Վովան եւ Լեքսուսը. պրա՞նկ, թե՞ հետախուզություն

Ռուս պրանկերներ Վլադիմիր Կուզնեցովը (Վովան) եւ Ալեքսեյ Ստոլյարովը (Լեքսուս) զանգահարել էին Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ժան-Կլոդ Յունկերին եւ Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի անունից խոսել նրա հետ: Հեռախոսազրույցի ձայնագրությունը նրանք հրապարակել են YouTube-ի իրենց ալիքում հուլիսի 18-ին, թեեւ զրույցը տեղի էր ունեցել մայիսի 9-ին:

Դա արդեն երրորդ դեպքն էր, երբ պրանկերները հանդես են գալիս Փաշինյանի անունից: Նախորդ երկու զրույցները, որոնք եւս տեղի էին ունեցել մայիսին, կայացել էին Մեծ Բրիտանիայի նախկին արտգործնախարար Բորիս Ջոնսոնի եւ ԵԱՀԿ գլխավոր քարտուղար Թոմաս Գրեմինգերի հետ:

Վովանն ու Լեքսուսը արդեն մի քանի տարի է զբաղվում են նմանատիպ հեռախոսային կատակներով՝ զանգահարելով տարբեր հայտնի մարդկանց, հիմնականում շոու-բիզնեսի աստղերին, եւ ծաղրելով նրանց: Քաղաքական գործիչները նրանց կողմից սկսեցին թիրախավորվել շուրջ չորս տարի առաջ՝ ուկրաինական ճգնաժամից հետո: Սկզբում դա միայն ուկրաինացի քաղաքական գործիչներն էին, սակայն շուտով պրանկերները սկսեցին թիրախավորել նաեւ այլ երկրների գործիչներին: Այդպես, օրինակ, նրանք բազմիցս ծաղրել են Ուկրաինայի նախագահ Պյոտր Պորոշենկոյին, Վրաստանի նախկին նախագահ Միխեիլ Սահակաշվիլիին, եվրոպացի մի շարք բարձրաստիճան պաշտոնյաների:

Այդուհանդերձ, բացի կասկածելի զվարճանքից, պրանկերները, ըստ երեւույթին, հետապնդում են այլ նպատակներ եւս, որոնցից է տեղեկատվության ստացումը եւ ապատեղեկատվության տարածումը: Այդպես, օրինակ, Կատալոնիայի ճգնաժամի ընթացքում տեղի ունեցած՝ Իսպանիայի պաշտպանության նախարար Մարիա Դոլորես դե Կոսպեդալի հետ զրույցում պրանկերները վերջինիս համոզել են, որ Բարսելոնա այցելող զբոսաշրջիկների կեսը ռուս զինվորականներ են, իսկ Կատալոնիայի արդեն նախկին վարչապետ Կառլես Պուչդեմոնը՝ ՌԴ Անվտանգության դաշնային ծառայության գործակալ, որի կեղծանունը Չիպոլինո է: Պաշտպանության նախարարը խոստացել է այդ տեղեկատվությունը փոխանցել Իսպանիայի վարչապետին: Հաշվի առնելով տրամադրված «տեղեկատվության» աբսուրդի աստիճանը՝ կարելի է այս դեպքն ընդունել որպես անմեղ զվարճանք:

Սակայն, 2015 թ. նոյեմբերին Վովանն ու Լեքսուսը Ուկրաինայի Ռադայի պատգամավոր Մուստաֆա Ջեմիլեւի եւ ATR հեռուստաընկերության տնօրեն Լենուր Իսլյամովի հետ հեռախոսազրույցների միջոցով կարողացել են տեղեկատվություն ստանալ Ղրիմի շրջափակման մեղավորների վերաբերյալ: Ջեմիլեւն ու Իսլյամովը կարծում էին, թե զրուցում են Ռադայի պատգամավոր Անտոն Գերաշչենկոյի եւ ներքին գործերի նախարար Արտուր Ավակովի հետ: Այս դեպքն արդեն նման չէ անմեղ զվարճանքի, այլ, ըստ էության, հատուկ ծառայություններին արժանի գործողություն է եւ թույլ է տալիս հիմնավոր կասկածներ ունենալ Վովանի եւ Լեքսուսի՝ անվտանգության ծառայությունների հետ համագործակցելու մեջ:

Ուշագրավ է, որ ՀՀ վարչապետի անունից կատարած զանգերում կան ինչպես զվարճալի երեւույթներ, այնպես էլ տեղեկատվություն կորզելու բացահայտ փորձեր: Ջոնսոնի եւ Յունկերի հետ զրույցներում «Փաշինյանը» նրանց հրավիրում է Հայաստան՝ խորոված ուտելու: Մեծ Բրիտանիայի արտգործնախարարի հետ զրույցի ընթացքում պրանկերները վերջինիս համոզել են, որ ընդդիմադիր լեյբորիստների առաջնորդ Ջերեմի Քորբինը գտնվում է ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի լուրջ ազդեցության տակ:

Յունկերին «Փաշինյանը» հայտնել է, իբր իրեն զանգահարել է Պորոշենկոն եւ ֆինանսական օգնություն խնդրել, «ինչը զարմանալի է, քանի որ իր երկիրն ավելի մեծ է, քան մերը»:

Այդուհանդերձ, հստակ նկատվում էր Հայաստանի ներքին փոփոխությունների նկատմամբ Եվրահանձնաժողովի նախագահի վերաբերմունքը հասկանալու եւ հեղափոխության մեջ եվրոպական հետք տեսնելու փորձը: Պրանկերները Փաշինյանի անունից շնորհակալություն են հայտնում օժանդակության համար, ինչին Յունկերը ընդհանրապես չի անդրադառնում: Ինչպես Ջոնսոնի հետ զրույցի ընթացքում, այստեղ եւս Վովանն ու Լեքսուսը անդրադարձել են հայ-ռուսական հարաբերություններին: Պրանկերները հայտնել են նոր իշխանությունների դեմ «ռուսական դիմադրության» մասին: Դրան ի պատասխան Յունկերը նշել է, որ Եվրոպան չի ցանկանում, որպեսզի հայ-ռուսական հարաբերությունները վատթարանան:

Յունկերի հետ քննարկվել է նաեւ Իրանի եւ «վեցնյակի» միջեւ կնքված միջուկային գործարքը, որից դուրս գալու մասին նախօրեին հայտնել էր ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը: Յունկերը հաստատել է, որ գործարքի մասնակից «եվրոպական երկրները՝ Ֆրանսիան, Մեծ Բրիտանիան եւ Գերմանիան, ինչպես եւ հենց ինքը Եվրամիությունը, շարունակելու են հավատարիմ մնալ գործարքին»: Նա նաեւ նշել, որ Թրամփը չի գիտակցում, թե ինչ է կատարվում, եւ որ իրենք ստիպված են «կրկին ու կրկին բացատրել պարոն Թրամփին, թե որն է աշխարհի կարգը»:

Այսպիսով, ՀՀ վարչապետի ընտրությունից մեկ օր անց ռուս պրանկերները հանգամանորեն տեղյակ էին հետհեղափոխական Հայաստանի նկատմամբ Եվրոպայի պաշտոնական դիրքորոշումից: Ռուսաստանում տեղյակ էին նաեւ Եվրոպայի՝ միջուկային գործարքի վերաբերյալ դիրքորոշումից: Ցավալի է, սակայն, որ դրա մասին տեղյակ չէր Նիկոլ Փաշինյանը, որի անունից նրանք խոսել էին Յունկերի հետ, ինչպես նաև այն, որ եվրոպացի պաշտոնյան այդպես էլ չհասկացավ, որ հեռախոսազրույցը ՀՀ վարչապետի հետ չէր: