Հոգեբանները՝ դատարանում. Հրանտ Ավանեսյանն ու Ռուբեն Աղուզումցյանը՝ ընդդեմ Սամվել Խուդոյանի

Հոգեբաններ Հրանտ Ավանեսյանը եւ Ռուբեն Աղուզումցյանը դատական հայց են ներկայացրել ընդդեմ մեկ այլ հոգեբան Սամվել Խուդոյանի: Վերջինս Խաչատուր Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի Զարգացման եւ կիրառական հոգեբանության ամբիոնի վարիչն է: Հրանտ Ավանեսյանը ղեկավարում է Երեւանի պետական համալսարանի ընդհանուր հոգեբանության, իսկ Ռուբեն Աղուզումցյանը՝ Պետական կառավարման ակադեմիայի կառավարման հոգեբանության ամբիոնները:

Երկու հակադիր ճամբարներում հայտնված մասնագետների հակամարտությունը երկար պատմություն ունի: Սամվել Խուդոյանը տարիներ շարունակ մեղադրել է Հրանտ Ավանեսյանին եւ Ռուբեն Աղուզումցյանին գրագողության մեջ: Եվ ահա, նրանք երկուսն էլ դիմել են դատարան՝ երկու առանձին հայցերով եւ ներկայացնելով «զրպարտություն համարվող փաստացի տվյալները հերքելու, վիրավորանք համարվող արտահայտության համար ներողություն խնդրելու եւ վիրավորանքի ու զրպարտության համար վնասի փոխհատուցման» պահանջ:

«Ինքը համարում է, որ չի զրպարտել, ես համարում եմ, որ զրպարտել է, եւ ընդհանրապես իր գործելաոճը ես բնութագրում եմ որպես անձի հետապնդում: Անվանում է գրագող, քրեական հանցագործ եւ կոռուպցիոն սխեմաներում ներգրավված մարդ, ինչն, իհարկե, իրոք զրպարտություն է»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Հրանտ Ավանեսյանը: «Նսեմացնում է իմ գիտնական լինելը եւ մոռանում է, որ Ավանեսյանը արտասահմանյան ամսագրերի գիտական խորհրդի անդամ է, որ Ավանեսյանը տպագիր աշխատանքների համարյա կեսը տպագրված է ութ լեզուներով՝ տարբեր երկրներում, եւ այդ երկրներից երբեք ոչ մի նմանատիպ մեսիջ չի եկել, որ Ավանեսյանը կարող է գրագող լինել»,- շարունակեց նա:

Հոգեբանը կարծիք հայտնեց, որ իր ու իր աշխատակիցների կատարած աշխատանքի այդ ծավալը Գիտության պետական կոմիտեի, ինչպես նաեւ մասնագիտական հանրության կողմից գնահատված լինելը Խուդոյանի մոտ խանդ է առաջացնում: «Դա իր մոտ առաջացնում է խանդի եւ տարբեր այլ տեսակի դրսեւորումներ, որովհետեւ այլ կերպ չեմ կարող այդ ամենը անվանել: Վստահ եմ, որ ցանկացած իմ ելույթից եւ գործողությունից հետո, ինչպես նաեւ ձեր հոդվածը տպելուց հետո անպայման ականատես կլինենք հերթական հիստերիկ դրսեւորումների»,- նշեց Ավանեսյանը: Պնդեց, որ իր բոլոր հետազոտություններն իր հեղինակային աշխատանքներն են, եւ դրանց որակի վերաբերյալ Խուդոյանը չի կարող կարծիք հայտնել, որովհետեւ այդ հետազոտությունները փորձարարական հոգեբանության ոլորտից են:

Սամվել Խուդոյանը Հրանտ Ավանեսյանին գրագողության մեջ մեղադրում է, ինչպես նշեցինք, տեւական ժամանակ՝ արդեն 7-8 տարի: «Նախորդ բոլոր մեղադրանքներին արձագանքել եմ ասուլիսի ձեւով, իսկ նախավերջին ելույթին արձագանքել եմ իր մասնակցությամբ ասուլիսի մասին հոդվածի տակ՝ գրավոր ձեւով: Արդեն երբ որ վերջին ասուլիսին նորից շարունակեց, ես դիմեցի դատարան: Դատարան շուտ կարող էի դիմել, բայց ինձ թվում էր, որ կհանդարտվի, կհասկանա, բանավեճը կտեղափոխի ակադեմիական միջավայր, որը, ըստ գիտական էթիկայի, պետք է այդպես էլ լինի»,- ավելի վաղ դատարան չդիմելու փաստը պատճառաբանեց ԵՊՀ ընդհանուր հոգեբանության ամբիոնի վարիչը:

Իսկ նրա գործընկեր Ռուբեն Աղուզումցյանը հրաժարվեց այս գործի վերաբերյալ որեւէ մեկնաբանություն տալ՝ ասելով, որ դա կարող է անել դատարանի որոշում լինելուց հետո:

Զրպարտելու եւ վիրավորելու մեջ մեղադրվող Սամվել Խուդոյանը վկայակոչեց Բարձրագույն որակավորման կոմիտեի (ԲՈԿ)՝ վերջերս ստացած եզրակացությունը: Ըստ այդմ, ԲՈԿ-ում իրականացվել է իր ներկայացրած նյութերի համեմատություն, որից երեւում է, որ նշված հոգեբանների «տպագիրներում առկա են այլ հեղինակներից թարգմանաբար կամ վերաշարադրանքի տարբերակով օգտագործված նյութեր՝ առանց հղումների»:

Մանկավարժական համալսարանի Զարգացման եւ կիրառական հոգեբանության ամբիոնի ղեկավար Սամվել Խուդոյանն իրեն դատի տված գործընկերների մասին ասում է. «Իրենց թվում է, թե կկարողանան դատարաններին համոզել, որ արդար են: Փորձում են, ըստ էության, արդարացնել գրագողությունը, օրինականացնել դատարանի միջոցով: Միայն կոռումպացված դատարանը կարող է արդարացնել ակնհայտ գրագողությունները»:

Գիտության պետական կոմիտեն կասեցրել է Ավանեսյանի ու Աղուզումցյանի մասնակցությունը դրամաշնորհային ծրագրին՝ իրենց դիմումների համաձայն եւ կապված դատական գործընթացով: «ՀՀ ԿԳՆ գիտության կոմիտեի կողմից կազմակերպված Բարձր արդյունավետությամբ աշխատող գիտաշխատողներին հավելավճարի տրամադրման 2018 թվականի մրցույթի հաղթողների ցուցակում կատարվել է փոփոխություն: Արդյունքում՝ ժամանակավորապես դադարեցվել է ՀՀ պետական կառավարման ակադեմիայի կառավարման հոգեբանության ամբիոնի վարիչ, հոգեբանական գիտությունների թեկնածու, պրոֆեսոր Ռուբեն Աղուզումցյանի եւ Երեւանի պետական համալսարանի ընդհանուր հոգեբանության ամբիոնի վարիչ, հոգեբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Հրանտ Ավանեսյանի մասնակցությունը ծրագրին»,- հայտնում է գիտպետկոմը:

«Աշխարհում չլսված, չտեսնված բան է գրագողերին թույլ տալ մասնակցել դրամաշնորհների մրցույթների: Այս բաները ես տարիներ առաջ էլ եմ ահազանգել: Այսօրվա իրավիճակի փոփոխության, նոր իշխանությունների դիրքորոշման շնորհիվ է, որ այս փոփոխությունը տեղի ունեցավ»,- ասաց հոգեբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Սամվել Խուդոյանը: Նա կարծում է, որ գրագողության փաստը դատարանում հիմնավորելը բարդ չի լինելու: «Իմ հայտարարություններն իրենց գրագողություններով են հիմնավորվում: Չորրորդ դասարանի երեխան էլ կարող է նկատել ու ասել, որ արտագրություններն ակնհայտ են»,- ասաց նա: Ինչ վերաբերում է դատարան դիմած հոգեբաններին կոռուպցիոն սխեմաներում ներգրավված լինելու մեջ մեղադրելուն, Խուդոյանը նկատեց, որ իր հայտարարությունները վերացական բնույթ են կրել. «Իրենք ուզում են դատարանում մանիպուլյացիա անել, թե ես իբր իրենց կոռուպցիոն սխեմաներում ներգրավված լինելու մեջ եմ մեղադրել, որը ակնհայտ զրպարտություն է, սուտ է, որովհետեւ ես ասում եմ՝ ի՞նչ մեխանիզմով է այս մարդկանց Գիտության պետական կոմիտեն 18 անգամ դրամաշնորհ տվել՝ իմանալով հանդերձ, որ իրենք գրագողեր են: Ես ենթադրում եմ, որ ընկերական հարաբերությունների շնորհվ չէ, այլ շահն է այստեղ գործել»:

Հոգեբան Խուդոյանը նաեւ տեղեկացրեց, որ պատրաստվում է դիմել Ոստիկանության կազմակերպված հանցավորության դեմ պայքարի գլխավոր վարչություն (հայտնի որպես 6-րդ վարչություն)՝ գրագողության առնչությամբ:

«Որովհետեւ լուրջ քրեական հանցագործություններ պարունակող էլեմենտներ կան: Քրեական օրենսգրքի 158-րդ հոդվածի 2-րդ մասով նախատեսվում է քրեական պատիժ գրագողության նման դեպքերի համար»,- ասաց նա: Իսկ մինչ այդ, սույն թվականի սեպտեմբերի 26-ին նշանակված է Հրանտ Ավանեսյանի հայցով առաջին դատական նիստը: Ռուբեն Աղուզումցյանի գործով դատական նիստի օրը դեռ որոշված չէ: