Քաղաքական ճգնաժամ. ՀՀԿ-ն փակուղու առջեւ է հայտնվել, ինչո՞ւ չընտրվեց ՍԴ նոր անդամը

Քաղաքական ճգնաժամի պատճառով Հայաստանի խորհրդարանին երեկ չհաջողվեց ընտրել Սահմանադրական դատարանի անդամ: Առայժմ իշխող Հանրապետական կուսակցության քվեները բավարար չեղան, որպեսզի հանրապետության նախագահի առաջադրած թեկնածուն՝ Էմիլ Բաբայնանն ընտրվեր ՍԴ անդամի թափուր պաշտոնում: Մայիսի 4-ին ԱԺ հերթական նիստում գրանցվել էր 78 պատգամավոր, ՍԴ անդամի ընտրվելու համար անհրաժեշտ էր պատգամավորների 3/5-ի կամ 63 կողմ քվեն:

Բաբայանի ընտրությունը ձախողվեց, քանի որ Ազգային ժողովում Ծառուկյան եւ ԵԼՔ խմբակցությունները բոյկոտեցին: Քվեակությանը մասնակցեց միայն Հանրապետական խմբակցությունը՝ այն էլ ոչ լրիվ կազմով: ԱԺ Հաշվիչ հանձնաժողովի նախագահ Գագիկ Մելիքյանը հայտնեց, որ քվեարկությանը մասնակցել է 54 պատգամավոր, որից 51-ը կողմ է քվեարկել Բաբայանին, 3-ը` դեմ:

Ծառուկյան խմբակցությունից Նաիրա Զոհրաբյանը խմբակցության բոյկոտը մեկնաբանեց հետեւյալ կերպ. «Ծառուկյան դաշինքը ՍԴ անդամի քվեարկությանը չի մասնակցելու այն պարզ պատճառով, որ թեկնածուն առաջադրվել է իրավական բազմաթիվ ընթացակարգերի խախտմամբ»,- ասաց նա:

ԵԼՔ-ից Էդմեն Մարուքյանն էլ նշեց, որ բոյկոտել են ՍԴ անդամի թեկնածուի ընտրությունները՝ ելնելով ներկա քաղաքական իրավիճակից, նաեւ հաշվի առնելով մասնագիտացված ՀԿ-ների կողմից բարձրացված մտահոգությունը: Նրա խոսքով, իրենք Էմիլ Բաբայանի դեմ, որպես մասնագետ, որեւէ խնդիր չունեն:

«Գիտենք, որ բարձր պատրաստվածությամբ մասնագետ է, բայց ընթացակարգի հետ կապված խնդիրներ կան, եւ կարծում եմ, որ ընթացակարգերի պահպանման դեպքում 10 օր հետո հնարավոր է ներկայացնել թեկնածուի», - ասաց Մարուքյանը։

Ավելի քան երեք տասնյակ հասարակական կազմակերպություններ դիմել էին Ազգային ժողովի նախագահ Արա Բաբլոյանին՝ խնդրելով չընտրել Սահմանադրական դատարանի դատավորի թափուր տեղի համար նախագահ Արմեն Սարգսյանի առաջադրած թեկնածուին: Մասնավերապես, «Իրավունքի Եվրոպա» ՀԿ-ն ուշադրություն էր հրավիրել այն փաստի վրա, որ Բաբյանը իր կենսագրականում նշել է՝ 1994 թվականին ավարտել է «Վարդանանք» համալսարանը, բայց բուհն ըստ պետռեգիստրի տվյալների՝ գրանցվել է 1996 թվականին:

Նաեւ իրավապաշտպան գործունեությամբ զբաղվող կազմակերպություններն էին պնդում, որ նախագահ Արմեն Սարգսյանը պետք է առաջին հերթին մրցույթ անցկացներ եւ հնարավորություն տար բարձրակարգ իրավաբաններին՝ մասնակցություն ունենալ դրանում։ Հակառակ դեպքում, ինչպես իրենց հայտարարությունում պնդում են նրանք, այսպիսի նշանակումները եւ ընտրությունները հովանավորչության եւ ոչ թափանցիկ եւ հակաժողովրդավարական ավանդույթների առկայության հիմնավոր կասկածներ են հարուցում։

Անկախ այս մասնագիտացված ՀԿ ներկայացուցիչների մտահոգություններից, ընդգծված իրավախախտումներից, մայիսի 3-ին Բաբայանի թեկնածությունն արդեն ԱԺ-ում էր եւ նրան ներկայացնող Գեւորգ Կոստանյանը՝ ԱԺ պետաիրավական հանձնաժողովի նախագահը, ջանք ու եռանդ չխնայեց Բաբայանին լավագույնս ներկայացնելու համար:

«Այդ ամբողջ ժամանակահատվածում Էմիլ Բաբայանը ներգրավված է եղել Ադրբեջանի կողմից ներկայացված հայցերը ընդդեմ ՀՀ-ի, ԼՂ-ի կոնֆլիկտի ներառմամբ հարցերի քննարկման մեջ: Ինչպես տեսաք, Էմիլ Բաբայանը Ամերիկյան համալսարանում ղարաբաղյան կոնֆլիկտ է դասավանդել, այդ թեման ուսումնասիրել է գիտական մակարդակի վրա: Բացարձակ ապաքաղաքական սուբյեկտ է Էմիլ Բաբայանը, որեւէ քաղաքական ուժի չի հարել: Որպես Լեռնային Ղարաբաղի նախագահի խորհրդական՝ Էմիլ Բաբայանը դե ֆակտո ներկայացրել է ԼՂ-ն եվրոպական դատարանի հետ աշխատանքներում, իսկ 2015-ին ԵԽ նախարարների խորհրդի պաշտոնական նիստին ներկայացրեց Լեռնային Ղարաբաղի դիրքորոշումը: Սա աննախադեպ էր եւ Էմիլ Բաբայանը կարողացավ դա պատվով իրականացնել»,- Բաբայանին նվիրված ձոնի շրջանակներում հայտարարեց Կոստանյանը:

Ծառուկյան խմբակցության պատգամավոր Սերգեյ Բագրատյանն էլ մեր զրույցում ասաց, որ եթե Կոստանյանն ու Բաբայանը երկար տարիներ իրար հետ են աշխատել ու հիմա հենց Կոստանյանն է նրան ներկայացնում ԱԺ-ում, էթիկայի տեսակետից խնդիր կա, շահերի բախում կա: Նա նաեւ դժգոհեց, որ այլ թեկնածուներ, հետեւաբար նաեւ ընտրության հնարավորություն չկա: Բագրատյանը խիստ սրտնեղել էր նաեւ Կոստանյանի այն հայտարարությունից, որ Բաբայանը ռուսերերնին եւ անգլերենին ավելի լավ է տիրապետում, քան՝ հայերենին: Բագրատյանն ընդգծեց, որ մեր պետական լեզուն հայերենն է:

Իր ելույթի ժամանակ Էմիլ Բաբայանը, անդրադառնալով հնչեցված բոլոր կարծիքներին, ասաց. «Այս պահին գործող կարգավորումներով Սահմանադրությամբ նախատեսված է հատուկ ընթացակարգ, թե ինչ ընթացակարգով է ընտրվում Սահմանադրական դատարանի դատավորը: Ասեմ ձեզ, որ իմ խորին համոզմամբ, ընթացակարգն ինքնին շատ բարդ եւ մրցակցային է: Այսինքն, Սահմանադրությամբ կան նախատեսված չափանիշներ, որոնց համապատասխանելու դեպքում միայն կարող է անձը հավակնել այդ պաշտոնին: Դրանից հետո մի դեպքում նախագահը, հաջորդ անգամ դա կլինի կառավարությունը, հետո դատավորների ընդհանուր ժողովը, այսինքն իշխանության բոլոր ճյուղերը հնարավորություն են ունենում ամեն մեկը իրենց չափանիշներով ընտրված թեկնածուին ներկայացնելու Ազգային ժողովին»,-ասաց նա:

Ստեղծված իրավիճակն ընդգծում է այն, որ Հանրապետական կուսակցությունն այլեւս իշխանություն չունի եւ նման ֆորս մաժորային իրավիճակներում, երբ պետք է հերթական անգամ ինչ-որ բան «սղացնել», նա չի կարող քվեների ակնկալիք ունենալ այլ խմբակցություններից:

Ի դեպ, Էմիլ Բաբայանը Արցախի նախագահ Բակո Սահակյանի խորհրդականն է:

Տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի մայիսի 5-ի համարում: