Երևան
19 °C
searchclose
today
menuclose
Երևան
19 °C
Լուսանկարում՝ Ադրբեջանի ՊՆ Զաքիր Հասանով, Վրաստանի ՊՆ Լեւան Իզորիա և Թուրքիայի ՊՆ Նուրեթթին Ջանիքլի.
Մարտի 28-ին Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը մեկնել է Թուրքիա, որտեղ մարտի 31-ին կմասնակցի Ադրբեջանի, Թուրքիայի եւ Վրաստանի պաշտպանության նախարարների եռակողմ հանդիպմանը:
Թեեւ հանդիպման օրակարգում քննարկվելիք հարցերը չեն հրապարակվում, ամենայն հավանականությամբ կողմերը քննարկելու են տարածաշրջանային անվտանգության, համատեղ զորավարժությունների եւ Թուրքիայի մասնակցությունը վրացական ու ադրբեջանական ԶՈւ-ի ամրապնդման գործում: Այդպիսին են եղել նախորդ եռակողմ հանդիպումների գլխավոր թեմաները:
Չի բացառվում նաեւ, որ եռակողմ, կամ մինչ այդ տեղի ունեցող թուրք-ադրբեջանական երկկողմ հանդիպումների ընթացքում մանրամասն քննարկվի նաեւ Աֆրինի գրավման թեման: Բանն այն է, որ նախօրեին ադրբեջանամետ կայքերից մեկում տեղեկություններ էին տարածվել, որ Աֆրինի պաշտպանության գիծը կազմակերպված էր Արցախի պաշտպանական գծի մոդելով եւ Հասանովին միգուցե հետաքրքրեն Աֆրինի պաշտպանության ճեղքման մարտավարական մանրամասները:
Եռակողմ ռազմական համագործակցության սկիզբ կարելի է համարել 2012 թ., երբ վրացական զինված ուժերն առաջին անգամ մասնակցեցին թուրք-ադրբեջանական համատեղ զորավարժություններին: Դրանից երկու տարի անց՝ 2014 թ. պայմանավորվածություն ձեռք բերվեց տարին երկու անգամ պաշտպանության նախարարների մակարդակով հանդիպումներ կազմակերպել եւ ամենամյա համատեղ զորավարժություններ անցկացնել:
Թուրք-վրաց-ադրբեջանական ռազմական եռակողմ համագործակցությունը թեեւ ուղղակիորեն չի վնասում հայ-վրացական հարաբերություններին, սակայն բացասական ֆոն է ստեղծում դրանց համար: Եռակողմ հանդիպումներից հետո հնչող հայտարարություններում հաճախ շեշտվում է կողմերի՝ տարածքային ամբողջականության սկզբունքի փոխադարձ ճանաչումը, ինչը բնականաբար հասցեագրված է Արցախին, Հարավային Օսեթիային եւ Աբխազիային: Այս առումով Վրաստանին մեղադրել, թերեւս, չի կարելի. նա փորձում է իր կորցրած տարածքների հարցում ստանալ նաեւ հարեւանների աջակցությունը, իսկ Հայաստանը այդ հարցում չի կարող արտահայտել Թբիլիսիի համար ցանկալի դիրքորոշում: Այդուհանդերձ հայ-վրացական հարաբերությունները շարունակում են մնալ բարեկամական:
Բացի Վրաստանի քաղաքական հետաքրքրվածությունից եւ թուրք-ադրբեջանական համատեղ՝ Հայաստանին տարածաշրջանային ծրագրերի լուսանցքում թողնելու ձգտումից, այս եռակողմ հարաբերություններին կյանք են հաղորդում երեք երկրների համատեղ էներգետիկ եւ տրանսպորտի ոլորտներում համագործակցությունը, ներառյալ Բաքու-Թբիլիսի-Կարս երկաթուղին եւ Բաքու-Թբիլիսի-Ջեյհան նավթամուղը:
Մեծ դեր են խաղում նաեւ Վրաստանի տնտեսությունում առկա թուրքական եւ ադրբեջանական լծակները: Գաղտնիք չէ, որ Ադրբեջանը Վրաստանի գլխավոր տնտեսական գործընկերներից է, իսկ պետական SOCAR նավթային ընկերությունը՝ Վրաստանի առաջատար ներդրողներից մեկը:
Թուրքիայի ներգրավվածությունը վրացական տնտեսության մեջ եւս մեծ է: Վրաստանի ընդդիմադիր ազգային-պահպանողական ուժերը խոսում են անգամ երկրի ոչ միայն տնտեսական, այլեւ քաղաքական ինքնիշխանության հնարավոր կորստի մասին: Նման մտավախությունների պատճառ է հանդիսանում Թուրքիայի կողմից Աջարիայի տնտեսական «էքսպանսիան»: Այս դեպքում էլ Վրաստանը չի կարող հակադրվել, քանի որ Թուրքիան հանդիսանում է ՆԱՏՕ-ի անդամ եւ ինչ-որ առումով Բրյուսելում Վրաստանի լոբբիով է զբաղված: Ըստ էության, պաշտոնական Թբիլիսին՝ Աբխազիայի եւ Հարավային Օսեթիայի հետ հաշտության գալու բոլոր կամուրջներն այրեց հենց ՆԱՏՕ-ին միանալու որոշումը կայացնելուց հետո, եւ Հյուսիսատլանտյան դաշինքի հետ հարաբերություններում ցանկացած ձախողում իմաստազրկելու է այդ որոշումը:
Հաշվի առնելով Վրաստանի այս պատանդային վիճակը, ինչպես նաեւ մասնակից երկրների նախընտրելի երկարաժամկետ հեռանկարների տարբերությունները առնվազն արտաքին վեկտորի առումով՝ կարելի է ենթադրել, որ եռակողմ համագործակցությունը, այդ թվում ռազմական ոլորտում, չի վերածվի լիարժեք երկարաժամկետ ռազմաքաղաքական դաշինքի: Վրաստանը հույսեր է կապում Եվրոպայի հետ, Էրդողանի Թուրքիան՝ պարտություններ կրելով Եվրոպական միությանն անդամակցելու հարցում, նեոօսմանիզմի քաղաքականություն է վարում, իսկ Ադրբեջանը, չլուծված հակամարտության պայմաններում փորձում է արտաքին քաղաքականության առումով հավասարակշռություն պահպանել, իհարկե այնքանով, որքանով դա չի վնասում Թուրքիային:
Ընդհանուր առմամբ թուրք-վրաց-ադրբեջանական ռազմական եռակողմ համագործակցությունն ուղղված է սեփական էներգետիկ եւ տրանսպորտային ոլորտների համագործակցության պաշտպանությանը: Այդուհանդերձ, Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի հետ ցանկացած երկրի ռազմական համագործակցությանը պետք է վերաբերվել առնվազն զգոնությամբ:
Վլադիմիր Մարտիրոսյան
Հոդվածը տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի մարտի 29-ի համարում:
Տեղի է ունեցել «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախաձեռնող խմբի նիստ․ Նիկոլ Փաշինյանը հանդես է եկել զեկույցով
Հրդեհ է բռնկվել ռեստորաններից մեկի ծխատարում
ԼՂ-ից բռնի տեղահանված ուսուցիչների օժանդակության ծրագրի գործողության ժամկետը երկարաձգվել է
ԱԳՆ-ում քննարկվել են Բրյուսելի եռակողմ հանդիպման ընթացքում ձեռք բերված պայմանավորվածություններին վերաբերող հարցերը
«Ակադեմիական քաղաք» ծրագիրը քննարկվել է մարզերում գործող ՀՀ պետական բուհերի ռեկտորների հետ
Բռնցքամարտի ԵԱ․ Բարեղամ Հարությունյանը եզրափակչում է
Կստեղծվի և կներդրվի թանգարանների Էլեկտրոնային տոմսերի միասնական ավտոմատացված համակարգ
Այն ինչ տեղի ունեցավ 1915-ին, չկանխվեց և պատճառ դարձավ նմանատիպ իրադարձությունների կրկնությանը շատ երկրներում․ նախագահ
Մենք «ՈՒԱԶ»-ով չենք մտել ժողովրդի մեջ, չորս տարեկան թևը կոտրած երեխա էր սպասում. հարցազրույց Տավուշի ԵԿՄ նախագահի հետ
Եգիպտոսն Իսրայելին է փոխանցել մեկ տարով հրադադարի մասին ՀԱՄԱՍ-ի առաջարկը
Երևան-Գյումրի ճանապարհին բեռնատարներ են բախվել․ «ԶԻԼ»-ը կողաշրջվել է
2․5 գյուղի ավերակների վերադարձը միակողմանի չէ, քանի որ դրա դիմաց մենք Ադրբեջանից լուրջ խաղաքարտ ենք ստանում․ Իոաննիսյան
Ազգային ժողովը Ռուսաստանի Դաշնությունից նամակ չի ստացել
Դանիական պատվիրակությունը Գորիսում ԵՄ դիտորդական առաքելության հետ պարեկություն է իրականացրել
Ժողովուրդը շատ լավ է հասկանում, թե իր շուրջն ինչ է տեղի ունենում, փողոցում գտնվողները արդյունքի չեն հասնելու. Մկրտչյան
«Օրենքով գող»-ը ակումբներից մեկում վիճաբանել, հայհոյել է, հարվածներ հասցրել մեկ անձի․ նրան մեղադրանք է ներկայացվել
Աբովյանի կամրջի հարևանությամբ մեքենաներ են բախվել
Ռուբեն Վարդանյանը դժկամությամբ, բայց համաձայնել է ընդհատել հացադուլը․ նրան թույլ են տվել խոսել կնոջ հետ
Սանոսյանն ու Կոպիրկինը ԱԷԿ-ի 2-րդ էներգաբլոկի շահագործման երկարաձգման աշխատանքների վերաբերյալ հարցեր են քննարկել
Ալեն Սիմոնյանն ու Դըվինազը մտքեր են փոխանակել անվտանգային և տնտեսական դիվերսիֆիկացման հնարավորությունների շուրջ
Ալագյազում Մալխաս և Ռոման Ամոյանների անվան նոր մարզադպրոց կկառուցվի
Փոխվարչապետն ու Իրանի դեսպանն անդրադարձել են սահմանազատման գործընթացի վերջին զարգացումներին
Նոյեմբերյան-Բագրատաշեն ճանապարհը փակած ակցիայի մասնակիցը ձերբակալվել է․ վերջինս հետախուզման մեջ է եղել
Զինծառայողը ականապայթյունային վնասվածք է ստացել
Միրզոյանը Սերբիայի ԱԳ նախարարի հետ հեռախոսազրույցում ընդգծել է Հարավային Կովկասում հարատև խաղաղության կարևորությունը
Կորոնավիրուսի ժամանակ 829 կեղծ պատմագրի հիման վրա Առողջապահության նախարարությունից հափշտակվել է 263 մլն 480 հազար դրամ
Ռեստորանի մոտ մեքենաներ են բախվել․ դրանցից մեկը դուրս է եկել երթևեկելի գոտուց, բախվել օբյեկտներից մեկի պատին
Հիմա հեշտ է պառկել ասֆալտին ու ցույց տալ, թե փրկում եք հայրենիքը․ Սաֆարյանը՝ ԱԺ նախկին գործընկերներին
Հայաստանի և Ադրբեջանի սահմանին կոորդինատների ճշգրտման աշխատանքների շրջանակներում 20 սահմանային սյուն է տեղադրվել
ԱԺԲ-ի հանրահավաքի ժամանակ բռունցքով ոստիկանության ծառայողի գլխին հարվածած կինը ձերբակալվել է
Հակոբ Արշակյանը Սիրիայի Ժողովրդական ժողովի փոխնախագահին է ներկայացրել «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը
Պապոյանն ու ՌԴ դեսպանը քննարկել են Վերին Լարսով Վրաստանից Ռուսաստան տանող ճանապարհով բեռնափոխադրումների խնդիրները
Տաքսու մեջ ծխելու հետ կապված վեճի ժամանակ ուղևորը քիմիական նյութ է փչել վարորդի դեմքին․ վերջինս այրվածքներ է ստացել
Հնդկաստանի ԱԳՆ-ն արձագանքել է Հայաստանին զենք մատակարարելու վերաբերյալ Ադրբեջանի քննադատությանը
ՄԻՊ արագ արձագանքման խմբեր են մեկնել Ոստիկանության բաժիններ՝ այսօր բերման ենթարկված անձանց տեսակցելու համար
Դոլարն էժանացել է․ ինչ փոփոխություններ է արձանագրել տարադրամի շուկան ապրիլի 25-ին
«Խաղաղության խաչմերուկը» Հայաստանի տեսլականն է դեպի խաղաղություն. Սիմոնյանը՝ Սիրիայի խորհրդարանի փոխխոսնակին
Ռուսաստանի, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև եռակողմ պայմանավորվածությունները շարունակում են մնալ արդիական. Զախարովա
Կարծում եմ՝ պետք է քննարկենք այդ հարցը․ Ալեն Սիմոնյանը՝ Ադրբեջանից Հայաստան գազ ներկրելու՝ Իլհամ Ալիևի առաջարկի մասին
ՀՀ-ն ԱՄՆ-ին է հանձնել հետախուզման մեջ գտնվող ամերիկացուն
