Հանքարդյունաբերության ոլորտում ներգրավված են նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյաներ

Հայաստանում, վերջապես կա մի կառավարություն, որը հայտարարել եւ իրականացնում է կոռուպցիայի դեմ պայքար: Սա, թերեւս, անվիճելի է: Այլ հարց է, որ այդ պայքարը դեռ չի հասել, այսպես ասած, «խոշոր շնաձկներին», ինչը բնական է: ՀՀ իրավապահ համակարգը պատրաստ չէ կոռուպցիայի դեմ համակարգային ու մեծամասշտաբ պայքարի: Տարիներ շարունակ այդ համակարգի առաջ նման խնդիր դրված չի եղել, եւ մեր իրավապահներն էլ իրենց հերթին մինչեւ կոկորդները ընկղմված լինելով համակարգային կոռուպցիայի մեջ, ընդամենը զբաղված են եղել այդ երեւույթի դեմ պայքարի իմիտացիա ստեղծելով: Այնպես որ, ամեն ինչ դեռ առջեւում է:

Սակայն շատ կարեւոր է, որ կոռուպցիայի հետեւանքների դեմ պայքարելուն զուգահեռ կառավարությունը նաեւ քայլեր ձեռնարկի հետագայում այդ երեւույթի համար պարարտ հողը չորացնելու ուղղությամբ: Այսինքն, ստեղծի կոռուպցիայի համար խիստ անբարենպաստ պայմաններ: Ասվածի լավագույն օրինակը կարելի է ցույց տալ ամենամութ, ամենակասկածելի ու ամենակոռումպացված ոլորտի՝ հանքարդյունաբերության վրա: «Օդում կախված լուրերի» համաձայն՝ այդ ոլորտում գործունեություն իրականացնող ընկերություններից շատերի բաժնետերերի մեջ ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն ներգրավված են նախկին բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, եւ այդ ոլորտում ահռելի ֆինանսական միջոցներ են «կորչում» ու շրջանցում ՀՀ պետական բյուջեն:

Ինչպե՞ս կարելի է լույս սփռել այդ ոլորտի վրա: Համաշխարհային փորձը ցույց է տալիս, որ նման իրավիճակից խուսափելու լավագույն միջոցը թափանցիկությունն է: ՀՀ իշխանությունները դեռ միջազգային պարտավորություն են ստանձնել քայլեր ձեռնարկել այդ ոլորտում թափանցիկության աստիճանը բարձրացնելու համար, սակայն, անշուշտ, որեւէ շոշափելի քայլ չեն արել մինչ այժմ: Թերեւս, չափազանցրած չենք լինի, եթե պնդենք, որ շատ կարճ ժամանակում կարելի է թափանցիկության բարձրացման հզոր քայլեր անել: Օրինակ, հանքերը շահագործող ընկերությունների իրական սեփականատերերին բացահայտելու ուղղությամբ: Դա այնքան էլ դժվար չէ: Օրինակ, եթե ընկերությունը հրաժարվում է, ասենք, 6 ամսվա ընթացքում բացահայտել իր բոլոր սեփականատերերին, ապա զրկվում է հանք շահագործելու լիցենզիայից: 

Ինչպե՞ս են կառուցված մեր հանքարդյունաբերող ընկերություններից շատերը, եթե ոչ բոլորը: Հանքարդյունաբերողը ունի մի բաժնետեր ընկերություն: Այդ ընկերությունը իր հերթին ունի մի քանի բաժնետերեր, որոնք նույնպես ընկերություններ են, որոնք իրենց հերթին էլ ունեն բաժնետերեր: Ընդ որում, այդ ընկերությունների մեծամասնությունը, եթե ոչ բոլորը, գրանցված են տարբեր օֆշորներում: Բայց որքան էլ խառը լինի բաժնետերերի այդ բուրգը, միեւնույն է, ցանկացած թել ունի իր վերջը, եւ այդ վերջին կետում կանգնած են կոնկրետ անձինք: Ու հենց այդ անձանց թաքցնելու համար էլ ստեղծվում են բաժնետերերի այդպիսի խառնիճաղանջ սխեմաներ ու կառուցվածքներ: Եթե այդ անձանց պարզելու պարտավորությունը վերցնի կառավարությունը, ապա դրա համար կպահանջվեն հսկայական միջոցներ, աննկարագրելի մարդկային ներուժ եւ շատ երկար ժամանակ: Իսկ հանքարդյունաբերողին լիցենզիայից զրկելու հեռանկարով պարտադրել բացահայտել իրական սեփականատերերին, նման բարդ աշխատանք չի պահանջվի: Եթե դրան զուգահեռ հանքարդյունաբերող ընկերությանը պարտադրվի նաեւ բացահայտել վերջին, ասենք, 15 տարվա ընթացքում բաժնեմասերի առքուվաճառքների բոլոր գործարքները, ապա ամեն ինչ պարզ կդառնա: 

Բացի դրանից, կառավարության համար պետք է թափանցիկ լինի թե ինչ հետագծով է իրացվում Հայաստանում արդյունահանված հանքաքարը: Գոյություն ունի մի այսպիսի սխեմա: Արդյունահանված հանքաքարը շուկայականից էժան գնով վաճառվում է օֆշորում գրանցված մի որեւէ ընկերության, որը հետագայում այդ ապրանքը արդեն բարձր գնով վաճառում է վերամշակողին: Ու այդ օֆշորային ընկերության իրական սեփականատերերի կազմում, ըստ «օդում կախված լուրերի», նույնպես մեր նախկին բարձրաստիճաններ կան: Հանքարդյունաբերողներին կրկին լիցենզիայից զրկելու հեռանկարի պարտադրանքով կարելի է ստիպել որոշակիորեն բացահայտել նաեւ իրենց օֆշորային գնորդներին:

Նույն սկզբունքը կարելի կիրառել նաեւ Հայաստանում պետական գնումներին մասնակցող ընկերությունների դեպքում: Այսինքն, եթե ընկերությունը չի տրամադրում իր բոլոր իրական սեփականատերերի անուն ազգանունները, ապա իրավունք չունի մասնակցել պետական գնումներին: 

Թափանցիկության աստիճանի հնարավորինս բարձրացումը երաշխիք է Հայաստանում կոռուպցիայի մակարդակը հնարավորինս նվազեցնելու համար:

Տպել
10094 դիտում

Դանիական պատվիրակությունը Գորիսում ԵՄ դիտորդական առաքելության հետ պարեկություն է իրականացրել

Ժողովուրդը շատ լավ է հասկանում, թե իր շուրջն ինչ է տեղի ունենում, փողոցում գտնվողները արդյունքի չեն հասնելու. Մկրտչյան

«Օրենքով գող»-ը ակումբներից մեկում վիճաբանել, հայհոյել է, հարվածներ հասցրել մեկ անձի․ նրան մեղադրանք է ներկայացվել

Աբովյանի կամրջի հարևանությամբ մեքենաներ են բախվել

Ռուբեն Վարդանյանը դժկամությամբ, բայց համաձայնել է ընդհատել հացադուլը․ նրան թույլ են տվել խոսել կնոջ հետ

Սանոսյանն ու Կոպիրկինը ԱԷԿ-ի 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման երկարաձգման աշխատանքների վերաբերյալ հարցեր են քննարկել

Ալեն Սիմոնյանն ու Դըվինազը մտքեր են փոխանակել անվտանգային և տնտեսական դիվերսիֆիկացման հնարավորությունների շուրջ

Ալագյազում Մալխաս և Ռոման Ամոյանների անվան նոր մարզադպրոց կկառուցվի

Փոխվարչապետն ու Իրանի դեսպանն անդրադարձել են սահմանազատման գործընթացի վերջին զարգացումներին

Նոյեմբերյան-Բագրատաշեն ճանապարհը փակած ակցիայի մասնակիցը ձերբակալվել է․ վերջինս հետախուզման մեջ է եղել

Զինծառայողը ականապայթյունային վնասվածք է ստացել

Միրզոյանը Սերբիայի ԱԳ նախարարի հետ հեռախոսազրույցում ընդգծել է Հարավային Կովկասում հարատև խաղաղության կարևորությունը

Կորոնավիրուսի ժամանակ 829 կեղծ պատմագրի հիման վրա Առողջապահության նախարարությունից հափշտակվել է 263 մլն 480 հազար դրամ

Ռեստորանի մոտ մեքենաներ են բախվել․ դրանցից մեկը դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց, բախվել օբյեկտներից մեկի պատին

Հիմա հեշտ է պառկել ասֆալտին ու ցույց տալ, թե փրկում եք հայրենիքը․ Սաֆարյանը՝ ԱԺ նախկին գործընկերներին

Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 20 սահմանային սյուն է տեղադրվել

ԱԺԲ-ի հանրահավաքի ժամանակ բռունցքով ոստիկանության ծառայողի գլխին հարվածած կինը ձերբակալվել է

Հակոբ Արշակյանը Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի փոխնախագահին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը

Պապոյանն ու ՌԴ դեսպանը քննարկել են Վերին Լարսով Վրաստանից Ռուսաստան տանող ճանապարհով բեռնափոխադրումների խնդիրները

Տաքսու մեջ ծխելու հետ կապված վեճի ժամանակ ուղևորը քիմիական նյութ է փչել վարորդի դեմքին․ վերջինս այրվածքներ է ստացել

Հնդկաստանի ԱԳՆ-ն արձագանքել է Հայաստանին զենք մատակարարելու վերաբերյալ Ադրբեջանի քննադատությանը

ՄԻՊ արագ արձագանքման խմբեր են մեկնել Ոստիկանության բաժիններ՝ այսօր բերման ենթարկված անձանց տեսակցելու համար

Դոլարն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 25-ին

«Խաղաղության խաչմերուկը» Հայաստանի տեսլականն է դեպի խաղաղություն. Սիմոնյանը՝ Սիրիայի խորհրդարանի փոխխոսնակին

Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև եռակողմ պայմանավորվածությունները շարունակում են մնալ արդիական. Զախարովա

Կարծում եմ՝ պետք է քննարկենք այդ հարցը․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Ադրբեջանից Հայաստան գազ ներկրելու՝ Իլհամ Ալիևի առաջարկի մասին

ՀՀ-ն ԱՄՆ-ին է հանձնել հետախուզման մեջ գտնվող ամերիկացուն

ԵԽ գրասենյակի ղեկավարն ու Պապիկյանը քննարկել են համատեղ իրականացվող ծրագրի մանրամասները

Ուժերը մեզ վրա է պատո՞ւմ, թե չեն ընկալում ՀՀ-ն որպես անկախ պետություն. Սիմոնյան

Բերման է ենթարկվել բողոքի ակցիաների 29 մասնակից

Գառնիկ Դանիելյանին տեղափոխել են հիվանդանոց

Ռուսաստանում մեկնաբանել են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև առաջին սահմանային սյան տեղադրումը

Բերման են ենթարկվել Էդգար Ղազարյանը, Նաիրա Զոհրաբյանն ու Երևանում կազմակերպված ակցիայի այլ անդամներ

Տավուշում ԵԿՄ մեքենան վնասելու, խուլիգանության գործով ձերբակալված «Մարտական եղբայրության» հիմնադիրը կալանավորվել է

Ապրիլի 17-22-ին գրանցված առավելագույն ջերմաստիճանները գերազանցել են բոլոր պատմական արժեքները. անոմալ տաքը կպահպանվի

Քանի դեռ ժողովրդին ոչ մի բան չունեն առաջարկելու, 20, 30, 40 հոգով հավաքվելու են գոռգռան և գնան տներով. Սիմոնյան

Վազգենը որ գար, կասեր՝ «արա, ամբողջ կյանքում «наша раша»-ի տակ տնքալով պարողը իրավունք չունի սահմանից խոսել. Խաչատրյան

ԱԺ Հայաստան-Ֆրանսիա բարեկամական խումբը ֆրանսիացի գործընկերների հետ քննարկել է երկուստեք հետաքրքրության հարցեր

Դրսից թելադրված բան է․ Սիմոնյանը մանրամասնեց, թե ովքեր են ՀՀ-ում ընդդիմախոսները

Հայաստանը դիմացել է, նա գրում է իր և իր ժողովրդի ապագան. Ֆրանսիայի վարչապետ