․ Սիմոնյան

Երբ կկայանա Ալեն Սիմոնյանի և Սահիբա Գաֆարովայի հաջորդ հանդիպումը․ ԱԺ նախագահը մանրամասնել է՝ ինչ է քննարկվել մարտի 22-ին

Վիճաբանություն և ծեծկռտուք «Ռիո Մոլլ»-ի հարևանությամբ. կռվի մասնակիցների մեծ մասը անչափահասներ են, կա վիրավոր

Ռուսաստանը նպատակ է դրել հեղաշրջում իրականացնել Հայաստանում, առաջիկայում քայլերը կսրվեն. Առաքելյան

Դասարաններում կկրճատվի աշակերտների թիվը․ իրականացվել են գնահատման համակարգի փոփոխություններ

Բախվել են «Նիսսան»-ն ու «Ֆորդ տրանզիտ»-ը․ վերջինս նաև երկաթե արգելապատնեշներին է հարվածել, տուժածները հիվանդանոցում են

ԱՄՆ-ը Ռուսաստանի Դաշնությանը մանրամասն տեղեկատվություն է տրամադրել ահաբեկչության սպառնալիքի մասին․ Սպիտակ տուն

Երևանի գլխավոր հատակագիծը կլինի թվայնացված փաստաթուղթ․ Տիգրան Ավինյանը տեսակապով հարցեր է քննարկել Քրիս Չոայի հետ

Շահրամանյանը շարժվում է Բակո Սահակյանի ու Սերժ Սարգսյանի պահվածքով, պետք է ուշադրության կենտրոնում լինի. Իոաննիսյան

96 խնամատար ընտանիքում դաստիարակություն է ստանում 152 երեխա․ այս ինստիտուտի զարգացման աշխատանքները շարունակվում են

Հայ-ռուսական հարաբերություններում առկա վիճակը լավատեսություն չի ներշնչում․ ինչում է մեղադրել Լավրովը ՀՀ ղեկավարությանը

Մինչև ապրիլի 5-ը կատարված իրավախախտման տուգանքի 50 տոկոսը վճարելու դեպքում պարտավորությունը կհամարվի կատարված

Չստացված չեկիստ, հանգիստ վեր ընկիր տեղդ ու ջանդ յուղիր. Մեհրաբյանը՝ Շահրամանյանին

200 հոգու հրկիզման սահմռկեցուցիչ դրվագն ունենալով իր անցյալում՝ խորհուրդ է տալիս Հայաստանի անվտանգության մասին. Սաֆարյան

Հավերժ ճակատներին Եվլախ դաջածներն էլի ակտիվացան. Հարություն Մկրտչյանը՝ Սամվել Շահրամանյանի մասին

Բախվել են շտապօգնության ավտոմեքենան և «Մերսեդես»-ը

Աֆղանստանում 5․7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել

Խմբի կազմում ապօրինի կերպով զենք-զինամթերք են ձեռք բերել և իրացրել․ խուզարկություններ Երևանում և Գողթանիկում (լուսանկար)

Մեկնարկել է բարձրագույն կրթություն չունեցող մասնագետների արտահերթ կամավոր ատեստավորումը

Եվրոպական խորհրդի քաղաքական և անվտանգության հարցերով կոմիտեի անդամները կայցելեն Հայաստան

Նոր Հաճնի կամրջի վրա փոսային նորոգման աշխատանքներ են իրականացվում․ երբ կավարտվեն

Հայտնի են Արթուր Աբրահամի հոր՝ Գրիգոր Աբրահամյանի հոգեհանգստի և հուղարկավորության վայրն ու օրերը

Վարդենյաց լեռնանցքը դժվարանցանելի է կցորդիչով բեռնատարների համար

Վարչապետի գլխավորությամբ քննարկվել է «Հայփոստ»-ի զարգացման ռազմավարության նախագիծը․ ինչ է հանձնարարվել

29.94 տոննա մարդասիրական օգնություն՝ 1․5 մլն անձի․ ինչ է ուղարկել Հայաստանի կառավարությունը Գազա

Իրականացվել է ոչ պատշաճ հետազոտություն․ պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը, մեղադրանք է ներկայացվել ԲԿ-ի 3 բժշկի

Ճամբարակի սննդի օբյեկտի գործունեության կասեցումը վերացվել է

Երևանի ավագանու ընտրություններից հետո ԿԸՀ վարկանիշն աճել է․ ներկայացվել են ՄՀԻ-ի հետազոտության արդյունքները

Հայաստանի և Վրաստանի խորհրդարանների գիտության ու կրթության հարցերով հանձնաժողովները համատեղ հայտարարություն են ստորագրել

Արարատի կոնյակի գործարանում վերահսկողություն կիրականացվի․ ՍԱՏՄ-ն ստացել է Բելառուսի առողջապահության նախարարության նամակը

Հայ-վրացական հարաբերությունները ռազմավարական մակարդակի են․ Ռուբինյանն ընդունել է Վրաստանի խորհրդարանի պատվիրակությանը

Ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան մարտի 28-ին

Սերգեյ Նարիշկինը այց է կատարել Հյուսիսային Կորեա

Անցած մեկ օրում ՀՀ ավտոճանապարհներին վթարների հետևանքով 3 մարդ զոհվել է, 29-ը՝ վիրավորում ստացել

«Միր» քարտերն արգելելը հավասարակշռված որոշում է, չպետք է շրջանցենք սանկցիաները. Թունյան

Հայկ Մարությանը նոր կուսակցություն է հիմնում